Þjóðviljinn - 24.02.1989, Blaðsíða 25

DÆGURMAL
ANDREA
JÓNSDÓniR
Lifandi goðsögn til íslands
John Mayall blúsar enn á sínu striki
Sumir stórsnjallir tónlistar-
menn eiga sér þann sérstæða feril
að vera mikils metnir og dáðir af
tónlistarfólki og pælurum, en
aldrei almennilega frægir meðal
almennings á þann mælikvarða
sem lagður er á fólk sem fæst við
rokk og aðra svokallaða dægur-
tónlist. Einn þeirra er John May-
all, sem ber með heiðri og sóma
titlilinn „faðir bresku blús-
hreyfingarinnar". Hann og
hljómsveit hans Bluesbreakers
heiðra ísland með blús sínum á
sunnudagskvöld, 26. febrúar, og
hefjast tónleikarnir kl. 21. ís-
lensk hljómsveit mun hita við-
stadda upp áður en Jón og félagar
láta bulla í potti sínum, en það er
hópurinn Vinir Dóra. Hér er á
ferð söngkonan Andrea Gylfa-
dóttir ásamt Halldóri Bragasyni
gítarleikara, Þorleifi Guðjóns-
syni bassaleikara, Guðmundi
Péturssyni gítarleikara, Hirti
Howser orgelleikara og Guðm-
undi Guðjónssyni trommara;
ekki er hægt að segja annað en
vinahópur þessi sé forvitni-
legur... en hvað um Jón
Magál? ... fyrir þá sem ekki vita
en hafa áhuga er hér stutt ágrip úr
tónlistarferli hans:
John Mayall fæddist í Manc-
hester 29. nóvember 1933 eða
’34. Byrjaði að spila á gítar og
„ukulele“ 12 ára og stuttu síðar
píanó, og 1955 stofnaði hann sína
fyrstu hljómsveit, Powerhouse
four, þá í breska hernum. Er
hann hafði lokið herskyldu sinni
fór hann í listaskóla í Manchester
og útskrifaðist 1959 og gekk
ágætlega sem grafíklistamanni.
1962 flutti hann til Lundúna og
stofnaði árið eftir hljómsveitina
Blues Syndicate, sem varð Blues
Breakers, þar sem margir tón-
listarmenn er síðar áttu eftir að
verða frægir með öðrum hljóm-
sveitum og á eigin vegum, hófu
fyrir alvöru feril sinn. Fyrstan
skal nefna bassaleikarann John
Mc Vie sem nú(enn...)erí Fleet-
wood Mac... hann var hjá Jóni
1963 til ’67, með hléi ’65 þegar
Jack Bruce leysti hann af... þá
trommarann Hughie Flint, (’64-
’66)... og þann frægasta rak á
fjörur Jóns 1965 með gítar í hönd-
unum - það var Eric Clapton sem
þá var tvítugur... úr Bluesbreak-
ers fór Clapton ’66 með Bruce og
þeir stofnuðu Cream með Ginger
Baker.
Við af Eric tók ári yngri dreng-
ur, Peter Green, og þótti standa
sig ótrúlega vel miðað við þær
kröfur sem fólk gerði til Bluse-
breakers eftir þann glæsilega
tíma sem Eric var með þeim... og
trommarinn Mick Fleetwood
leysti Aymsley Dunbar af hólmi
...þeir Green, Fleetwood og
McVie yfirgáfu síðan Jón ’67, og
stofnuðu Fleetwood Mac.
Sá sem tók við sólógítarhlut-
verkinu af Peter Green var hinn
19 ára gamli Mick Taylor, sem ’69
gekk í Rolling Stones, í stað Bri-
ans Jones, en gerði þar reyndar
stuttan stans...
Þá má nefna að Andy Fraser,
síðar bassaleikari Free, spilaði
stuttlega með Bluesbreakers þeg-
ar hann var 16 ára, og þeir Jon
Mark og John Almond blúsuðu
trommulaust á órafmögnuð
hljóðfæri með John Mayall á
þeim tíma þegar allir voru á kafi í
æ sterkari mögnurum og stærri
hátalaraboxum... og enn getum
NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 25
við bætt við gítarleikararununa:
Harvey Mandel (Canned Heat)
og Jimmy McCulloch, sem fólk
þekkir úr Thundreclap Newman
(Something in the air) og
Wings... en vér látum hér staðar
numið í þessari upptalningu á
tónlistarmönnum sem John May-
all hefur ungað út í gegnum tíð-
ina, þótt hann sé ekki nærri
tæmdur.
Það fylgir sögunni að John Ma-
yall hafi aldrei verið ergilegur yfir
þessum tíðu mannabreytingum í
sveit sinni og jafnvel oft hvatt
sína menn að leggja á vit meiri
frama og fjár... sannur út-
breiðslumaður sæðis síns, sá
gamli, og það hef ég lesið ein-
hversstaðar, að þau áhrif sem
John Mayall hefur haft á breskt
rokk til góðs með þessu uppeldis-
starfi sínu verði seint fullmetin;
...en það er líka til skemmtisaga
um ástæðu þess að enginn dokaði
lengi við í Bluesbreakers, og læt
ég hana fljóta hér með í svona
sirka sömu útgáfu og Magnús
Einarsson sagði mér hana:
Skýringin á þessu mikla renn-
eríi músikanta í og úr Blues-
breakers er sem sé sú að John
Mayall hafi ekið sveit sinni um á
milli hljómleikastaða í eigin
sendiferðabíl, ekki of stórum, og
félagar hans orðið að sitja þröngt
á bekk. Hann sjálfur hafi hins
vegar haft fleti nokkurt fyrir sig
aftur í bílnum og sjaldnast vermt
það einn... en meðspilararnir
kunnað misjafnlega við að sitja á
bekknum undir athöfnum hans í
fletinu, og því komið sér í annað
djobb ef betra bauðst ...þar haf-
iði það, en við skulum kíkja á
skipan Bluesbreakers hina nú-
verandi: gítarleikararnir Walter
Trout og Coco Montoya (syngur
líka), bassaleikarinn Bobby Ha-
ynes og trommarinn Joe Yu-
ele.... sjálfur sér Mayall auðvitað
um munnhörpuna, hljómborð og
slæd-gítar, og söng... er þó ekki
alveg eins háraddaður og hér
áður.
Þá ekkert annað eftir en hvetja
fólk til að ljá þeim Blúsberum
eyra, bæði ungt og eldra, því að
þessi tónlist er undirstaða alls
rokks - líka þess þunga...og það
er ekki á hverjum degi sem lif-
andi goðsagnir sýna leik sinn á
borði hér á landi...
E.S.: ...já, miðar fást í
Gramminu við Laugaveg og á
Hótel íslandi (sími: 687 111... og
þá kemur eini gallinn við þetta
allt saman - miðaverðið, sem er
1900 kall__
Eiríkur brýnir raust með norskum
A plötu - og hljómleikum hér
... og við eigum von á annarri
sveit frá útlöndum í bráðustu
bráð. Norsk-íslenska þrusurokk-
bandið ARTCH spilar í tónspor
Bluesbreakers á Hótel íslandi
eftir helgi, 1. og2. mars... og það
verða líklega margir til að skoða
og skilgreina rödd okkar manns
þar. Enn höfum við bara plötuna
þeirra félaga sem kom út fyrir jól-
in, og skal kíkt dulítið á hana hér.
Another Return heitir skífan,
Önnur endurkoma... og á eftir
tignarlegum „klassískum" inn-
gangi kemur lag sem er innihald-
ið í nafni hljómsveitarinnar: An-
other Return To ChurcHill, sem
er dulmögnuð saga um svarta
kirkju og gamlan mann sem ekki
er allur þar sem hann er séður...
og er ég þar með byrjuð á því
neikvæða sem mér finnst við
þessa plötu, eða fremur hallæris-
lega, nefnilega textunum...
Eiginlega má þó segja að hér
fari ég aftan að hlutunum, því að
textarnir eru nú það síðasta sem
pæla ber í, í sambandi við svona
tónlist, sem mabur hlustar frekar
á til að fá úr henni kraftinnspýt-
ingu og þar af leiðandi útrás held-
ur en innblástur... en illu er best
aflokið:
3 af níu textum eru einkenn-
andi þungarokksklisjutextar, um
ógnvekjandi skepnu, í myrkum
kirkjugarði, ímynd djöfulsins og
einhvern óskilgreindan viðbjóð í
vændum... og svo er einn „ómiss-
andi“ kvenrembutexti (Power to
the man). Líka mætti telja plötu-
hulstrið sjálft til þessara leiði-
gjörnu og barnalegu þungarokks-
klisja, sem gera svo lítið úr ímynd
þessarar tegundar rokks. Sér-
staklega eru þessir textar hallær-
islegir og ósannfærandi við hlið
texta eins og Where I go, Living
in the past, Reincarnation og Sho-
ot to kill, sem eru ástarsöngur,
vangaveltur um tilveruna, ekkert
merkilegar kannske en þó ein-
lægar, og sá síðastnefndi stríðsá-
deila... Metal Life og The promis-
ed land eru vel nothæfir textar
sem áróður fyrir þungarokki.
En ef við snúum okkur frá text-
unum og umbúðunum, að músik-
inni sjálfri, kemur annað upp á
teningnum... Þeir drengir í
ARTCH, sem eru, auk Eiríks
okkar Haukssonar, gítaristarnir
Gill og Cat, bassaleikarinn Brent
og trommarinn Jack, skrifa sig
allir sem einn fyrir lögum og text-
um, og það verður að segjast að
gegnumsneitt eru lagasmíðarnar
á miklu hærra plani en textarn-
ir... þótt rokkið sé þungt og
nokkuð hratt á köflum gleyma
þeir aldrei melódíunni í látunum.
Og ekki eru þeir að ergja nokk-
urn mann með of miklum sóló-
um, spila frekar uppá að skapa
heild og kjölfestu, sem Eiríkur
syngur skörulega og örugglega
yífir... þeir standa á gömlum merg
þungarokksbanda 8. áratugarins,
(t.d. eitt rólegt, fallegt lag á
hverri plötu...) en hafa blandað
hann mátulegum skammti af
hraða nútímans, án þess að fórna
öllu á stall hans og hávaðans...
þetta er nú orðið heldur háfleygt
með svo mikla þyngd, og best að
hætta áður en brotlent verður.
En það verður forvitnilegt að
heyra hvað þessir krists-
kuklvíkingar gera manni til eyrna
augliti til auglitis eftir helgina.