Dagblaðið Vísir - DV - 27.11.1999, Blaðsíða 8

8
LAUGARDAGUR 27. NÓVEMBER 1999
Fréttir
Tekið a handrukkurum
- segir dómsmálaráðherra sem vill líka efla lög- og tollgæslu vegna flkniefnamála
Sólveig Pétursdóttir dómsmálaráðherra segir að fólk muni fljótlega geta
notiö vitnaverndar í handrukkaramálum. DV-mynd Teitur
Eftir mikla uppskeru á síðustu vik-
um og mánuöum er fíkniefnalögreglan
meö griöarleg frágangs- og yfirheyrslu-
verkefni á boróum sinum gagnvart á
annan tug sakborninga, mörgum tug-
um vitna og svo gagnaöflunar heima og
erlendis. Menn segja aö nú sé enginn
tími fyrir fámennt liö til aö „vera á
frekari veiðum“ - fiknó þarfnist meiri
mannafla. Er ekki rétt aöfjölga i þess-
um brýna lögregluflokki?
„Lögreglan á hrós skilið fyrir vel
unnin verk undanfarið. Mál eins og
þau tvö sem komu upp í haust kalla
á gríðarmikinn undirbúning, þrot-
lausa vinnu, m.a. með eftirliti með
grunuðum mönnum og langvarandi
samskiptum við erlend lögregluyfir-
völd. Lögreglan hefur að undan-
fórnu líka lagt hald á ætlaðan gróða
í flkniefnaviðskiptum sem er nýr og
mikilvægur þáttur til að uppræta
skipuleg fikniefnaafbrot af hálfu
fólks sem jafnvel er ekki sjálft í
neyslu. Þessar aðgerðir hafa kostað
milljónir. Lögreglan í Reykjavík
hefur leitað til dómsmálaráðu-
neytisins af þessum sökum. Við höf-
um nú óskað eftir sérstakri fjárveit-
ingum á fjáraukalögum til að geta
staðið undir þeim mikla kostnaði
sem hefur hlotist af málunum
tveimur. í nefnd á vegum ríkis-
stjórnarinnar hefur ráðuneytið lýst
yfir vilja sínum til að efla fikniefna-
löggæsluna verulega - bæði varð-
andi fjölgun í lögregluliðum á suð-
vesturhorninu og hjá efnahags-
brotadeild ríkislögreglustjóra sem
rannsakar m.a. peningaþvætti og
einnig er þörf á betri tækjabúnaði.
Varðandi fjölgun er tómt mál að
tala um fjölgun
lögreglumanna
nema að efla lög-
regluskólann. Við
þurfum vel
menntað og þjálf-
að fólk til starfa.
Þarna vil ég byrja,
þetta er grundvall-
aratriði. Ég hef í þessu sambandi
rætt við Janet Reno, dómsmála-
ráðherra Bandaríkjanna, um að efla
samstarf ríkjanna um þjálfun okkar
lögreglumanna - hún tók mjög vel í
þá beiðni.“
Fylgjast þarf með 30 höfnum
og 17 flugvöllum
Fólkinu í landinu hefur veriö talin
trú um aö verja skuli milljarói ífikni-
efnamál á kjörtimabilinu. Hvernig sérð
þú fjármunum rikissjóös best varió i
þennan málaflokk?
„Ég held að við verðum að hafa í
huga að þjóðfélagið hefur breyst mjög
mikið á síðustu árum. Innflutningur
fikniefna hefur stóraukist, m.a. vænt-
anlega vegna þess að breytingar í
heiminum gera að verkum að það eru
auðveldari leiðir fyrir fíkniefni til að
koma hér inn. Það er greinilega verið
að leita nýrra markaða. ísland er
komið á kortið. Það eru áhrif hér frá
skipulagðri glæpastarfsemi í öðrum
löndum. Því er fyllsta ástæða tU að
hafa áhyggjur af þessari þróun. Hér
skiptir líka máli að litið sé tU for-
varna- og meðferðarúrræða. En ég tel
brýnt í dag að efla löggæslu og toll-
gæslu. Við erum líka aö undirbúa
samstarf um Schengen með öðrum
Evrópuþjóðum. Þar munum við vænt-
anlega fá mjög mikUvægar upplýsing-
ar tU að verjast afbrotum. Ég er bjart-
sýn á að við náum árangri í þessum
málum. En það eru engu að síður 30
hafnir og 17 flugveUir á íslandi sem
fylgjast þarf með.“
Lögreglan nýti gæsluheim-
ildir eins og kostur er
Handrukkarar vaóa uppi eins og
upplýst hefur verið. Limlesta fólk, loka
þaó inni í skotti bifreiða, hóta m.a.for-
eldrum og börnum þannig að skelfing
gripur um sig mánuöum saman svo ekki
sé meira sagt. Lœknir á Vogi segir aó
sjúklingum þar sé ekki vœrt i meðferð út
af handrukkurum sem eru m.a. aö hóta
börnum þeirrafyrir utan. Lögreglan
hvetur hrœdda þolendur til aö kœra -
foreldra sem borga jafnvel börn sin út
úr skuldum við handrukkarana. Hvaó
hyggst þú taka til bragós sem yfirmaóur
dómsmála?
„Alvarlegast er að hræðsla fólks
sem í þessu lendir við að kæra er
mikU - enda fylgja hótanir um
hefnd verði kært tU lögreglu. Hand-
rukkarar eru að sögn lögreglu oft á
tíðum síbrotamenn
þar sem kærur
hrannast upp áður
en hægt er að ákæra
í máli. Að mínu mati
á lögreglan að reyna
á heimildir til að
óska eftir gæsluvarð-
haldi á grundvelli
þess að síbrotagæsla sé nauðsynleg
yfir slíkum mönnum. Ég hef i
hyggju að ræða þetta mál sérstak-
lega við ríkissaksóknara og lögregl-
una. Alls hafa 8 kærur borist tU lög-
reglu á landinu í tengslum við hand-
rukkara, þar af 5 i Reykjavík. En
það gefur væntanlega ekki rétta
mynd þar sem aðeins hluti mála er
kærður. Lögregla erlendis hefur oft
þurft að veita sérstaka vernd vegna
ótta um hefndaraðgerðir. Vitna-
vernd er meðal þeirra úrræða sem
nauðsynlegt getur verið að grípa tU.
í dómsmálaráðuneytinu eru nú í
undirbúningi breytingar á almenn-
um hegningarlögum til að hægt sé
að efla vitnavernd.
Ég tel að það sem mestu skipti í
þessu máli séu skjót viðbrögð lög-
reglu þegar henni berst kæra - sér í
lagi ef um er að ræða hótanir um enn
frekara ofbeldi þegar brotaþolinn
kærir. Að síðustu verður að eyða
þeim misskilningi að skuld sem tengd
er sölu á fíkniefnum sé réttmæt
krafa. Peningar sem koma fyrir fíkni-
efni eru ólöglegir. Engin lögvarin né
siðferðUeg krafa getur því stofnast í
slíku „viðskiptasambandi". Þess
vegna er ekki hægt að ganga t.d. að
foreldrum unglings sem hefur fikni-
efnarukkara á hælunum."
Trúi að dómsvaldið taki
ákveðið á þessum málum
Telur þú dómskerfiö taka nœgilega
hart á handrukkurum sem einskis
svifast? Nú eru lagaheimildir fyrir
hendi en taka dómarar nœgilegt mið af
þeim gagnvart refsiramma?
„Handrukkunarmál eru tiltölu-
lega ný af nálinni. Forsendan er
auðvitað að fólk kæri tU að málin
fari inn í kerfið - þess vegna er það
svo mikUvægt. Ég hef fuUa trú á að
lögregla og dómsvaldið taki mjög
ákveðið á þessum málum. Eins og
þú bendir á eru allar lagaheimildir
fyrir hendi. Lögreglan hefur lika
verið í samvinnu við fólk eins og
DV hefur fjaUað um, t.d. á Sauðár-
króki.“
Veröur ekki aö koma til móts við
óttaslegna borgara sem þora ekki aö
kcera - verður lögregla ekki aó sýna
frumkvϚi lika?
„Ef margar ábendingar berast
um aðUa sem hefur mörg mál á sér
þá tel ég að grípa eigi til síbrota-
gæslu - menn séu teknir úr umferð
og þeim gert ókleift að fylgja eftir
hefndarhótunum sínum."
- Hver þekkir ekki þessi orð úrfrétt-
um; „maóurinn viðurkenndi verknaó
sinn en var svo sleppt"? Þetta á oft við
um grófa ofbeldismenn ogfikniefna-
smygiara - harösviruðustu afbrota-
mennina. Er ekki kominn tími til að
setja svona fólk strax inn meö hliðsjón
af almannahagsmunum - afgreiða
svona mál jafnvel með dómi innan viku
- þar sem þau teljast þegar upplýst?
„Það verður alltaf að leggja
áherslu á vandaða málsmeðferð
fyrir dómi. En ég get verið sam-
mála þér í því að fólk hefur af
þessu áhyggjur. Ég held á hinn
bóginn að óhætt sé að segja að
málsmeðferð hér taki orðið
skamman tíma. Við höfum náð
mjög góðum árangri í þeim málum
og það snertir svo sannarlega
réttaröryggi einstaklinga. Ungir af-
brotamenn þurfa að mínu mati að
fá dóm eins fljótt og hægt er tU að
þeir tengi saman afbrotið og refs-
inguna en fái síðan tækifæri tU að
bæta sig.“
Mál nektardansstaða ber að
taka föstum tökum
Erlendir gestir sem til Reykjavíkur
koma að nœturlagi um helgar sjá gríó-
arlegtfyllirí ogfjölda nektardans-
staóa. Er þetta í lagi? í höfuðborg
íslands?
„Þetta er stór spurning. Ég held
að ástandið hafi þó lagast i miðborg
Reykjavíkur. Þó er það svo að vafa-
laust er ástæða tU að efla þar eftir-
lit enn frekar. Ég hef lagt ríka
áherslu á að lögreglan þurfi að vera
sýnileg. Ég tel að slíkt leiði tU að-
halds og fækkunar afbrota í mið-
bænum. Mjög fuUkomnar eftirlits-
myndavélar lögreglu hafa verið í
miðbænum undanfarið ár, bæði tU
að spoma við afbrotum og tU að afla
sönnunargagna. Ég hef áhuga á að
efla grenndarlöggæslu. Þannig tek-
ur lögreglan upp samvinnu viö
heimUi og skóla og hefur verulegt
forvarnargUdi gagnvart því að börn
og unglingar leiðist út í neyslu
fikniefna eða aðra brotastarfsemi."
- Hvernig hyggst þú beita þér gagn-
vart nektardansstöóunum?
„Það ber að taka mál þessara
staða föstum tökum þó um vand-
meðfarin mál sé að ræða. Hér getur
verið um dulda brotastarfsemi að
ræða. Ég tel fyUstu ástæðu tU að
fylgjast grannt með þróun þessara
mála, ekki síst eftir að fuUtrúar er-
lendra rikja, bæði forseti Lettlands
og ræðismaður Ungverjalands á ís-
landi, hafa lýst áhyggjum sínum
yflr því að konur frá Austur-
Evrópuríkjunum komi hingað til
lands tU að dansa á nektarstöðum
og séu jafnvel þvingaðar til að
stunda vændi. Samráðsnefnd á veg-
um dómsmála-, félagsmála- og sam-
gönguráðuneytanna og Reykjavík-
urborgar hefur skUað tillögum m.a.
um að breyta lögum um atvinnu-
réttindi útlendinga. Það er ljóst að
taka þarf upp ný vinnubrögð við eft-
irlit áður en fólk kemur til landsins.
Ég er einnig fylgjandi því að lögregl-
an fari í reglubundið eftirlit inn á
þessa staði.“
VIIRHtYRSlA
r
Ottar Sveinsson
Chiropmctic eru einu heilsudýnurnar sem eru þróaðar og viðurkenndar af
amerísku og kanadísku kírópraktorasamtökunum. Yfir 32 þúsund kírópraktorar
mæla því með Chíwpractic þar
á meðal þeir íslensku. Gerðu vel
við þig og þína fyrir hátíðirnar.
Hjá okkurfærðu úrval vandaðra
og heilsusamlegra jólagjafa.^.^^
^Aví k - aklj &
CHIROPRACTIC eru einu helleudýnumar aem
eru þróafiar og vlðurkenndar af amerfaku og kanadfaku
kfrópraktoraaamtökunum
* D
L i $ t h ú s i n u L « u jj a r d a I, s i ni i 5 8 1 2 2 3 3
a I s h r a ii t 1 , A k ti r e y r i , s i m i 4 6 1 115
www.svefnogheilsa.is