Dagblaðið Vísir - DV - 03.02.1997, Blaðsíða 14

14
MÁNUDAGUR 3. FEBRÚAR 1997
óháð
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjóri: JÓNAS KRISTJÁNSSON
Aðstoöarritstjóri: EUAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjðrn, skrifstofur, augiýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiösla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimastða: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsingar: dvaugl@centrum.is. - Dreifing: dvdreif@centrum.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, biaöam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerö: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverö á mánuði 1700 kr. m. vsk. Lausasöluverö 150 kr. m. vsk., Helgarblað 200 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Framsókn sýpur seyði
Niðurstöður skoðanakönnunar DV um fylgi flokka,
sem birt er í blaðinu í dag, eru athyglisverðar. Helstu
breytingar frá síðustu könnun og raunar einnig sé mið-
að við síðustu þingkosningar eru verulegt fylgistap
Framsóknarflokksins. Fylgi flokksins hefur ekki verið
minna frá síðustu kosningum.
Af þeim sem afstöðu tóku sögðust 16,9 prósent styðja
FramsóknarfLokkinn. Miðað við síðustu skoðanakönnun
DV í október hefur Framsóknarflokkurinn tapað 3,9 pró-
sentustigum og þremur þingmönnum. Fylgi Framsókn-
arflokksins, samkvæmt þessari könnun, gefur flokknum
aðeins 10 þingmenn. Það er fækkun um fimm þingmenn
miðað við þingsæti flokksins í dag.
Könnunin sýnir okkur að Framsóknarflokkurinn er
kominn nánast í sama fylgi og Alþýðuflokkurinn og Al-
þýðubandalagið. í könnuninni styðja 16,6 prósent Al-
þýðuflokkinn og 16 prósent Alþýðubandalagið. Ef kosn-
ingaúrslit væru sem þessi könnun fengju flokkamir
hver um sig 10 þingmenn.
Það vekur athygli að á meðan Framsóknarflokkurinn
tapar verulega þá bætir Sjálfstæðisflokkurinn, hinn
stjómarflokkurinn, við sig fylgi. Sú gagnrýni sem beinst
hefur að ríkisstjóminni undanfamar vikur hefur snúið
að ráðuneytum Framsóknarflokksins. Megn andstaða
íbúa í grennd við fyrirhugað álver á Grundartanga hef-
ur verið afar áberandi. Sú andstaða snýr annars vegar
að Finni Ingólfssyni iðnaðarráðherra og hins vegar að
Guðmundi Bjamasyni umhverfisráðherra.
ÖH spjót hafa staðið á þessum tveimur ráðherrum
Framsóknarflokksins. Finnur er talinn hafa keyrt álver-
ið í gegn án þess að fólki gæfist nægilegt tóm til að átta
sig og andmæla. Þegar andmælin komu loks fram sagði
ráðherrann að þau kæmu of seint. Þá er Guðmundur tal-
inn bera ábyrgð á því að of vægilega sé tekið á skaðleg-
um umhverfisáhrifum og mengun af völdum stóriðju í
viðkvæmu landbúnaðarhéraði.
Þessi óánægja endurspeglast í skoðanakönnun DV í
dag og hún bitnar á FramsóknarfLokknum. Það virðist
heldur ekki gleymt að fyrrverandi formaður Framsókn-
arflokksins og forsætisráðherra, Steingrímur Hermanns-
son, snerist á sveif með þeim sem andmæla staðsetningu
álversins á Grundartanga. Sú afstaða forystumanns í
flokknum um langt árabil hefur án efa reynst þung í
skauti ráðherrum flokksins í dag.
Framsóknarráðherramir eru að sjálfsögðu að fram-
fylgja stefnu ríkisstjómarinnar um stóriðjuframkvæmd-
ir. Það er því eftirtektarvert að sjá að óánægjan vegna
fýrirhugaðs Grundartangaálvers bitnar ekki á Sjálfstæð-
isflokknum heldur þvert á móti.
Sveiflur í fylgi ríkisstjómarflokka em eðlilegar og
skoðanakannanir em góð tæki til að mæla þær. Stjóm-
arathafnir em misvinsælar og Framsóknarflokkurinn
virðist nú gjalda fyrir meðhöndlun stóriðjuáformanna.
Andstaða við staðsetningu álversins og mengunarvamir
þess er meiri en stjómvöld áttu von á.
En því má ekki gleyma að eitt helsta kosningaloforð
flokksins var að skapa þúsundir nýrra atvinnutækifæra.
Það gerist meðal annars með því að virkja vatnsfóll og
háhitasvæði til þess að útvega næga raforku til stóriðju
hér á landi. Rísi álverið og þjóðin njóti sjáanlega ávaxta
af þeirri starfsemi kann málið að snúast við. Þá gæti
Framsóknarflokkurinn hagnast á því að hafa haft for-
göngu um framkvæmdimar.
Jónas Haraldsson
„Þaö eru einna helst setlögin undan Noröurlandi, þar sem þau eru þykkust, sem gefa von,“ segir m.a. í grein-
innl.
Olía við Island
- möguleiki eða draumsýn?
Af og til í gegnum tíð-
ina hefur hvarflað að
mönnum að finna
mætti olíu á landgrunn-
inu kringum ísland.
Ekki hefur dregið úr
áhuga fólks sá árangur
sem náðst hefur við
Noreg, í Norðursjó og
nú siðast við Færeyjar.
í ljósi þess hvaða ár-
angri t.d. Norðmenn
hafa náð í efnahagsmál-
um, m.a. vegna hagnað-
ar af olíuvinnslunni, er
raunar eðlilegt að menn
vilji að kannað sé hvort
íslenska þjóðin gæti
hugsanlega náð til sín
hlut af þeim hagnaði
sem í olíunni er falinn.
Á undanförnum ánun
hafa þess vegna tals-
vert miklar rannsóknir
fariö fram og niður-
stöður þeirra verið
kynntar hagsmunaaðil-
um.
Aöstæöur viö (s-
land
Frá árinu 1992 til
ársins í ár hefúr á fjár-
lögum verið varið tæp-
um 20 miUjónum króna til hafs-
botnsrannsókna umhverfis Island.
Orkustofnun hefúr borið hitann
og þungann af þessum rannsókn-
um, oft í samvinnu við erlenda að-
ila. Þær rannsóknir sem farið hafa
fram eru frumkannanir, ekki eig-
inleg oliuleit og er þeim ætlað að
gefa almennt yfirlit um jarðmynd-
anir á svæðinu.
í stuttu máli sagt situr ísland á
Miö-Atlantshafshryggnum miðjum
þar sem jarðskorpan er ung og
mynduð við eldvirkni. Á slíkum
svæðum eru yfirleitt óveruleg set-
lög og eru þau jafnan útilokuð sem
Kjallarinn
Arni Magnússon
aöstoðarmaöur iönaöar-
og viöskiptaráöherra
oliusvæði. ísland
hefur hins vegar
ákveðna sérstöðu í
þessu tilliti því
nokkur setlög hafa
sest til á hafsbotn-
inum umhverfis
það. Af þessum sök-
um er óvarlegt að
útiloka nokkuð en
líkurnar eru hverf-
andi.
Niöurstööur
rannsókna
Orkustofnun hefúr
einkum kannað
þrjú svæði, þ.e.
landgrunnið, Jan
Mayensvæðið og
„Island hefur hins vegar ákveðna
sérstöðu í þessu tilliti því nokkur
setlög hafa sest til á hafsbotnin-
um umhverfis það. Af þessum
sökum er óvarlegt að útiloka
nokkuð..."
Hatton-Rockallsvæðið. Niðurstöð-
umar eru ekki hvetjandi því
hvergi á landgrunninu eða innan
efnahagslögsögu okkar hefur
sannast að olía sé til staðar og við-
ast hvar er engin eða hverfandi
von til að svo geti verið. Það eru
einna helst setlögin undan Norð-
urlandi, þar sem þau eru þykkust,
sem gefa von en hún er ákaflega
veik.
Jafnvel þótt vísbendingar
fengjust um að þar mætti finna
olíu eru aðstæður þar með þeim
hætti að vinnsla yrði erfið eða úti-
lokuð, m.a. vegna veðra, hafiss og
sjávardýpis. A Jan Mayensvæðinu
má að líkindum finna meginlands-
skorpu með gömlum setlögum en
óvíst er um gerð þeirra og að auki
eru aðstæður til rannsókna, leitar
og vinnslu mjög erfiðar.
Hið umdeilda Hatton-Rockall-
svæði virðist áhugaverðast í þessu
tilliti, ekki síst eftir að olía fannst
yst á skoska landgrunninu vestur
af Hjaltlandi og áhugi jókst á land-
grunni Færeyja. Hér fylgir þó sá
böggull skammrifi að deilur
standa milli íslendinga,
Dana/Færeyinga, Breta og íra um
yfirráð yfir svæðinu en það er
ekki innan núverandi lögsögu
okkar.
Áhugi útlendinga
Á grundvelli þeirra niður-
staðna sem fengist hafa með
rannsóknum hér við land hefur
verið reynt að vekja áhuga er-
lendra aðila í olíuvinnslu á
frekari rannsóknum eða olíu-
leit við ísland. Þær tilraunir
hafa lítinn sem engan árangur
borið enda mat þeirra aðila að
miklu vænlegri og auðveldari
svæði standi þeim til boða.
Ef hins vegar niðurstöður rann-
sókna olíufélaga á Möre-setlaga-
dældinni andspænis Jan-
Mayenhryggnum verða jákvæöar
og sömuleiðis verður jákvætt
framhald á rannsóknum við Fær-
eyjar, má gera því skóna að í fram-
tíðinni kunni menn að líta til Jan-
Mayen og Hatton-Rockall svæð-
cmna með auknum áhuga.
Hvort og hvenær það verður er
erfitt að sjá fyrir en tilraunir ís-
lenskra stjónvalda til að glæða
áhuga erlendra aðila á svæðinu
umhverfis landið munu halda
áfram. Ámi Magnússon, aðstoðar-
maður iðnaðar- og viðskiptaráð-
herra.
Ámi Magnússon
Skoðanir annarra
Sjálfheldan í kennslumálum
„Mikil afturför i grunngreinum nemenda bendir
ótvírætt til slakrar kennslu. Slakur árangur í grunn-
skólum virðist vera samferða útþenslu og fjölda-
aukningu útskrifaðra kennslukrafta frá Kennarahá-
skóla íslands. Það er því auðrakið hvaðan niður-
koðnun kennslunnar er upprunnin. ... Hugmynda-
fræðingar og faglið nýskólastefmmnar ásamt sam-
kyns liði innan Kennaraháskólans hefur nú lokast af
í sjálfheldunni og virðist mjög ánægt með það.“
Siglaugur Brynleifsson i Mbl. 31. jan.
Gagnrýnni fjárfestar
„Það verður án efa spennandi að fylgjast með
hlutabréfamarkaðnum á næstu mánuðum.... Ekki er
hægt að búast við að sagan frá því í fyrra endurtaki
sig þegar nánast öll sjávarútvegsfyrirtæki á mark-
aðnum gáfu rífandi ávöxtun og aðeins eitt fyrirtæki
á öflum markaðnum var með neikvæða ávöxtun.
Fjárfestar eru nú mun gagnrýnni á verð hlutabréf-
anna en áður og munu vanda sig og draga fram
reiknistokkana áður en þeir veðja á einstök fyrir-
tæki.“
KjM í Viðskipti/Atvinnulíf Mbl. 30. jan.
Mismunandi gildismat
„Mótmæli eins og þau, sem borið hefur á vegna ál-
versins á Grundartanga og virkjunarframkvæmda,
endurspegia ekki endilega viðhorf meginþorra
landsmanna. Ýmislegt bendir til að almenningur sé
hlynntur uppbyggingu í orkumálum og orkufrekum
iðnaði.... Spyrja má hvort vegi þyngra; hagnaðurinn
af virkjun eða það sem glatast við að mynda hann.
Arðsemisútreikningar gefa til kynna hvaða fjárhags-
legi ávinningur er í húfi og þannig má ræða hvaða
ákvörðun er skynsamlegust."
Þorsteinn Hilmarsson í Degi-Tímanum 30. jan.