Frjáls verslun - 01.11.1972, Side 20

Kína:
Eitt ár í Sameinuðu
þjóðunum
Aukin þátttaka Peking-stjórnarinnar
í alþjóðamálum
Ambassador Peking-stjórnarinnar hjá Sameinuðu þjóðunum,
Huang Hua, ásamt aðstoðarmönnum sínum. Kínverjarnir haía
íremur beitt spjótum sínum gegn Sovétmönnum en Bandaríkja-
mönnum á vettvangi S.þ.
Ár er nú Iiðið síðan full-
trúar Kínverska alþýðulýðveld-
isins tóku sæti á vettvangi
Sameinuðu þjóðanna og voru
komnir þar á bekk með hinum
stórveldunum fjórum. Sendi-
menn annarra ríkja hjá S.Þ.
hafa af þessu tilefni velt nokk-
uð fyrir sér þeim breytingum,
sem orðið hafa á vettvangi al-
þjóðastjórnmálanna síðan Kína
gekk í Sameinuðu þjóðirnar.
Flestar af þeim hrakspám,
sem gerðar voru fyrir ári hafa
ekki orðið að veruleika. Kín-
verjarnir hafa ekki hagað sér
jafnbölvanlega og margir
bjuggust við. Af því, sem þykir
hvað markverðast á eins árs
ferli kínversku sendinefndar-
innar í aðalstöðvunum í New
York nefna menn þetta helzt:
ÁGREININGURINN
VIÐ SOVÉT
Þar hefur opnazt nýr vett-
vangur fyrir erjur stjórnanna í
Peking og Moskvu. Skammirn-
ar ganga á báða bóga á víxl og
þykir öðrum, er standa utan
við, þetta krydda nokkuð alla
meðferð mála hjá samtökunum.
Kínverjar hafa ráðizt á Sovét-
menn fyrir að þeir studdu Ind-
land á móti Pakistönum í styrj-
öld þessara þjóða fyrir nokkru,
og ennfremur hafa þeir harð-
lega gagnrýnt stefnu Sovét-
manna í málum Miðaustur-
landa. Þeir hafa jafnvel gengið
svo langt að fordæma hernað-
arinnrás Sovétríkjanna í Tékkó-
slóvakíu 1968.
STJÓRNMÁLASAMBAND
VIÐ 10 RÍKI Á ÞESSU ÁRI
Öll framkoma og málatil-
búnaður Kínverjanna hjá Sam-
einuðu þjóðunum er skoðað
sem hluti af því alþjóðlega
markmiði þeirra að taka upp
að nýju sambönd við umheim-
inn, er rofnuðu í menningar-
byltingunni. í miðjum október
síðastliðnum höfðu Kínverjar
tekið upp stjórnmálasamband
við 77 ríki, þar af höfðu 24
bætzt við á undangengnum
tveimur árum. Á þessu ári einu
hefur Peking-stj órnin tekið upp
stjórnmálasamband við 10 ríki,
þar á meðal Japan og Vestur-
Þýzkaland.
Fram til þessa hafa Kín-
versku fulltrúarnir hjá S. þ.
fyrst og fremst notað tímann
til að kynnast marghliða starfi
samtakanna. Lítið hefur borið
á, að þeir vildu sýna veldi sitt.
Þó hefur Kínverska alþýðulýð-
veldið einu sinni beitt neitun-
arvaldi í öryggisráðinu til að
koma í veg fyrir, að Bangla-
desh fengi aðild að Sameinuðu
þjóðunum, eins og Sovétríkin
höfðu lagt til.
NAFN FORMÓSU
ÞURRKAÐ ÚT
í einu hefur Kínverska al-
þýðulýðveldinu orðið verulega
ágengt í aðalstöðvunum í
New York. Nafn þjóðernissinna-
stjórnarinnar á Formósu hefur
verið gjörsamlega afmáð. Full-
trúum hennar hefur ekki að-
eins verið vísað úr Sameinuðu
þjóðunum sem slíkum heldur
ýmsum nátengdum alþjóðasam-
tökum. Að kröfu alþýðulýðveld-
isins er Formósa ekki lengur
nefnd á nafn í ýmsum tölfræði-
legum upplýsingaritum S. þ.
um lönd og þjóðir heims. Jafn-
vel hefur marmaraplata, sem á
voru letruð nokkur spakmæli
Konfúsíusar verið rifin nið-
ur af vegg í aðalstöðvunum, af
því að á henni stóð að hún
væri gjöf frá stjórn Formósu.
KÍNVERJAR BIÐLA TIL
„ÞRIÐJA HEIMSINS“
Kínverjarnir reyna mjög að
höfða til fulltrúa „þriðja heims-
ins“ svonefnda, er þeir mæla
úr ræðustóli hjá S. þ. Þeir
segja, að bæði Sovétríkin og
Bandaríkin séu risaveldi, en
Kína sé þróunarland og hafi
því næmari skilning á vanda-
málum „þriðja heimsins".
í framhaldi af slíkum yfir-
lýsingum hafa Kínverjar veitt
umræddum ríkjum efnahags-
aðstoð. Á þessu ári hafa þeir
t. d. veitt níu löndum í Afríku,
Asíu og S—Ameríku 318 millj-
ón dollara lán með afargóðum
skilmálum.
Á öðru sviði kemur ríki-
dæmi Kínverja vel fram. Þjóð-
ernissinnar lögðu árlega fram
4% af heildarfjárhagsáætlun
S. þ. eða um 7 milljónir doll-
ara. Fulltrúar alþýðulýðveldis-
ins segjast aftur á móti ætla að
hækka þessa upphæð í 7% ár-
lega á næstu fimm árum.
20
FV 11 1972