Dagblaðið Vísir - DV - 17.12.1996, Blaðsíða 16

16
ÞRIÐJUDAGUR 17. DESEMBER 1996
Hollusta mjólkur:
Ekki er allt sem sýnist
- látið nýmjólkina vera, segir Laufey Steingrímsdóttir næringarfræðingur.
„Fræga fólkið segir okkur það,
við þömbum það eins og kálfar en
boðskapurinn er í það mesta hálfur
sannleikur." Svona byrjar grein
sem birtist nýlega í danska blaðinu
Politiken og dregur mjög í efa anná-
laða hollustu mjólkur og mjólkuraf-
urða. í greininni er t.a.m. vitnað í
dr. Steen Stender, prófessor í hjarta-
og æðasjúkdómum, en hann segir
m.a.: „Kalkið í mjólkinni er fólki
mjög gagnlegt en það eru hinar
skaðlegu mettuðu fitusýrur sem eru
vandamálið. Það er ein ástæðan fyr-
ir hjarta- og æðasjúkdómum sem á
hverjum degi kosta 2-3 Dani undir
sextugu lífið.“ Og dr. Stender telur
ástæðu til að setja spurningarmerki
við að halda mjólk að skólabörnum.
Hann bendir á hugtakið „mjólkurof-
drykkjumenn“ en það vill hann
kalla börn sem drekka mjólk í lítra-
tali með þeim afleiðingum að þau
hafa ekki mikla lyst á öðrum teg-
undum matar, eins og t.d. grænmeti.
Þessi hópur ávinnur sér að hans
mati slæmar fæðuvenjur en stærsta
vandamálið er hættan á járnskorti
en jám er ekki að finna í mjólk.
Tilveran spjallaði við Laufeyju
Steingrímsdóttur, næringarfræðing
hjá Manneldisráði, og spurði hana
um álit Manneldisráðs á hollustu
mjólkur og mjólkurneyslu íslend-
inga.
íslendingar sár á báti
„í Manneldismarkmiðum íslend-
inga, sem við gefum út hér og er op-
inbert plagg, er lögð mikil áhersla á
notkun fitulítilla mjólkurvara þar
sem mjólk og mjólkurvörur vega
mjög þungt í fituneyslu okkar. Það
er ekki nóg með að sú fita sem kem-
ur úr mjólkurvörum sé mikil heldur
904 1750
Hafðu
jólagjafa-
handbók
BRÆOURNIR
(MIormssonhf
Lágmúla 8 - sími 533 2800
AKAI
SJÓNVARPSMIÐSTÖÐIN HE
Síðumúla 2 - sími 568 9090
DAJEWOO
ffi'
Einar
Farestveit & Coh f.
~ B«l!ii1iki28 » 562290108»229«)
ATV
ÁBMÚtA 38 SÍM 5531133
SIMAT0RG
9 0 4 - 1 7 5 0
Verð aðeins 39,90 mín.
er þetta hörð fita sem eykur kól-
esterólið. Þar við bætist að þegar
við lítum á mjólkurneyslu íslend-
inga, borið saman við nágranna
okkar á Norðurlöndum, þá notum
við langmest af fullfeitum mjólk
urvörum. Við erum eina
Norðurlandaþjóðin sem
drekkur meira af ný-
mjólk heldur en af létt
mjólk og undan-
rennu."
Laufey segir að
þróunin frá feitum
mjólkurvörum hafi
verið að gerast
undanfarin 10 ár
og ástæðan sé að
feitu vörurnar
stuðli að aukningu
kólesteróls sem síð-
an eykur líkurnar á
kransæðasjúkdómum.
„Fyrir utan fituna
er mjólkin nefni-
lega
arrík og full
af kalki.“
leggja mikla áherslu á fitulitlu
mjólkurvörumar. „Við tókum þátt
í herferðinni „tvö glös á dag“ í
þeim tilgangi að auka neyslu fitu-
litlu varanna en
ég veit ekki
hvort sá
b o ð -
skap-
u r
hef-
Léttmjólk er góður kostur fyrir börn á skólaaldri en fullorðnum nægir að
drekka undanrennu eða fjörmjólk.
Láttmjólk fyrir skólabörn
Laufey segir það markmið í
manneldismálum að snúa tölunum
við hér á landi. „Samkvæmt könnun
á mataræði íslendinga fáum við
þriðjung af allri harðri fitu úr mjólk
ur komist nógu vel til skila.“ Lauf-
ey segir einnig að það þurfi alls
ekki að neyta þessara tveggja glasa
í fljótandi formi. „Þetta á líka við
um aðrar mjólkurvörur og ostur
ofan á tvær brauðsneiðar er á við
eitt glas, svo er bætt við jógúrt-
dollu og þá er komið annað glas.
Nýmjólkurneysla á Norðurlöndum
120 ijtrar - lítrar á einstakling -
Nýmjólkurneysla íslendinga sker sig úr sé hún borin saman viö nágranna-
þjóðirnar. Laufey Steingrímsdóttir, næringarfræðingur hjá Manneldisráði,
segir nauösynlegt aö leggja mikla áherslu á notkun fituminni mjólkurafuröa.
og mjólkurvörum og þá teljum við
ekki smjör með. Það er mjög mikið
en það er auðvelt að minnka þetta
því að úrvalið af fitulitlum mjólkur-
vörum er svo mikið. Það er bara að
hætta að nota nýmjólk og nota létt-
mjólk og undanrennu, sérstaklega
ætti fullorðið fólk alls ekki að vera
að drekka nýmjólk nema við mjög
sérstakar aðstæður. Undanrenna
eða fjörmjólk hæfir því og fyrir börn
á skólaaldri er léttmjólk góður kost-
ur.“
„Tvö glös á dag"
Laufey segir Manneldisráð
Mjólkurþamb er óþarfi en það er
ástæða til að neyta mjólkur vegna
kalksins.
Þó að kalk sé víða í matvöru er
ekki mögulegt að ná ráðlegri neyslu
á kalki án mjólkurvara nema taka
kalkpillur, borða beinamjöl eða eitt-
hvað í þá áttina. En flestn fullorðn-
ir fullnægja mjólkurþörf sinni með
sýrðum mjólkurvörum, súrmjólk,
jógúrt, skyri og osti ofan á brauð.
Þar eru komin glösin tvö,“ sagði
Laufey að lokum.
-ggá
Jerúsalem:
Vandræði um
jól ocj páska
- fólk sem heldur
sig Krist
Hin helga borg Jerúsalem,
sem er helgasta borgin í þrenn-
um trúarbrögðum, gyðingdómi,
kristni og íslam, er mikil ferða-
mannaborg en árlega flykkist
þangað fjöldi fólks til að berja
helgistaðina augum. Sérstak-
lega er ferðamannastraumur-
inn mikill um jól og páska en
það eru einmitt þessar hátíðir
sem lögreglan, leigubilstjórar,
sálfræðingar og leiðsögumenn
kvíða mest.
Erfitt tímabil
Það er einmitt á þessum árs-
tímum sem Jerúsalembúar
þurfa að þola mikinn fjölda
fólks sem arkar upp Via
Dolorosa, götuna sem Kristur
er sagður hafa gengiö á leið til
krossfestingarinnar, með þymi-
kórónur og krossa, íklætt hót-
ellökum. Aðrir ferðamenn
halda því fram að þeir fyllist
heilögum anda og tilkynna
hverjum sem vill heyra að þeir
viti hvemig megi ná heimsfriði
og enn aðrir, og þá sérstaklega
konur, halda því fram að þær
sém María mey endurholdguð
og beri Messías undir belti.
Ungar konur við-
kvæmar
Á hverjum jólum og páskum
þurfa milli 50 og 200 ferðamenn
á geðrænni aðstoð að halda og
hækkar talan ört á milli ára.
Sérstaklega virðast konur á
aldrinum 20-35 ára vera við-
kvæmar fyrir þessum kvilla,
sem meðal fræöimantia hefur
verið kallaður Jerúsalem heil-
kennið. Flestar eru þær mót-
mælendatrúar og koma frá
mjög svo trúhneigðum heimil-
um en hafa fjarlægst trúna á
fullorðinsárum. Við komuna til
Jerúsalem virðist síðan þyrm-
ast yflr þær yfir heilagleika
borgai'innar.
1
Sagan sterk
Dr. Bar-El, geðlæknir við
Kfar Shaul sjúkrahúsið, telur
að Jerúsalem veki upp bældar
trúartilhneigingar í fólki vegna
sögu sinnar sem hefur verið
haldið að þeim í æsku. Þegar
komið er til Jerúsalem fmnst
fólki það síðan vera syndarar
sem ekki eigi heima í hinni
heilögu borg og því þurfi þaö að
hreinsa sig með öllum tiltækum
ráðum.
Ekki hættulegt
Fólk sem fær Jerúsalem heil-
kennið er aldrei hættulegt
sjálfu sér né öðrum og full
lækning fæst á 36 tímum. Yfir-
leitt man þá viðkomandi lítið
eftir atburðum, skammast sín
og vUl hraða sér tU síns heima-
lands. Sumir hafa líkt tUfinn-
ingunni við að vakna eftir ær-
lega drykkjunótt.