Dagblaðið Vísir - DV - 26.03.1996, Blaðsíða 21
ÞRIÐJUDAGUR 26. MARS 1996
25
Menning
Edda Þórarinsdóttir, Heiga Bachmann og Halla Margret Johannesdottir í
hlutverkum sínum.
Óræð er
ævi manns
Þrjár konur stórar - hvaða leik-
rit er það nú?
Jú. Verkið er eftir Edward Al-
bee, Kjallaraleikhúsið sýnir það í
Tjarnarbíói, leikstjóri er Helgi
Skúlason og Hallgrímur H. Helga-
son þýddi textann.
Edward Albee er ef til vill
þekktastur hér á landi fyrir leik-
ritið Hver er hræddur við Virg-
iniu Woolf? en líka hafa verið
sýnd Saga úr dýragarðinum og
Ótrygg er ögurstundin, svo ein-
hver af verkum hans séu nefnd.
Þrjár konur stórar var frum-
sýnt í Vín 1991 en sjálfsagt hafa
einhverjir séð það í London
1993-1994 eða á þessu leikári þar
sem Dame Maggie Smith hefur
vakið aðdáun leikhúsgesta fyrir
frábæra túlkun sína í aðalhlut-
verkinu.
Þetta hlutverk
er af slíkri stærð-
argráðu að ein-
ungis hinar
mestu leikkonur
geta tekist á við
það svo vel fari.
Og við eigum slíka leikkonu þar
sem Helga Bachmann er.
Verkið fjallar kannski einna
helst um mannsævina, það hvern-
ig við horfum bláeyg fram á veg-
inn og sjáum framtíðina í hilling-
um en reyndin verður allt önnur
en við ímynduðum okkur. Albee
er að skoða manneskjuna, persón-
una, sem fæðist og þroskast, mót-
ast af óvæntum atvikum, breytist
svo óendanlega mikið en er þó
alltaf söm.
Hvernig hefðum við brugðist
við rúmlega tvítug ef við hefðum
séð okkur sjálf eftir 30-40 ár og
vitað hvað beið? Hvaða tími æv-
innar er bestur og hvaða viðhorf
lita sjónarmið okkar þegar við lít-
um til baka? Og skynjuðum við
nokkuð að þetta var „besta“ ævi-
skeiðið á meðan við upplifðum
það?
Fléttan í verkinu er þess eðlis
að ekki er hægt að segja mikið frá
söguþræðinum án þess að spilla
ánægju væntanlegra leikhúsgesta.
Albee kann sitt fag og helsti styrk-
ur hans er persónulýsingin sem
ber þetta verk uppi. Bygging leik-
ritsins gefur honum færi á
óvenjulegu sjónarhorni og ein-
stakri innri skoðun.
Helga Bachmann leikur aðal-
persónuna sem komin er á tíræð-
isaldur og ber aldurinn vel miðað
við allt og allt. Að minnsta kosti
er enginn bilbugur á henni þó lík-
aminn sé hrörlegur og minnið far-
ið að gefa sig. Hún ráðskast með
þá sem í kringum hana eru, eitil-
hörð innst inni, og í framvind-
unni kemur í ljós hvernig hún
meitlaðist af mótlæti og sælu-
stundum langrar ævi.
Helga var á frumsýningu búin
að ná góðu sambandi við kjarna
persónunnar. Þetta er við fyrstu
sýn hundleiðinleg og frek kelling
en áhorfandinn kynnist henni
mætavel og getur þegar upp er
staðið dæmt um það sjálfur hvort
fyrstu viðbrögð við persónunni
voru réttmæt.
Allavega liggur ljóst fyrir að
hún hefur sopið margan sjó þó að
það sé alltaf spurning hvað fólk
getur leyft sér að vera leiðinlegt
út á slíkt. Og hún lumar þrátt fyr-
ir allt á rikulegum leifum af göml-
um kaldhæðnislegum húmor.
Edda Þórarinsdóttir leikur að-
stoðarkonu frú-
arinnar og það
er ástæða til að
fagna sérstak-
lega endurkomu
hennar á svið
þar sem hún hef-
ur ekki sést um nokkurra ára bil.
Edda sannar það hér að hún er fln
leikkona og túlkun hennar er blæ-
brigðarík en um leið afslöppuð,
með hæfilegri blöndu af léttleika
og tilfinningum.
Halla Margrét Jóhannesdóttir
leikur yngstu konuna og náði
ekki nægum tengslum við hana.
Hún var strengd og fann sig
greinilega ekki í hlutverkinu.
Leikstjórinn hefði að ósekju mátt
leggja meiri rækt við mótun per-
sónunnar því að þetta veldur
vissu misvægi.
Úlit og samhljómur þessara
þriggja kvenna eru mikilvæg at-
riði en mér býður í grun að eftir
nokkrar sýningar verði rennslið
orðið jafnara og brúnirnar enn þá
slípaðri á þessari athyglisverðu
sýningu.
Elín Edda Árnadóttir á mikinn
heiður skilinn fyrir frábæra leik-
mynd og athyglisverða búninga.
Það er sannarlega hægt að segja
að Tjarnarbíó sé alvöruleikhús
þessa dagana og óhætt að mæla
með ágætu skáldverki Albees í
meðförum Kjallaraleikhússins.
Kjallaraleikhúsið sýnir í Tjarnar-
bíói:
Þrjár konur stórar
Höfundur: Edward Albee
Þýðing: Hallgrimur H. Helgason
Leikmynd og búningar: Elín Edda
Árnadóttir
Lýsing: Björn Bergsteinn Guð-
mundsson
Leikstjórn: Helgi Skúlason
Leiklist
Auður Eydal
Hringdu í síma 904 1750 og taktu þátt í skemmtilegum leik með
Sparihefti heimilanna. 300 Jgffo heppnir þátltakendur sem svara
rétt þremur spurningum úr sparihefti heimilanna fá
gómsœtt páskaegg frá Nóa JL - Síríusi í verðlaun.
Nöfn vinningshafa verða birt í DV miðvikudaginn 3. apríl.
Páskaeggin verða afhent á 4. hœð í Perlunni laugardaginn 6. apríl,
frá klukkan 14-17. Vinningshafar eru beðnir að hafa persónuskilríki
meðferðis þegar eggin
eru sótt.
8par!h@fti
htimflanna
Kuvending a linu
Kristbergur Ó. Pétursson á Sóloni íslandusi og Kaffi Óliver
Það vill brenna við að vopnin sriúist í höndunum á
listamönnum sem hitta snemma á ferli sínum nagl-
ann á höfuðið. Sumir finna einfaldlega fljótt sína línu,
eru náttúrubörn í listinni sem þurfa lítið meira en
tæknilega aðstoð við að koma list sinni á framfæri.
Sjaldnast finna listamennirnir fyrir því í pyngjunni
hvort þeir séu á réttri leið, a.m.k. ekki _____
í upphafi ferilsins, en oftast er um að
ræða einhverja tiifinningu fyrir að
hlutirnir gangi upp. Þegar litlar und-
irtektir verða næstu árin fara lista-
mennirnir að efast um þessa línu sem
þeir hafa þróað með sér og er jafnvel
kjarni listar þeirra. Þá hefjast ef til vill miklar vanga-
veltur um tilgang listarinnar á hugmyndafræðilegum
grunni eða kúvending í tækni og framsetningu.
Kristbergur Ó. Pétursson, sem um helgina opnaði
sýningu á Sóloni íslandusi, er tvímælalaust einn
þeirra listamanna sem hafa farið að efast um að upp-
hafslínan sé rétt. Nú sýnir Kristbergur fjórtán mál-
verk frá síðasta ári sem eru í talsvert öðrum dúr en
eldri verk hans sem hangið hafa uppi um nokkra hríð
í Kaffl Óliver hinumegin götunnar.
Átakalitlar skuggamyndanir
Kristbergur dvaldi í norrænu listamiðstöðinni
Sveaborg frá febrúarmánuði og til júníloka á síðasta
ári og gerði þá þessi fjórtán málverk sem eru á sýn-
ingunni á Sóloni íslandusi. Þau verk eru mun mýkri
og átakaminni en eldri verk Kristbergs. Hinn kröftugi
grafíski eiginleiki málverkanna hefur vikið fyrir
mjúkum skuggamyndunum í rauðbrúnum skala. Um
leið er eins og verkin verði suðrænni, fái á sig blæ
heittempraðs og lítt breytilegs loftslags i stað nor-
rænna og expressjónískra stormbylja eldri mynd-
verka. Vera má að Kristbergur sé meðvitað að vinna
sig frá norrænni myndhefð en þá ber að líta til þess
hvort hann hefur suðrænuna á valdi sínu. Að mínu
mati eru það helst verkin þrjú við stigann sem hafa
til að bera viðlíka snerpu og eldri verkin en á allt öðr-
um forsendum. Hér er það leikur með víddir og
skuggaspil í áferð strigans sem vakir fyrir Kristbergi
að tefla fram en áður var áherslan á persónulega og
kröftuga tjáningu.
Myndlist
Olafur J. Engilbertsson
Sterk og persónuleg eldri verk
Eldri verkin á Kaffi Óliver eru flest frá 1987 til ’92
en ein lágmynd er frá ’94. Hér hefur áður verið fjall-
að um flest þessi verk á sýningum en í samhengi við
hin nýju verk á Sóloni íslandusi eru verkin á Kaffl
Óliver athyglisverð innsýn í það hvemig stíll getur
-------------- umbreyst á stuttum tíma. Sinkæting-
ar Kristbergs frá ’87-’88 og blek- og
kolateikningarnar frá ’88-’89 em t.d.
órafjarri myndunum á Sóloni og
minna jafnvel á verk Ragnheiðar
Jónsdóttur á næstu hæð fyrir ofan, á
Sjónarhóli, sem voru gerð um svipað
leyti og síðar. Þessi elstu verk Kristbergs eru að mínu
mati með hans
sterkustu og per-
sónulegustu
verkum. Mál-
verkin fjögur frá
'89—’92, sem
þarna eru,
standa einnig
vel fyrir sínu, en
hér þrengir hús-
næðið um of að
þeim. Kristberg-
ur mætti velta
fyrir sér fleiri
möguleikum til
tæknilegrar út-
færslu línunnar
sem hann lagði
upp með í stað
þess að fara yfir
bæjarlækinn að
leita að afslapp-
elsi í suðrænu
og sól. Hin innri
sól skín skærast
í átökum við
efnið.
SONÝ
hljómtækjasamstæða MHC 801
Glæsileg samstæða með
geislaspilara, kassettutæki,
160W. surround magnara,
Karaoke, tónjafnara, útvarpi,
hátölurum og fjarstýringu.
54.900,
stgr.
BRAUTARHOLTI OG KRINGLUNNI
m im
Verð 39,90 mínútan