Dagblaðið Vísir - DV - 16.03.1996, Blaðsíða 11

LAUGARDAGUR 16. MARS 1996
ennmg
11
~k
Rostropovitsj stjórnar Shostakovitsj
Meðal þeirra tónskálda tuttug-
ustu aldar sem viröast hafa skapað
sér varanlegan sess i tónlistarsög-
unni má með vissu telja rússneska
tónskáldið Dimitri Shostakovitsj.
Nú eru fáanlegir í plötuverslunum
hljómdiskar þar sem landi hans,
sellóleikarinn Mistislav Rostropo-
vitsj, stjórnar The Washington
National Symphony Orchestra i
upptökum af nokkrum helstu sin-
fónium tónskáldsins. Diskurinn
með elleftu sinfóníunni hefur borist
okkur til eyrna og líkar einkar vel.
Ellefta sinfónía Shostakovitsj er
einnig kennd við árið 1905. Hún var
samin í tilefni af 40 ára afmæli
októberbyltingarinnar í Rússlandi
og i minningu uppreisnar sem bæld
var niður 1905. Shostakovitsj lá und-
ir stöðugum pólitískum þrýstingi í
tónsmíðum sínum frá Stalín og
kumpánum hans. Hann lætur þess
getið í hinni frægu ævisögu sinni,
Testimony, að hann hafi ekki síður
haft í huga ungversku uppreisnina,
sem bæld var niður af sovéskum
hersveitum. Hvað sem þessu líður
er ellefta sinfónían prógrammverk
með skýrum boðskap sem kemur
fram jafnt í kaflaheitum sem tónlist-
inni sjálfri. Hér er engin léttvæg
skemmtitónlist á ferðinni. Viðfangs-
efnið er í raun mannlífið allt, þótt
hinar dekkri hliðar virðist fá mest
rúm. Shostakovitsj seilist víða tn
um efnivið. M.a. notar hann stef úr
fjölmórgum kunnum sönglögum frá
því um aldamótin og textar þeirra
skapa flókið mynstur tilvísana. Tón-
listarleg úrvinnsla hans á þessum
efnivið skiptir þó mestu máli. Hún
er frábærlega frjó og persónuleg og
verkið í heild hrífandi auðugt og vel
byggt. Shostakovitsj hefur af mörg-
um verið talinn heldur íhaldssamt
tónskáld fyrir sinn tíma. Pólitísk
kúgun og listræn einangrun hefur
ef til vill haft áhrif á hann í þessa
veru.
Hljómplötur
Fínnur Torfi Stefánsson
Afstaða tónskáldsins til samtíma
síns að þessu leyti virðist þó, þegar
óllu er á botninn hvolft, vera hreint
aukaatriði. Það eina sem skiptir
máli er fegurð og frumleiki verksins
sjálfs. Þeirrar viðleitni gætir mjög í
samtíma okkar að reynt er að fella
eða hefja listaverk á stall með tilvís-
un til þeirrar aðferðar sem lista-
maðurinn notar. Shostakovitsj er
áþreifanleg sönnun þess hve mjög
menn vaða hér í villu og svíma. Að-
ferðir sem notaðar eru til að ná
markmiðum listarinnar varða höf-
undinn einn og skipta hlustandann
engu máli, nema frá fræðilegu sjón-
armiði.
Rostropovitsj er auðvitað þekkt-
astur sem sellóleikari, en hann hef-
ur getið sér orð sem mjög góður
stjórnandi einnig. Má þess sjá
merki á þessum diski. Flutningur-
inn er áberandi skýr og styrksviðið
óvenjulega mikið. Hjálpar þar til
mjög góð upptaka. Þá er túlkunin
þolinmóð, ef svo má að orði komast.
AUt er gert með langtímamarkmið
síðar í verkinu í huga og fær þannig
hvert smáatriði dýpri merkingu í
heildinni. Þannig á að túlka verk af
þessu tagi.
Mistislav Rostropovitsj.
w*
FULLKOMIN
1 OOW HUÓMTÆKI
TX-300
TILBOÐ
44.900
TÆKNILEGAR UPPLYSINGAR:
• Digital FM/MW/LW útvarp
með 30 minnum
•100 watta magnari
• 3ja diska geislaspilari
með 30 minnum
StfNlH
Tónjafnari m. 6 forsiilltingum
Timastilling og vekjari
Tvöfalt Dolby segulband
Innstunga fyrir heyrnartól
og hljóðnema
Fullkomin fjarstýring
.... og margt fleira.
©isfc*
SIDUMULA 2 • SIMI 568 9090
Nýherjabúðin býður alvörupakka á betra verði!
Dúndur tölva og tiljómflutningstækí ífTrust
Tfust independent Pro Advanced
Pentium 75 - Margmiðlunartölva með öllu!
Turntöiva með mlkla stækkunarmögulelka
8 MB minni - 850 MB diskur - 5 hraða geislaspilari
3D Surround hljóðkort - FM Stereo útvarp
300 W 3D Surround hátalarar - Windows 95
MS Home heimapakkinn
MS WorkS (ntvinnsla, töflurelknlr. gagnagrunnurl
MS Encarta - alfræðiorðabók
MS Money - heimilisbókhald
MS Scenes - undersea collection
Megapak 3 112 geisladlskar stútfuliir af leikjum)
The Lemmlngs Chronicles • MegaRace •
TFX - Tactical Fighter Experiment
The VORTEX - Quantum Cate II
Cyclones - Jammit - Dragon's Lalr
& Novastorm - Reunlon
*| The Journeyman Project Turbo
íriciepsife
æs-j:
FMSterae
úiuarp
.
k
php? »
mmm
"WWMHWMrMata,
"•MíBWitorM
WnMfremtoO
Shraða
ueislaspilari
:^~i_
t-t F"fj Jj's./»'
Bllt betta fvrir aðelns krónur:
WlfcO
[\t **
Opið á laugardðgum Ira 10-14
147.900
W
ÍIJ
!l^^-6u
NYHERJA
SKAFTAHLIÐ 24
SÍMI5697800
http://www.nyherji.is/vorur/