Frjáls verslun - 01.04.1976, Qupperneq 98

AUGLÝSING
Johan Rönning hf.:
Getum við flutt innlenda
orku til meginlandsins?
Já, tæknilega er þctta mögu-
legt því að árið 1954 var fyrst
flutt raforka mcð háspenntum
jafnstraum frá Svíþjóð til Got-
lands.
Það var sænska rafmagnsfyr-
irtækið ASEA sem hafði um
margra ára skeið unnið að rann-
sóknum og tilraunum á sviði
orkuflutnings sem gerði slíkan
flutning á orku að veruleika.
Og þessi tækni ASEA hefur
verið notuð víða um heim, með-
al annars í Evrópu, Ameríku og
Japan.
Orkuflutningur með há-
spenntum jafnstraum er notað-
ur þegar flytja þarf raforku
miklar vegalengdir jafnt yfir
land sem sjó. Mesta vegalengd
sem slíkir orkuflutningar hafa
verið gerðir með þessari tækni
eru 1700 km og samanlagt afl
yfir 6000 MW, en það samsvar-
ar orku frá 30 Búrfellsstöðvum.
Við getum því auðveldlega
flutt raforku frá íslandi til
Skotlands með því að nota
tækni ASEA, en hinsvegar ber
okkur fslendingum að nýta
okkar eigin orku hér heima,
því með því sköpum við mest
verðmæti bæði gagnvart inn-
lendum markaði sem og út-
flutningi.
44000 STARFSMENN
ASEA er stærsti raftækja-
framleiðandi á Norðurlöndum
og eitt af 10 stærstu fyrirtækj-
um sinnar tegundar íheiminum.
Fyrirtækið var stofnað af E.
Fredholm árið 1883 þá undir
nafninu Elektriska AB. Fyrir-
tækið var stofnað til þess að vís-
indamaðurinn J. Wennereröm
gæti notfært sér það til að fram-
leiða uppfinningar sínar á raföl-
um og einkaleyfi á 3-fasa tækn-
inni.
Árið 1890 var nafni fyrirtæk-
isins breytt í ASEA og tveim
árum síðar flutti það starfsemi
sína frá Arboga til Vásteras en
þar eru nú aðalstöðvar þess, og
þar fer svo til mest af fram-
leiðslunni fram. Dótturfyrir-
tæki og umboðsfyrirtæki ASEA
eru nú starfandi í flestum
löndum heims. Starfsmenn
ASEA á síðasta ári voru tæp-
lega 44000 þar af rúmlega 8000
utan Svíþjóðar.
Johan Rönning hf. er um-
boðsaðili ASEA á fslandi.
í verksmiðjum fyrirtækisins
eru m.a. framleiddir rafmótor-
ar og rafalar, rafmagnsspenn-
ar, aflrofar, rafmagnsjárnbraut-
ir, sporvagnar, lyftikranar, raf-
búnaður fyrir skip, lyftur og
margt fleira.
Johan Rönning hf. selur aðal-
lega alls konar rafbúnað og
tæki til rafveitna, iðnaðar, land-
búnaðar og skipasmíðastöðvar.
Meirihluti allra rafmótora, sem
seldir hafa verið á íslandi eru
frá ASEA.
ASEA notar árlega mikið
fjármagn til tilrauna og rann-
sókna enda hafa þeir verið leið-
andi á sínu sviði í heiminum
með tækninýjungar, og fyrir
utan orkuflutninig má meðal
annars nefna framleiðslu þeirra
á iðnaðardemöntum, vélar, er
framleiða sérstakar stálblöndur
við háan þrýsting og hita, eins
eru þeir framarlega í kjarn-
orkurannsóknum og hafa byggt
mörg kjarnorkuver.
HVAÐ HEFUR ASEA GERT
A ÍSLANDI?
Fyrsta virkjunin fyrir
Reykjavíkursvæðið var Elliða-
árstöðin. Árið 1921 voru teknir
í notkun fyrstu raflarnir frá
sænska fyrirtækinu Elektro-
mekano, sem nú er hluti af
ASEA.
Árið 1933 var bætt við einni
vél í Elliðaárstöðina frá danska
fyrirtækinu Titan sem er dótt-
urfyrirtæki ASEA.
Árið 1937 voru teknar í notk-
un tvær vélar í Ljósafossraf-
stöðinni við Sog og síðan 1959-
60 allar vélar í Steingrímsstöð.
Ein vél frá ASEA var sett í
rafstöðina við írafoss, og
skömmu eftir stríð afgreiðir
ASEA allan rafbúnað fyrir
Andakílsárvirkjun og 1964 all-
an rafbúnað í Laxárvirkjun II.
Einnig hefur ASEA afgreitt
hluta af rafbúnaði í virkjanir
við Mjólká og Lagai’foss.
220 kw tengivirki við Geit-
háls og Búrfell var stækkað og
nú síðast 1974 var tekinn í notk-
un rafbúnaður í 130 kw að-
veitustöð Rafmagnsveitu
Reykjavíkur. Einnig er allur
tækjabúnaður í nýju spenni-
stöðinni við Korpu frá ASEA
og eru framkvæmdir þar á loka-
stigi.
Allar spennistöðvar, sem
byggðar verða í tengslum við
byggðalínu frá Reykjavík til
Akureyrar verða frá ASEA og
sömuleiðis háspennutæki í
Kröfluvirkjun ásamt öllum
tækjabúnaði í Skeiðfossvirkjun
við Siglufjörð.
Af þessu má sjá að þetta
sænska fyrirtæki hefur verið
með í uppbyggingu íslensks raf-
orkuiðnaðar frá byrjun.
Orkan er eina náttúruauð-
lindin sem við höfum ekki enn
fullnýtt. Af raforku er aðeins
virkjað um 8% af virkjanlegri
orku. Því ber okkur að nýta
þessa auðlind sem mest því að
það verður vegna hennar sem
hægt er að skaoa atvinnu fyrir
óbornar kynslóðir.
94
FV 4 1976