Frjáls verslun - 01.06.1976, Blaðsíða 45

sýnar. Hitt er og það, að þátt-
taka af hálfu alþingismanna
hefur verið mjög dræm. Hvort
þar liggur til grundvaliar
áhugaleysi eða annir skal ég
ekki segja.
F.V.: — Hvað er langt síðan
þú hófst afskipti af málefniun
iðnaðarins og iðnrekstri og
hver var forsaga þess að Plast-
prent var stofnað?
Haukur: — Ég fór til þess
að gera snemma að taka þátt
í félagsstarfi á sviði þess at-
vinnulífs, sem ég var tengdur.
Ég lærði útvarpsvirkjun hja
Ríkisútvarpinu og vann þar um
10 ára skeið. Síðan rak ég við-
gerðarfyrirtæki á því sviði með
öðrum önnur 10 ár, en sagði
svo skilið við það fag. Á þessu
tímabili tók ég all mikinn þátt
í félagslífi iðnaðarmanna, sat á
Iðnþingum um nokkurra ára
skeið og var formaður Félags
útvarpsvirkja tvö síðustu árir:,
er ég starfaði í iðninni Svo
færðist það yfir til samtaka iðn-
rekenda, þegar út í iðnrekstur
kom.
Ég var í stjórn Félags ísl.
iðnrekenda i 11 ár, en er nú í
bankaráði Iðnaðarbankans og
hef umsjón með útgáfu blaðs-
ins íslenzkur iðnaður.
Þetta eru megin þæitth' af-
skipta minna af félagsmálum
iðnaðarins. í gegnum þau störf
hef ég kynnst mörgu góðu fólki,
sem veruleg ánægja hefur ver-
ið að hafa samskipti við. Einnig
er það þroskandi og gefur
manni miklu betri mynd af
málum viðkomandi atvinnuveg-
ar og atvinnulífi landsmanna í
heild. Þá hlýtur það óhjá-
kvæmilega að leiða til kynna
við marga stjórnmála- og
embættismenn, því að hags-
munasamtök þurfa eðli sínu
samkvæmt ekki sízt að róa á
þau mið og hvarvetna að reyna
að verja fleytuna áföllum í
öldugangi hinna félagslegu
átaka.
F.V.: — Hver er reynslan af
samskiptum þínum við stjórn-
mála- og emhættismenn?
Ha,ukur: — Þessu er vand-
svarað. Reynslan er góð og
reynslan er ekki góð. Mín skoð-
un er sú, að stjórnmálamenn
vilji sínu samfélagi yfirleitt vel.
Úr framleiðslusal.
En fyrir þá er vandsetið. Mjög
margir þeirra eru fulltrúar
ákveðinna hagsmunahópa. Hlý t-
ur því oft að vera erfitt fyrir
þá að gera upp hug sinn, hvort
þeir skuli túlka þau hags-
munasjónarmið í þrengsta
skilningi, eða að líta víðara á
málin.
Margir hafa komizt til áhrifa
og valda vegna of mikilla lof-
orða til sinna manna, sem. erfitt
getur verið að standa við þeg-
ar á reynir. Þá hefst flóttinn.
Sterkir leiðtogar komast ekki í
þessa aðstöðu. Þeir hafa for-
göngu um að móta almennings-
álitið og víkja lítt af þeirri
stefnu, þótt móti blási í bili.
En það er eitt, sem ég hef
alltaf undrast. Það er hin ein-
kennilega árátta þeirra manna,
sem komast til einhverra
áhrifa, að vilja ráðskast með líf
og athafnir annarra. Það virð-
ist vera trúaratriði margra
stjórnmála- og embættismanna,
að þeir hafi miklu betra vit
á því en t. d. ég og þú, hvað
sé okkur fyrir beztu. Hverjum
mundi detta það í hug nú, að
æskilegt væri, að enginn mætti
gera við útvarpsviðtæki nema
ein ríkisstofnun. Svona var
þetta í 15-20 ár. f 30 ár mátti
enginn flytja inn útvarpsvið-
tæki nema ein einkasala. Um
tíma var einkasala líka á bíl-
um, hjólbörðum, öllum raf-
magnstækjum og raflagnarefni.
Aðeins einn maður var einráð-
ur yfir því flestu. Hvílik völd!
Þetta steinaldarfyrirkomulag
er nú búið að hlaupa sitt skeið.
Þá var ekki amalegt að vera
innundir hjá stofnuninni að
Skólavörðustíg 12. Leyfi fyrir
öllu. Þá var gaman að fá leyfi
— og sjálfsagt gaman að veita
leyfi. En það kom í Ijós, að
við þurftum ekki þessarar for-
sjár.
F.V.: — En hvert stefna þá
ríkisafskiptin?
Ha,ukur: — Nú beinast af-
skiptin fyrst og fremst að fjar-
málunum, þegar sköttunum er
sleppt, Að sjálfsögðu þurfa fjár-
mál hvers þjóðfélags heildar-
stjórnar eins og aðrir þættir
samfélagsins, en öllu má of-
gera.
Mér er minnisstætt atvik frá
því fyrir um 25 árum. Eysteinn
Jónsson var þá fjármálaráð-
herra. Hann bauð fulltrúum, af
Iðnþingi í kaffi á Hótel Borg.
Talið barst að fjárskorti og
undirbúningi stofnunar Iðnað-
arbankans. Hann hvatti alla
velunnara iðnaðar til að leggja
sitt sparifé þar inn, þegar til
kæmi, og var hinn ágætasti.
Bankinn var stofnaður og vel-
unnarar iðnaðar fóru að leggja
sparifé sitt inn.
En smátt og smátt kemst rík-
isvaldið að þeirri niðurstöðu, að
sparifjáreigendur og forráða-
menn banka og sparisjóða haii
ekki vit á því, hvernig fénu
skuli ráðstafað. Það fer að seil-
ast inn í þessar lánastofnanir
eftir fé til að ráðstafa því sjálft.
Nú tekur það 35% af öllu spari-
fé, 25% fer til svo kallaðrar
„bindingar“ í Seðlabankanum,
en 10% til þess sem kallað er
„framkvæmdaáætlun ríkisins".
Innstæður í Iðnaðarbankanum
eru nú 3000 milljónir. Ríkið er
búið að ná í næstum því 1000
milljónir af því til eigin ráð-
stöfunar. Hví er svo iðnaðurinn
í erfiðleikum með rekstursfé?
En það er ekki nóg með
þetta, heldur tælir ríkisvaldið
sparifjáreigendur til að taka fó
sitt út úr bönkum til kaupa á
skuldabréfum, og notfærir sér
þar óspart skugga verðbólg-
unnar.
En allar gjörðir hafa sínar
björtu hliðar. Ríkið er hluthafi
í Iðnaðarbankanum. Framlag
ríkisins til bankans er eftir því
sem ég bezt veit um 10 milljón-
ir króna.
FV 6 1976
45