Dagblaðið Vísir - DV - 21.12.1996, Side 34

38
LAUGARDAGUR 21. DESEMBER 1996 IjV
bókarkafli
Fjölvaútgáfan gefur úr bókina Sveinbjörn í Ofnasmiðjunni:
Ævisaga iðnaðar-
og athafnamanns
Sveinbjöm 1 Ofnasmiðjunni lét
málefni iðnaðarmanna mjög til sín
taka og var kosinn í stjórn Lands-
sambands þeirra árið 1937 og sat
þar óslitið til ársins 1947 þegar hann
baðst undan kjöri vegna lasleika.
Sveinbjöm var fullur af félagsanda
og baráttuþrótti og lagðist mikil
vinna á stjórnarmenn. Þegar fjárráð
sambandsins jukust var unnt að
ráða mann í hlutastarf og árið 1938
var Sveinbjöm ráöinn fyrsti starfs-
maður Landssambands iðnaðar-
manna.
Ævisaga Sveinbjörns er komin út
hjá Fjölvaútgáfunni og birtast hér
hlutar úr 14. kafla, Félagsmál iðnað-
armanna. Fyrirsagnir eru blaðsins.
Varnarsigur á þingi
„Sveinbjöm og Helgi Hermann
Eiríksson formaður Landssam-
bandsins börðust meðal annars fyr-
ir tollamálum iðnaðarins og töldu
sig hafa unnið vamarsigur á Al-
þingi árið 1939 þegar felld var til-
laga um að auka tolla á hráefni til
iðnaðar og fella niður tolla af er-
lendum iðnvamingi. Ólafur Bjöms-
son hagfræðingur og síðar prófessor
vann greinargerö fyrir Alþingi þar
sem hann sagði „að yfirgnæfandi
líkur séu á, að opinber stuðningur
Jólagjöfin .
til ísléndihga
erlcndis
-"áskrift að‘
daglegum fréttum
frá íslandi
Faxfréttir úr fjölmidlum eru fréttir fré
Islandi og færa lesandanum á stuttu og
aögengilegu formi þær fréttir sem eru
efst a baugi hverju sinni. Faxfrertir koma
út 5 daga vikunnar á t\eim siðum.
manudaga til fostudaga. kl. 13 að
islenskum tima.
Dreifileidir,
• Fax
• Tölvupóstur
FZ /1 RETTIR UR
m fjölmiðlum
Þverholt 11. $imi 550 5000. Fax 550 5959.
Netfang: faxfreWr^ff. h
til handa nýjum iðnaði yrði at-
vinnulifinu skcunmgóður vermir og,
sé litið yfir lengri tíma, þjóðarbú-
skapnum skaðlegur...“
Sveinbjöm var þessu hreint ekki
sammála. Hann birti greinargerð
Ólafs í Timariti iðnaðarmanna og
spunnust af því ritdeilur sem lagðar
stjómmálaflokka og má því segja að
þeir hafi komið til móts við iðnaðar-
menn um síðir, þó seint hafi verið.
Brýnum bitlausa egg
Guðmundur Helgi Guðmundsson
formaður Iðnaðarmannafélagsins
vegar, sló til og nefndi erindi sitt
„Brýnum bitlausa egg.“ Þar sagði
hann meðal annars:
Það hafa ýmsir haft orð á því, að
félagsstarfsemi og fórnfýsi iðnaðar-
manna fari hrörnandi hin síðari ár.
. . . Hvað er að? Er ekki eggin bit-
laus? Iðnaðarmennina, sem koma
Sveinbjörn í Ofnasmiðjunni.
vom fyrir Alþingi í kjölfarið. Svein-
bjöm birti einnig grein sem sænski
hagfræðingurinn E. Lundberg skrif-
aði fyrir Skipulagsnefnd atvinnu-
mála. Lundberg lagði til að unnið
yrði á atvinnuleysi kreppuáranna
með þvi að stofna lítil iðnfyrirtæki
sem fengju lán úr iðnlánasjóðum og
tollvemd meðan þau væm að kom-
ast á legg. Sveinbjöm vildi heiðar-
lega samkeppni og rakti dæmi þess
að fjölmörg verslunarfyrirtæki
hefðu lækkað verð á innfluttum vör-
um á meðan reynt var að koma á
iðnaði hér á landi í sömu greinum.
Næstu ár vakti Sveinbjöm yfir
þessum málaflokkum og ritaði um
þá í Tímariti iönaðarmanna. Svein-
bjöm var ekki fráhverfur því að
keppa við erlendan iðnað á jafnrétt-
isgrundvelli. Benti hann margoft á
að til þess yrði að efla iðnmenntun-
ina og iðnskólana. Iðnmenntunin
var gmndvöllur að samkeppnishæf-
um iðnaði. Fullvinnsla hráefha í
iðnaði hefur hina síðustu áratugi
verið helsta ályktunarefni allra
hitti Sveinbjöm á Rauðarárstígnum
í október 1942 þar sem hann var á
leið frá heimili sínu að Báragötu 10
og upp í Ofnasmiðju.
Þeir tóku þegar tal saman um
kaupin á eyrinni, en þetta ár hækk-
aði kaup stórlega um allt land vegna
Bretavinnu. Sveinbjörn sagði af
þessu tilefni: Til dæmis hafa 12
starfsmenn í Ofnasmiðjunni farið
fram á 25% kauphækkun, á sama
tíma og hálfgert sinnuleysi er yfir
verkstjóram og einnig sumum
starfsmönnum. Þetta kann ekki
góðri lukku að stýra. Líklega mun
Pétur verksfjóri hætta hjá mér um
áramótin, en þá ætla ég aö ráða Jón
Þórðarson í hans stað.“ Guðmundur
Helgi, sem var einnig að flýta sér til
vinnu, sagði þá við Sveinbjöm: „Þú
flytur fyrir okkur erindi í Iðnaðar-
mannafélaginu hinn 5. nóvember
nk. og þá geturðu látið gamminn
geisa. Fyrirhugað er að vera reglu-
lega með slík erindi í vetur.“ Svein-
bjöm, sem var bóngóður þegar fé-
lagsmál iðnaðarmanna voru annars
eiga hér á fundi, ræða áhugamál sín
og taka ákvarðanir um mikilvæg
mál, vantar skerpuna, vantar vilj-
ann og sanna bjartsýni. Og því sitja
þeir heima. Við erum of sljóir.
Skarpskyggnina vantar. Tilfmning-
amar eru slappar og viljinn er
skörðóttur! Eggin er bitlaus. Ef svo
væri ekki, stæðu ekki öll okkar mál
svo að segja í sömu sporum og þau
vora fyrir tíu árum. Iðnaðarmönn-
um hefir fjölgað stórlega og allur
iðnaður vaxið mikið, en félags-
þroski okkar, menntun og menning-
arbragur stendur í stað, eða hefir
jafnvel hrakað.
Við, sem komum hér nokkurn
veginn reglulega á fundi, vitum
hver áhuginn er á félagsmálunum. í
300 manna félagi koma venjulega
aðeins 20-30 á fund. Stundum færri.
Hvar er hugur iðnaðarmeistaranna?
Er hann við skólann þeirra? Nei.
Hve sárafáir eru þeir ekki, sem
fylgjast með störfum hans og létta
skólastjóra og kennuranum þeirra
ábyrgðarmikla starf? Stúdera iðnað-