Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1973, Page 121

GUÐMUNDUR FINNBOGASON
NOTKUN BÓKA OG BÓKASAFNA’
VÉR ÖFLUM oss fræðslu með ýmsu móti: Með athugunum og tilraunum sjálfra vor,
í daglegum viðræðum við aðra menn og viðskiptum við þá. Fræðslan, sem vér fáum
af umgengni við aðra, er ekki minnsti þátturinn. Hún er auðvitað mismunandi víðtæk
og traust, eftir því hverj ir mennirnir eru, en mín reynsla er sú, að af öllum megi eitt-
hvað læra og það ekki sízt af þeim, sem stundum eru kallaðir „ólærðir“ menn. Um
okkur menntamennina svokölluðu er það ef til vill sanni næst, að við lærum minna
hver af öðrum um ýms atriði, er snerta líf og hagi þjóðarinnar, heldur en ef við snú-
um okkur til alþýðumanna. Við sitjum allir að miklu leyti við sömu brunna og verðum
hver öðrum líkir, en þeir, sem eru að bisa hver við sitt, hvort heldur er við heygarð-
inn, orfið, hrífuna, rekuna, ristuspaðann, árina eða seglið, búa oft yfir víðtækri
reynslu, hver á sínu sviði, sem fer fyrir ofan garð og neðan hjá okkur, ef við förum
ekki beint til þeirra í þeim hug að fræðast af þeim. Slíkar fræðslulindir skyldi enginn
vanrækja. En aldrei getur maður á neinn hátt fræðzt meira á stuttri stund, heldur en
þegar maður hittir gáfaðan og víðsýnan sérfræðing í einhverri grein og hann vill opna
sjóðinn sinn. Þá má á hálfri stundu fræðast um það, sem mánuðir hrykkju ekki til,
komast á svipstundu að kjarnanum. Að hitta bezta sérfræðinginn í því efni, sem
maður hefir áhuga á og njóta leiðsagnar hans, þó ekki sé nema stutta stund, er mikið
lán.
Aðalfræðslutæki okkar námsmanna eru þó bækurnar, og árangurinn af fræðsluvið-
leitni okkar fer mjög eftir því, hve slyngir við erum í því að færa okkur þessi almennu
fræðslutæki í nyt. Bækurnar geyma þekkingarforða mannkynsins. Þær bíða þolinmóð-
1 Erindi það, sem hér er birt, er frá árinu 1920, en eins og fram kemur í því, hóf höfundur þess
haustmisseriff 1918, þá er hann varð prófessor í hagnýtri sálarfræði við Háskólann, að ræffa viff
stúdenta notkun bóka og bókasafna eina stund á viku meff æfingum í Landsbókasafni. Var nám-
skeið þetta haldiff árlega í nokkur ár og síðast vormisserið 1923. Birtum vér mynd af skrá um
þátttakendur þaff ár, og er frófflegt að sjá þar t. a. m. nöfn þeirra Finns Sigmundssonar, Þorkels
Jóhannessonar og Þórhalls Þorgilssonar, er síðar urðu allir starfsmenn Landsbókasafns og tveir
hinir fyrmefndu landsbókaverðir. Skráin sýnir einnig, aff. námskeið þessi hafa ekki verið ein-
skorffuff við stúdenta, t. d. hefur Þorleifur Erlendsson kennari frá Jarðlangsstöffum sótt nám-
skeiðiff þessu sinni, mikill bókamaður, er löngu seinna, þá níræffur aff aldri, gaf Landsbókasafni
bókasafn sitt (sbr. Árbók Landsbókasafns 1965).