Dagblaðið Vísir - DV - 21.09.1996, Blaðsíða 12

LAUGARDAGUR 21. SEPTEMBER 1996
12 |teilsa____________________________________________________
Flestar konur verða að berjast við sveppasýkingu einhvern tíma á lífsleiðinni:
Gott að breyta klæða
burði og mataræði
- margar hætta að borða sykur og ger og fá sár ávexti í staðinn
Sveppir valda flestum konum óþægind-
um einhvern tíma á lífsleiöinni og
sumum veikindum. Meö því aö endur-
skoöa mataræöiö, boröa holla
og góða fæöu og hætta
sykur- og geráti
geta flestar
konur lifaö
eðlilegu
lífi.
Langflestar konur verða einhvem
tímann á ævinni varar við sveppa-
sýkingu af völdum sveppsins
Candida albicans og margar þeirra
verða fyrir vemlegum óþægindum
af völdum sveppsins einhvern tím-
ann á lífsleiðinni og sumar veikjast
jafnvel hastarlega. Sveppurinn er
alltaf til staðar í líkamanum, bæði
hjá konum og körlum þó að karlar
séu oft einkennalausir. Sveppasýk-
ingin hjá konum nær sér á strik við
ger- og sykurát og vegna notkunar
pillunnar eða eftir sýklalyf. Að sjálf-
sögðu raskast jafnvægið einnig við
þungun.
Mörgum konum hefur gengið erf-
iðlega að ráða niðurlögum sveppa-
sýkingarinnar þrátt fyrir tíðar
heimsóknir til lækna og kannski er
heldur ekkert eitt ráð til heldur
verður hver og ein að finna út sjálf
hvað henni hentar. Eitt er þó ljóst.
Minnkað sykur- og gerát og aðgát i
mataræði hjálpa upp á sakirnar.
Sumar konur hafa átt í svo miklum
óþægindum vegna sveppanna að
þær hafa farið á sérstakt mataræði
og baka til dæmis sitt eigið brauð og
snerta ekki sælgæti.
Fötin geta
skipt máli
í bókinni Kvennafræðarinn eftir
dr. Miriam Stoppard segir að æski-
legt sé fyrir konur, sem þjást af
sveppasýkingu, að klæðast víðum
undirfótum og fótum úr bómull og
er konum ráðlagt að hætta að ganga
í sokkabuxum. Stoppard segir að
forðast beri áfengi, sykur og ger en
borða þess í stað mikið af ferskum
ávöxtum, grænmeti og setja jafnvel
AB-mjólk á túrtappa upp í leggöng-
in. I AB-mjólkinni eru acidophilus-
sýrur sem ráðast á sveppinn. ís-
lenskir kvensjúkdómalæknar taka
undir þetta með mataræðið.
„Það ber mikið á kvörtunum í
meðgöngu vegna óþæginda vegna
sveppa. í meðgöngu er það ekki
óeðlilegt vegna þess að þá minnkar
mótstaða kvenna gegn sýkingum,
en aðrar þjóð-
ir, bæði í formi sæl-
gætis og gosdrykkja og brauð-
metis,“ segir hann.
Arnar telur að fleiri þættir geti
eflaust gert það að verkum að
sveppirnir séu famir að valda meiri
óþægindum en áður, til dæmis gætu
lyf gegn sveppum
orðið til þess að það
myndist mótstaða og lyfjagjöf vegna
sveppasýkingar beri því ekki jafn
góðan árangur.
-GHS
„Hins vegar virðist hafa borið
meira á óþægindum meðal kvenna
síðustu árin heldur en eldri kolleg-
ar kannast við. Við kvensjúkdóma-
læknar höfum velt fyrir okkur
hvort það geti verið út af aukinni
sýklalyfjanotkun og tíðari notkun
almenningsbaða en áður. Við neyt-
um líka miklu meira af kolvetna-
ríkri fæðu en nokkru sinni og meira
þar á meðal gegn bakteríum
og sveppum, og svo er konan
móttækilegri fyrir sveppum
vegna lífeðlisfræðilegra
breytinga. Svo lengi sem
sveppir valda engum óþæg-
indum er engin sérstök
ástæða til að meðhöndla þá
því að þeir eru hluti af eðli-
legri flóru í líkamanum," segir
Amar Hauksson kvensjúkdóma-
læknir.
Úþægindin
hafa aukist
erlend bóksjá
Metsölukiljur
Bretland
Skáldsögur:
1. Stephen Klng:
Coffey on the Mlle.
2. Nlcholas Evans:
The Horse Whlsperer.
3. Catherine Cookson:
The Obsession.
4. Nlck Hornby:
Hlgh Fldellty.
5. Ken Follett:
A Place Called Freedom.
6. Patrlcla 0. Cornwell:
From Potter’s Fleld.
7. Mlchael Crlchton:
The Lost World.
8. Josteln Gaarder:
Sophie's World.
9. Barbara Taylor Bradford:
Dangerous to Know.
10. Pat Barker:
The Ghost Road.
Rit almenns eblis:
1. Blll Bryson:
Notes from a Small Island.
2. Lorcnzo Carcaterra:
Sleepers.
3. John Gray:
Men Are from Mars, Women Are
from Venus.
4. Daniel Goleman:
Emotional Intelllgence.
5. Paul Bruce:
The Nemesls File.
6. Jung Chang:
Wild Swans.
7. Margaret Forster:
Hidden Uves: A Famlly Memolr.
8. Gitta Sereny:
Albert Speer: Hls Battle wlth
Truth.
9. Nelson Mandela:
Long Walk to Freedom.
10. Gore Vidal:
Pallmpsest: A Memolr.
Innbundnar skáldsögur:
1. Dlck Francls:
To the Hilt.
2. Frederlck Forsyth:
lcon.
3. Ben Elton:
Popcom.
4. Stephen Klng:
Desperatlon.
5. Len Delghton:
Charity.
Innbundin rlt almenns eölis:
1. Dave Sobel:
Longitude.
2. R. Andrews & P. Schellenberger:
The Tomb of God.
3. Antonla Fraser:
The Gunpowder Plot.
4. Rlchard Holmes:
War Walks.
5. Orlando Flges:
People’s Tragedy.
(Byggt á The Sunday Tlmes)
Portúgalir bíða
enn eftir nóbelnum
Antonio Lobo Antunes er 54 ára
gamall portúgalskur rithöfundur.
Hann hefur sent frá sér tólf skáld-
sögur á ámnum frá 1979. Þær hafa
selst vel í heimalandinu og verið
þýddar á fjölmörg tungumál.
Portúgalir líta almennt á hann sem
fremsta rithöfund þjóðarinnar um
þessar mundir og álíta að hann eigi
skilið aö fá bókmenntaverðlaun
Nóbels.
Antunes er mikill vinnuhestur. í
nýlegri umfjöllun um rithöfundinn
og verk hans í danska blaðinu Poli-
tiken kemur fram að hann situr
gjarnan við skriftir í átta til tólf
klukkustundir á dag. Hann kveðst
alltaf vinna á sama hátt; fyrst geri
hann áætlun en handskrifi síðan
frásögnina. Að því loknu fái hann
handritiö hreinskrifað og fari svo
yfir textann aftur og aftur.
Hann er, eins og margir aðrir rit-
höfundar, á því að innblásturinn fe-
list í því að setjast niður á sama
tíma dag eftir dag og skrifa. Það sé
fyrst og fremst spurning um aga.
„Þegar ég var fimmtán ára skrifaði
ég til Celine, sem ég dáðist að, og
sagði honum að ég vildi verða rit-
höfundur,“ segir Antunes í viðtal-
inu í Politiken. „Ég var himinlif-
andi þegar hann svaraði mér. Hann
lagði mér lífsreglurnar: þú verður
að vinna og vinna ef þér finnst að
þú verðir að skrifa. Skrifaði,
breyttu, vertu aldrei sáttur við
fyrsta uppkast! Þess vegna tekur
það allan tímann minn að skrifa.”
Skrifaði fyrir sjálfan sig
Antunes segist hafa skrifað skáld-
sögur fyrir sjálfan sig án þess að
hafa hugsað um að láta gefa þær út.
„Einn vina minna fékk dag nokk-
Antonio Lobo Antunes.
Umsjón
Elías Snæland Jónsson
urn handrit að láni hjá mér og fór
með það til útgefanda án þess ég
vissi af því. Þessi fyrsta bók min,
Memria de Elefante, kom út þegar
ég var 37 ára og seldist í meira en
200 þúsund eintökum. Þegar næsta
bókin, Os cus des Judas, kom út sex
mánuðum síðar hafði bandarískur
umboðsmaður samband við mig. Ég
hélt að það væri grín en fljótlega
kom annað i ljós og hlutirnir fóru
að gerast hratt. Ég var óþekktur
einn daginn en þekktur hinn næsta
og síðan hef ég ekki átt neitt einka-
líf hér í Portúgal,“ segir hann.
Það var árið 1986 sem Antunes lét
af störfum sem sálfræðingur og
helgaði sig alfarið ritstörfunum.
Áður hafði hann starfað á geð-
sjúkrahúsi en um það fjallar hann í
skáldsögunni Conhecimenteo do In-
femo.
Antunes ólst upp í Portúgal ein-
ræðisstjórnar sem hélt dauðahaldi í
nýlendur í Afríku. Sem ungur mað-
ur, á árunum 1971-1973, gegndi
hann herþjónustu í Angóla en sú
reynsla setur sterkan svip á margar
skáldsögur hans.
„Það var óhugnanlegt," segir
hann í viðtalinu. „Við vorum af-
skaplega einangraðir þama niðri í
Afríku og vissum vel að við voru
þátttakendur í skítugri og óréttlátri
styrjöld. Við vorum bara strákar
sem höfðum ekkert að gera þarna
suður frá. Við vildum ekki drepa
neinn. Eitt sinn var ég í þann veg-
inn að strjúka úr hemum en yfir-
manni mínum tókst að fá mig til að
skipta um skoðun."
Sú skáldsaga sem margir telja
mikilvægasta verk Antunes, Fado
Alexandrino frá árinu 1983, fjallar
einmitt að verulegu leyti um ný-
lendustríðið í Afríku og stjórnar-
byltinguna árið 1974 þegar einræðis-
stjóminni var loks velt úr sessi.
Nýjustu skáldsögur hans taka
hins vegar á mjög gagnrýninn hátt á
lífinu í Portúgal síðustu áratugina.
Trato de Paixoes da alma (1991), Or-
dem Natural de Coisas (1992) og A
morte de Carlos Gardel (1995) em
sameiginlega nefndar Benfica-þrí-
leikurinn, eftir úthverfi Lissabon
þar sem sögurnar gerast á þeim ríf-
lega tveimur áratugum sem liðnir
eru frá því lýðræði var innleitt í
Portúgal.
Metsölukiljur
Bandaríkin
Skáldsögur:
1. Stephen Klng:
The Green Mlle: Nlght Journey.
2. V.C. Andrews:
Melody.
3. Sue Grafton:
„L“ Is for Lawless.
4. Sldney Sheldon:
Mornlng, Noon & Nlght.
5. Davld Guterson:
Snow Falllng on Cedars.
6. John Grlsham:
A Tlme to Klll.
7. Patrlcia Cornwell:
From Potter's Fleld.
8. Pat Conroy:
Beach Muslc.
9. Ken Follett:
A Place Called Freedom.
10. W.E.B. Griffin:
Behlnd the Llnes.
11. Stephen Klng:
The Green Mile: The Bad Death of
Eduard Detacroiz.
12. Ollvia Goldsmith:
The Flrst Wives Club.
13. Danielle Steel:
Llghtnlng.
14. M.P. Kube-McDowell:
Shield of Lles.
15. Nancy T. Rosenberg:
Trial by Flre.
Rit almenns eölis:
1. Mary Plpher:
Reviving Ophelia.
2. Mary Karr:
The Llar’s Club.
3. J. Douglas & M. Olshaker:
Mlndhunter.
4. Thomas Cahill:
How the Irlsh Saved Clvllizatlon.
5. Colln L. Powell:
My American Journey.
6. J.M. Masson & S. McCarthy:
When Elephants Weep.
7. Lorenzo Carcaterra:
Sleepers.
8. B.J. Eadle & C. Taylor:
Embraced by the Llght.
9. Gall Sheehy:
New Passages.
10. Isabel Allende:
Paula.
11. John Felnstein:
A Good Walk Spoiled.
12. Jack Mlles:
God: A Biography.
13. Thomas Moore:
Care of the Soul.
14. M. Scott Peck:
The Road Less Traveled.
15. Andrew Well:
Spontaneous Heallng.
(Byggt á New York Tlmns Book Revlew)