Dagblaðið Vísir - DV - 24.04.1999, Blaðsíða 32

-* 44
LAUGARDAGUR 24. APRÍL 1999
viðtal
leikaranum, Harold Perrineau,
sem leikur Mercutio. „Hann er
með rastafléttur, krossklæddur í
siifurlitað mínipils og töltir um á
klossuðum skóm - túlkun sem er
langt frá karlmannlegri og rudda-
legri sviðsframkomu Laurence
Oliviers í sama hlutverki á sviði
árið 1935. Þegar leikarinn skiptir
svo um föt og klæðist bol og galla-
buxrnn, dýpkar bara leikur hans.
Og Shakespeare lifir þetta allt af í
myndinni. Hugsun og tiifmningar
eru alltaf til staðar og þvílíkur
léttir að heyra amerískan hreim
glíma við Shakespeare. Þeir
hljóma miklu meira ekta en hinar
yfirfinu tilraunir okkar.“
Sem faðir Brown í samnefndri kvikmynd (1954). Prestbúnlngurinn lagði sitt
á vogarskálarnar tii að Sir Alec tók kaþólska trú ári síðar.
„Leikari er venjulega aðeins brotahaugur sem vart getur myndað heila manneskju. Leikari er túlkandi orða annarra manna, oft sál sem þráir að afhjúpa
sjálfa slg gagnvart umheiminum en þorir ekki, handverksmaður, handfylli töfrabragða, hégómakútur, kaldur áhorfandi að mannlífi, barn, og þegar honum
tekst best upp; prestur sviptur kjóli sem getur í klukkustund eða tvær kallað yfir sig himnaríki eða helvíti til að heltaka hóp saklausra."
En hver er þá galdur Sir Alecs að
leika vel lítil hlutverk og stór? Hann
svarar þessari spumingu í sjálfsævi-
sögu sinni þegar hann segir frá fyrstu
fundum leikarans Sir Johns Gielguds
og sín. Sir John var þá ungur leikari,
kominn á toppinn sem Shakespeare-
túlkandi í leikhúsunum í London.
Hann aðstoðaði Alec Guinness við að
komast inn í leiklistarheiminn og um
árabil lék Alec i leiklistarhópi
Gielguds. Ein jól á fjórða áratugnum
gaf hann Alec bók með bréfum Ellen
Terrys og hafði áritað hana eftirfar-
andi: „Til Alecs sem fer vaxandi." Síð-
an fylgdi tilvísun úr fimmta þætti
Hamlets eftir Shakespeare: „The rea-
diness is all.“ (Að vera viðbúinn skipt-
ir öliu). Sir Alec segir að síöan hafl
þessi tilvísun verið kjörorð sín í líf-
inu.
Gagnrýninn en einnig
hriflnn
Aðspurður imi unga leikara í
dag, segir Sir Alec að þeir séu auð-
vitað misjafnir. Hann er þó gagn-
rýninn á hvunndagslegan fram-
burð margra þeirra á sviði sem á
hvíta tjaldinu og er ekki hrifinn af
þvi að þeir noti eigin málýsku
sem hann kallar oft „slappa“. Þeg-
ar Sir Alec var að byrja í leiklist-
inni var gríðarlega mikið lagt upp
úr því að útrýma öllum málýskum
eða framburði sem komið gæti
upp um uppruna og stétt leikar-
sms. Það er ein skýringin á þvi að
allir breskir leikarar af eldri kyn-
slóðinni tala eins og menn af aðal-
sætt - hina fullkomnu ensku. Sir
Alec er af þessum skóla.
En Sir Alec er einnig fúllur að-
dáunar á mörgum ungum leikur-
mn í dag og mörgum kvikmynd-
um sem eru framleiddar nú á dög-
um. Sérstaklega er hann berg-
numinn af kvikmynd Baz
Luhrmann's „Rómeó og Júlíu“
(1996) sem er byggð á samnefndu
leikriti Shakespeares. Einkum er
Sir Alec hrifinn af unga, þeldökka

f»> w rsi

J -

Mikill Englendingur en
ákafur Evrópusinni
Þrátt fyrir ákveðnar skoðanir á
ölium hlutum, segist Sir Alec vera
gjörsamlega ópólitískur („nema
þegar ég var átján ára og kallaði
mig kommúnista án þess að hafa
lesið staf eftir Marx eða Lenín eða
eftir nokkurn annan kommún-
ista“). Sir Alec Gunniess, einn
þekktasti fulltrúi Englands og
með frægasta andlit þjóðarinnar á
þessari öld, segist þó vera mikill
Evrópusinni, trúir sterklega á
samstarf þjóða og aukinn mann-
skilning og frið með færri landa-
mærum og varar sterklega við
þjóðernisrembu. „Anthony Troll-
ope (breskur rithöfundur á 19.
öld), einn mesti Englendingur sem
uppi hefir verið, skrifaði í bréfi
1862: „Þjóðland manns hefrn- eng-
an rétt að krefjast eins eða neins.
Það eru hlutir sem eru hærri og
betri og meiri en ættjörðin. Maður
er þjóðemissinni einungis vegna
þess að maður er of smár og veik-
burða til að vera alþjóðasinni.“
Sir Alec Gunniess lýkur áritun
bókanna með léttri hreyfingu.
Hann réttir mér þær og brosir:
„Jæja þá ..." segir hann. Ég tek
við bókunum og tek í hönd hans.
Fingurnir eru stuttir og þéttir og
höndin mjúk. „Ég haföi hug að
taka við þig viðtal," segi ég, „en
mér var sagt að þú sért hættur að
veita viðtöl?" Hann horfir á mig
þungum, dökkum augum undir
svörtum og þungiun gleraugun.
Hann hefur átt við augnsjúkdóm
að stríða og farið í aðgerðir á und-
anfömum árum sem flestar hafa
reynst jákvæðar. Augu hans
brosa.
„Það er rétt,“ segir Sir Alec
Guinness. „Ég veiti ekki nein við-
töl lengur."
Sir Alec kom með konu sína til íslands í ágúst árið 1968.
SirAlec á Hagatorgi í íslandsheimsókninni.