Frjáls verslun - 01.04.1976, Page 27

ur og meðal nýfæddra barna
eru 1059 drengir á móti hverj-
um 1000 stúlkum.
Sænska þjóðfélagið tók að
breytast úr bændasamfélagi í
iðnaðarsamfélag seint á síðustu
öld um leið og eftirspurn eftir
timburvörum jókst á erlendum
mörkuðum, uppbygging járn-
brautanna var hafin og vélvæð-
ing í landbúnaði hleypti fjöri
í iðngreinar, verzlun og sam-
göngur. Atvinnutækifærum í
þessum greinum fjölgaði úr 355
þús. 1860 í 513 þús. árið 1900.
Árið 1950 höfðu 65,3% þjóðar-
innar lífsviðurværi sitt af þess-
um atvinnugreinum. Þá hafði
landbúnaðurinn að sama skapi
dregizt saman úr 78% í 25%
og opinber þjónusta var komin
á svipað stig og hún hafði verið
1850, eða um 10%. Tuttugu ár-
um síðar, eða árið 1970, voru
aftur á móti aðeins 8,1% þjóð-
arinnar í landbúnaði og skógar-
höggi, en 40% 1 iðnaðinum.
Opinber þjónusta, einkanlega
heilbrigðis- og skólamálin, hafa
tekið til sín síaukinn mannafla.
Að þjónustu og verzlun hjá op-
inberum aðilum og einkafyrir-
tækjum störfuðu 51,3% allra
vinnandi Svía árið 1970.
0 IJtlendingar 5°/o
vinnuafls
Vinnandi menn í Svíþjóð
munu nú vera rétt liðlega fjór-
ar milljónir. Um 5% af þeim
fjölda eru útlendingar, sem leit-
að hafa atvinnu í Svíþjóð og
setzt þar að. Nú eru 400 þús.
erlendir ríkisborgarar búsettir
í Svíþjóð og 250 þús. hafa feng-
ið sænskan ríkisborgararétt. Til
samanburðar má geta þess, að
1960 voru erlendir ríkisborgar-
ar í Svíþjóð 190 þús. talsins.
Ríflega 62% útlendinganna eru
frá hinum Norðurlöndunum, að-
allega Finnar, 19% frá
Miðjarðarhafslöndum, aðallega
Júgóslavar, 13% frá öðrum
Evrópulöndum og 6% frá lönd-
um utan Evrópu. Næstum helm-
ingur þessara útlendinga er
konur og um 90% allra giftra
innflytjenda búa með maka sín-
um í Svíþjóð. í hópi þessara 400
þús. útlendinga í Svíþjóð eru
140 þús. börn. Þetta fólk nýt-
ur sömu réttinda og sænskir
borgarar nema kosningaréttar-
ins og réttinda til ellilauna. Til
þess að fá sænskan ríkisborg-
ararétt þurfa Norðurlandabúar
að hafa verið búsettir í Sviþjóð
í þrjú ár en aðrir í sjö ár. Ár-
lega fá 10 þús. útlendingar rík-
isborgararétt í Svíþjóð.
# Breytt byggðaþróun
Breyttir atvinnuhættir hafa
vitaskuld haft mikil áhrif á
byggðaþróun í Svíþjóð. Um 6,6
milljónir, eða 81,3% þjóðarinn-
ar búa í bæjum og borgum og
tíu stærstu sveitarfélögin, þar
sem íbúar eru 100 þús. eða
fleiri, hafa 41% allrar þjóðar-
innar innan sinna vébanda. Að-
eins 10% búa í sveitarfélögum,
þar sem íbúar eru færri en
2000.
í hlutfalli við heildaríbúa-
fjölda landsins hefur íbúum
stórborganna Stokkhólms,
Gautaborgar og Málmeyjar
fjölgað úr 18,7% árið 1850 í
36% árið 1970. Á tímabilinu
1950-1970 varð 82,5% af fjölg-
un þjóðarinnar á tveim svæð-
um, annars vegar í kringum
Málaren með Stokkhólm sem
miðkjarna en hins vegar á vest-
urströndinni með Gautaborg og
Málmey sem miðkjarna. Næst-
um helmingur allrar sænsku
þjóðarinnar býr nú á þessum
tveimur svæðum.
Síðustu spár sænsku hag-
stofunnar gera ráð fyrir hægari
fólksfjölgun en áður. Ef inn-
flutningur erlendra ríkisborg-
ara heldur áfram að því marki
að 10 þús. komi á ári hverju
mun fólksfjölgunin verða 3,2
pro mille í ár og 1,4 pro mille
árið 2000. Án þessa innflutn-
ings fer sænsku þjóðinni að
fækka eftir 1991.
FV 4 1976
27