Dagblaðið Vísir - DV - 24.01.1998, Síða 36

i
LAUGARDAGUR 24. JANUAR 1998
, Qilk
Úttekt íThe Irish limes á íslandsæði breskra poppstjarna:
allt Damon að kenna
Nýlega birtist skemmtileg úttekt í
blaðinu The Irish Times um ís-
landsæði breskra poppstirna á borð
við Damon Albarn í Blur, hljóm-
sveitimar Prodigy, Skunk Anansie
og söngvarann Jarvis Cocker í Pulp.
Blaðamaðurinn Katharine Viner
-> kemst að því, eftir heimsókn til ís-
lands og viðtöl við nokkra valin-
kunna einstaklinga, að hér sé „heit-
asti“ blettur jarðar.
Hér á eftir fer lausleg þýðing á
greininni. Sumt orkar kannski tví-
mælis hjá Katrínu hinni írsku en
þetta eru skemmtilegar pælingar
engu að síður. Millifyrirsagnir eru
blaðsins.
„ísland er geggjaðasti staður í
heimi. En það er ekki allt Damon að
kenna. Jarvis Cocker heimsækir
margsinnis þessa stóru og dreifbýlu
eyju. Líklega finnst honum gaman
að veiða. Prodigy, Skunk Anansie
og Lush koma einnig þangað og
glanstímarit, allt frá Arena til Minx,
r hafa skundað á svæðið til að segja
frá villtu næturlífinu í Reykjavík og
taka viðtöl við furðufyrirbæri ís-
lenskrar popptónlistar á borð við
Gus Gus, Botnleðju og Bong. Og ís-
lendingar hafa í fyrsta sinn eignast
stórstjörnu á heimsmælikvarða sem
er hún Björk. En skyldi þetta vera
allt? Við höfum haft Barcelona,
Seattle og Leeds.
Er ísland virkilega eins frábær
staður og af er látið? Breskum popp-
urum liður vel á íslandi því þar hef-
^ ur frægð enga merkingu, ef marka
má orð Árna Matthíassonar rithöf-
undar sem í átta ár vann um borð í
togara. „Við erum svo fá að það þarf
ekki mikið til að vera frægur á Is-
landi,“ segir hann.
Látið hann í friði
íbúafjöldinn er í kringum 260 þús-
und, u.þ.b. helmingur íbúa Brad-
ford, og hver einstaklingur birtist
að jafnaði 5-6 sinnum á sjónvarps-
skjánum. „Damon röltir niður
Laugaveginn án þess að nokkur segi
orð. Roland Gift í Fine Young
Cannibals var vanur að eyða hér
nokkrum sumrum og enginn talaði
við hann. Eric Clapton kom hingað
't til að jafna sig eftir fráfall sonar
síns. Eina nóttina rakst ég á blind-
fullan mann sem ráfaði um göturn-
ar - ég leit upp og sá að þetta var
sjálfur Jarvis Cocker!" segir hann.
„Enginn tók eftir því, öllum var
sama.“
Einn ljósmyndari segir: „Það var
hringt í mig frá breskum tímaritum
sem spurðu hvort ég ætti ekki
myndir af Jarvis í Bláa lóninu, um-
kringdum léttklæddum stelpum eft-
ir nýárspartí hjá Björk. Ég sagði
þeim bara að láta hann í friði." Stef-
án Árni, meðlimur í Gus Gus, segir:
„Við, íslendingar eigum ekki til það
orð í orðabók sem nær yfir ofur-
stjörnudýrkun. Við mismunum
% fólki ekki meö þeim hætti - ennþá.“
Sár á hörundi jarðar
Það sem breskum poppstjörnum
líkar einnig er náttúran og lífið í
landinu. Skáldið Simon Armitage
talaði um ísland sem „sár á hörundi
jarðar sem grær og rifnar upp aftur
um leið og plánetan hnykklar
vöðvana." Eða eins og Alex í Blur
segir: „Það yndislega við ísland er
að það er enn í mótun - jarðfræði-
lega séð.“ Eldfjöll, goshverir, jöklar,
svartar sandstrendur, landslag sem
•v á tunglinu. Á sumrin er stöðug birta
og lengstum myrkur á vetrum. En
það er ekki kalt á íslandi, nokkuð
sem er ekki í samræmi við hnatt-
stöðu og heiti landsins. Golfstraum-
urinn hlýi sér til þess og rigningar-
veðrinu svipar til hálanda
Skotlands. „Það er frábært að vera á
íslandi," segir Damon. „Skýin yfir
íslandi era svo björt, himininn svo
tær og tunglið ætíð sjáanlegt." Hon-
um líkar landið einnig af öðrum og
mannlegri ástæðum: „Fólkið fer út
á miðnætti, drekkur alla nóttina,
dansar eins og brjálæðingar og
ráfar um göturnar. Þetta er frá-
bært,“ segir hann.
„Kúltíverað" eftir bjdr-
inn
Næturbrölt í Reykjavík hefst á
litlu kránni hans Damons, Kaffi-
barnum. (Hann á aðeins 5 prósenta
hlut i barnum sem þýðir líklega
ekkert annað en að hann fái frítt að
drekka.) Tónlistin sem heyrist er
bresk - undarlegt - og staðurinn er
fullur af skeggjuðum listamönnum,
reykjandi svartar sígarettur og
drekkandi snafsa. Kannski
hafa heimamenn
rétt fyrir
aðeins alkóhól eða svefn geta lækn-
að. Það er t.d. erfitt að hætta þegar
sumarsólin brýst inn um glugga-
tjöldin. íslendingar halda bara
áfram að drekka. Samt er drykkjan
hlutfallslega minni en annars stað-
ar - þeir drekka bara á föstudags- og
laugardagskvöldum.
mannréttindum. Nýlega mátti stað-
festa hjónaband samkynhneigðra
og lauslæti er litið léttúðugum aug-
um. „Það sama gildir um stráka og
stúlkur sem fara út á lífið og þaðan
upp í rúm að gera hitt,“ segir Edda.
Enginn gerir veður út af þessu og
er þetta þó einn mesti útkjálki allra
landa - þar eru aðeins tvær sjón-
varpsstöðvar starfræktar og allir
era skráðir í símaskrána með for-
nafni. Afstaða til kynþátta er hins
vegar lítt rannsökuð. Hlutfall lit-
aðra af íbúafjöldanum er u.þ.b. 0,03
prósent, einkum Víetnamar og Taí-
lendingar sem reka veitingastaði í
Reykjavík. „Við segjum gjarnan að
hér ríki ekki andúð í garð annarra
kynþátta en það er auðvelt að tala
þannig þegar hér eru engir aðrir
kynþættir,“ segir Árni Matthías-
son. Heimamenn kalla Píanóbarinn
gjarnan Hellinn þar
sem þangað fari blökkumenn gjarn-
an. „Hér ríkir örugglega kynþátta-
hatur,“ segir Stefán Ólafsson. „Við
erum lítil þjóð með okkar eigin
menningu og tungumál og sterk til-
finning er fyrir því að halda því
þannig." I þessu sambandi má
nefna að innflytjendur þurfa að
taka sér íslensk nöfn. Þannig gæti
Ho Chi Minh orðið að Halldóri Chi
Minh.
Arni Albarn?
Ibúð Damons í Reykjavík er tíma-
bundið heimili. Líkurnar eru því
hverfandi á að hann þurfi að taka
sér nafnið Árni Albarn. Hann gæti
jafnvel þurft að finna sér annað at-
hvarf, ef marka má orð kynningar-
fulltrúa hans: „Hann vill ekki heyra
lengur minnst á ísland, hann vill
ekki að allir streymi þangað og
spilli landinu." Hann er hræddur
um að ísland verði að „nýrri Ibiza“.
En á meðan bjórglas kostar 500
krónur og hákarlar, svartfuglar og
lundar eru á matseðl-
um og ekki trygg-
ing fyrir sól-
brúnku þá er ólík-
legt að hjörðin
spilli unaðsreit
sínum á næst-
unni.
Damon Albarn kemur ítrekað viö sögu í grein blaðakonunnar Katharine Viner í The Irish Times um ísland og íslendinga.
DV-mynd BG
sér, sem ítrekað reyna að segja mér
hvað næturlífið varð „kúltíverað"
með lögleiðingu bjórsins árið 1989,
hugsiði ykkur, 1989! Kannski að
bjór í stað vodka hafi gert íslending-
inn hneigðari fyrir rómantísk og ró-
leg ástarsambönd. En þegar klukk-
an slær á miðnætti verður Kaffibar-
inn fyrir innrás frá æsilega klædd-
um og fórðuðum ljóshærðum stúlk-
um. Þær eru fyrirferðarmiklar og
fara á barinn og panta - uhumm -
vodka. Staðurinn troðfyllist og
stelpumar koma mér í allan sann-
leika um íslenska karlmenn. „Þeir
eru svo óaðlaðandi. Þeir gera þó sitt
besta“. Strákarnir segja mér að
komast sjálf að hinu sanna í mál-
inu.
Kynlíf í hverju horni
Næst er haldið á Skuggabarinn.
Þar eru gestirnir að falla hver yfir
annan af drykkju, blindfullir þar
sem þeir eru búnir að vera að
drekka heima hjá sér tO að spara
peninga. Þetta er ekki ósvipað og á
markaðnum í Newcastle, hellingur
af holdi og kynlíf í hverju horni.
Að lokum er farið á Kaffi Reykja-
vík. Þangað kemur fólk vel klætt og
pússað, helst fráskilið, og allir vilja
sýna mér hið eina, sanna ísland.
Skegglaus Norðmaður talar við mig
á íslensku í heilar 10 mínútur án
þess að uppgötva að ég skil ekki
stakt orð í því sem hann segir. „Við
kunnum sko að skemmta okkur ær-
lega,“ segir ein ljóshærð stelpa sem
heitir Andrea um leið og hún
strunsar út í bjarta sumarnóttina
með strák upp á arminn. Þá sér
maður að líklega hefur hún rétt fýr-
ir sér. Það er engin furða að íslend-
ingar sletti úr klaufunum. Sumar-
birtan leiðir til þeirrar vegvillu sem
Hollensk könnun
sýndi það að ísland
væri bjartsýnasta
þjóð í heimi og kann-
anir Stefáns Ólafs-
sonar, prófessors í
félagsvísindum og
forstöðumanns Fé-
lagsvisindastofnun-
ar, hafa ítrekað sýnt
hve lífsgæði íslend-
inga eru mikil og
hvað þeir era lífs-
glaðir. Ástæðan er
einföld; efnahagsleg
velmegun. Á íslandi
eru engin gettó, eng-
ir heimilislausir, lít-
ið en þó stígandi at-
vinnuleysi, fullnægj-
andi heilbrigðiskerfi
og glæpatíðni ein-
hver sú lægsta í
heimi; húsum er vel
við haldið, götumar
hreinar og fólk
snyrtilega og vel
klætt. Allir, ungir
sem gamlir, virðast
vera vel á sig komn-
ir og í góðu formi.
Atvinnuleysisbætur
eru um 50 þúsund
krónur á mánuði eða
eins og Árni Matthí-
asson segir, meira í
gamni en alvöru:
„Fátækt á íslandi er
að eiga ekki gervi-
hnattadisk."
íslendingar státa
sig af lýðræði og
íslandsvinurinn Jarvis Cocker í Pulp hefur ráfað um götur borgarinnar án þess aö eftir því sé
tekið sérstaklega.