Dagblaðið - 11.08.1980, Blaðsíða 11

DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 11. ÁGÚST 1980.
hvem þann „eðlilegan” ágreining
sem upp kann að koma milli verka-
fólks og atvinnurekenda. Jafnframt
er einhugur milli aðila um að koma á
upplýsingastreymi milli Coca Cola
Company og IUF, þannig að hægt
verði að koma tímaniega á sáttum í
ágreiningsmálum sem á síðari stigum
gætu orðið alvarleg og leitt af sér
svipað ástand og raunin varð í Guate-
mala.
Loks má geta þess, að fengizt hefur
um það vitneskja, að Coca Cola
Company er að endurskoða
fastasamning þann sem fyrirtækið
gerir við handhafa framleiðsluleyfis á
drykkjum sínum. Endurskoðun þessi
er gerð með það fyrir augum, að
kynna framleiðendum félagslegar
skyldur sínar og nauðsyn þess að
varðveita gott „mannorð” Coca
Cola. í þessu felst einnig skylda til að
virða rétt verkalýðsfélaga.
Síðasttalda atriðið er ekki sízt fróð-
legt fyrir þá sök að ekki er lengra síð-
en í maímánuði, að hluthafafundur
Coca Cola Company felldi með
97,5% atkvæða gegn 2,5% tillögu,
sem gerði ráð fyrir að í umrædda
framleiðsluleyfissamninga yrði sett
grein um að framleiðendur skyldu
virða mannréttindi starfsfólks síns.
Bpmi Mobsson fomuiur l&ju:
Bréf alþjóðlegu
verkalýðssamtak-
anna var að berast

.6
fjj,
2iil|íill
fefends/
I ***** °$ 0itt[4 Ú30 t, ^ ^
SSttsSjSt' kMckS:*:
t bréfi sem blaðafulltrúi ASt sendir með grein sinni um „Kökmálið” I Guatemala
segir hann meðal annars: „... fréttir af þessum atburðum hafa ekki beinlinis tröll-
ríðið islenzkum fjölmiðlum...”. DB mun fyrst islenzkra blaða hafa skýrt frá mál-
inu i frétt á erl. siðu hinn 6. febrúar sl. t blaðinu daginn eftir var rætt við fslenzka
verkalýðsleiðtoga og forstjóra Vifilfells hf., umboðssala Coca Cola á tslandi. Var
i raun fátt um svör nema þá hjá Pétrí Björnssyni forstjóra Vífilfells. Um aðgerðir
islenzkra verkalýðsfélaga vegna þessa máls verður að segja að þær hafi tæpast
„tröllriðið” einu né neinu. Undanskilin eru þó fróðleg skrif blaðafulltrúa ASt.
Haukur Már Haraldsson blaðafull
trúi Alþýðusambands tslands.
Fyrir sitt leyti hefur IUF samþykkt
að senda Coca Cola Company yfir-
lýsingu þess efnis, að aðgerðirnar
gegn EGSA skapi ekki fordæmi að
því leyti, að samtökin ætla sér ekki
undantekningarlaust að blanda sér í
UTSVARS-
HÆKKUNIN
VAR ÓÞÖRF
n
■V
Þegar fjárhagsáætlun Reykjavíkur-
borgar var til umræðu í apríl sl. urðu
miklar deilur um það í borgarstjórn,
hvort nauðsynlegt væri að hækka út-
svörin. Á Alþingi hafði ríkisstjórnin
beitt sér fyrir því að sveitarfélögin
gátu hækkað álgningarprósentu út-
svars úr 11% í 12%. Þetta var m.a.
gert fyrir mikinn þrýsting frá vinstri
meirihlutanum í Reykjavík.
Útsvarshækkun óþörf
Við afgreiðslu fjárhagsáætlunar
var það tillaga vinstri meirihlutans að
hækka álagningu útsvars í 11,88%.
Það er sú álagningarprósenta, sem
birtist mönnum á skattseðlunum
þessa dagana. Við sjálfstæðismenn i
borgarstjórn töldum þessa hækkun
óþarfa og fluttum ýmsar tillögur um
aukinn sparnað, aðhald og minnkun
framkvæmda, sem miðuðu að minni
tekjuþörf.
Þá héldum við sjálfstæðismenn
því og fram, að útsvarsupphæöin
væri vanáætluð, þ.e. 11% útsvars-
álagning myndi gefa meiri tekjur i
borgarsjóð en vinstri meirihlutinn
vildi áætla. Bentum við á I því
sambandi, að útsvarsupphæðin var
stórlega vanáætluð árið 1979, en út-
svör urðu þá 655 millj. kr. umfram
áætlun. Við bentum einnig á að úr-
tak, sem gert hafði verið úr skatt-
framtölum manna, benti til meiri
Kjallarinn
Birgir Isleifur
Gunnarsson
tekjuhækkunar milli ára en vinstri
meirihlutinn vildi miða við. Á þetta
vildu vinstri menn ekki hlusta i april.
Af þeirra hálfu kom ekki annað til
greina en að hækka útsvörin á hverj-
um einstaklingi um 8%.
þaö.”
„Þeim hefdi nægt 11 prósent útsvarsstigi
og fengið samt áætlunarfjárhæðina og vel
Útsvarsupphæð vanáætluð
Nú liggur útsvarsálagningin fyrir í
Reykjavík. Hún sýnir að mál-
flutningur okkar sjálfstæðismanna
var réttur. Við töldum að 11% út-
svarsstigi myndi gefa um 500 millj.
kr. meira í tekjur en áætlun vinstri
manna sagði fyrir um. Á þetta vildu
þeir ekki hlusta. Álagningin nú sýnir,
að þeir fá til ráðstöfunar 500 millj.
kr. meira en áætlunin gerði ráð fyrir.
Það þýðir, að þeir fá þetta fjármagn
til að ráðkast með utan við fjárhags-
áætlun. Þeim hefði nægt 11% út-
svarsstigi og fengið samt áætlunar-
fjárhæðina og vel það.
Aðstöðugjöidin stefna
verulega fram úr áætlun
Margt bendir til þess að aðstöðu-
gjöldin séu einnig vanáætluð. Á það
bentum við sjálfstæðismenn við af-
greiðslu fjárhagsáætlunarinnar.
Aðstöðugjöld hafa nú verið lögð á
einstaklinga í atvinnurekstri, en
félögin eru eftir. Aðstöðugjöld
einstaklinga hafa hækkað mun meira
en áætlað var. Áætlað var að
aðstöðugjöld í heild myndu hækka
um 44%. Aðstöðugjöld einstaklinga
hækka um 144% eða úr 737 millj.
árið 1979 í 1.803 millj. kr. árið 1980.
Ef aðstöðugjöld félaga hækka jafn-
mikið er um stórfellda vanáætlun að
ræða.
Auðvitað er það hyggilegt að
gera varlegar tekjuspár. Hér er hins
vegar um svo bersýnilega ranga
áætlunargerð að ræða annað árið í
röð, að við það verður ekki unað.
Þessi ranga áætlunargerð hefur leitt .
af sér hærri skatta fyrir borgarbúa
og því hljóta þeir að krefjast þess að
breytt sé um vinnubrögð að þessu
leyti.
Birgir ísl. Gunnarsson,
alþingismaður.
Kjallarinn
EiðurGuðnason
einkennt þessa ríkisstjórn frá því hún
öðlaðist líf, enda ekki gæfulega til
hennar stofnað — því ekki voru það
málefnin, sem þar drógu menn að
mjúkum stólum.
Niðurtalningin í raun
Framsóknarmenn hafa brugðist
öllum, sem kusu þá i siðustu kosning-
um, og það er kannski ekki ný bóla,
en hins vegar ber líklega meira á
þessu nú en oftast áður.
f nýútkomnu riti Þjóðhagsstofn-
unar, Úr þjóðarbúskapnum — Yfirlit
1979 — Framvinda og horfur 1980,
segir svo: „Sé gert ráö fyrir áfram-
haldandi víxlhækkunum verðlags og
launa með óbreyttu verðbótakerfi, en
án almennra grunnkaupshækkana,
og að gengi krónunnar verði áfram
lækkað til þess að mæta áhrifum
innlendra kostnaðarhækkana á hag
útflutningsatvinnuveganna, eru
horfur á að visitala framfærslu-
kostnaðar hækki um 50—55% frá
upphafi til loka ársins og meðal-
hækkun frá 1979 verði um 58%.
Hækkun kauptaxta gæti þá orðið á
bilinu 42-44% og meðalhækkun frá
fyrra ári48%.”
Síðar segir: „Á fyrsta fjórðungi
þessa árs, var kaupmáttur kauptaxta
launþega 3% minni en að meðaltali á
árinu 1979. Samkvæmt forsendum.
fjárlaga yrði kaupmátturinn í ár
svipaður og hann var á 1. árs-
fjórðungi. Miðað við ofangreindar
tölur um hækkun verðlags og launa
að öllu óbreyttu yrði kaupmáttur
kauptaxta i árþó minni en á 1. árs-
fjórðungi og um 6% minni en á árinu
1979. í þessum tölum er ekki gert ráð
fyrir neinum almennum grunnkaups-
hækkunum á árinu.”
Þá segir ennfremur í áður
tilvitnuðu riti: „Hvort sem litið er til
kostnaðarhækkana, eftirspurnará-
stands eða þróunar útlána og
peningamagns eru enn ekki sjáanleg
merki þess að draga muni úr
verðbólgu á siðarí hluta ársins."
(Leturbreyting min).
Þetta er sem sé niðurtalning
þeirra framsóknarmanna í fram-
kvæmd.
Seinheppinn formaður
Menn rekur sjálfsagt minni til þess
frá því i stjórnarmyndunar-
viðræðunum í desember og janúar,
hvað formaður Framsóknar-
flokksins, Steingrímur Hermanns-
son, var alltaf dæmalaust bjartsýnn,
þegar hann sjálfur hafði með
höndum tilraunir til að mynda stjórn.
Bjartsýnin náði þó aldrei lengra en í
blöð, útvarp og á skjáinn.
Steingrímsstjóm varð aldrei barn í
brók.
Hins vegar er einstakt hvað for-
maður Framsóknarflokksins hefur
verið seinheppinn um ýmsa hluti
sem sjávarútvegsráðherra. Fisk-
veiðistefna fyrirfinnst nú engin.
Sjávarútvegsráðherra eraðuppgötva
seint og um siðir, að í því embætti
getur hann aldrei gert öllum til hæfis.
Honum ætlar að reynast erfitt að
sætta sigviðþað.
Að því er síldveiðarnar í haust
varðar hefur hann gengið þvert
á stefnu fiskifræðinga, gegn
mótmælum Jakobs Jakobssonar
fiskifræðings, sem þau mál þekkir
allra manna best. Um það þarf ekki
aðdeila.
Þá hafa vakið furðu og forundran
þau ummæli sjávarútvegsráðherra að
okkur beri fremur að stefna að því að
flytja inn ný fiskiskip heldur en að
smíða þau sjálfir. Þau ummæli er
flestum erfitt að skilja. Svona hefur
eitt rekiö annað, en kannski er rétt
að virða formanni Framsóknar-
flokksins það til vorkunnar, að em-
bætti sjávarútvegsráðherra er ekki
hið auðveldasta í stjórninni.
Fólk eða fónaður
Hér um daginn voru útvarpsmenn
að gamna sér við það að leita ráða
hjá hlustendum til að vinna bug á
feimni. Þá hringdi til þeirra í beina
útsendingu valinkunnur framsóknar-
maður og ekki ráðalaus. Til að vinna'
bug á feimni í ræðustóli, sagði hann,
þá hugsa ég mér bar að áheyr-
endurnir séu sauðkindur — að það sé
ekkert nema sauðféí salnum.
Ég gat ekki varist þeirri hugsun
að þarna hafi hann Ijóstrað upp
atvinnuleyndarmáli framsóknar-,
manna, stefnu sem e.t.v. hafi verið
samþykkt á síðasta flokksstjórnar-
fundi þeirra. Það er nefnilega svo oft
eins og þeir séu alls ekki aö tala við
fólk. En auðvitað er miklu auðveld-
ara aö skilja ýmis ummæli þeirra,
þegar þetta er haft í huga — þeir eru
alls ekki að tala við fólk.
\
Tími hinna notalegu
daga er liðinn
Sjálfsagt hafa ráðherrarnir eins og
annað landsfólk átt notalega daga 1
blíðunni í sumar. Rikisstjórnin hefur
haft góðan starfsfrið. Ekki verður
annað sagt en stjórnarandstaðan hafi
sýnt henni fulla — kannski fullmikla
tillitssemi.
En nú er tími hinna notalegu daga
liðinn. Ríkisstjórnin hefur til þessa
ekki tekist á við nein vandamál. Und-
an því getur hún ekki lengur skotið
sér. Það er fullkomlega ljóst, að á
haustdögum stefnir hér í vandræða-
ástand, þar sem ■ atvinnuöryggi
þúsunda manna kann að verða !•
hættu. Þetta veit ríkisstjórnin, þetta
vita ráðherrarnir allir, en hafast ekki
að.
í stjórnarmyndunarviðræðunum í
janúar lagði Alþýðuflokkurinn fram
ítarlegar tillögur í efnahagsmálum.
Þær tillögur þurfa auðvitað nokkurr-
ar endurskoðunar við nú í ljósi
breyttra aðstæðna. Einn þáttur
þeirra var að tengja aðgerðir í efna-
hagsmálum myntbreytingunni, sem
fyrirhuguð er um ármót. Mynt-
breytingin ein út af fyrir sig er
marklaus ef henni fylgja ekki aðrar
aðgerðir.
Framsóknarmenn lofuðu
kjósendum að telja niður
verðbólguna. Þeir hafa ekki gert það.
Þeir hafa ekki einu sinni sýnt tilburði
til þess.
Þess munu áreiðanlega ýmsir.
kjósendurminnastþótt síðarverði.
Eiflur Guðnason,
alþlngismaður.
-
£ „Það er fullkomlega Ijóst, að á haustdög-
um stefnir hér í vandræðaástand, þar sem
atvinnuöryggi þúsunda manna kann að verða í
hættu.”