Dagblaðið Vísir - DV - 21.10.1995, Page 10

10
LAUGARDAGUR 21. OKTÓBER 1995 JjV
Nýr biskup kaþólikka á Islandi harðlega gagnrýndur af hollenskum fjölmiðlum:
Páfinn í Róm hefur sett nýjan
biskup yfir íslandi eða postullegan
stjórnanda, eins og hann er kallað-
ur, þeirra 2500 til 3000 sálna sem
játa kaþólska trú á íslandi. Um er að
ræða hollenskan prest, Johannes
Gijsen að nafni, sem messaði í
fyrsta skiþti hér á landi um síðustu
helgi.
Bolað frá völdum
Gijsen hefur verið á milli tann-
anna á hollensku pressunni um ára-
bil eða allt frá því hann varð biskup
í Roermond þar í landi fyrir um 20
árum. í umfjöllun fréttastofu AP,
Associated Press, frá árinu 1993, um
viðhorf kaþólsku kirkjunnar til
samkyrihneigðar, er Gijsen sagður
sérlega íhaldssamur (ultra-
conservative) en honum var, að
sögn hollenskra fjölmiöla, bolað frá
völdum það ár eftir harða valdabar-
áttu innan kirkjunnar.
í frétt AP segir frá valdabaráttu
íhaldssamra og frjálslyndra afla inn-
an kaþólsku kirkjunnar í Hollandi
og viðhorfum þessara hópa til sam-
kynhneigðar og fóstureyðinga.
Valdabaráttan á rót sína að rekja til
sjöunda áratugarins er umbótaþing
innan kaþólsku kirkjunnar, annað
Vatíkanþingið, var haldíð. í kjölfar-
ið fóru margir Hollendingar að
draga í efa leiðbeiningar páfa um
viðhorf kirkjunnar til þessara þátta.
Frjálslynd öfl voru leiðandi innan
kirkjunnar næstu 10 árin eöa allt
þar til Johannes Alfrink, hollenskur
erkibiskup, sagði af sér embætti
árið 1975. í kjölfarið skipaði
Vatíkanið íhaldssamari biskupa í
embætti, þar á meðal Gijsen, til að
ná tökum á frjálslyndum hollensk-
um kaþólikkum. Segir frá því í ffétt
AP að á sama tímabili hafi kirkju-
sókn dregist verulega saman í
Hollandi og í hinum vestræna
heimi, úr 47 prósentum árið 1970 í
13 prósent í dag.
Gagnrýndi lög um
samkynhneigða
Árið 1986 var Gijsen framarlega í
flokki gagnrýnenda þegar hollenska
þingið setti lög sem heimiluðu sam-
kynhneigðum að skrá sig í sambúð.
Með lögunum öðluðust samkyn-
hneigðir sömu réttarstöðu og gagn-
kynhneigðir gagnvart skattalögum
og fleiri lögum en Gijsen lét hafa eft-
ir sér að gildistaka laganna stofnaði
ekki aðeins hyrningarsteinum
kristilegs samfélags í hættu heldur
samfélaginu í heild. Ennfremur
heimiluðu lögin gagnkynhneigðum
að skrá sig í sambúð og njóta þannig
sömu réttinda og giftir.
„Gijsen biskup er talinn einn af
íhaldssömustu mönnum innan ka-
þólsku kirkjunnar í Hollandi og
skírskotar hann til útlendra presta
að koma til hjálpar kirkjunni sem
hann líkir við veikan mann sem tel-
ur sig heilbrigðan," segir í frétt AP.
Að sögn hollenska dagblaðsins
- leikir sem lærðir hár segja íslenska söfnuðinn íhaldssaman á góða hluti
Johannes Gijsen messaði yfir söfnuði sínum hér á landi um síðustu helgi. Hér sést hann gefa safnaðarmeðlimum „hostia", oblátu eins og það heitir að sið
mótmælenda, en messuna söng hann á latínu. DV-mynd
Trouw sagði Gijsen hins vegar af
sér embætti í janúar áriö 1993, að
eigin sögn vegha heilsufarsástæðna,
en að sögn fjölmiðla var honum
„bolað“ frá völdum. Fluttist hann til
Austurríkis þar sem hann stýrði
einni af stofnunum kaþólsku kirkj-
unnar allt þar til hann valdist til
starfa hér á landi.
Ekki náðist tal af Johannes Gij-
sen þótt eftir því væri leitað. Þær
upplýsingnar fengust hjá kaþólsku
kirkjunni hér á landi að von væri á
honum hingað aftur eftir tvær vik-
ur. Þangað til væri ekki hægt aö ná
tali af honum þar sem hann væri á
ferðalagi. Þá hafa hollensk blöð sýnt
setningu hans í embætti hér mikinn
áhuga en ekki náð tali af honum.
kom til starfa
í upplausnarástandi
Séra Hjalti Þorkelsson, prestur
kaþólska safnaðarins í Hafnarfirði,
sagðist í samtali við DV hafa fylgst
með Gijsen í gegnum árin af þeirri
ástæðu að hann hefði verið í prests-
námi í Þýskalandi fyrir 22 árum
með nokkrum nemum úr biskups-
dæmi Gijsens um það leyti sem
hann hefði tekið við embætti.
I þessu ljósi segir Hjalti Gijsen
hafa komið til starfa þegar upplausn
hafi einkennt allt kirkjustarf í
Roermond.
„Það er aldrei vinsælt þegar
menn fara að laga til í upplausnará-
standi. Hann bakaði sér óvinsældir
þeirra sem fremstir fóru í flokki
umbyltingarsinna," segir séra
Hjalti.
Hann segir að almennt leggi ís-
lenskir kaþólikkar áherslu á að
nauðsynlegt sé fyrir jafnlítið brot af
kaþólsku kirkjunni sem hér sé að
finna að halda tryggð við Róm.
„Þótt kirkja gefi út leiðbeinandi
yfirlýsingar þá er svigrúm innan
kirkjunnar fyrir einstaklinginn að
hafa sínar skoðanir þótt hann sé
ekki í andstöðu við leiðbeiningarn-
ar,“ segir séra Hjalti.
Hann segist ekki hafa orðið var
við alvarlegan skoðanaágreining
innan kaþólska safnaðarins til leið-
beininga páfans um atriði eins og
samkynhneigð, fóstureyðingar og
getnaðarvarnir. Hitt sé annað mál
hvort fólk fari eftir því. Þá leggur
Hjalti áherslu á að ekki sé hægt að
taka afstöðu til Gijsens í ljósi frétta
fjölmiðla í Hollandi og hér á landi
séu menn jákvæðir gagnvart vali
hans til starfa.
Ókristilegt að dæma strax
„Það væri ókristilegt að gefa
manninum ekki jafnt tækifæri á við
aðra að koma til starfa hér á landi.
Ef það kemur í ljós að maðurinn er
ómögulegur í alla staði þá býst ég
við að fólk láti í sér heyra."
Torfi Ólafsson, deildarstjóri og
leikmaður í kaþólska söfnuðinum á
íslandi, segist, líkt og Hjalti, ekki
hafa orðið var við skoðanaágreining
innan kaþólska safnaðarins á ís-
landi til þátta eins og fóstureyðinga,
samkynhneigðar og getnaðarvarna.
Hvað varði getnaðarvarnir þá geti
verið að fólk taki sínar eigin
ákvarðanir.
Torfi segist taka á móti Gijsen
með jákvæðu hugarfari. Hann hafi
messað hér um síðustu helgi, lesið
messuna á latínu og hafi það fallið í
góðan jarðveg meðal safnaðarmeð-
lima. Aðspurður hvort söfnuðurinn
hér á landi sé íhaldssamur eða
frjálslyndur segir Torfi söfnuðinn
vera íhaldssaman á góða hluti.
Hann breyti ekki breytinganna
vegna heldur einungis ef sýnt sé að
eitthvað nýtt sé betra en það sem
fyrir er. Því eigi hann von á góðu
samstarfi við Johannes Gijsen.
-PP