Dagblaðið - 07.08.1979, Blaðsíða 29

DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 7. ÁGÚST 1979.
mm gw sffiM mMi

Eitt af athyglisverðari fyrirbrigð-
um, sem fram hafa komið í rokkinu
um langt skeið er án efa Devo.
Fimm manns skipa þessa hljóm-
sveit, sem upprunnin er frá Akron í
Ohio-ríki. DEVO var stofnuð fyrir
fjórum árum af Jerry Casale, fyrr-
verandi myndlistarnema. Hann
fékk til liðs við sig skólabróður
sinn, Mark Mothersbaugh og síðar
bættust við bræður beggja, Bob
fyrsti og Bob annar. Fimmti liðs-
maðurinn, Alan Myers, var svo
ráðinn sem trommuleikari.
„De-Evolution”
Árið 1975 gerðu liðsmenn DEVO
kvikmynd, sem nefnist „The Truth
about DE-Evolution”, þar sem þeir
setja fram samnefnda kenningu
sína um úrkynjun mannsins. Casale
hugmyndafræðingur grúppunnar
segir:
„Við lifum í þjóðfélagi þar sem
rétt og rangt, kapítalismi og
kommúnismi eru orðin algjörlega
merkingarlaus hugtök. Þjóðfélag
vort er tækniþjóðfélag sem stjórn-
að er af stórfyrirtækjum og sam-
steypum. Ein helzta ástæðan fyrir
þeirri hnignun sem hinn vestræni
heimur stendur frammi fyrir í dag
er sú tvíræðni sem felst í goðsögn-
inni um ameríska drauminn.”
Þessi kenning er svo sem ekki ný
undir sólinni en hún fær góðan
hljómgrunn nú er tækniþjóðfélagið
virðist í sjálfheldu. Orkukreppa
yfirvofandi, hættan sem stafar af
nýtingu kjarnorkunnar kristallaðist
í slysinu við Three Mile Island og
vaxandi mengun í stórborgum gerir
það að verkum að útivera og líkam-
leg iðkun geta verið allt að því
hættulegar.
Umrædd kvikmynd hlaut verð-
laun á kvikmyndahátíð í Michigan-
ríki og orðrómurinn um DEVO
breiddist út. Árið 1977 gáfu þeir út
Sigurjón
Sighvatsson
all nýstárlega útsetningu af Stones-
laginu Staisfaction. Þótt platan
fengist ekki spiluð í útvarpsstöðv-
um, aflaði hljómsveitin sér fjölþa
aðdáenda og athygli hljómplötu-
fyrirtækjanna var vakin.
í kjölfarið fylgdi hljómplötu-
samningur við Warner bræður.
Breiðskífan ARE WE NOT MEN?
WE ARE DEVO kom út um síðast-
liðin áramót. Upptöku hennar
stjórnaði snillingurinn Brian Eno.
Hún fékk góða dóma hjá gagnrýn-
endum. Nú í júní kom svo út önnur
plata hljómsveitarinnar, DUTY
NOW FOR THE FUTURE. Hún
þaut strax upp vinsælalista hér
vestanhafs og skyndilega var
uppselt á alla tónleika hljómsveitar-
innar, þar sem sviðsframkoman var
ekki síður nýstárleg en tónlistin og
hugmyndafræðin.
Liðsmenn DEVO klæðast sam-
festingum iðnverkafólks milli þess
sem þeir bregða sér í knattleiksbún-
inga og setja á sig öryggishjálma.
Sviðsframkoman er líkust því sem
vélmenni séu á ferðinni. DEVO
beita fjölmiðlatækni óspart. Tón-
leikar þeirra eru sambland af kvik-
myndum Ijósasýningum, tónlistar-
flutningi og ýmsum öðrum tækni-
brögðum. Tónlistin er sambland
af rokki og vélrænni tónlist iiikingu
við Kraftwerk hinna þýzku. Leið-
andi hljóðfæri er synthesi/.erinn og
einnig notar hljómsveitin clcktrón-
isk áhrifahljóð mikið.
í Santa Monica
Civic Center
Fyrir skömmu gafst undirrit-
- uðum tækifæri á að hlýða á DEVO
á tónleikum. Þeir voru haldnir í
Santa Monica Civic Center, sem er
nokkurs konar Laugardalshöll
þeirra Santa Monica manna. Þegar
við nálguðumst hljómleikasalinn
hafði safnazt saman fjöldi fólks,
sem flest var afar sérkennilega
klætt; í samfestingum, eða knatt-
leiksbúningum, með hjálma á
höfðinu eða gasgrímur fyrir
andlitinu. DEVO er ekki bara
hljómsveit heldur einnig tízka. Hér
var samt ekki um táninga að ræða
heldur ungt fólk um og yfir tvítugt.
Greinilegt er að DEVO höfða
fremur til hinna „hugsandi” ung-
menna en hinna.
Á slaginu klukkan ellefu kynnti
þulurinn DEVO. Þegar upphófust
mikil fagnaðarlæti, en í stað þess að
hljómsveitin kæmi fram var sýnd
kvikmynd. Ekki virtist það skipta
áheyrendur neinu máli. Þeir sungu
með og klöppuðu í takt við mynd-
ina. Síðan kom stutt hlé unz kapp-
arnir birtust sjálfir á sviðinu. Leik
sinn hófu þeir á hinu svonefnda
„Devo Corporate Anthem”, sem er
leikið af tölvustýrðum synthesizer
án þess að mannshöndin komi þar
nærri. Meðan á þessu stendur
hrey fa DEVO menn sig eins og upp-
trekkt vélmenni.
DEVO gera yfirleitt mikið grín
að rokktónlist eins og hún hefur
þróazt fram til dagsins í dag.
Einkum verða gítarleikarar svo sem
Jimi Hendrix og Jimmy Page fyrir
barðinu á þeim. Þeir skopstæla
hreyfingar þeirra og tónlist. —
Casale segir sem svo:
„Flestar rokkhljómsveitir hafa
ekkert að segja lengur, nema ef vera
skyldu David Bowie og Roxy
„Við erum bara
venjulegir strákar
með gr> ..idarvfsi-
tölu fyrir neðan
meðallag.” -—
Liðsmenn hljóm-
sveitarinnar DE-
VO I einum af sln-
um uppáþaldsbún-
ingum, fótbolta-
klæðnaði.
Áheyrendur áttu mikinn þátt i að skapa þá góðusteminningu en r kti ’< Ijóm-
leikunum.
Music. En DEVO er ekki ádeilu-
hljómsveit. Slíkt væri andspyrna
gegn rikjandi ástandi. Við litum á
tónlist okkar og hugmyndafræði
sem svar við því, sem orðið er
úrelt.”
Því verður hins vegar ekki neitað
að tónlist DEVO byggir á hefðum
rokksins og greinilegt var að áheyr-
endur kunnu bezt að meta rokklög
hljómsveitarinnar, eins og Jocko
Homo og Mongoloid. Kaldhæðnis-
legt er að útsetningar DEVO á
gömlum rokklögum eins og Satis-
faction og Secret Agent Man’s eru
líklega það bezta sem hljóm-
sveitin hefur gert tónlistarlega
séð. Eins og margir listamenn, sem
ekki hafa tónlistarbakgrunn og
treysta rr.eira á snjalla hugmynda-
fræði en góðan tónlistarflutning,
brenna liðsmenn DEVO sig á því að
verða músíklcga einhæfir þegar til
lengdar lætur. Einkum er söngvar-
inn, Mark, Mothersbough, lifandi
og í níutiu mínútna skemmtun
hljómsveitarinnar var hvergi dautt
augnablik, sífellt eitthvað nýtt að
gerast sem hélt athygli áheyrenda
vakandi.
Eins og góðu fyrirtæki sæmir,
enduðu DEVO tónleika sína á upp-
hafsstefinu „Devo Corporate Ant-
hem”. Vegna mikilla fagnaðarláta
komu þeir þó fram aftur og kynntu
„Booji Boy” vangefið ungbarn,
sem á að tákna næstu kynslóð á
eftir DEVO i úrkynjunarþróuninni.
„Booji Boy” flutti einræðu um
hversu dásamlegt lífið verður þegar
allir eru orðnir algerlega sljóir og
sinnulausir — orðnir kartöflur. En
ræða hans fékk ekki hljótngrunn
meðal áheyrenda, sennilega vegna
þess að þarna var hugmyndafræðin
og kennisetningarnar slitnar úr
tengslum við sviðsframkomuna og
tónlistina. Að þessum þætti undan-
skildum skemmtu áheyrendur sér
stórkostlega vel og oft á tíðum var
ekki siður gantan að fylgjast með
þeim en hljómsveitinni. Þessir tón-
leikar eru með þeim sketnmtileg-
ustu sem undirritaður hefur lent á í
langan tima og áttu áheyrendur
ekki síður heiðurinn af því en
hljómsveitin.
Umdeildir
spámenn
DEVO fyrirbrigðið hefur verið
skilgreint af mörgum og sýnist sitt
hverjum. Brezka bl,. 'ið Guardian
lítur á DEVO sem afs. rengi úrkynj-
aðs þjóðfélagskerfis, sem muni
drukkna í allri örvæntingunni sem
einkennir punkið. Fylgjendur
alvarlegri tónlistar segja að DEVO
hafi ekki meira listrænt eða félags-
legt gildi en hljómsveitin Kiss, sem
eingöngu byggir á leikbrögðum, en
hefur takmarkaða tónlistarhaifi-
leika. Enn aðrir halda þvi fram að
DEVO sé eins og hver önnur rokk-
hljómsveit sem aðeins hafi það
markmið að öðlast frægð og frama
og að hugmyndafræði liðsntanna
hennar sé full af mótsögnum og geti
þvi aldrei leitt neitt gott af sér. Þeir
hinir sömu benda á það máli sínu
til stuðnings, að meðan DEVO tali
um að þjóðfélaginu sé stjórnað af
stórfyrirtækjum séu þeir einmitt
tengdir einu helzta stórveldi
skemmtanaiðnaðarins; Warner
bræðrunt.
Casale svarar þessum ásökunum:
„Eina leiðin til að koma cin-
hverjum hugmyndunt á framfæri í
dag er að vinna með risunum. Eini
möguleikinn sem við höfum til að
koma upplýsingum lil fjöldans er í
gegnum þeirra kerfi og þeirra pró-
gramm.
Bylting og uppreisn eru úreltar og
gagnslausar aðferðir til að breyta
hciminum. Við gcrum það eina
sem ábyrgir aðilar geta gert í okkar
aðstöðu: Við þræðum hinn gullna
meðalveg. Tíminn verður að
leiða í ljós hvort hægt er að gera
slíkt á árangursríkan hátt.”
-SS, Los Angelcs
/