Dagblaðið Vísir - DV - 19.12.1995, Blaðsíða 22

26
ÞRIÐJUDAGUR 19. DESEMBER 1995
Menrnng
Rúmlega 60 þýddar skáldsögur og ljóðabækur koma út að þessu sinni:
Vel yfir meðallagi
- segir Aðalsteinn Ingólfsson, listfræðingur og gagnrýnandi DV, um þennan bókaflokk
Nokkrar af þeim þýddu skáldsögum sem eru athygliverðar, að mati Aðalsteins Ingólfssonar gagnrýnanda.
Ríflega 60 þýddar skáldsögur og
ljóðabækur koma út fyrir þessi jól.
Það er svipað magn og verið hefur
undanfarin ár. í þeim flokki kennir
margra grasa, hvort sem um ræðir
fagurbókmenntir eða reyfara. Blað-
ið hafði samband við Aðalstein Ing-
ólfsson, lisfræðing, bókmenntaunn-
anda og gagnrýnanda DV, til að fá
hans álit á þýddum skáldskap þessi
bókajól og því sem stæöi þar upp úr.
„Af eldri fagurbókmenntum
stendur upp úr í mínum huga þýð-
ing Péturs Gunnarssonar á Frú
Bovary eftir Gustave Flaubert.
Sömuleiðis má telja Réttarhöldin
eftir Franz Kaíka í þýðingu Ástráðs
Eysteinssonar og Eysteins Þorvalds-
sonar til tíðinda. Af því litla sem ég
hef lesið í Frú Bovary sýnist mér
Pétur hafa leyst verkefnið afskap-
lega vel af hendi. Síðan má nefna
nokkrar sérkennilegar bækur af
eldri tegundinni sem allt í einu
dúkka hér upp. Þar nefni ég Pa-
storalsinfóníuna eftir André Gide í
þýðingu Sigurlaugar Bjamadóttur.
Einnig er mjög gott að fá Mefistó eft-
ir Klaus Mann sem Bríet Héðins-
dóttir þýddi. Það er ágæt skáld-
saga,“ sagði Aðalsteinn.
Af nýrri bókum sem Aðalsteini
fannst fagnarefni að fá í íslenskri
þýðingu neflidi hann nýjustu bók
Gabriels Garcia Marquez, Um ást-
ina og annan fjára, sem Guðbergur
Bergsson þýðir. Sömuleiðis minnt-
ist Aðalsteinn á bókina Stúlkan með
Botticelli-andlitið eftir William D.
Valgardson í þýðingu Gunnars
Gunnarssonar og Hildar Finnsdótt-
ur, og Ennislokk einvaldsins eftir
Hertu Möller sem Franz Gíslason
þýðir.
í flokki þýddra spennusagna
nefndi Aðalsteinn eina bók til sög-
unnar. Það er Atburðir við vatn eft-
ir Kerstin Ekman í þýðingu Sverris
Hólmarssonar. Hér er á ferðinni
bók sem hlaut Bókmenntaverðlaun
Norðurlandaráðs 1994 sem Aðal-
steinn sagði að hefði þótt umdeild
þar sem margir töldu hana reyfara-
kennda.
Fjórar góðar Ijóðaþýðingar
Úr flokki þýddra ljóða nefndi
Aðalsteinn einkum bækumar Ást-
in, ljóðlistin og önnur ljóð eftir Paul
Éluard í þýðingu Sigurðar Pálsson-
ar og Pennann hvassa eftir Nóbels-
skáldið Seamus Heany sem Karl
Guðmundsson þýðir. Þá væm ljóða-
söfh Helga Hálfdánarsonar, Nokkur
þýdd ljóð, og Sigurðar A. Magnús-
sonar, Meö öðmm orðum, einkar at-
hygliverðar.
Paula eftir Isabel Allende, í þýð-
ingu Tómasar R. Einarssonar, hefur
hlotið góðar viðtökur hér á landi en
Aðalsteinn sagði að hún væri mitt á
milli þess að geta talist skáldsaga og
æviminningabók.
„Ef við tökum með bækurnar sem
gefnar voru út í haust í tengslum
við Bókmenntahátíðina í Reykjavík
þá má segja aö þessi bókajól séu fin
hvað þýddan skáldskap varðar. Þar
komu út einar sex skáldsögur á
einu bretti. Með þeim bókum erum
við vel yfir meðallagi þetta árið,“
sagði Aðalsteinn.
Sniglapóstur
frá Birgi Svan
Út er kominTjóðabókin Sni-
glapóstur eftir Birgi Svan Sím-
onarson. Þetta
er tólfta ljóða-
bók Birgis og
hefur hún að
geyma 28 ljóð.
Viðfangsefnin
era fjölbreytt
að vanda. í
bókinni era
ástarljóð,
þjóðfélagsgagnrýni og ljóð um
náttúra íslands. Bókin er gefin
út í fáum eintökum og fer ekki í
almenna dreifingu. Hún mun
hins vegar fást í stærstu bóka-
verslunum á Reykjavíkursvæð-
inu og beint frá höfúndi.
Ferðalag græna
mannsins í
Hugarhofinu
Þórhallur Magnússon hefur
sent frá sér sína aðra skáldsögu.
Hún nefnist
Hugarhofið og
fiaflar xim
ferðalög
„græna
mannsins"
um heima
hugans,
heima verald-
arinnar. Höf-
undur er eirðarlaus landkönn-
uður og kortagerðarmaður, eins
og segir bókarkynningu.
Bókin er í liflu broti, 81 síða
að lengd, og fæst í öllum helstu
bókaverslunum.
-bjb
Bókin um Vilhjálm Stefánsson landkönnuö fær góöar viðtökur:
„BinGIR SVAN SÍMONAR
HUGARHOFIÐ
Anægjulegt að þjoðin skuli
líka vera skotin í honum
- segir Hans Kristján Árnason sem gefur bókina út
Björn Jónsson, þýðandi bókarinnar um Vilhjálm Stefánsson landkönnuð, og
Hans Kristján Árnason, útgefandi hennar, með Vilhjálm á milli sín, eða öllu
heldur vaxmynd af honum sem er í eigu Þjóðminjasafns. DV-mynd GS
„Ég var mjög hrifinn af þessari
bók. Þetta er í fyrsta skipti sem birt
er bók um íslending í útlöndum,
skrifuð af útlendingi fyrir erlendan
markað og síðan þýdd yfir á ís-
lensku. Með aðstoð ekkju Vilhjálms,
Evelyn, tókst mér að ná samningum
við forlagið í Kanada. Einnig komst
ég í samband við bókasafn sem er
helgað Vilhjálmi í Dartmouth- há-
skóla þar sem ég fékk aðstoð við
bókina. Evelyn fékkst til að rita inn-
gangskafla í bókina og Vigdís for-
seti ritar ávarpsorð,“ sagði Hans
Kristján Ámason í samtali við DV
en hann hefur gefið út bók um ævi
og störf Vilhjálms Stefánssonar
landkönnuðar sem hlotið hefur góð-
ar viðtökur. Bókin er eftir William
R. Hunt, bandarískan prófessor, og
kom út í Kanada árið 1986.
íslenska útgáfa bókarinnar er
með viðbættum inngangskafla eftir
Evelyn, eins og Hans skýrði frá, og
ávarpsorðum frá Vigdísi Finnboga-
dóttur forseta. Bjöm Jónsson, fyrr-
um skólasfióri í Hagaskóla, þýðir
efhið eftir Hunt en það hefur verið
stytt töluvert frá upprunalegu útgáf-
unni, enda var það meira á fræði-
legu nótunum.
Lengi með Vilhjálm í huga
Hans sagði að hann hefði verið
með Vilhjálm lengi í huganum eða
frá því um 1972 er hann var við nám
í London. Þá gekk hann á milli fom-
bókaverslana í frítíma sínum og
spurðist fyrir um efni tengt íslandi.
Þar rakst hann á sendibréf sem Vil-
hjálmur hafði skrifað 1929. Fyrir
tveimur áram tók hann viðtal við
Evelyn í sjónvarpsþátt sem hann
gerði um Vilhjálm. Þá fyrst fékk
hann að vita um tilurð bókar Hunts.
Þegar hann hitti Evelyn aftur í vor,
er hún kom til íslands í boði Vigdís-
ar Finnbogadóttur, var endanlega
ákveðið að gefa bókina út á íslandi,
enda hvatti Evelyn mjög til þeirra
verka.
„Eldri íslendingar eiga að vita
allt um Vilhjálm. Það var gerð skoð-
anakönnun í Vikunni 1940. Þá hlaut
hann flest atkvæði sem fyrsta for-
setaefni lýðveldisins.
Þannig að hann var dýrkaður á
íslandi. Síðan fellur hann frá fyrir
rúmum 30 árum og það fennir í
sporin. Þetta er fyrsta ævisagan um
Vilhjálm eftir andlát hans en það
var mikið skrifað um hann í Banda-
ríkjunum á meðan hann var á lífi,“
sagði Hans Krisfián.
Heimsþekktur maður
Vilhjálmur var heimsþekktur
maður og var t.d. oft á forsíðum
stórblaða eins og New York Times.
Landafúndir hans bættu við Kanada
nær þrefaldri stærð íslands og hann
á aö baki lengsta samfellda heim-
skautaleiðangur sem farinn hefur
verið, á áranum 1913-18. í ljósi þess-
arar frægðar sagði Hans það í raun-
inni sérstakt hvað Vilhjálmi var
gefinn lítifl gaumur á íslandi, ekki
síst fyrstu árin eftir að hann lést.
„Til marks um hvað við höfum
gleymt Vilhjálmi mikið þá gáfu
Kanadamenn út frímerki með hon-
um 1986 og Bandaríkjamenn gáfu út
frímerki 1989. Það hefur aldrei ver-
ið gefið út frímerki hér. Reyndar
var sett á laggimar stofnun Vil-
hjálms Stefánssonar á Akureyri síð-
asta vor,“ sagði Hans.
Norðurlandaráð setur Vil-
hjálm í öndvegi
Hans sagði að eftir að hafa kynnst
sögu annarra landkönnuða þá kæmi
strax í ljós að Vilhjálmur hefði
langtum víðtækari þekkingu, hann
væri sannur visindamaöur og
mannfræðingur. Þetta hefur ráð-
herranefnd Norðurlandaráðs gert
sér fyllilega grein fyrir þvi Vil-
hjálmur verður settur í öndvegi á
næsta ári þegar viðamikil sýning
um norræna landkönnuði fer af stað
um Evrópu til næstu tveggja ára.
Sýningin hefst í Finnlandi og fer
þaðan til meginlanda Evrópu.
„Vilhjálmur var gæddur snilli-
gáfu. Hann var uppi fyrir tækniöld-
ina og stóð bara á sínum tveimur
fótum með heilabúið sitt. Fyrir
bragðið getur maður séð hvað hann
var mikill risi. Þetta uppgötvuðu
Kanadamenn, þeir hafa nefnt eyju
eftir honum og þegar bókin kom út
1986 sáu þeir að Vilhjálmur hafði
alltaf meira og minna rétt fyrir sér.
Hann var umdeildur maður í ýms-
um málum en Kanadamenn hafa
viðurkennt hann sem fremsta heim-
skautafara allra tíma.“
Um viðtökumar við bókinni imd-
anfarnar vikur sagði Hans Krisfián:
„Ég er mjög feginn að hafa komið
bókinni á framfæri. Ég var skotinn
í karlinum og ánægjulegt að þjóðin
skuli vera það líka. Þetta er einn af
merkustu sonum íslands, ábyggi-
lega sé þekktasti. Björk slær honum
líklega við núna en hann er a.m.k.
þekktasti íslenski karlmaðurinn
sem uppi hefúr verið.“
-bjb
Ljóðabók frá
Jóni Óskari
Bókmenntafélagið Hring-
skuggar hefúr gefið út ljóðabók
eftir Jón Ósk-
ar er nefnist
Hvar eru
strætisvagn-
arnir? Bókin
er 56 blaösíð-
ur og skiptist i
þrjá kafla.
Kaflamir
nefnast Nætur
og dagar í París, Horft á haf og
land og Hvar era strætis-
vagnamir?
Jón frá Pálm-
holti endur-
skoðaður
Hringskuggar hafa einnig gef-
ið út ljóðasafn Jóns frá Pálm-
holti er nefn-
ist Söngvar
um lífið. Um
er að ræða
nokkurs kon-
ar endurskoð-
aða heildarút-
gáfú á ljóöum
skáldsins á ár-
Jón tra I’álmhohi
ÖNííVAR t'M LÍH
unum 1958 til
1988. Skiptist hún i tvo megin-
flokka. Sá fyrri hefur að geyma
fiórar ljóðabækur sem komu út
1958 til 1973 en hinn seinni ljóð
úr bókum frá 1978 til 1988.
Myndskreytt
merkisrit
Með leyfi Lake Education í
Bandaríkjunum hefur Græna
gáttin, teikni-
myndagerð,
gefið út fiórar
bækur í rit-
röðinni Mynd-
skreytt merk-
isrit. Um er
ræða sögurn-
ar Glæstar
vonir eftir
Charles Dickens, Leyndardómar
Snæfellsjökuls eftir Jules Veme,
Drakúla eftir Bram Stoker og
Stikilsberja-Finnur eftir Mark
Twain.
-bjb