Dagblaðið Vísir - DV - 11.05.2002, Blaðsíða 14

14
LAUGARDAGUR 11. MAÍ 2002
Innlendar fréttir viku
JjJlUJ'
DV
Helgarblað
Skoðanakönnun Félagsvísindastofnunar fyrir forsætisráðuneytið vekur hörð viðbrögð:
Skýr ágreiningsefni
skerpa afstöðu kjósenda
BFCoodrich
Umboðsaöilar:
Hjólbarðaverkstæði Sigurjóns • Reykjavík
Nesdekk • Seltjarnarnesi
Dekk og smur • Stykkishólmi
Léttitækni • Blönduósi
Höldur • Akureyri
Bílaþjónustan • Húsavík
Smur og Dekk • Höfn Hornafirði
IB Innflutningsmiðlun • Selfossi
Nýleg könnun Félagsvlsindastofnun-
ar fyrir forsætisráöuneytið, þar sem
spurt er um afstööu íslendinga til inn-
göngu í Evrópusambandið að gefnum
ákveðnum skilyrðum, hefur vakið
mikla athygli. Er það ekki síst vegna
niðurstaðnanna sem eru öfugar við nið-
urstöður margra annarra kannana um
sama efhi. Meirihluti svarenda í könn-
un Félagsvísindastofhunar segist and-
vígur inngöngu í Evrópusambandið en
meirihluti svarenda í öðrum könnun-
um, eins og könnunum DV og Gallups
fyrir Samtök iðnaðarins, hefur verið
fylgjandi inngöngu eða þvi að teknar
verði upp aðildarviðræður við Evrópu-
sambandið.
Túlkun niðurstaðna könnunar Fé-
lagsvísindastofhunar hafa verið á ýms-
an veg. Andstæðingum irmgöngu í Evr-
ópusambandið hefur þótt hún styðja
sinn málstað en fylgismönnum rnn-
göngu hefur þótt hún ekki gefa rétta
mynd af afstöðu kjósenda. I besta falli
mjög takmarkaða mynd.
Sveinn Harmesson, framkvæmda-
stjóri Samtaka iðnaðarins, sagði við DV
að könnun Félagsvísindastofnunar
sýndi ekki annað en það að með því að
spyrja leiðandi spuminga og jafnvel
hóta þeim sem spurðir eru væri hægt að
fá hvaða niðurstöðu sem væri. „At-
vinnumenn á sviði skoðanakannana
fullyrða að svona megi ekki spyrja vilji
maöur fá fram raunverulega afstöðu.
Þannig að könnunin segir ekki nokkum
skapaðan hlut um hvað þjóðin vill í
þessu máli,“ sagði Sveinn við DV.
„Ég tel að þessi könnun, ein og sér,
gefi ekki rétta mynd,“ sagði Halldór Ás-
grímsson utanríkisráðherra við DV.
„Það er sjálfsagt að spyija þessara
spuminga en það verður að spyrja ann-
arra spuminga líka til þess að fá
raunsanna mynd af málinu."
Aðrar niðurstöður
Áður en lengra er haldið er rétt að
kíkja á eldri kannanir um afstöðuna til
Evrópusambandsins, t.d. könnun DV frá
í maí 1999. Þá reyndust 66% kjósenda
fylgjandi því að íslendingar mundu
heQa aðildarviðræður við Evrópusam-
bandið. Spurt var: Ert þú fylgjandi eða
andvíg(ur) því að íslendingar hefji aðild-
arviðræður við Evrópusambandið?
I október 2000 gerði DV aðra könnun.
Spurt var: Ertu fylgjandi eða andvíg(ur)
inngöngu íslands í Evrópusambandið?
Þá reyndust 55 prósent kjósenda andvig
inngöngu í sambandið.
Galíup gerði könnun fýrir Samtök
iðnaðarins í febrúar síðastliðnum. Þar
Gengst við ellefu atriðum
Árni Johnsen, fv. alþingismaður,
gengst við 11 af 27 atriöum í ákæru
ríkissaksóknara sem honum var birt í
vikunni í málum þeim sem urðu til
þess að hann sagði af sér þing-
mennsku sl. sumar. Fjórir eru ákærð-
ir auk Áma. Aíls nema meint fjársvik
þingmannsins rúmum átta milljónum
króna. í sjónvarpsviðtölum á fimmtu-
dagskvöld sagði Ámi að vörumar,
sem hann tók út og er sakaður um að
hafa stolið, hefði hann tekið sem laun,
enda hefði formennska í bygginga-
nefnd Þjóðleikhússins verið illa laun-
uð. Hann sagðist og vera fómarlamb
„mannætufélags" íslenskra fjölmiðla-
manna.
Víkur ekki undan ábyrgð
Það er alvarlegt
ef bókhald ríkis-
stoöiunar er ekki í
lagi. Þetta segir
Vilhjálmur Egils-
son, formaður
stjómar Kvik-
myndasjóðs, en að-
fmnslur hafa verið
gerðar við fjár-
málaumsýslu sjóðsins. í viðtali við DV
segir Þorfmnur Ómarsson, fram-
kvæmdastjóri sjóðsins, að hann viki
sér ekki undan ábyrgð á að fjármál
sjóðsins séu í lagi. Hann vill að sérstak-
ur fjármálastjóri verði ráðinn til sjóðs-
ins, en fyrir því var ekki hljómgrunnur
á fundi stjómarinnar á miðvikudag.
Umræðan út úr korti
Umræða um skuldir Reykjavíkur-
borgar er út úr öllu korti, segir Ingi-
björg Sólrún Gísladóttir borgarstjóri.
Hún sagði i yfirheyrslu við DV á
mánudag að ekki hafi verið reiknaður
út heildarkostnaðurinn við stefnuskrá
flokksins. Borgarstjórinn segir að
kostnaðarmat sé lagt á áform R-list-
ans og vitað sé að þau rúmist innan
ramma langtímaijárhagsáætlunar.
Sókn í Evrópumálum
Davíð Oddsson forsætisráðherra
blés til sóknar í Evrópumálum í vik-
unni. Hann kynnti niðurstöður skoð-
anakönnunar á viðhorfum fólks til að-
ildar að ESB í ljósi ýmissa neikvæðra
fylgifiska aðildar. Reyndist yfirgnæf-
andi meirihluti „frekar" eða „mjög“
andvígur aðild með hliðsjón af göllun-
um. Sagði Davíð þetta sýna að aðildar-
samningur með þessum ágöllum yrði
kolfelldur í þjóðaratkvæðagreiðslu.
Aðferðafræði könnunarinnar hefur
verið harðlega gagnrýnd, m.a. af
Gallup.
Vextir gætu lækkað
Hnattvæðingamefnd utanrikisráð-
herra kynnti í vikunni skýrslu um
stöðu íslands i ljósi hnattvæðingar og
samruna Evrópu. Þótti mestum tíð-
indum sæta sú niðurstaða nefndar-
innar, að upptaka evrunnar sem gjald-
miðils íslands gæti lækkað innlenda
vexti um 1,5 til 2% og þar með minnk-
að vaxtakostnað heimilanna um 10
milljarða og vaxtakostnað fyrirtækja
um 5 milljarða.
Hjálmar til Sierra Leone
Séra Hjálmar
Jónsson, prestur
og þingmaður, fór
i vikunni á veg-
um Hjálparstarfs
kirkjunnar til að
fylgjast með kosn-
ingum í Sierra
Leone. „Þetta er
spennandi verk-
efni sem felst
einkum í þvi að sýna fram á að lýð-
ræðið geti virkað og að kosningamar
fari heiðarlega fram,“ segir prestur-
inn við DV, sem verður kominn til
landsins um hvítasunnu og stígur þá í
stólinn í Dómkirkjunni.
mögulegra kosninga um ESB-aðild.
Hann þvertekur fyrir að verið sé að
leiða fólk að tilteknu svari eins og
Sveinn Hannesson gefur í skyn enda
gengið beint að fólki með ákveðna
spumingu. í leiðandi spumingum felist
hins vegar að byijað er með almennum
spumingum og þær síðan þrengdar
smám saman.
„Hver spuming í okkar könnun er
sjálfstæð en mjög skýr. Það leikur eng-
inn vafi á um hvað verið er að spyrja. Ef
fólk verður með þessi skilyrði í huga
þegar það kýs um inngöngu í ESB er lík-
legt að niðurstaða þeirra kosninga verði
í samræmi við niðurstöðumar í okkar
könnun," segir Friðrik. Hann segir að
þegar spurt er opið eða almennt búi sá
er svarar til sínar eigin forsendur sem
erfitt sé að henda reiður á.
Átök skýra myndina
Ljóst er að í aðdraganda kosninga um
inngöngu í Evrópusambandið myndu
eiga sér stað harðvítugar deilur um
kosti og galla inngöngu. Það færi síðan
eftir því hvort sjónarmiðið yrði sterkara
í þeim slag hvaða forsendur hver og
einn kjósandi mundi gefa sér í kjörklef-
anum. Fram til þessa hefur umræða um
kosti og galla aðildar að Evrópusam-
bandinu ekki náð til alls almennings
með sama hætti og mundi gerast í að-
draganda kosninga um aöild. Því þarf
enginn að vera hissa þótt niðurstöður
við opnum spumingum um málið séu á
alla vegu.
í ljósi orða Friðriks hér á undan má
gefa sér að ef menn gæfu sér það í skil-
yrðum spumingar að aðild að ESB
mundi þýða umtalsvert betri starfsskil-
yrði fyrir fyrirtæki og bætt lífskjör fyr-
ir almenning yrðu svörin mun jákvæð-
ari en í niðurstöðum könnunar Félags-
vísindastofhunar. Þá væri kannski ver-
iö að spyrja „annarra spuminga" eins
og Halldór Ásgrímsson talar um.
Könnun Félagsvísindastofnunar segir
manni kannski ekki mikið um hvað
þjóðin vill í þessum efnum eins og
Sveinn Hannesson bendir á. En könnun-
in segir okkur hins vegar með skýrum
hætti að sú mynd sem hver kjósandi fer
með af málinu inn í kjörklefann mun
ráða miklu um afstöðu hans. Og sú
mynd mun öðra fremur mótast í póli-
tískum umræðum og áróðursstríði um
hin fjölmörgu álitamál sem verða uppi
vegna hugsanlegrar inngöngu. Verði sú
mynd sem dregin er upp í skilyrðum
spuminga Félagsvísindastofhunar ofan
á er ljóst að aðild að ESB verður felld í
kosningum.
BFGoodrich
wmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmDekk
- veldu aödns þaö besta
Davíð Oddsson á aðalfundi Samtaka atvinnulífslns
Þar kynnti hann niöurstööur skoöanakönnunar Félagsvísindastofnunar um
afstööuna til inngöngu í Evrópusambandiö.
„Það leikur enginn vafi á
um hvað veríð er að spyrja.
Effólk verður með þessi
skilyrði í huga þegar það
kýs um inngöngu í ESB er
líklegt að niðurstaða þeirra
kosninga verði í samrœmi
við niðurstöðumar í okkar
könnun.“
var spurt nokkurra spuminga um af-
stöðuna til Evrópusambandsins. Við
spumingunni „Ertu hlynntur eða and-
vígur aðild íslands að Evrópusamband-
inu?“, sögðust 52 prósent hlynnt aðild.
Fjölgaði þeim sem vora hlynntir aðild
um 9 prósentustig frá því sams konar
könnun var gerð um ári fyrr af sama að-
ila. Einnig var spurt: „Ertu hlynntur
eða andvígur því aö taka upp aðildar-
viðræður við ESB til að ganga úr
skugga um hvað íslandi stendur til boða
við aðild?" 91 prósent sagðist hlynnt
slíkum viðræðum.
í öllum þessum könnunum er spurt
opið og án nokkurra skilyrða um afstöð-
una til aðildar eða aðildarviðræðna.
Ekki er vitað neitt um þær forsendur
sem svarendur gefa sér þegar þeir
svara, af hveiju þeir svara einu frekar
en öðra.
Hitamál dregin fram
í könnun Félagsvísindastofnunar er
hins vegar reynd önnur leið, að gefa
ákveðnar forsendur sem svarendur era
fengnir til að taka afstöðu tU. Og þessar
forsendur era ekki gripnar af neinu
handahófi heldur er um að ræða fyrir-
sjáanleg ágreiningsefni í pólitískri um-
ræðu sem yrði í aðdraganda að mögu-
legum kosningum um inngöngu.
Ein spuming Félagsvísindastofnunar
er þannig: „Aðild íslands að Evrópu-
sambandinu myndi leiða til þess að
ýmar ákvarðanir um stjómun fiskveiða
á Islandsmiðum, þar á meðal ákvörðun
um heildarafla, yrði í höndum ESB. Ert
þú, í því ljósi, hlynnt(ur) eða andvíg(ur)
aðild íslands að ESB?
41,6 prósent reyndust mjög andvíg
inngöngu en 28,7 prósent frekar andvig
eða samtals 70,3 prósent.
Önnur spuming var þannig: „Ef bein-
ar greiðslur íslendinga til Evrópusam-
bandsins vegna aðildar yrðu margir
milljarðar króna á ári, værir þú þá
hlynnt(ur) eða andvíg(ur) aðild Islands
að Evrópusambandinu?"
HaukurLárus
Hauksson
blaöamaöur
45,7 prósent reyndust mjög andvíg en
24,1 prósent frekar andvíg eða samtals
69,8 prósent.
í báðum spumingum era ríflega tveir
af hveijum þremur andvigir aðild.
Ekki leiðandi spumingar
Friðrik H. Jónsson, dósent og for-
stöðumaður Félagsvísindastofnunar,
segir menn hafa haft áhuga á því að vita
tiltekna hluti með ákveðnu skilyrðum,
skilyrðum sem yrðu öragglega ofarlega
á baugi pólitískrar umræðu í undanfara