Dagblaðið Vísir - DV - 03.05.2003, Síða 20

20
/7 e / c) (J rb /cj ö J3V LAUGARDAGUR 3. MAÍ 2003
Er öryggið
blekking?
Morkús Þór Andrésson er unqur listmálari
en fyrrum sjónvarpsstjorna. Hann heldur
fyrstu einkasýningu sína íhúsinu sem
hann ætlaði að kaupa þegar hann i/ar
barn. Markús seqir DV frá blekkingu ör-
gggis, sambandi sínu við íslenska náttúru
og „instant frægð“.
Þaö er eitthvað sérstakt viö það þegar ungir listamenn
halda sínu fyrstu einkasýningu. Það hljómar svolítið eins
og þeir ætli að standa loksins á eigin fótrnn, einir og
óstuddir, og leggja verk sín í dóm almennings og gagn-
rýnenda eftir að hafa lifað í vemduðu umhverfi skólans
áram saman. Fyrsta einkasýningin er svolítið eins og
upphafið að einhveiju.
Markús Þór Andrésson er ungur listamaður sem út-
skrifaðist úr málaradeild Listaháskóla íslands vorið 2001.
Markús opnar fyrstu einkasýningu sína í hinu undarlega
húsi, Englaborg, á hominu á Rauðarárstíg og Flókagötu
ídag.
Englaborg er ekki bara eitthvert hús. Þetta er eitt ör-
fárra húsa á íslandi sem er reist eingöngu fyrir listina.
Þetta hús reisti listmálarinn Jón Engilberts yfir sig og
list sína á stríðsárunum. Þama bjó hann á neðri hæðinni
og hafði vinnustofu uppi á efri hæðinni. Húsið er sérstak-
lega hannað fyrir þetta hlutverk og þótt Jón væri afkasta-
mikill og vinsæll listmálari þá sýndi hann aldrei verk sín
þama. í áratugi eftir andlát Jóns var húsið eins og hljóð-
látur minnisvarði um merkan listamann en fyrir fimm
árum komst það í eigu ung" listmálara, Sigtryggs Bjama
Baldurssonar, sem nú hefur fyllt húsið af lífi og fetar í
fótspor Jóns að því leyti að hann býr með konu sinni og
tveimur bömum á neðri hæðinni en hefur vinnustofu á
efri hæðinni. Öfúgt við Jón þá hefur Sigtryggur nokkram
sinnum sýnt verk sín í vinnustofunni en nú dregur til
tíðinda því í fyrsta sinn er öðrum listamanni en eiganda
og húsráðanda boðið að sýna í þessu merka húsi.
Æskudraumur unga piltsins
- Það er einmitt Markús Þór sem verður þannig fyrst-
ur utanaðkomandi listamanna til að hengja upp skilirí
sín í þessu rými þar sem íslensk listasaga er einhvem
veginn eins og greypt inn í múrhúðunina.
DV hitti listamanninn þar sem hann var grunsamlega
rólegur að rísla í vinnustofunni eða öllu heldur sýning-
arrýminu þar sem öllu ægði saman og erfitt var að trúa
því að hér ætti að opna sýningu eftir þrjá daga. Við byij-
uðum á því að tala um Englaborgina.
„Þegar ég var lítill drengur og kom títt að heimsækja
afa og ömmu sem bjuggu í næsta húsi varð mér oft star-
sýnt á þetta merkilega hús. Þau áttu líka stórar og litrík-
ar myndir eftir Jón Engilberts og þetta gaf húsinu í mín-
um huga afar dularfullt yfirbragð. Ég var staðráðinn i
því að eignast húsið. Það var æskudraumur minn,“ seg-
ir Markús og okkur verður ljóst að líklega á þetta hús
einhvem þátt í mótun hans sem listamanns.
- Pattinn sem skokkaði í kakóið til ömmu og gaut aug-
unum á þetta dularfulla hús sýnir nú verk sín í fyrsta
sinn á einkasýningu í þessu sama húsi.
„Ég hef alltaf dáð Engilberts sem listmálara og notaði
fyrsta tækifæri sem gafst til þess að koma hingað til þess
að skoða það að innan þegar nýir húsráðendur hófu að
halda þar vinnustofusýningar.
Ég vildi laga sýninguna algerlega að þessu húsi og það er
aðeins ein mynd af fjalli á sýningunni. Það er Esjan eins og
hún blasir við af Rauðarárstígnum. Það sést reyndar ekki
mikið af henni svo þetta verður frekar naumhyggjulegt
málverk."
Öryggið er á oddinum
- Markús hefur áður málað myndir af Esjunni eins og
hún blasir við, séð af öllum þvergötum Laugavegarins en
þá sleppt því aö mála húsin heldur einungis málað það
sem sést af náttúrunni sjálfri.
„Þær myndir leiddu mig svo áfram til þeirrar sýning-
ar sem verður opnuð á laugardag. Hún fjallar um öryggi.
Esjan er fjallið sem er öryggisbelti eða áttaviti, trygging
manns fyrir því að tilveran sé eins og hún er þegar mað-
ur er ráðvilltur í síbreytilegum aðstæðum.
Sýningin í aðalrýminu samanstendur af myndum sem
ég hef málað af öryggistækjum sem finna má á almanna-
færi, sérstaklega inni í byggingum. Ég kynnti mér örygg-
»&**»«* v.
Markús Þór Andrésson listináluri opnar fyrstu einkasýningu sína í Englaborg í dag.
DV-mvnd Teitur
istæki í húsum, bátum og víðar og talaði við öryggis-
hönnuði. Þessar myndar forma umgerð um myndband
sem verður sýnt en á myndbandinu sést módel af sýning-
arsalnum þar sem ég hef málað á veggina myndir af því
sem er handan þeirra. Inni í módelinu er síðan líkan af
Englaborginni sjálfri sem leikur á reiðiskjálfi."
- Era þetta þá myndir af manngerðum Esjum, örygg-
istækjum raunveruleikans?
„Já, þetta er allavega einhvers konar myndbirting þess
að skapa sér öryggi og það gerir maður ekki bara í híbýl-
um heldur líka í samskiptum til dæmis. Samt er spurn-
ing hvort þetta sé einhver ákveðin blekking, eins og oft
er talað um að málverk séu. Við umkringjum okkur af
alls konar öryggisatriöum en þegai’ á reyndi er ég ekki
viss um að við myndum leita til þeirra og þótt við gerð-
um það er ekki víst að það væri neitt gagn að þeim frek-
ar en Esjunni. Það er bara gott að vita af þeim.“
Engin krafa um landslag
Markús hefur einnig sýnt verk sem var nokkurs kon-
ar eftirlíking af fjallaskála sem sýningargestir gátu leitað
skjóls í og skrifað nafn sitt í gestabók. Ber að skilja þetta
svo að hann standi í einhveiju sérstöku sambandi við ís-
lenska náttúra?
„Ég stend í einhverju sambandi við hana. Ég starfa
mikið sem leiðsögumaður og ferðast einnig að gamni
mínu. Ég er samt ekki að vinna neitt sérstaklega með
náttúrana í minni listsköpun, miklu frekar manneskj-
una.“
- Nú er íslenskt landslag og íslenskt málverk einhvem
veginn eitt og hið sama. Ert þú hluti af þeirri hefð?
„Ég held að það sé engin sérstök krafa á mig eða mína
kynslóð að mála landslag en það er element sem mér
finnst nærtækt að nota því þaö er svo stór hluti af ís-
lenskri listasögu.
Þegar ég gerði fjallaskálann var ætlun mín að láta
fólki líða vel og fjöllin áttu að laða fólk að sér.“
Ekki sldlja heldur skynja
- Hefur myndlistin orðið viðskila við listunnendur?
„Þaö hafa einhvers staðar orðið skil. Almenningur
virðist hafa fylgst betur með myndlist hér áöur en þegar
listin varð flóknari og óræðari þá hefur almenningur
sennilega dottið út. Ég held samt að fólk vilji gjaman
vera í sambandi við myndlist meira en það er.
Skilningur á ekkert sérstaklega vel við í myndlist. Það
á ekkert að skilja fólk heldur, það á að skynja þaö og upp-
lifa. Ef maður ætlar að skilja eitthvað þá þarf að skil-
greina og alhæfa en það er ekki hægt að alhæfa um upp-
lifanir fólks.“
Málverldð er tilviljun
- Við sjáum mörg dæmi um það í dag að ungir lista-
menn vilja gera allt. Þeir mála málverk, skrifa bækur og
gera teiknimyndir og vinna myndbandsverk. Hvar ert þú
staddur í þessari fjölhyggju? Ertu trúr málverkinu?
„Það er meira tilviljun en eitthvað annað að ég fæst
við málverk. Þetta er skemmtilegur miðill að vinna með
og skilar því sem ég vil setja fram í mínum verkum. Ef
eitthvað þarf að breyta því þá nota ég aðra miðla. Ég held
aö listamenn í nútímanum noti þann miðil sem hæfir
best þeirri hugmynd ef þeim finnst gott að vinna með
hann.
Ég hef metnað til þess að læra meira en hef einnig
áhuga á að sinna fræðslustörfum í myndlist og er nýfar-
inn að vinna í nýju listasafhi Péturs Arasonar á Lauga-
vegi. Fræðslustörfin tengjast ööru verkefni sem ég er að
vinna að sem er að gera heimildamynd um íslenska
myndlist með Ragnheiði Gestsdóttur.."
Minn eigin kaffiakur
- Markús er ekki alveg ókunnur kvikmyndagerð en
hann vann i tvö ár í Sjónvarpinu við umsjón unglinga-
þáttar sem hét Ó. Fékkstu þar ekki forsmekkinn þar af
þeirri frægð sem væntanlega alla listamenn dreymir um
„Það er svo auðvelt að verða frægur í sjónvarpi. Mað-
ur þarf bara að birtast á skjánum. Ég held að það sé dá-
lítið erfiðari vegur í myndlistinni. Ég held að það sé
svona eins og munurinn á instant kaffi annars vegar og
því að búa til kafti með því að rækta sinn eigin kaftlak-
ur hins vegar." PÁÁ