Dagblaðið Vísir - DV - 03.02.1997, Blaðsíða 18

MÁNUDAGUR 3. FEBRÚAR 1997 DV
%enning
Bæjarprýði í 90
ar
Ibsen í endurmati
Nýlega kom út ný ævisaga norska leik-
skáldsins Henriks Ibsens eftir Robert
Ferguson. Um hana skrifar ritdóm í Times
Literary Supplement annar ævisöguritari
Ibsens, Michael Meyer, og er ekki glaður.
„Ferguson hefur gert lúsarleit í gömlum
norskum dagblöðum og greinum sem hafa
birst síðan bókin mín kom út 1971 og fund-
ið eitt merkilegt bréf þar sem kemur fram
að Ibsen var nærri því lentur í steininum
vegna þess að hann gat ekki borgað meðlag
með óskilgetnum syni sínum,“ segir Meyer.
„Hann hefur líka fundið dagbók Emilie Bar-
dach, sem sögð var týnd, en Ibsen varð
gagntekinn af Emilie
þegar hann var sextíu
og eins. Því miður
finnur Ferguson
ekkert merkilegra í
henni en áður
hafði komist á
prent. Aðrar við-
bætur eru smá-
munir og varða
fremur lífsskil-
yrði í Noregi
almennt en
einkalíf Ib-
sens.“
Enn versnar í því þeg-
ar kemur að mati Fergusons á leik-
ritum Ibsens. Til dæmis vill hann strika
bömin út í Brúðuheimilinu og er óánægður
með lokaorð Bracks i Heddu Gabler:
annað eins og þetta gera menn þó ekki“. En,
segir Ferguson, „auðvitað era leikaramir
þeir einu sem verða hissa á því sem gerist í
alþekktum leikritum. Við getum dæmt um
hvemig setningamar eru leiknar en þær
snerta okkur ekki.“
„Ef maður verður svona kaldur á aö
þekkja verk vel er borin von aö við
komumst við í lokin á Hamlet eða þegar við
hlýðum á Níundu sinfóníu Beethovens,“
segir Meyer sár.
Ævisagan er gefin út af Cohen.
Umræðuefni
Ef nýjar ævisögur Henriks Ibsens og
Virginíu Wooif eru ekki nóg umræðuefhi
með morgunkaffmu þá endurbirtist hér
styttur listi yfir umræðuefhi á skrifstofu
Nýlistasafnsins úr nýju fréttabréfi þess:
.. rætt hefur verið um aldamót - vís-
indalega sönnun á tilveru guðs - nærvem
alheimsins - einhyminga í útlöndum - veð-
urstúlkur - skírnarveislur með rauðrófu-
súpu - kúratora - kaledoscope - skort á
myndlistarkvenskríbentum - Jón Viðar -
listahátið - listamannalaun - menningu og
menningarsneidd - bamaheimili og menn-
ingarborgir - peningaskort - reykingar -
gimd og öskur - kleinur og keppi...
Leikfélag Akureyrar
minnist 90 ára afmælis
Samkomuhússins með
skemmtidagskránni
Kossum og kúlissum
þar sem fleytt er á svið
smámyndum úr vin-
sælum sýningum fyrri
ára. Hallgrímur Helgi
Helgason var fenginn
til að skrifa handritið
og nýstofnaður kór LA
spilar stóra rullu í sýn-
ingunni ásamt ein-
söngvurum.
Hallgrímur velm- þá
leiö að láta verkin tala
eins og kostur er. í tíu
söng- og leikatriðum
er farið vítt um völl,
rifjuð upp lög úr óper-
ettum, söngleikjum og
íslenskum leikritum
og alþekktar persónur
skjótast fram úr dimm-
um kimum leikhúss-
ins þegar minnst var-
ir. Hann semur
skemmtilega grind í
verkið með hæfilega
léttum texta, leiðir
saman áhyggjufullan
leikstjóra sem Guð-
björg Thoroddsen leikur, unga leikkonu
(Marta Nordal) og ábúðarmikinn bæjarstarfs-
mann með stresstösku (Jónsteinn Aðalsteins-
son). Fram undan er afmæli Samkomuhúss-
ins, fjárhagurinn er bágborinn eins og fyrri
daginn og bæjarstjómin hefur áhyggjur.
Hvað er til ráða?
Þá kemur gamla búningasaumakonan Mál-
fríður (Þórey Aðalsteinsdóttir) eins og kölluð
inn á sviðið og með hennar hjálp opnast sjóð-
ur minninga. Málfríður talar fyrir sál hússins
og Þórey nær einkar vel til áhorfendanna
með túlkun sinni.
Sviðsetningin er blátt áfram og hæfir dag-
skránni vel. Þegar skipt er yfir í atriði úr
gömlum sýningum bregða leikarar og söngv-
arar einfaldlega sjali yfir látlausa leikbúning-
ana, setja upp hatt eða fara í jakka, þannig að
að sjá hana
takast á við
dramatísk hlut-
verk.
Kórinn skilar
sínu hlutverki
merkilega vel
miðað við aldur
þó að augljóst sé
að ekki era allir
jafn sviðsvanir.
En Sunna Borg
leikstjóri raðar
þessu öllu smékk-
lega saman
þannig að yfir-
bragðið verður
létt og ásjálegt.
Einsöngvar-
arnir sem mest
mæðir á era Að-
alsteinn Bergdal
og Sigríður El-
liðadóttir. Margir
fleiri stíga á
stokk en þeim
Aðalsteini og Sig-
ríði er greinilega
ætlað að vera
skrautfjaðrimar í
söngatriðunum.
Kossar og
kúlissur er sýn-
ing sem þykist ekki vera neitt annað en hún
er. Þetta er fyrst og fremst fjörug skemmti-
dagskrá þar sem falleg músík er í fyrirrúmi
og hún nýtur sín oftast vel í svolítið „öðm-
vísi“ útsetningum tónlistarstjórans Roars
Kvam. Undirleikaramir Gréta Baldursdóttir
(fiðla) og Richard Simm (píanó) bera hitann
og þungann af tónlistarflutningnum og eiga
sinn þátt í Ijúfri kvöldstund til heiðurs merki-
legu og fallegu húsi.
Leikfélag Akureyrar og kór LA sýna: Kossa
og kúlissur
Handrit: Hallgrímur Helgi Helgason
Tónlistarstjórn og útsetningar: Roar Kvam
Lýsing: Ingvar Björnsson
Búningar: Freygerður Magnúsdóttir
Leikstjórn: Sunna Borg
Leikfélag Akureyrar eys úr minningabrunninum í Kossum og kúlissum. Guðbjörg Thoroddsen og
Jónsteinn Aðalsteinsson í hlutverkum sínum.
tilfæringar eru litlar en virka ágætlega.
Leikaramir fjórir passa vel í hlutverkin og
ná upp góðri stemningu. Guðbjörg naut sín til
dæmis vel í hlutverki Gróu á Leiti og Jón-
steinn var oft launfyndinn þegar hann laum-
aði tilsvörum trénaða bæjarfulltrúans út úr
Leiklist
Auður Eydal
sér. Marta er nýráðin hjá LA og stendur sig
prýðilega. Hún hefur þægilega sviðsfram-
komu og góða framsögn og það verður gaman
Eldgamalt afmælisbarn
Beygir hjá geðveikinni
Annar frægur rithöfundur var að fá um
sig nýja ævisögu: Virginia Woolf. Það er
Hermione Lee sem skrifar um hana og
Chatto gefur út.
í löngum ritdómi í London Review of
Books gerir Jacqueline Rose að umtalsefni
hvað henni finnst Lee forðast að taka á geð-
veiki Virginíu. Kaflinn um „Geðveiki" hefst
á orðunum: „Vh-ginía Woolf var heilbrigð
kona með sjúkdóm",
og þar er sagt aftur
og aftur að þrátt fyr-
ir geðveikiköst og
ótta við geðveiki þá
hafi hún alltaf bit-
ið á jaxlinn og
staðið sig. „Það
er alltaf þess
virði að spyrja
ævisöguhöf-
und,“ segir
Rose, „með
hverjum
hann stend-
ur í sögu
sinni - ef hann stend-
ur með einhverjum. í þessu til-
viki stendur Lee ekki með Virginíu heldur
hluta af henni, þeim hluta sem alltaf hélt
áfram að skrifa þrátt fyrir sjúklegt hugar-
angur.“
En gallinn sá að dauði Virginíu læðist að
þrátt fyrir hetjulega baráttu Lee við að
draga úr geðsjúkdómi söguhetju sinnar. „Þó
að allir viti hvernig þessi saga endar,“ seg-
ir Rose, „þá kemur það manni hastarlega á
óvart að þessi kona, svo óendanlega sterk
og sniðug að reka burtu djöflana - skyldi
drepa sig.“
Eins og kunnugt er stendur nú yfir Schuberthá-
tíð, enda er meistarinn orðinn hvorki meira né
minna en tvö hundruð ára gamall og deyr víst
varla úr þessu. Hátíðin hófst fyrir tveim vikum
með tónleikum Rannveigar Fríðu Bragadóttur.
Næst í röðinni var Sólrún Bragadóttir sópran og
vora tónleikar hennar haldnir á laugardaginn í
Kirkjuhvoli, Garðabæ. Á efhisskránni voru átján
lög eftir afmælisbamið og sá Gerrit Schuil um
undirleik-
inn.
Fyrsta
lagið á dag-
skránni
var Im
Frúhling
við ljóð eft-
ir Schultze
en það
fjallar um
ljúfsárar
minning-
ar, tengdar
vori, ástar-
bríma og
þess hátt-
ar, og
fylgdu
nokkur
áþekk lög.
Var þetta í
skemmti-
legri mót-
sögn við hrímþursana sem gengu berserksgang
fyrir utan og skóku tónleikasalinn allóþyrmilega á
köflum. Eitthvað virtust taugar söngkonunnar
lika titra í upphafi tónleik-
anna, að minnsta kosti var
röddin dálítið ómarkviss
fyrst framan af og túlkunin -----------------------------
fremur gleðisnauð, yfir- I' _ op_
spennt og ekki mjög sann- JUIIdo OBII
færandi, en sem betur fer
náði hún fljótlega jafnvægi.
Sólrún Bragadóttir og Gerrit Schuil.
Tónlist
ljóð eftir Von Collin, sömuleiðis Suleika við ljóð
eftir Marianne von Willemer, en það var hreint út
sagt frábærlega flutt - og kallaði fram sterk við-
brögð áheyrenda.
Pianóleikarinn, Gerrit Schuil, átti stóran þátt í
að túlkun margra laga efnisskrárinnar tókst
svona vel. Hann náði að skapa einkar hlýlegt and-
rúmsloft með tilþrifamikilli spilamennsku; leikur
hans var tilfinningaríkur og fullur af blæbrigðum
en hvergi
yfirdrif-
inn.
Einmitt
þannig
ætti flutn-
ingur tón-
listar
Schuberts
að vera,
einlægur
og flæð-
andi, inni-
legur,
djúpur og
skáldleg-
ur.
Mörgum
hljóðfæra-
leikaran-
um og
söngvaran-
DV-mynd GVA um hættir
því miður
til að ofgera tilfinningunum og yfirkeyra róman-
tíkina. Þó að Sólrún syngi oftast eins og engill féll
hún einstaka sinnum í þessa gryfju; þá lagði hún
-------------------- svo mikið í túlkunina að
hinn eðlislægi, himneski
einfaldleiki tónlistarinnar
hvarf. Hið fræga lag, Gréta
við rokkinn, var fremur til-
gerðarlegt og yfirborðslegt
og hefði að ósekju mátt flytja
Öllum hlýtur að vera ljóst að Sólrún Bragadótt-
ir er ein fremsta söngkona landsins; hún hefur
prýðilega tækni og fagra, skæra rödd. Enda söng
hún mörg laga Schuberts undursamlega vel; sér-
staklega veröur að nefna Nacht und Traume við
hraðar. Du bist die Ruhe virkaði sömuleiðis hálf-
falskt - ekki raddlega séð - heldur var eins og
söngkonan væri alltof meðvituð um sjálfa sig og
tækist ekki að týna sér i hinni guðdómlegu ró sem
áheyrandinn á að skynja í tónlistinni.

Benedikt Erlingsson - fer um
heiminn f gervi Gunnlaugs
ormstungu.
Ormstunga heim
Gleðileikurinn vinsæli,
Ormstunga ástarsaga, hefur
verið sýndur 54 sinnum fyrir
fullu húsi í Skemmtihúsinu
nýja við Laufásveg síðan 1.
ágúst í sumar en nú stendur til
að sýna hann á söguslóðum í
Borgarfirði. Nánar tiltekið
verður sýningin á Hvanneyri
annað kvöld, þriöjudagskvöld,
og hefst kl. 21.
Leikurinn er byggður á
Gunnlaugs sögu ormstungu, og
ekki þarf að tíunda efni hennar
fyrir Borgfirðingum. Leikarar
era tveir og fara létt með öll
hlutverk. Það eru Benedikt Er-
lingsson og Halldóra Geirharðs-
dóttir sem hlutu einróma lof
gagnrýnenda fyrir frábær tök á
íslendingum til foma. Þeim hef-
ur verið boöiö að sýna leikinn
víða, meðal annars í Tókíó og
Buenos Aires, og segja þau
Benedikt og Halldóra að Hvann-
eyrarferðin sé undirbúningur
fyrir heimsreisuna.