Frjáls verslun - 01.12.1967, Qupperneq 23

FRJÁLS VERZLUN
15
tJTFLUTNINGSVERZLUN
FLYTJUM IT 400 MISMUIMAIMDI
VÖRUTEGUNDIR SJÁVARAFURÐA
Gunnar Guðjónsson, formaður stjórnar Sölumiðstöðvar hrað-
frystihúsanna, rekur í þessari grein þróun útflutnings sjávaraf-
urða frá íslandi í 30—40 ár.
Þýðing útflutningsverzlunarinn-
ar fyrir íslenzkt þjóðarbú er öll-
um ljós. Viðskipti íslendinga við
aðrar þjóðir grundvallast á verð-
mæti útfluttrar vöru og þjónustu á
hverjum tíma og eru fáar þjóðir
jafn háðar utanríkisviðskiptum
sem íslendingar. Stafar það af tak-
mörkuðum náttúruauðæfum til að
fullnægja innlendri þörf bæði í
neyzlu og fjárfestingu. Þar af leið-
ir, að þjóðin hefur þurft að ein-
beita kröftum sínum í nýtingu
þeirra náttúruauðæfa, sem gætu
gefið henni góðar gjaldeyristekj-
ur í aðra hönd, samfara möguleik-
um til uppbyggingar lífskjarastigs,
sem fullnægði kröfum íbúanna til
þess að þeir vildu byggja þetta
land.
Þau náttúruauðæfi, sem lengst
og bezt hafa dugað til þess að
mæta þessum kröfum og hafa lagt
grundvöllinn undir nútíma at-
vinnu- og menningarlíf íslend-
inga, eru sjávaraflinn. Hann hef-
ur verið sú tekju- og gjaldeyris-
uppspretta, sem þjóðin hefur bergt
af í áratugi, segja má í aldaraðir.
— Árangurinn er glæsilegur. —
Þess bera íslenzkar þjóðfélagsað-
stæður glögg merki. Hér eru há
lífskjör, mikill tekjujöfnuður, fá-
tækt í skilningi örbirgðar, sem er
landlæg í flestum ríkjum verald-
ar, jafnvel í allsnægtalandinu,
Bandaríkjunum, þekkist ekki á
íslandi. — Átakalaust hefur þessi
uppbygging ekki átt sér stað, en
athyglisvert er, að hin mikla tekju-
og verðmætasköpun, sem átt hef-
ur sér stað í sjávarútvegi og fisk-
iðnaði og síðan breiðzt út í allar
greinar íslenzks þjóðarbúskapar,
hefur fyrst og fremst átt sér stað
fyrir frumkvæði og forystu einka-
framtaksins, einkarekstursmanna í
útgerð, fiskiðnaði, markaðsupp-
byggingu og skipulagningu þess-
arar höfuðatvinngreinar.
Gunnar Guðjónsson:
„Tekjustig og tekjuskipting
heíur verið miðuð við hd-
marksárangur í aflabrögð-
um og söluverði... Erum
við nú að súpa seySið af
þessari skammsýnu stefnu
í kjaramálum ..."
Þjóðarframleiðsla og jafnframt
þjóðartekjur íslendinga hafa far-
ið stöðugt vaxandi á undangengn-
um árum. Stafar þessi aukning
fyrst og fremst af auknum sjáv-
arafla, er hefur skapað meiri gjald-
eyristekjur, bæði vegna aukins út-
flutningsmagns sem og góðs og
hækkandi verðlags á afurðunum,
þar til verðfallið varð á síðasta
ári.
Sé litið á útflutningsverzlunina
í ijósi nútímans og hún skýrð út
frá því, er heildarmyndin í stór-
um dráttum sem hér segir:
Á s.l.þrem árum, þ. e. 1964—
1966, jókst brúttó þjóðarfram-
leiðsla á markaðsvirði úr 17.266
millj. kr. árið 1964 í 23.920
millj. kr. árið 1966, eða um 38%.
Á sama tíma jókst útflutningur
vöru og þjónustu úr 7.045 milij.
kr. árið 1964 í 9.200 millj. kr.
árið 1966, eða um 30%.
Árið 1966 var metár í útflutn-
ingi bæði hvað snertir magn og
verðmæti. Heildarútflutningsverð-
mæti vöru var þá 6.047 millj. kr.
og skiptist þannig, að sjávarafui'ð-
ir voru fluttar út fyrir 5. 59p millj.
kr. eða 92.5%, landbúnaðarafurð-
ir fyrir 310 millj. kr. eða 5.2% og
aðrar vörur fyrir 141 millj. kr. eða
2.3%. — Sjávarafurðirnar voi’u
sem ætíð fyrr lang mikilvægasti
útflutningsflokkurinn. Á grund-
velli þessa útflutnings hvílir meg-
in hluti innflutningsins og keyptr-
ar þjónustu erlendis frá.
Flestir þekkja helztu útflutn-
ingsvörur þjóðarinnar, en vegna
samhengis og rökréttrar skýring-
ar er nauðsynlegt að telja þær hér
upp og mun það gert í réttri röð
í samræmi við mikilvægi hvers
vöruflokks í útflutningnum.
Frystar sjávarafurðir voru
stærsti útflutningsflokkurinn ár-
ið 1966, að verðmæti 1.612 millj.
kr., sem var hið mesta árlega út-
flutningsverðmæti til þessa. Næst
kom síldar- og loðnumjöl með
1.116 millj. kr., þá síldarlýsi, 882
millj. kr., saltsíld var 582 millj.
kr., saltfiskur 551 millj. kr. og
skreið 310 millj. kr. Aðrir afuröa-
flokkar voru lægri.
Fjölbreytni eftir vörutegundum