Dagblaðið Vísir - DV - 15.05.1999, Qupperneq 15

LAUGARDAGUR 15. MAÍ 1999
15
Punktasöfnun á fjöllum
Þetta leit nokkuð vel út, enda
vorum við aldrei þessu vant á
réttum tíma og allt klappað og
klárt. En Kálfsskinnsfeðgum -
ferðafélögum mínum - er ekki
ætlað að leggja upp i ferðalag án
þess að hafa nokkuð fyrir hlutun-
um. Rétt fyrir utan Akureyri
brotnaði vélsleðakerran og ég bú-
inn að hafa fyrir þvi að fljúga
norður með hádegisvélinni svo
ekki væri hægt að klaga mig fyrir
að dagurinn væri ekki tekinn
snemma.
Það er töluvert mál að vera með
bilaða vélsleðakerru rétt fyrir
utan Akureyri skömmu eftir há-
degi á virkum degi, enda eiga
margir erindi í Byggingavöru-
verslun KEA, sem að vísu er að
breytast í Húsasmiðjuna eftir nýj-
ustu hræringar í byggingavörú-
bransanum - eða þá að menn eru
bara á leið yfir í Skagafjörðinn.
En Kálfsskinnsfeðgar hafa
aldrei dáið ráðalausir, allra síst í
alfaraleið. Þeir hafa heldur ekki
tíma til þess né skapgerð. Eftir
viðgerð til bráðabirgða var hægt
að halda aftur af stað. Fyrsta
stopp, Öxnadalsheiði.
Skyggni skiptir engu
Eftir að hafa tekið vélsleðana af
kerrunum - já, við vorum á leið í
vélsleðaferð inn á hálendið - var
stefnan tekin inn Kaldbaksdal.
Skyggnið var ekkert, 10-20 metrar
þegar best lét. Fyrir tæknivædda
vélsleðakappa skiptir skyggni
engu máli. GPS leysir allan
vanda.
Ég er ekki einn þeirra sem
kunna á þessi undratæki, GPS,
enda lærði ég eingöngu á landa-
bréf og áttavita í skátunum á mín-
um yngri árúm og þótti nokkuð
snjali. Gamall skáti með áttavita á
hins vegar ekkert í nútíma-sleða-
töffcira með GPS. Ekki dettur mér
í hug að reyna að skýra út hvern-
ig þessi nýja tækni virkar - það er
aukaatriði hvernig hún virkar -
aðalatriðið er að GPS virkar, eins
og sjómenn vita manna best.
Við vorum fimm á jafnmörgum
sleðum og þar af tveir með þessa
miklu galdratækni, GPS. í engu
skyggni tókst þessum tveimur
snillingum að koma okkur í gegn-
um þoku og kóf í skjólið í Litla-
koti þar sem komið hefur verið
upp sæluhúsi. Að visu villtumst
við á leiðinni, urðum viðskila, en
það er nokkuð sem tilheyrir „al-
vöru“-sleðaferðum um hálendið.
Og það kemst furðufljótt upp í
vana að treysta öðrum og elta þá í
blindni, í bókstaflegri merkingu
þess orðs.
Öðruvísi punktar
í Litlakoti byrjuðu GPS-ararnir
að bera saman bækur sínar, eins
og þeir höfðu verið að gera nær
allan tímann frá því lagt var af
stað og við allir saman, en ekki
sundraðir og villtir. Það er nefni-
lega þannig að vélsleðamenn með
GPS fara á fjöll í öðrum tilgangi
en aðrir sleðamenn. Þeir fara til
þess að safna punktum. Ekki frí-
punktum, ferðapunktum, eða
hvað svo sem þeir heita, heldur
staðsetningarpunktum í GPS-tæk-
ið. Og síðan þurfa þeir endilega að
rökræða um hvern einasta punkt
sem þeir komast yfir, eins og
punkturinn sem slíkur sé sérstak-
lega áhugaverður og töluvert
öðruvísi en punkturinn sem var
settur inn á undan. En eitt eiga
GPS-ararnir sameiginlegt með
öðrum tækjadelluköllum. Þeir
banka í tækið ef það virkar ekki.
Líkamlegt ofbeldi er stundum góð
Laugardagspistill
Óli Björn Kárason
ritstjórí
leið til að koma flóknu tæki af
stað en ekki veit ég ekki hvort
einhverjir punktar hrökkva inn
eða út við slíkar aðfarir.
Ég man ekki lengur hversu oft
var stoppað til að safna punktum
en loks komumst við í Laugafell,
eftir stutta viðdvöl í Berglandi,
þar sem er sæluhús sem framtaks-
samir einstaklingar hafa komið
upp. Það er ótrúlegt hve sumir
eru duglegir við að koma upp af-
drepi á hálendinu sem aðrir fá
svo að njóta. Enn fleiri sýna dugn-
að sinn við að koma upp „bensín-
stöðvum" um hálendið en reyna
að tryggja að sem fæstir hafi að-
gang að þeim.
Sælureitur
Laugafell er lítill sælureitur
noröaustur af Hofsjökli og þar er
hlaðin lítil sundlaug, enda heitar
uppsprettur um allt eins og nafn-
ið bendir til. Ferðafélag Akureyr-
ar reisti þar skála árið 1948 en við
ætluðum að gista í Hjörvarsskála
sem nokkrir eyflrskir fullhugar
reistu árið 1989. Einn ferðafélagi
minn benti mér á að eitt það besta
við staðinn væru salemin, enda
líklega þau einu með heitri kló-
settsetu.
Sögur herma að Þórunn á
Gmnd hafi dvalist í Laugafelli
ásamt heimilisfólki sínu á meðan
svartidauði gekk yfir og lét hún
höggva út laugarker í klöpp. Þór-
unnarlaug er skammt norðan við
sæluhúsin.
Við tókum duglega til matarins,
enda svangir og maturinn góður.
Kaffi og örlítið koníakstár gerði
máltíðina enn betri og allir voru
reiðubúnir að ganga til laugar og
slappa af. í Laugafelli þurfa menn
ekki sérsniðin sundföt til laugar-
ferðar og það einfaldar málið allt.
Það var gott að slappa af í rúm-
lega 40 stiga heitu vatninu og
menn tóku upp létt tal um menn
og málefni, eftir að hafa rifist af
sannfæringu um kvótakerfið.
Stjórnkerfi fiskveiða er jafngott
ágreiningsefni uppi á fjöllum og
niðri við sjó. Nóttin var tíðinda-
laus, enda sváfum við eitthvað
lengur en til stóð.
Þegar við vorum i þann veginn
að leggja af stað komu tveir þekkt-
ir bræður úr athafnalífinu á Ak-
ureyri í heimsókn ásamt félögum.
Eins og góðra er siður var þeim
boðið heitt kafFi. Yflr krúsunum
eru sagðar skemmtisögur af ein-
hverjum mönnum sem ég hef
aldrei heyrt nefnda. Síðar brutust
fram áhyggjur af vandræðum
elsta kaupfélagsins á íslandi.
Þetta eru að líkindum samvinnu-
menn eins og Kálfsskinnsbóndinn
en enginn þeirra er þó í fanginu á
kaupfélaginu, að því er ég veit
best.
100 og...
Seint og um síðir komumst við
af stað og stefnan var tekin á
Hofsjökul. Við neyddumst til að
taka króka á leið okkar, enda er
snjórinn farinn að hopa, árnar
famar að brjóta ísinn af sér og
vötnin að minna á sig. Við þurft-
um því að fara yfir ár á nokkrum
stöðum - allt var gefið í botn og
sleðinn sigldi yfir vatnið, aldrei
slakað á. Bláminn var alls staðar
- snjórinn er orðinn blautur og
vatnið að komast í gegn. Allt er
gefið í botn yfir blámann, annars
fer allt á hinn versta veg.
Loksins náðum við jökulrönd-
inni og upp á jökulinn var haldið.
Þeir sem ekki hafa reynt að sitja á
vélsleða í góðu veðri uppi á jökli
eiga mikið eftir. Fátt jafnast á við
að þeysast um jökul með sólina í
fangið - ekkert nema snjór og aft-
ur snjór og, jú, einstaka sprunga.
80,90,100+ kílómetra hraði - ótrú-
legt gaman, enda hraðamælirinn
hvort sem er bilaður. Ólíkt GPS-
urunum þarf ég litlar áhyggjur að
hafa en þeir ná nokkrum punkt-
um í viðbót víðs vegar um jökul-
inn. Heppnir kallar.
Heimferðin gengur samkvæmt
áætlun, að öðru leyti en því að
flugvélin suður var farin áður en
mér tókst að komast á Akureyrar-
völl. En hvaða máli skiptir ein vél
á milli vina, sérstaklega þegar
alltaf er önnur vél, í versta falli
daginn eftir. Ánægjan með há-
lendisferðina minnkar ekki við að
bíða eftir flugvél. Og svo mikið er
víst að áður en farið verður upp á
fjöh næsta vetur verður fjárfest í
GPS-tæki. Ég ætla i punktasöfnun
eins og hinir strákarnir.