Dagblaðið Vísir - DV - 10.11.2001, Blaðsíða 20

20
LAUGARDAGUR 10. NÓVEMBER 2001
Helgarblað
DV
Harmleikur á hafinu
þrír deyja í janúar um borð í Tý
Það var úlfgrár mánudagur um
borð í varðskipinu Tý. Dagurinn
var sjöundi janúar og árið 1980.
Skipið var statt um 50 sjómílur
norðvestur af Grímsey og álíka
langt í norðaustri var Kolbeinsey,
útvörður islenskrar landhelgi.
Klukkan var að verða níu um
morgun. Það var ennþá dimmt,
sæmilegt veður en þung undiralda
enda skipið statt á úthafinu. Það
benti flest til þess að þetta yrði
venjulegur dagur um borð í Tý.
Skipið var þarna I þeim erinda-
gjörðum að fylgjast með loðnuflot-
anum sem var ekki langt undan því
loðnuveiðar voru að hefjast sam-
kvæmt venju.
Niöur meö jólaskrautið
Áhöfnin var nýbúin að borða
morgunverð og hafði fengið þau fyr-
irmæli frá fyrsta stýrimanni að
meðal fyrstu verkefna dagsins væri
að taka niður jólaskraut í borðsaln-
um en að þvi loknu skyldi grunn-
mála baðklefa yfirmanna. Að þessu
skyldu starfa bátsmaður, tveir há-
setar og léttadrengur og hófust þeir
þegar handa við samantekt jóla-
skrautsins. Hátiðahöld jólanna voru
að baki og skipið hafði látið úr höfn
föstudaginn 4. janúar eftir hefð-
bundið jólafrí. Engan óraði fyrir því
að hroðalegir atburðir væru í þann
mund að eiga sér stað um borð í
varðskipinu Tý.
Fimmti hluti
Menn skiptu nú með sér verkum
þannig að léttadrengur var í tiltekt
meöan bátsmaður og hásetar tóku
ofan jólaskraut. Þegar verkinu var
lokið var klukkan orðin níu og ann-
ar hásetinn fór fram meðan báts-
maður og háseti ákváðu að bregða
sér fram í eldhús og fá sér kafíisopa
en léttadrengurinn var enn í tiltekt.
Þú stakkst mig
í eldhúsinu var fyrir þriðji vél-
stjóri á skipinu, 32 ára gamall, og
þar sem þeir félagar standa við eld-
húsborðið tekur þriðji vélstjóri stór-
an eldhúshníf úr rekka og fer að
handleika hann. Hann ávarpar há-
setann eitthvað en bátsmaðurinn
heyrði ekki orðaskipti. Hann heyrði
hins vegar hásetann segja:
„Þú ert ekki maður til að valda
þessum hníf.“
Vélstjórinn lyfti hnífnum þegar í
stað og rak hann á kaf í síðu háset-
ans. Blóðið flæddi úr siöu hans og
hann leit undrandi á skipsfélaga
sinn og sagði:
„Þú stakkst mig?“
Vélstjórinn sneri sér við og að
bátsmanninum. Hann var með hnif-
inn reiddan til höggs og tryllings-
legt og starandi augnaráð. Bátsmað-
urinn lagði þegar i stað á flótta enda
ljóst að hér voru hættulegir hlutir
að gerast. Hann flúöi upp í brú til
stýrimanns á vakt og gerði honum
grein fyrir atvikum. Hásetinn sem
fengið hafði hnífinn í síöuna fylgdi
á eftir, orðinn máttfarinn af blóð-
missi.
Stýrimaður fyrirskipaði þegar
leit um allt skipiö og lét menn hafa
kylfur til að verja sig fyrir hugsan-
legum árásum vélstjórans. Hlúð var
að sárum hásetans en þá bárust
fréttir um að léttadrengurinn hefði
oröið á vegi vélstjórans í matsaln-
um og lægi þar í blóði sínu meö
stungusár á brjósti.
Hinir særðu voru látnir á börur í
sjúkraherbergi skipsins, gert aö sár-
um þeirra eftir íongum og þeim gef-
iö morfín. Skipinu var snúið til
lands og sett á fulla ferð. Haft var
samband viö lækni í landi og leitað
ráöa um aðhlynningu þeirra særðu.
Leitarflokkar gengu um allt skip í
leit að ódæðismanninum. Yngstu
skipverjarnir um borð voru ekki
látnir taka þátt í leitinni heldur var
sagt að fara til klefa sinna og læsa
sig inni.
Varðskipiö Týr.
Harmleikur um borö í varðskipinu Tý snemma á mánudagsmorgni í janúar 1980 leiddi til dauða þriggja skipverja.
tíLíWlO
i itnwimui
úyÚHt,
JLLSJk
O/lBð i
daahlad
mí
Hiimleikurírm um koríi I Tý:
„VERÐUREKKISKYRDUR
MEB N0KKRUM RÖKUM”
- ugir Jóu Mtrttnúunon, lOgfrmólngw Uimlhelgltgmrlunmr
áM
litntoMl, tmkmu

Horfinn í hafið
Fljótlega varð ljóst að vélstjór-
ann var hvergi að finna og fljótlega
fundu leitarmenn opna hurð út á
þyrlupallinn stjómborðsmegin og
þar fundust tveir blóðdropar.
Töldu menn þá ljóst að vélstjór-
inn hefði stokkið fyrir borð. Þeg-
ar þetta var ljóst voru hinir
særðu enn lifandi og ákveðið
aö snúa skipinu ekki viö til
leitar að vélstjóranum þar sem
ljóst var að lífslíkur hans í
ísköldum sjónum norður við
heimskautsbaug voru taldar
í fáeinum mínútum.
Um klukkan 10.30, einum
og hálfum tíma eftir árás-
ina, lést hásetinn sem
stunginn var fyrstur og
hálftíma síðar var létta-
drengurinn allur. Háset-
inn var 22 ára en létta-
drengurinn 18 ára. Á um
það bil tveimur klukku-
stundum var þremur
mannslífum úr áhöfn
Týs fórnað.
Vélstjórinn sem gekk berserks-
gang þennan mánudagsmorgun
um borð í Tý var 32 ára gamall,
kvæntur maður og tveggja barna
faðir. Hann hafði verið fastráðinn
um borð í Tý um nokkra hríð og
var fyrir réttinum sagður dagfar-
sprúður maöur, léttlyndur og vel
liðinn af öðrum í áhöfninni.
Eitthvað fór samt úrskeiöis og
vitni báru fyrir réttinum að vél-
stjórinn hefði veriö eirðarlaus og
friðlaus þegar skipið íét úr höfn og
eins og einhver mara hvíldi á hon-
um. Hann sagöi við einn skipsfé-
laga sinna á laugardeginum eftir
að skipiö fór að sennilega þyrfti
hann spennitreyju. Þeir skýrðu frá
1 Veir
ےJt*
en afar órór, gekk mikið um ganga
skipsins og keðjureykti en ræddi
lítið við félaga sína. Þennan
sunnudag urðu þeir vitni að því
þegar hann talaði við sjálfan sig í
borðsal skipsins.
Aðfaranótt mánudagsins átti
vélstjórinn vakt frá klukkan 4
um nóttina til kl. 8 um morgun-
inn og vissi enginn annað en sú
vakt hefði gengið eðlilega fyrir
sig. Eins og lýsing atburðanna
hér að framan ber með sér gekk
hann ekki til hvílu eftir að vakt
lauk eins og venja er.
Varðskipið Týr kom í höfn á
Akureyri skömmu eftir atburði
mánudagsins og lík skipverj-
anna ungu voru tekin í land og
flutt með flugvél Gæslunnar til
Fyrirsagnir blaöa frá þessum tíma.

zbiuid
þvi að hann hefði
orðið fyrir gróflegum móðgunum
í samkvæmi' sem hann var í
skömmu fyrir brottför skipsins og
þær hefðu fengið mjög á hann.
Ekki töldu menn sig vita nánari
deili á því hvers eðlis þessar móðg-
anir væru.
Ólíkur sjálfum sér
Um helgina sögðu góðir vinir hans
um borð að hann hefði verið mjög
ólíkur sjálfum sér og kvartað um höf-
uðverk við suma, stundum talað sam-
hengislaust eða setið þögull og starað
út í loftið. Sunnudaginn áður en voða-
atvikin áttu sér stað var hann þögull
Reykjavík-
ur. Týr lét aftur úr höfn 10. janúar
og þá hafði enn fækkað í áhöfn
skipsins því tveir yngstu skip-
verjamir sem verið höfðu í sinni
fyrstu sjóferö meö Landhelgisgæsl-
unni ákváðu að axla sín skinn og
láta af vem um borð í Tý og snúa
baki við sjómennskunni. Þeir
höfðu báðir oröiö sjónarvottar að
atburðum um borð í Tý og annar
þeirra átt fótum sínum fjör að
launa undan morðæðinu sem rann
á vélstjórann.
PÁÁ
4 Iflgregluroenn iltuðlr
ef Ur Art* un<Unf(a
Fréttir fortíðar
Allt vitlaust á
þrettándanum
Árið 1980 þótti
það tíöindum sæta
að mikil ólæti
bmtust út meðal
unglinga á þrett-
ándanum. Millj-
ónatjón varð á
nokki-um stöðum á
landinu af völdum
ungs fólks sem gekk hreinlega
berkserksgang.
Um þverbak keyrði sérstaklega á
tveimur stöðum. Á Selfossi slösuð-
ust fjórir lögregliunenn þegar þeir
ætluðu að skakka leikinn meöal
unglinga sem höfðu teppt umferð
um Ölfusárbrú með tunnum og
spýtnarusli. Unglingamir grýttu
lögregluna með klakastykkjum
með fyrrgreindum afleiðingum.
í Hafnarfirði var allt í háalofti af
sömu ástæðum og þar vora rúðu-
brot sérstaklega vinsæl. Rústuðu
óðir unglingar mai’gar stórar rúð-
ur 1 miðbænum og gistí fjöldi
þeirra fangageymslur.
Flugvél í óskilum
Það bar til veturinn 1980 að ein-
hver skildi flugvél af gerðinni DC-3
eftir í reiðileysi á Reykjavíkurflug-
—— velli. Ferju-
w flugmaöur sem
flutti vélina til
landsins
kvaðst þurfa
að skreppa til
Ameriku og ná
1 pappira en
þegar Tíminn
skiifaði um
málið hafði vélin staðið á flugvell-
inum í nærri þrjá mánuði án þess
aö nokkur vitjaði hennar.
Hvar er Geirfinnur?
Hver & DO-8 vóllim?
• - We* I m m««
.WNHyw WW * 4*1»
SL
A
'ú I.
Geir-
finnsmálið,
sem enn er
á vörum
fólks og í
umræð-
unni, var
mikið í
fréttmn
veturinn 1980, þegar verið var að
hefja flutning þess fyrir Hæstarétti.
Þá, eins og nú, var málið í heild
sinni mönnum mikil ráðgáta og
lögfræðingar sakborninga kepptust
við að lýsa sakleysi þeirra fyrir
réttinum. Blöðin rifjuðu samvisku-
samlega upp alla meðferð málsins
og atburðarás allt frá 1974. Geir-
fmnsmálið lifir góðu lífi enn í dag
og er sérstakur saksóknari að
störfum þegar þetta er ritað og
enginn veit ennþá hvar Geirfinnur
er eða hvað varð um hann.
Það er komið
vor í bíó
í lok janúar 1980 dró heldur en
ekki til tíðinda í íslenskri kvik-
myndagerð þegar kvikmyndin
Land og synir, sem Ágúst Guð-
mundsson haföi gert eftir sögu Ind-
riða G. Þorsteinssonar, var frum-
sýnd. Þetta þótti nú heldur en ekki
fin skemmtun og ailir sem vettlingi
gátu valdiö drifu sig í bfó.
Þetta vora merk tímamót þótt
það væri kannski ekki ljóst þá en
við þessa frumsýningu er íslenska
kvikmyndavorið, sem svo hefur
verið kallað, yfirleitt miðað.
Ágúst Guömundsson varö þvi
óafvitandi nokkurs konar varða
eða mælisteinn á langri leið en nú,
21 ári síðar, er einmitt verið að
sýna nýjustu kvikmynd Ágústs,
Mávahlátur, í bíó og hafa viðtökur
áhorfenda verið með ágætum þótt
nýjabramið sé farið af því að heyra
íslensku talaða í bíó.