Dagblaðið Vísir - DV - 06.05.2000, Page 22

a gTTOAfTtfAOTTA T
nno<? 1A Tv/
22 LAUGARDAGUR 6. MAÍ 2000
Helgarblað________________________________________________py
Lesblindir fá sjónina
- með aðstoð Gyðu Stefánsdóttur, sérkennara við Iðnskólann
OV-MYNO ÞOK
Arnfinnur Þór Jónsson og Arnar Richardsson
„ÞaO er óvíst aö viö heföum kláraö heföum viö ekki veriö greindir lesblindir - a.m.k. heföi þaö oröiö mjög erfitt."
Lesblinda, eða dyslexía, háir mörg-
um úti í samfélaginu án þess að þeir
geri sér nokkra grein fyrir því. Blind-
an getur verið á afskaplega misjöfnu
stigi en oft vefjast stafirnir svo fyrir
lesandanum að hann les þá vitlaust og
þreytist fljótt við lestur. Það segir sig
sjálft að þetta háir lesblindum mjög og
sérstaklega við ástundun náms. En
það eru til leiðir til að sigrast á vand-
anum og margir hafa tekið stórstígum
framfórum í námi eftir að hafa verið
greindir lesblindir. Þeirra á meðal eru
Arnfinnur Þór Jónsson og Arnar Ric-
hardsson sem útskrifast sem prentar-
ar frá Iðnskólanum 19. maí næstkom-
andi.
Sest aftur á skólabekk
Þeir félagar flosnuðu báðir upp frá
námi á sínum yngri árum en settust
aftur á skólabekk um þrítugt. Arnar
byrjaði reyndar einnig í prentun á
sínum tíma: „Ég sá alltaf eftir því að
hafa hætt og var búinn að vera með í
maganum yfir því nokkuð lengi þegar
ég dreif mig loksins aftur. Minn gamli
meistari, Kjartan Kjartansson, prent-
smiðjustjóri ísafoldarprentsmiðju,
vildi endilega taka við mér aftur sem
var ánægjulegt." Amfinnur hafði ver-
ið í kvöldskóla í Fjölbraut í Breiðholti
en gekk illa: „Ég hætti eftir eina önn.
Ég fór að vinna við prentun 1993 og
komst svo á samning í ísafoldarprent-
smiðju. Þegar við byrjuðum í náminu
þekktumst við Amar ekki neitt en
ákváðum strax að hjálpast að og
bakka hvor annan upp.“ Arnar bætir
við að þeir hafi verið taugastrekktir
innan um unga fólkið og hræddir við
að standa sig ekki.
Þær áhyggjur reyndust óþarfar því
Gyða Stefánsdóttir, sérkennari við
skólann, greindi þá strax með les-
blindu. Þeim þykir mikið til framlags
hennar koma: „Hún er sú eina sem
greinir lesblinda og hjálpar þeim að
læra. Það var Ingvar Ásmundsson,
fyrrverandi skólastjóri, sem áttaði sig
á vanda lesblindra og réð hana. Hann
á því mikinn heiður af þessu starfi, en
í því kennir Gyða manni að læra upp
á nýtt. Stuðst er við hjálpartæki eins
og litafólíur sem lagðar eru yfir síður
og námsefnið er spilað af spólum,
fengnum frá Blindrabókasafninu,
samfara lestri. Þá er makanum einnig
úthlutað aðstoöarhlutverki." Þeir
segja þessa aðstoð hafa verið afskap-
lega mikilvæga og með henni hafi
námsgeta þeirra tekið stakkaskiptum:
„Sjálfstraustið var ekki mikið fyrir og
maður taldi sig jafnvel hálfgerðan vit-
leysing. Nú aftur á móti var maður
uppfullur sjálfstrausts og lagði sig all-
an fram. Þegar maður hefur fengið
hjálp sem þessa sættir maður sig ekki
við minni árangur," segir Amflnnur
og kinkar Arnar kollinum til stuðn-
ings. Hann bætir síðan við: „Það er
óvíst að við hefðum klárað hefðum
við ekki verið greindir lesblindir -
a.m.k. hefði það orðið afskaplega
erfitt. Áður hefði ég rétt eins getað
verið að lesa kínversku eins og ís-
lensku. Guðni Kolbeinsson, fyrrver-
andi íslenskukennari við skólann, var
einnig afskaplega hjálpsamur. Hann
er algjör perla.“
Hjálpin þyrfti að koma fyrr
Námsárangur þeirra hefur batn-
að til mikilla muna. Þeir keppa nú
sin á milli um að dúxa í prentun-
inni. Gyða kallar þá orðið tíkallana
með vísan til námsárangurs þeirra.
Þeir leggja áherslu á að þeir séu
ekkert einsdæmi og nær allir þeir
sem Gyða hafi rétt hjálparhönd hafl
bætti námsárangur sinn mjög. Þeir
segja hana sinna starfi sínu af ein-
stakri alúð: „Hún er alltaf tilbúin að
hjálpa og hægt er að hringja í hana
hvenær sem er. Hún býður manni
jafnvel heim til sín. Hún er orðin 68
ára en óskandi væri ef hún gæti
starfað áfram að þessu eftir að hún
fer á ellilífeyri. Þetta starf verður að
halda áfram með einhverjum
hætti.“ Þeir furða sig á þvi að ekki
skuli tekið á vandamálum les-
blindra strax í grunnskóla og Arn-
finnur er sannfærður um að það
myndi minnka vandamál margra
unglinga: „Krakkar sem eiga erfitt
með nám gefa sig oft út fyrir að vera
hörkutól og leiðast jafnvel út í vit-
leysu. Lesblindir halda oft að þeir
séu treggáfaðir en staðreyndin er
jafnan þveröfug. Ef hægt væri að
hjálpa þessum krökkum strax skipti
það miklu.“ Þeir ráðleggja því öll-
um sem telja sig kunna að vera les-
blinda að leita til Gyðu og athuga
hvort hún geti ekki aðstoðað þá.
Sjálfir segja þeir hjálp hennar hafa
létt þeim lífið og hvað framtíðina
varðar er aldrei að vita nema þeir
skelli sér í frekara nám. -BÆN
Reykjavík, ó Reykja-
vík, þú yndislega borg
88% landsmanna flnnst Reykja-
vík vera falleg borg. 96% íbúanna
flnnst gott að búa þar og meirihluti
aðspurðra á landsbyggðinni, 51%,
gæti hugsað sér að búa þar.
Þetta kemur fram í könnun sem
er í þann veginn að birtast í tímarit-
inu Skýjum sem er haft farþegum í
innanlandsflugi til afþreyingar. Það
var markaðsdeild Vöku-Helgafefls
sem gerði könnunina sem náði til
600 manna bæði innan Reykjavíkur
og utan.
Umræðan um byggðamál hverfist
oft um Reykjavík og hvort gott sé að
búa þar, hvort þar sé fallegt og þar
fram eftir götunum. Borgin stækkar
hratt eins og hún hefur reyndar gert
síðustu 120 árin og virðist ekkert lát
vera þar á.
Þótt flest höfuðskáld þjóðarinnar
fram til loka aldarinnar hafl ort um
Dettifoss hafa fá skáld mært Reykja-
vík i ljóðum nema auðvitað Tómas
Guðmundsson sem orti um fátt ann-
að. Það var pönkhljómsveitin Von-
brigði sem gerði ljóðlínurnar i fyrir-
sögninni ódauðlegar í kvikmynd-
inni Rokk í Reykjavík þegar þeir
sungu um hina yndislegu borg.
Spurt hvaða hús sé helsta kenni-
leiti Reykjavíkur og gefinn kostur á
að velja fimm frægar byggingar.
Hallgrímur burstar þar aðra þátt-
takendur en 58% fannst það
merkasta kennileitið. Perlan, sem
er hluti af sjóndeildarhring Reykja-
víkur, fékk aðeins 19%, Alþingis-
húsið 14%, Höfði 5% og Ráðhúsið
4%. Af þessu má ráða að aldur húsa
skiptir ekki máli þegar staða þeirra
er annars vegar í hugum þjóðarinn-
ar. Hallgrímskirkja er óumdeilan-
- hvað finnst okkur um höfuðborgina?
lega Eiffeltum Reykjavíkur.
Vonda og góða Reykjavík
Engin rós er án þyma og það var
spurt um galla Reykjavíkur. Þar var
umferðin efst á blaði en 65% töldu
það vera hinn stærsta galla okkar
góðu borgar. 18% nefndu slæmar al-
menningssamgöngur sem höfuðgall-
ann en 7% minntust á skort á græn-
um svæðum í borginni. 5% fannst
borgin of lítil og 5% fannst hún of
stór.
Einnig var spurt um kostina og
þar skoruðu fjölbreytt verslun og
þjónusta hæst með 31% en gott
framboð af söfnum, leikhúsum og
tónleikum fékk 24% og fjölbreytt at-
vinnutækifæri fengu líka 24%. Af
þessu má ráða að svarendur séu
heldur meiri neyslugarpar en
menningarvitar og duglegir að
vinna. 13% töldu nálægð við náttúr-
una til kosta og 8% nefndu næturlíf-
ið. Af þessu má enn fremur ráða að
bæði útilífsfíkn og skemmtanagleði
íslendinga sé ef til vill eitthvað orð-
um aukin.
Hallgrímskirkja
Þetta er skv. skoöanakönnun helsta kennileiti Reykjavíkur, bæði að mati tandsbyggöarmanna og borgarbúa. Sam-
kvæmt sömu könnun er miöbær Reykjavíkur hættuiegur staöur og aö mati 5% þátttakenda er borgin ofstór.
Fallega Reykjavík
Það var samdóma álit allra þátt-
takenda að Reykjavík væri falleg
borg. Það fannst 88% íbúanna og
86% landsbyggðarbúa. Hvað þetta
segir um fegurðarsmekk landans
eða vit á byggingarlist og skipulagi
er erfitt að segja.
Bæði íbúar og landsbyggðarbúar
voru sammála um að miðbær
Reykjavikur væri hættulegur stað-
ur um helgar að næturlagi. Þetta
fannst 62% heimamanna en 66%
sveitamanna. Hér verður hver að
dæma fyrir sig hversu rétt þetta álit
er en miðað við dræman áhuga á
næturlífinu kann þetta að byggja á
þekkingarleysi.
Þegar spurt var hvort væri betra
að ala upp böm í Reykjavík eða úti
á landi svöruðu 98% landsbyggðar-
búa að það væri betra úti á landi en
aðeins 43% þéttbýlisbúa að það
væri betra í Reykjavík.
Hér vil ég búa
Landsbyggðarbúar vora spurðir
sérstaklega að því hvort þeir gætu
hugsað sér að búa á höfuöborgar-
svæðinu. 51% svaraði játandi en
49% neitandi sem telst varla mark-
tækur munur en sýnir svo ekki
verður um villst að borgin er fyrir-
heitna landið í augum að minnsta
kosti helmings þeirra sem ekki búa
þar nú þegar. Landsbyggðarbúar
voru einnig spurðir að því hvað
drægi þá helst til Reykjavíkur og
ættingjar og vinir vora þar efst á
blaöi með 52% en verslun og þjón-
usta fékk 29%. Fáir nefndu listir og
menningu og næturlíf í þessu sam-
hengi.
Til samanburðar sögðust 33%
borgarbúa geta hugsað sér að búa
annars staðar og af þeim hópi voru
64% að hugsa um annan stað á ís-
landi en hinir um útlönd. Þetta sýn-
ir að hugmyndin um að grasið sé
grænna hinum megin girðingarinn-
ar á sér víða fylgi en þó talsvert
meira úti á landl en í Reykjavík.
-PÁÁ