Þjóðviljinn - 24.02.1989, Síða 10

:
Síðumúla 6-108 Reykjavík - Síml 681333
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans
Ritstjórar: Árni Bergmann, Mörður Arnason, Silja Aðalsteinsdóttir
Umsjónarmaður Nýs Helgarblaðs: Sigurður Á. Friðþjófsson
Fréttastjóri: Lúðvík Geirsson
Útlit: Þröstur Haraldsson
Auglýsingastjóri: Olga Clausen
Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson
Verð: 100 krónur
0g svo kemur
bjórinn
Við höfum setið um hríð í nokkru fréttaflóði af sterka
bjórnum. Við vitum allt um tegundirnar sem koma og
hvernig þær voru valdar og um átökin um verðlag og nú
síðast vitum við nákvæmlega hvað dósin á að kosta.
Bjórkoman felur í sér visst brot á þjóðarsiðum og af því
hafa menn nokkurt samviskubit. Því er að verki vel-
meinandi Nefnd um átak í áfengisvörnum og hún er farin
að auglýsa þá staðreynd að „bjór er líka áfengi“ og mun
ekki af veita - hvort sem þeir nú heyra slíkan áróður sem
mest þurfa á honum að halda.
Við munum öll að bjórinn hefur verið eitthvert hatramm-
asta deiluefni sem landsmenn hafa krækt sér í. Má vera
það sé allt í anda þeirrar áráttu í okkar umræðumenningu,
að menn þegi einatt um það sem mestu máli skiptir en
gapi mikið um allskonar tittlingaskít. Hugum þá að því, að
í deilunnar rás hefur mönnum tekist að, mikla bjórinn svo
mjög fyrir sér, að vinir hans jafnt sem fjendur munu móðg-
ast stórlega ef hann er kenndur við tittlingaskít.
Vinir bjórsins ganga margir með þá sérkennilegu grillu
að sterkur bjór muni skapa eitthvað nýtt og merkilegt
fyrirbæri í þjóðlífinu sem heitir bjórmenning. Henni á það
að fylgja, að menn drekki áfengi af meiri hófsemi og
skynsemi - auk þess sem kráin á að leysa ótal félagsleg
vandamál, rjúfa einangrun nútímamannsins, brjóta niður
firrringuna og guð má vita hvað.
Líkast til verða menn fyrir vonbrigðum: drykkjumynstur
íslendinga mun ekki breytast til batnaðar, kráin er ekki sú
hjartahlýja vináttumiðstöð sem menn halda. Á hinn bóg-
inn er það ekki heldur líklegt, að verstu grunsemdir and-
stæðinga bjórsins rætist - m.a. með því móti að drykkju-
skapur keyri um þverbak, bjórinn leggi undir sig vinnu-
staði og þar fram eftir götum.
Hitt er svo rétt: heldur mun bjórinn sterki auka okkar
áfengisvanda og var ærinn fyrir. Hann verður erfið sí-
freisting mörgum þeim sem hingað til hafa látið sér nægja
helgarfyllirí. Hann mun - eins þótt frekar hófsamlega væri
með hann farið- gera leiðinlegt strik í fjárhag fjölskyldna,
hann mun heimta til sín töluvert af því fé og tíma sem
menn ætla sér til dægrastyttingar, gera menn síður
hreyfanlega á mannamót ýmiskonar. Bjór plús sjónvarp
er svosem ekki lífshættuleg blanda, en hún gerir menn til
lengdar óvirkari til allra annarra hluta, sem krefjast nokk-
urs frumkvæðis og metnaðar.
Og þá er ótalinn sá bjórvandi sem erfiðast mun við að
eiga, sá sem snýr að börnum og unglingum. Foreldrakyn-
slóðirnar hafa til þessa haft drjúga möguleika á því að
tefja fyrir því að börn þeirra byrji að nota áfengi. En þeir
möguleikar skreppa verulega saman þegar bjórkassinn
verður eins og enn ein mubblan á heimilum. Þeim mun
frekar sem það er reyndar útbreitt viðhorf að bjór sé
eiginlega ekki alvöruáfengi heldur „bara bjór“. Fullorðnir
átta sig ekki á því, að þótt þeim í þeirra bráðlátu vímluleit
finnist bjór helst til þunnar trakteringar, þá hrærir sá
mjöður töluvert upp í börnum og unglingum. Og það vita
allir, að það munar mikið um hvert drykkjuárið sem bætist
framan við áfengisævina - það skilar sér vissulega, þeg-
ar á heildina er litið, í enn meiri áfengisvanda en fyrr. Því
skal nú ekki nema gott eitt um þá viðleitni sagt að brýna
það sem hæst fyrir fólki að bjór er líka áfengi, það fer varla
hjá því að einhverjir taki eftir þeim sannindum.
ÁB
10 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ j Föstudagur 24. febrúar 1989
Draumfarir
blaðamanns
Blaðamenn eiga það til að
þreytast sem aðrir vinnandi
menn og sofna þá stundum á
verðinum. Hér sést blaðamaður
Alþýðublaðsins, Kristján Krist-
jánsson, við skyldustörf sín í
dómsal borgarfógeta, þar sem
hann fór eigin leiðir við frétta-
öflun. Kannski hefurhanndreymt
að hann væri Magnús Kjartans-
son að skrifa hinn sögufræga
Þjóðviljapistil „Frá degi til dags“.
ÚR MYNDASAFNINU
Tískan
um
1970
Það var í þá tíð þegar
sannleikurinn lá falinn í blóm-
knappi og austræn lífsspeki
gegnsýrði hugmyndaheim ungs
fólks. Stríðið var í algleymingi í
Víetnam og unga kynslóðin sneri
baki við lífsgæðakapphlaupinu, í
orði að minnsta kosti. „Make love
not war“ hljómaði jafnt í Austur-
stræti sem á Woodstock og berg-
mál hippamenningarinnar barst
upp að Islands ströndum. Hassið
nam land og í kjölfar þess ný
hundategund, hasshundarnir
svokölluðu. Fregnir bárust af því
að í Amsterdam væru hvít hjól
almenningseign. Tískukóngarnir
sáu sína sæng útbreidda ef þeir
fylgdu ekki sveiflum unglinga-
menningarinnar og auðvitað gerðu
þeir það. Allt í einu voru ódýru
mussurrar og rifnu gallabuxurn-
ar orðnar að dýrri munaðarvöru.
Mynd þessi ertekin í Austurstræti
um 1970 og í myndasafninu var
hún flokkuð undir tísku. Aust-
rænu áhrifin leyna sér ekki, mun-
strin fjölbreytt og fótabúnaður
öllu þægilegri en tíðkast í dag á
tískuljósmyndum. Myndina tók
Sigurgeir Sigurjónsson.
Knattspyrnuskóli í Ungó?
Enn birtum við myndina af
strákahópnum í samkomuhús-
inu, því að nú hefur verið andæft
þeirri skýringu sem síðast var
greind, að hér væri KFUM-fundur
á Amtmannsstíg um 1950. Ný
kenning er sú að í stað þess að
hlusta á guðsorð í Reykjavík séu
strákarnir að fræðast um fótbolta
í Keflavík.
Birgir Einarsson, Keflvíking-
ur sem nú býr á Akranesi, segir
að þessi mynd sé tekin í Keflavík,
líkast til rétt fyrir 1960, og hann
þekkir á henni marga kunna
Keflvíkinga.
Drengirnir tveir í köflóttu jökk-
unum í fremstu röð eru að sögn
Birgis Hörður Ragnarsson lög-
fræðingur (nær) og Sigurður Ól-
afsson bakari. I annarri röð
lengst til hægri, Ijóshærður með
hár greitt upp og aftur er Magnús
Kjartansson tónlistarmaður og
bróðir hans Finnbogi við hliðina.
Strákurinn annar frá hægri í
þriðju röð - sá sem áður var tal-
inn vera Garðar Svavarsson kjöt-
kaupmaður - segir Birgir, að sé
Þórarinn Eyjólfsson rafvirkja-
meistari, og við hlið hans Sævar
Þórðarson, sem nú er látinn,
bróðir Gunnars tónlistarmanns,
og má greina ættarsvipinn. Birgir
segist líka grilla í sjálfan sig á
myndinni inní miðjum hóp.
Strákarnir séu flestir fæddir
1947 og ‘48, þó heldur eldri aftar,
og því sennilegast að myndin sé
tekin einhverntíma rétt fyrir 1960.
Ekki kemur Birgir fyrir sig hvar
myndin er tekin, en telur líklegast
að salurinn sé „Ungó" - eini sal-
urinn á þessum slóðum sem
rúmaði svona marga fyrir utan
kirkjuna, og Birgir telur ekki ólík-
legt að hér sé verið að tala um
knattspyrnu. Fótboltaskóli hjá
ÍBK?
/