Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1973, Page 155

HANDRITASAFN EINARS GUÐMUNDSSONAR Á REYÐARFIRÐI 155
verið að ræða. I handritasafni Einars Guðmundssonar eru alls 163 handrit. Það hefur
nú verið skrásett og hlotið safnmörkin Lbs. 786, fol., Lbs. 4470-4500, 4to og Lbs.
3831-3961, 8vo.
Eins og títt er um íslenzk handrit, bera mörg þessara handrita vitni mikilli notkun,
sum eru í nýlegu bandi, önnur hefur verið gert við, nokkur eru í gömlu skinnhandi,
sum með tréspjöldum.
Llest eru handritin skrifuð á 19. öld, sum yngri, örfá eldri, t. d. Lbs. 3953, 8vo, sem
er skrifað 1724 og 1729. Þar er að finna tvö verk séra Hallgríms Péturssonar, Dag-
lega iðkun guðrækninnar og Sjö guðrækilegar umþenkingar, hið fyrra fyrst gefið út
á prent árið 1680, hið síðara 1677.
Eins og nærri má geta, er efni handritanna af ýmsum toga. Rímur skipa þar stærst
rúm (90), síðan koma sögur (36), þá kvæði (17) og þessir þrír efnisflokkar saman
(6), guðfræðilegt efni (3) og loks samtíningur (7), m. a. plánetubók.
Flest rímnahandritin í safni Einars eru eftirrit og hafa því að líkindum harla lítið
textagildi, eins og það er stundum orðað, en þau varðveita þó rithendur og minna
enn á, hver afþreying rímurnar voru landsmönnum fyrr á tíð. Prentaðar rímur voru
aýrar og fæstar rímur raunar til á prenti, og þá lá beinast við að gripa til pennans,
þótt ritleikninni væri stundum ábótavant, auk þess sem menn höfðu bæði rika löngun
og þörf fyrir að skrifa. Fyrr en varði var orðin til ný bók. Og stundum skrifuðu skáld-
in sjálf rímur sínar oftar en einu sinni, ekki sízt ef þau voru jafnframt sjálf ham-
hleypur til skrifta, eins og t. d. Gísli Konráðsson sagnaritari. Hér er kver (Lbs. 3834,