Dagblaðið Vísir - DV - 18.04.1998, Blaðsíða 30

30 Qelgarviðtalið
,+
LAUGARDAGUR 18. APRÍL 1998 H>‘\T JJl"V LAUGARDAGUR 18. APRÍL 1998
%elgarviðtalið *
Halldór Jón Kristjánsson, nýr bankastjóri Landsbankans, segir formbreytingu bankanna hafa átt að fara fram fyrr - nú eigi að snúa vörn í sókn:
mér
upp
ur
endurskipulagningu ríkisfyrirtækja.
Hann átti þess kost að starfa með
nokkrum ráðherrum. Viö Hjörleifi
tók Sverrir Hermannsson, einn for-
vera Halldórs í bankastjórastólnum.
Hann segist eiga mjög góðar minn-
ingar frá samstarfinu við Sverri.
Næstir komu Friðrik Sophusson, Al-
bert Guðmundsson, Jón Sigurðsson,
Sighvatur Björgvinsson og loks Finn-
ur Ingólfsson.
Fjármál og fótbolti
íLondon
Við stofnun Evrópubankans í
Lundúnum árið 1991 átti ísland aðild
að stjóm bankans ásamt Svíum. Hall-
dór var þama ráðinn aðstoðarbanka-
stjóri um vorið 1991 og starfaði þar til
haustsins 1994.
„Ég fór i þetta starf að tilhlutan
Jóns Sigurðssonar sem ég held
reyndar alltaf mjög góðum tengslum
við,“ segir Halldór.
Til London flutti hann ásamt fjöl-
skyldu sinni, eiginkonunni Karolínu
F. Söebech stjómmálafræðingi og
dóttur þeirra, Hönnu Guðrúnu, sem
þá var tæplega 2 ára. Sonur þeirra,
Kristján Guðmundur, fæddist síðan í
London í september 1991. En svo
skemmtilega vill til að Halldór og
Karolína giftu sig í september 1988,
Hanna Guðrún kom í heiminn í sept-
ember 1989 og Kristján í sama mán-
uði ’91. „Það virðist allt gerast í sept-
ember í einkalífi okkar nema þegar
ég skipti um starf,“ segir Halldór.
Hann segir dvölina í London hafa
verið ákaflega lærdómsríka og
skemmtilega. Fjölskyldan bjó í
Wimbledon og segist Halldór hafa
fengið góð tækifæri til að sinna
tveimur mikilvægum hugðarefnum
sínum, annars vegar að kynnast al-
þjóðlegum bankamálum og hins veg-
ar að fylgjast náið með ensku knatt-
spyrnunni. Wimbledon var hins veg-
ar ekki lið Halldórs til að byrja með
heldur Tottenham Hotspur þar sem
Guðni Bergsson lék þá með liðinu.
„Guðni og Ella, konan hans, eru góð-
ir vinir okkéu- hjónanna og því lá
beint við að styðja Tottenham," segir
bankastjórinn sem frá bamæsku hef-
ur haft mikinn áhuga á knattspymu.
Kynntist fótbolta fyrst í Danmörku
„en sú iðkun hefur lagst niður eins
og vaxtarlagið ber með sér,“ segir
Halldór. Þegar Guðni fór frá Totten-
ham hallaði Halldór sér að
Wimbledon og er í dag frekar heitur
aðdáandi liðsins. „Að sjálfsögðu fylg-
ist ég náið með Guðna hjá Bolton í
dag,“ bætir Halldór við.
„Ég var ekki bara á fótboltaleikjum
heldur ferðaðist fjölskyldan töluvert
um sveitir Englands. Þótt London
hefði verið heillandi þá heiiluðumst
við smátt og smátt meira af sveitun-
um,“ segir Halldór en fjölskyldan á
sínar uppáhaldsborgir í Englandi
eins og Bath og Stratford-on-Avon.
Halldór var ráðinn tímabundið við
Evrópubankann og aðspurður segir
hann það ekki hafa staðið til að dvelj-
ast lengur í Englandi. I bankaheim-
inum eignaðist Hcdldór ýmsa góða
vini.
Heim á ný
Halldór kom til starfa á ný í iðnað-
ar- og viðskiptaráðuneytinu sem
skrifstofustjóri til ársins 1996 að
hann varð ráðuneytisstjóri.
Eftir að heim kom frá London seg-
ist Halldór vera ánægður yfir því að
hafa ásamt fleirum komið að og unn-
ið að lyktum stórra verkefna eins og
stækkun álversins í Straumsvík,
stækkun jámblendiverksmiðjunnar á
Grundartanga og nýju álveri Colum-
bia á Grundartanga. Einnig hefur
Halldór unnið að endurskipulagn-
ingu fjármálakerfísins og þeirri
„Eftir þennan stutta tíma get ég sagt að starfið leggst vel í mig
og það hefur verið tekið vel á móti mér hérna, “ segir Halldór
Jón Kristjánsson, nýráðinn bankastjóri Landsbankans, í upp-
hafi spjalls sem helgarblaðið átti við hann í vikunni í höfuð-
stöðvum bankans. Hann var þá nýbúinn aó koma sér fyrir á
skrifstofunni og farinn að setja sig inn í helstu málin. Ekki
voru nema rúmir tveir sólarhringar liðnir síöan hann var ráð-
inn til bankans eftir að þrír bankastjórar sögðu upp störfum
sem kunnugt er. Halldór hafði í nærri tvö ár verið ráðuneytis-
stjóri í viðskipta- og iðnaðarráðuneytinu og í tvö ár þar áður
sem skrifstofustjóri sama ráðuneytis.
Áður en lengra er haldið skulum
við forvitnast um uppvöxt nýja
bankastjórans. Halldór er fæddur í
Reykjavík 13. janúar árið 1955, sonur
Kristjáns G. Friðbergssonar og
Hönnu Guðrúnar Halldórsdóttur,
sem nú er látin. Albróðir hans er
Guðni Geir sem hefur tekið við af
fóður sínum sem forstöðumaður
hjúkrunar- og dvalarheimilisins að
Kumbaravogi á Stokkseyri en það
heimili stofnuðu foreldrar þeirra
upphaflega fyrir böm sem ekki áttu í
önnur hús að venda.
Reifst á dönsku
Foreldrar Halldórs fluttu til Vest-
mannaeyja er hann var 2 ára en móð-
ir hans heitin var ættuð þaðan. Er
hann var 6 ára flutti fjölskyldan til
Danmerkur þar sem faðir hans sótti
námskeið í félagsaðstoð í tvö og hálft
ár í Kaupmannahöfn. Þar hóf Halldór
skólagöngu sína. Þannig æxlaðist það
að hann lærði að lesa og skrifa á
dönsku.
„Bróðir minn er einu og hálfu ári
eldri en ég og við rifumst auðvitað
talsvert sem strákar. Til marks um
hvað danskan var rík í okkur að þeg-
ar við komum heim til íslands árið
1963 þá gripum við alltaf til dönsk-
unnar fyrsta hálfa árið eftir að heim
kom þegar til rifrildis kom,“ segir
Halldór og brosir þegar hann rifjar
þetta upp.
Fljótlega eftir heimkomuna stofn-
uðu foreldrar hans áðurnefnt heimili
að Kumbaravogi sem með áranum
hefur þróast í það að vera dvalar-
heimili fyrir aldraöa. Áður höfðu for-
eldrar hans starfað talsvert að barna-
verndarmálum í Reykjavík. Á upp-
vaxtaráranum ólust þeir bræður,
Halldór og Guðni, upp að Kumbara-
vogi á Stokkseyri með stórum hópi af
krökkum sem þeir, sem og fjölskylda
þeirra, hafa ætíð litið á sem fóstur-
systkini sín og haldið góðu sambandi
við þau æ síðan. Um er að ræða hátt
í 15 fóstursystkini sem öU eru yngri
en HaUdór.
Frá Stokkseyri til Noregs
Á Stokkseyri gekk HaUdór í barna-
skóla og á meðal bekkjarsystkina
hans var Margrét Frímannsdóttir,
formaður Alþýðubandalagsins.
„Þetta var afar skemmtilegur tími
þarna á Stokkseyri. Við voram í nán-
um tengslum við náttúruna; sveitina
og sjóinn, en á þessum tíma lögðu
bátamir upp á Stokkseyri. Ég man
hvað við strákamir voram oft að
fylgjast með bátunum koma að í
gegnum brimgarðinn á vetrarvertíð-
inni. Sjómennimir á Stokkseyri voru
og eru harðduglegir menn,“ segir
HaUdór um uppvaxtarárin.
Aö loknu skyldunámi hér heima
fór HaUdór til Noregs i framhalds-
skóla skammt norður af Ósló og tók
þar stúdentspróf áriðl973, aðeins 18
ára að aldri. Er heim kom innritaðist
HaUdór í lögfræði við Háskóla ís-
lands. Var þar fyrst í eitt ár en fór
síðan til Bandaríkjanna að læra líf-
efncifræði og efnafræði við Loma
Linda University í Kaliforníu.
Aftur í lögfræðina
„Eftir eitt og hálft ár í þessu námi
fannst mér það ekki eiga nægjanlega
vel við mig þannig að ég fór til Is-
lands í lögfræðina á ný,“ segir Hall-
dór sem tók cand. juris próf frá Há-
skólanum i júní 1979. Hann minnist
margra ágætra félaga í lögfræðinni,
meðal þeirra voru nokkrir félagar
sem stofnuðu skákklúbb eins og Við-
ar Már Matthíasson lagaprófessor,
Pétur Thorsteinsson sendifuUtrúi og
lögmennimir Rúnar Mogensen,
Guðni Haraldsson og Sigmundur
Haraldsson.
„Þessi skákklúbbur hefur því mið-
ur ekki verið nægilega „aktífur" sið-
ari árin,“ segir HaUdór. Meðal lög-
fræðinga sem voru með HaUdóri í
námi voru einnig Helga Jónsdóttir
borgarritari og RagnhUdur Hjalta-
dóttir, skrifstofustjóri í samgöngu-
ráðuneytinu. „Með þeim tveimur hef
ég starfað mjög mikið síðan.“
HaUdór ákvað að bæta við lög-
fræðimenntun sína og fór í fram-
haldsnám tU Bandaríkjanna haustið
1979. Sérhæfði sig í alþjóðalögfræði
og viðskiptarétti við New York Uni-
versity, School of Law, stærsta einka-
háskóla sem rekinn er þar vestra.
Þaðan kom hann heim á ný með
mastersgráðu vorið 1981.
Fyrst í stað starfaði HaUdór sem
fuUtrúi hjá sýslumannsembættinu á
Selfossi, hjá Páli HaUgrímssyni sýslu-
manni, síðasta konungsskipaða emb-
ættismanninum á íslandi. Þar störf-
uðu einnig sem fulltrúar þeir Ólafur
Helgi Kjartansson, nú sýslumaður á
ísafirði, og AUan V. Magnússon, hér-
aðsdómari í Reykjavik, sem Halldór
hefur æ síðan haldið sambandi við.
Starfaði með sjö
ráðherrum
Um haustið 1981 fékk HaUdór starf
sem lögfræðingur í iðnaðarráðuneyt-
inu, í tíð Hjörleifs Guttormssonar
sem iðnaðarráðherra. Fljótlega fór
hann að starfa að alþjóðlegum við-
skiptamálum, m.a. endursamningum
við ísal og síðar í gerðardómsmáli
sem upp kom á miUi ríkisstjómar-
innar og Alusuisse. „Þar fékk ég
mína fyrstu eldskím í alþjóðlegum
viðskiptum," segir HaUdór sem þá
var aðeins 26 ára.
Næsta áratuginn, eða tU ársins
1991, var HaUdór í iðnaðar- og við-
skiptaráðuneytinu, fyrst sem fulltrúi,
síöan deUdarstjóri og loks skrifstofu-
stjóri. Hann kom m.a. að stóriðjuvið-
ræðum og tók þátt í fjárhagslegri
Bankastjórinn í faömi fjölskyldunnar. Halldór er meö Hönnu Guörúnu, 8 ára, og Kristján Guömund, 6 ára, sér viö hliö og
fyrir aftan þau er Karolína F. Söebech, eiginkona Halldórs. DV-myndir Pjetur
„Viö Finnur erum nánast jafnaldrar og vinnum og hugsum mjög líkt. Petta hefur veriö mjög ánægjulegur og viöburða-
ríkur tími. Ég mun sakna samstarfsins viö Finn og annað starfsfólk ráðuneytisins," segir Halldór m.a. í viötalinu.
sögðu hefur fylgst vel með hremm-
ingum Clintons að undanfórnu. Hann
telur Clinton vera vanmetinn. Hon-
um hafi tekist vel að blanda saman
grunnhugmyndum repúblikana og
demókrata en hann hafi verið fórnar-
lamb öfgakenndrar umræðu í fjöl-
miðlum um einkamál hans.
Um íslenska pólitík segir Halldór
að hún sé á réttri leið. Það hafi sýnt
sig á þessu uppbyggingarskeiði
hversu mikilvægt það sé að hafa
sterka og samhenta ríkisstjóm. Hann
hafi haft það verkefni á liðnum árum
að kynna erlendum fjárfestum árang-
ursríka stjómarstefnu og tiltrú er-
lendra aðila á henni hafi komið fram
í þeirri atvinnuuppbyggingu sem átt
hafi sér stað.
„Það sem hefur gerst er að bilið
milli flokkanna hefur minnkað.
Menn verða einhuga um fleiri mál en
áður og áherslurnar verða oft svipað-
ar.“
Rót vandans kom í Ijós
Um afskipti Alþingis af lands-
bankamálinu segir Halldór að þá hafi
rót vandans í ríkisbönkunum komið
í ljós, sjálft rekstrarformið. Þar hafi
átt að breyta bönkunum í hlutafélög
mun fyrr.
„Ef stjórnmálamenn vilja vera vitr-
ir eftir á þá held ég að menn geti ver-
ið sammála um þetta, að formbreyt-
ingin hefði átt að fara fram fyrr.
Rekstrarumhverfið breytist um leið
og kynslóðaskipti eru að að verða í
bönkunum. Aðhaldið verður allt ann-
að og meira þegair bankamir verða
árangursmældir á grundvelli verð-
lagningar á bréfum á Verðbréfaþingi.
Meiri kröfur verða gerðar til stjórn-
enda fyrirtækjanna. Menn verða að
koma og fara frá þessum fyrirtækjum
eftir því hvernig þeir ná árangri. Það
verða engir æviráðnir," segir Halldór
og bætir við að með þessum orðum sé
hann ekki að gagnrýna fyrirrennara
sína. Nú sé umhverfið orðið allt ann-
að.
„Menn verða að sætta sig við að í
senn eiga sér stað formbreytingar og
kynslóðaskipti og einbeita sér að
framtíðinni. Vera ekki að rekja sig
endalaust aftur í fortíðina. Ég velti
mér ekki upp úr henni,“ segir Hall-
dór sem aðspurður viðurkennir að sú
umræða sem fram hefur farið um
Landsbankann aö undanfórnu hafi
skaðað bankann og ímynd hans. Það
hafi verið hárrétt ákvörðun hjá
bankastjóranum að segja upp og gefa
eiganda bankans tækifæri til að end-
urskipuleggja yfirstjórnina. Menn
eigi að snúa vöm í sókn.
Erfið ákvörðun
Hann segir ráðningu sína til bank-
ans hafa vissulega borið skjótt að.
Hann hafi þó fengið umhugsunar-
frest, nýtt hann vel og eftir ráðlegg-
ingar við fjölskyldu og nokkra aðila
ákveðið að taka starfinu.
„Þetta var erfið ákvörðun. Ég var
ánægður i mínu starfi sem ráðuneyt-
isstjóri og þurfti því að hugsa mig
vandlega um,“ segir Halldór.
„Starfið breytir mínum persónu-
legu högum ekki svo mikið ef undan
er skilin fjölmiðlaathyglin. Ég átta
mig á því að bankastjórastarfið er
meira áberandi en að vera ráðuneyt-
isstjóri - þótt störfin séu að mörgu
leyti hliðstæð;“ segir Halldór.
Ætlaði að keyra strætó
En skyldi hann hafa gengið með
þann draum í maganum sem krakki
á Stokkseyri að verða bankastjóri
þegar hann yrði stór? Halldór hlær
segir Halldór fjölskylduna hafa mikla
ánægju af að ferðast. Eftir að hafa
kynnst sveitahéraðum Englands
mjög náið kviknaði áhugi á ferðalög-
um innanlands þegar heim kom. F'jöl-
skyldan hafi farið víða og tekið flesta
landshluta fyrir með skipulegum
hætti. í sumar standi til að ferðast
um Norðausturland og Austfirðina.
Á ferðalögunum hafa Halldór og
fjölskylda verið iðin við annað
áhugamál; sundið. Hvert tækifæri er
notað til að fara í sund og Halldór
segir þá sundlaug varla vera til á ís-
landi sem þau hafi ekki komiö í, ekki
síst á suðvesturhominu.
„í helgarferðum okkar sigtum við
alltaf út nýjar sundlaugar. Ég taldi
mig hafa farið í allar laugar á Vestur-
landi og Vestfjörðum þegar við fóram
í sund á Norðurfirði á Ströndum. Þar
er stórskemmtileg sundlaug,“ segir
Halldór og telur að hann yrði ekki í
vandræðum í sínum frítíma og semja
„býsna góða“ handbók um sundlaug-
ar á Islandi!
Sund í stað laxveiða?
Vegna laxveiðiumræðunnar hefur
Halldór upplýst að hann sé enginn
laxveiðimaður og lítil hætta sé á að
hann fari í lax á vegum bankans. I
ljósi mikils sundáhuga bankastjórans
nýja er því ekki ólíklegt að hann taki
helstu viðskiptaaðila bankans, er-
lenda sem innlenda, frekar með sér í
sund en laxveiði. Halldór segir að
endingu að þetta sé alls ekki svo
slæm hugmynd. Það hafi t.d. virkað
vel á sínum tíma að taka útlenda ál-
forstjóra eins og Ken Peterson hjá
Columbia með sér í sund.
„Það er nú ekki amalegt að taka
menn með sér í Árbæjarlaugina þar
sem við nýtum jarðvarmann með
áhugaverðum hætti.“ -bjb
breytingu á ríkisbönkunum í hlutafé-
lög sem orðin er að veruleika. I þeirri
vinnu hefur Halldór starfað náið með
Finni Ingólfssyni. Hann ber honum
afar vel söguna og segir þá hafa náð
vel saman.
„Við eram nánast jafnaldrar og
vinnum og hugsum mjög líkt. Þetta
hefur verið mjög ánægjulegur og við-
burðaríkur tími. Ég mun sakna sam-
starfsins við Finn og annað starfsfólk
ráðuneytisins," segir Halldór um ár-
in i ráðuneytinu.
Hann segist aldrei hafa haft áhuga
á að gerast stjómmálamaður, meira
verið sem áhorfandi. Hins vegar hafi
hann ætíð haft áhuga á þjóðmálum,
efnahagsmálum og sagnfræði auk
lögfræðinnar.
„Ég hef líka mikinn
áhuga á sagnfræði, eink-
um á sögu Bandaríkj-
anna og forsetanna
sem þar hafa ver-
ið. Ég hef safnað
ævisögum um
alla helstu for-
setana,“ segir
Halldór
sem að
sjálf-
við spumingunni og
segir það af og frá. Sem
gutti hafi hann hins
vegar ákveðið að verða
strætóstjóri. Kynnt sér
strætóleiðirnar ítarlega
og búið sig undir það
starf.
„Eftir því sem ég varð
eldri fór hugurinn að leita
til lögfræðinnar. Mér
fannst það líta út fyrir að
vera fjölbreytt og skemmtilegt
starf án þess að gera mér
nánari grein fyrir því
sem unglingur.“
Aðspurður
um fleiri
áhuga-
mál
ekk
vet
Hrannar B. Arnarson,
frambjóöandi
R.-listans í Reykavík.
I w
Kristín Ólafsdóttir, söngkona og fyrrv. borgarfulltrúi. Ólafur Guömundsson, 1 húsgagnasmiöur 1 í Reykjavík.