Dagblaðið - 24.02.1981, Blaðsíða 8

DAGBLAÐIÐ. ÞR4BJUÐAGUR 24. FEBRÚAR 1981.
a
Erlent
Erlent
Erlent
Erlent
D
- ............... *
Unglingavandamál íJapan
—Unglingar frömdu 40% afbrata síðasta árs
Úr Nissan bilaverksmiðjunni f Zawa. Hér kemur mannshöndin litið við sögu. Alit er unnið af vélmennum.
Baldur Hjaltason
skrifar f rá Japan
notkun en t.d. Bandaríkjamenn.
Kostirnir eru margir. Japönum hefur
tekist að halda niðri framleiðslur
kostnaði og verða því samkeppnis-
færari en keppinautarnir. Gott
dæmi um þetta er einmitt bíla-
iðnaður þeirra. Einnig aukast
vörugæði því vélmennin gera færri
mistök en mennirnir. Japanir eru
komnir svo langt að búið er að reisa
verksmiðju sem framleiðir vélmenni
— og auðvitað kemur mannshöndin
þar lítið við sögu. Allt er sett saman
af vélmennum.
Utanaðkomandi áhrif
Til að kóróna allt saman þá hefur
notkun ávana- og fíkniefna einnig:
aukist hjá unglingunum, þótt enn sé;
hún brotabrot af því sem aðrar þjóðir
hafa. Um 1800 unglingar undir tví-
tugu voru tengdir eiturlyfjum sl. ár,
sem var 38,7% aukning frá fyrra ári
og 10-föld sé miðað við sambærilegar
tölur frá 1975.
Greinilegt er að japanskir ungling-
ar hafa orðið fyrir töluverðum áhrif-
um erlendis frá, sérlega frá Banda-
ríkjunum. Bandarískar kvikmyndir
eru mjög vinsælar hér og sérlega
hryllings- og ofbeldismyndir. Hér eru
engin aldurstakmörk á kvikmynda-
sýningum og eingöngu klám en ekki
ofbeldi klippt burtu. Þvi geta ungl-
ingarnir séð myndir sem á íslandi
myndu vera bannaðar stranglega
fyrir börn yngri en 16 ára.
Þau atriði sem drepið hefur verið á
eru aðeins hluti af vandamálinu. Það
er einnig gefið mál að hin öra efna-
hagsþróun sem japanskt þjóðfélag
hefur gengið í gegnum á fáum áratug-
um er hluti vandans. En hvað sem
öllu líður skulum við vona að þessa
ofbeldisöldu lægi fljótlega og Japanir
geti áfram verið stoltir af því að búa í
einhverju öruggasta landi i heimi,
a.m.k. hvað varðar ofbeldi og auð-
vitað miðað við fólksfjölda.
Bakkfirömgarí
Bakkfirðingamót verður á Hótel Esju, 2. hæð, laugar-
daginn 28. febrúar. Húsið opnað kl. 21.
Matur borinn fram kl. 22.30. Mætum öll og tökum með
okkur gesti.
Skemmtinefndin
I Japan tiðkast enn sérstakir skólabúningar. Myndin er af unglingaskólanemendum.
í japönskum dagblöðum mátti lesa
nýlega þær fréttir að aldrei í sögu
New York borgar né Los Angeles
hefðu fleiri verið drepnir en sl. ár. 1
New York voru fórnarlömbin yfir
2000 og í Los Angeles var aukningin
hvorki meira né minna en 25%. Fyrir
Japana eru þessar tölur ótrúlegar því
þótt ótrúlegt megi virðast getur fólk
gengið um götur Tokyoborgar um
hánótt án þess að eiga á hættu að
vera rænt hvað þá drepið. Tokyo er
og hefur verið talin ein öruggasta
stórborg veraldar og með réttu. Aftur
á móti hefur á sl. árum vaknað sú
spurning hve lengi þetta muni standa.
Ofbeldi ískólum
Ein af ástæðunum eru aukin af-
brot unglinga. Samkvæmt skýrslum
lögreglunnar frömdu unglingar 40%
af þeim 355.385 afbrotum sem fram-
in voru í Japan á fyrstu ellefu mán-
uðum sl. árs. Var þetta 16,2% aukn-
ing frá siðasta ári.Alvarlegast er þó
að hlutur unglinga í málum sem
tengjast ofbeldi og barsmíðum jókst
nokkru hraðar eða um 23,6% miðað
við árið á undan. Flest málin eru þó
minni háttar afbrot svo sem vasa-
þjófnaðir, reiðhjólaþjófnaðir og
búðahnupl. Um 70% þessara ungl-
inga eru áaldrinum 14—16 ára.
Annað sem veldur yfirvöldum
áhyggjum er aukið ofbeldi i unglinga-
skólum. Hvað eftir annað má lesa í
dagblöðunum um nemendur sem
langt hafa hendur á kennara sína og í
sumum tilfellum valdið umtals-
verðum líkamsmeiðingum. Um 300
þannig mál komu upp sl. ár. Allar
þessar tölur um aukið ofbeldi eru
einkar sláandi ef haft er í huga hve
Það þarf ekki að fara langt frá
borgarkjarna Tokyo til að finna bíla-
verksmiðju. 35 kílómetra suður af
Tokyo, í Zawa, Kawagawa héraði er
nýleg bílaverksmiðja þar sem
framleiddar eru Nissan bifreiðir en
undir því nafni ganga Datsun bif-
reiðir hér í Japan. Þegar inn í verk-
smiðjuna er komið blasir við
mikilfengleg sjón, langar raðir af
bílum á ýmsum samsetningarstigum,
sem mjakast hægt en sigandi eftir
færiböndum. Það sem stingur í stúf
er að varla sést nokkur maður i verk-
smiðjunni. Allt er gert af vél-
mennum. 98% af samsetningunni eru'
unnin af sjálfvirkum vélmennum,1
sem er stjórnað af tðlvu.
Yfir 50.000 vólmenni
í notkun
Áætlað er að nú séu yfir 50.000
iðnaðarvélmenni í notkun hér í
Japan, aðallega í bíla-, plast- og
málmiðnaði. Flest þessi vélmenni eru
einfaldrar gerðar og geta ekki fram-
kvæmt flóknar aðgerðir en 20%, eða
yfir 10.000, eru „klár” vélmenni,
þ.e. þau eru með tölvu sem heila og
geta framkvæmt næstum allt sem
mannshöndin getur gert. Til dæmis
ofbeldi er fágætt í svona stóru þjóð-
félagi.
Inntökupróf
En hver er ástæðan? Hefur eitt-
hvað brugðist í uppeldi unglinganna?
Enginn hefur getað svarað þessu með
vissu en bent hefur verið á ýmsar
skýringar. Ein er núverandi náms-
fyrirkomulag. Til að fá aðgang að
menntaskólum, háskólum og öðrum
æðri menntastofnunum verða stúd-
geta vélmennin í Nissan verk-
smiðjunni greint milli 2 og 4 dyra bíla
og valið réttan topp á hinar mis-
munandi gerðir Nissan o.s.frv.
Nissan tók fyrsta vélmennið í
notkun árið 1969, árið 1975 voru þau
orðin 52 og í árslok 1980 voru 272
vélmenni í þjónustu Nissan. Síðast-
liðin 10 ár hefur velta Nissan aukist
um nær 200%. Aftur á móti hefur
starfsmannafjöldinn ekki aukist
nema um 14%.
Hvað segja stéttar-
fólögin?
Talsmaður Nissan viðurkennir að
eitt meginmarkmiðið með notkun
vélmenna sé að fækka starfsfólki.
Um 99% starfsmann Nissan séu með
entar að ganga undir ströng inntöku-
próf, sem margir hverjir standast
ekki. Mikil áhersla er lögð á að nem-
endur stundi sitt undirbúningsnám
vel til að standast inntökuprófin, svo
unglingarnir eru undir miklum þrýst-
ingi, bæði frá foreldrum og þjóðfé-
laginu. Því gæti þessi ofbeldisalda
verið eins konar uppreisn gegn kerf-
inu.
Annað atriði er að japönskum
unglingum finnst þjóðfélagið ekki
einhverja framhaldsmenntun og ,,eru
guðs lifandi fegnir að fá að gera
eitthvað annað en að mála eða log-
sjóða” eins og talsmaðurinn orðaði
það. En hvað segja stéttarfélögin?
Seigo Kojima fulltrúi málmiðnaðar-
manna segir að þörf sé á vélmennum,
enginn sé t.d. reiðubinn til að vinna
8 tima á dag við að lakka bíla, ef
hann kemst hjá því. Þessi sam-
vinnuþýðni japanskra stéttarfélaga á
rætur að rekja til lítils at-
vinnuleysis (innan við 2%), lágs eftir-
launaaldurs (yfirleitt 55 ár), lágrar
bjóða upp á nógu mikla framtíðar-
möguleika. Fæstir fá þá vinnu sem
þeir óska sér, því margir eru um
hverja stöðu og verða unglingarnir
því að loknu námi að taka hverja þá
stöðu sem býðst, hvort sem þeim
likar hún eða ekki. í Japan er yfirleitt
um æviráðningu að ræða og mjög
sjaldgæft að fólk skipti um vinnu.
Eins finnst ungu fólki frítími lítill því
hér í Japan er vinnudagur Iangur og
y firleitt er unnið sex daga vikunnar.
tíðni fólksfjölgunar og svo siðast en
ekki síst að um æviráðningu er að
ræða i Japan, þ.e. fyrirtækið sér um
að útvega aðra vinnu með sömu laun,
ef vélmenni tekur yfir verksvið við-
komandi.
Aukin vörugæði
Þetta góða samkomulag milli
stéttarfélaga og atvinnurekenda
hefur gert það að verkum að Japan er
með 3—4 sinnum fleiri vélmenni i
ERU VÉLMENNIÞAÐ
SEM K0MA SKAL?
Vanir rafsuðumenn
og menn til logsuðu óskast.
J. HINRIKSSOIM H/F,
VÉLAVERKSTÆÐI
SÚÐARVOGI4. - SÍMAR 84677 og 84380.