Frjáls verslun - 01.12.1967, Page 52

32
FRJÁLS VERZLUN
bókaforlögin mest upp ur því að
koma bókum sínum út á jólamark-
aðinn og verða að miða verk sín
við þær kröfur, sem gerðar eru
um útlit þeirra. Hinn þröngi mark-
aður verður til þess, að bókafor-
lögin reyna að senda frá sér eitt
og eitt ,,kassastykki“ inn á milli,
sem þau vita, að kemur til með
að skila arði. Þetta er nauðsyn-
legt til að bókaforlögin geti einnig
gefið út bækur, sem þau telja að
eigi erindi á markað, jafnvel þótt
fyrirfram sé vitað, að þau koma
aldrei til með að skila nokkrum
hagnaði. Þannig geta undir fall-
egri kápu leynzt verk, sem án
jólamarkaðarins myndu aldrei líta
dagsins ljós á bókamarkaðinum,
nema þá í óvandaðri útgáfu.
En nú er reynslan sú, að jóla-
markaðsfyrirkomulagið hefur leitt
til þess, að upplög bóka fara sí-
minnkandi, sem aftur hlýtur að
leiða af sér hærra verð á bókun-
um. Talið er, að upplög bóka muni
vera 500 til 1000 eintökum minni
nú, en var fyrir tuttugu árum og
eftir því sem næst verður komizt
má áætla upplag bókafélags 500
til 1000 eintökum meira, en upp-
lag bókaforlags, sem hefur enga
félagsmenn, nema einhver sér-
stök bók eigi í hlut.
Jólamarkaðurinn bannar svo
alla útgáfu bókmenntanna í 'heft-
um eða ódýru bandi, en bókbands-
kostnaðurinn er einmitt sá liður
í innlendri bókagerð, sem hvað
mest dregur hana niður kostnaðar-
lega séð.
Erlendir útgefendur
á íslenzkum markaði.
Innrás erlendra alfræðisafna
sýnir, að útgefendur erlendis vita
vel, hversu raunhæfur íslenzki
markaðurinn er fyrir þá. Við get-
um því gert okkur í hugarlund,
hvaða þróun á hér eftir að verða.
Ef til vill hætta erlendu útgefend-
urnir að bjóða íslenzkum bókafor-
lögum samvinnu og fá sér þess í
stað umboðsmenn á íslandi, sem
stofna sitt fyrirtæki og flytja bók-
ina inn. Fordæmið er fyrir hendi
í undanþágunum til AB, „ef bók-
in getur talizt hafa menningarlegt
gildi.“
Tungumálakunnátta er orðin
það almenn meðal íslendinga, að
alls kyns erlend rit um hitt og
þetta efni eiga sér eins vísa kaup-
endur hér á landi sem annars stað-
ar. Það sýnir geysilegt magn, sem
inn er flutt. íslenzk vikublöð verða
að minnka upplag sitt meðan t. d.
dönsk vikublöð seljast hér í æ rik-
ara mæli. Og íslenzkir bókaútgef-
endur geta ekki staðizt t. d. Ai-
fræðisafni AB snúning, ef þeir láta
vinna svipaðar bækur hér heima
að öllu leyti.
Ein hliðin á þessu máli eru
kennplubækurnar. Ríkisútgáfa
námsbóka sér að vísu lægri skól-
unum fyrir innlendum kennslu-
bókum, en notkun erlendra
kennslubóka í æðri skólunum fer
stöðugt vaxandi. Á það kannski
fyrir okkur að liggja, að eina inn-
lenda framleiðslan á námsbókum
verði kennslubækur í móðurmál-
inu sjálfu og þær bækur, sem til
þarf áður en nemandinn er orð-
inn stautfær á erlend tungumál?
Vissulega er hér við mjög al-
varlegan vanda að etja og því fyrr.
sem allir viðurkenna hann því
betra er það fyrir okkar „sjálf-
stæðu og þjóðernisríku“ íslend-
ingsvitund.
Menningarsjóður og alfræðibókin.
Það getur vart talizt til annars
en vanza, að ekki skuli vera tii al-
frælibók með íslenzkum texta.
Það er því mikið nauðsynjaverk,
sem Menningarsjóður beitir sér nú
' “ i&r.
Þetta eru jólabækurnar í glugga einnar bókaverzlunarinnar. Þessar
bækur hverfa úr glugganum að afloknum jólamarkaði. Flestar þcirra
sjást ekki aftur frammi á borðum verzlananna og þær hætta að seljast.