Frjáls verslun - 01.10.1977, Qupperneq 45

ast neitað viðtölum, sem ætl-
unin hefur verið að senda í út-
varpi til A-Evrópu, starfsmönn-
um BBC hefur verið neitað um
vegabréfsáritun til Tékkósló-
vakíu og Ungverjalands og
reyndar láta tékknesk stjórn-
völd enn trufla útvarpssending-
ar BBC. Öll umræða í útvarps-
sendingum um skoðanir og að-
gerðir andófsmanna i Sovét-
ríkjunum fer mjög í taugarnar
á ráðamönnum þar eystra. Blöð
og aðrir opinberir fjölmiðlar
hafa líka harðlega mótmaelt
slíku útvarpsefni BBC og í
seinni tíð hafa sovézk yfirvöld
tekið upp þann háttinn að
senda „persónuleg“ bréf, sem
skrifuð eru í nafni einstaklinga,
til að láta í ljós vanþóknun
sína. Þess er hins vegar ekki
gætt, að orðalagið á þessum
bréfum er mjög svipað ef ekki
það sama!
RÆTT VIÐ MOSKVU-
FRÉTTARITARA
Hjá Associated Press hittum
við David Mason, sem nú er yf-
irmaður fréttastofunnar í Lond-
on, en hann hafði áður starfað
um árabil sem forstöðumaður
skrifstofu AP í Moskvu. Hann
sagðist hafa orðið þeirri stundu
fegnastur þegar hann fékk að
flytja þaðan til London. í orði
kveðnu þættust Sovétmenn
heimila fréttaflutning vest-
rænna fréttamanna vestur yf-
ir járntjald, en hins vegar væru
þeim gerð störfin svo erfið að
enginn_ .entist til að standa í
þeim til lengdar. Mjög rækilega
er fylgzt með öllum skrifum
fréttamannanna um Sovétríkin
og ef eitthvað þykir athugavert
eru þeir teknir fyrir og lagðar
fyrir þá gildrur. Falli menn í
gildruna er þeim umsvifalaust
vísað úr landi eða synjað um
landvist í Sovétríkjunum, ef
þeir eru staddir annars stað-
ar, þegar látið er til skarar
skríða gegn þeim. Sagði Mason,
að þetta lágkúrulega framferði
stjórnvaldanna væri gjörsam-
lega óþolandi til lengdar og
engin merki væru þess sjáan-
leg ,að Sovétmenn agtluðu að
virða ákvæði Helsinki-sáttmál-
ans um aukið olnbogarými til
upplýsingamiðlunar milli aust-
urs og vesturs.
TÖLVUVÆÐING í
FRÉTTASTOFU
Aðstoðarmaður Masons,
Bandarikjamaðurinn Byron Bel-
kind, gerði okkur í stuttu máli
grein fyrir sögu AP og sýndi
okkur fjarskiptamiðstöð frétta-
stofunnar í London og aðstöðu
fréttamannanna, sem taka á
móti skeytum víðs vegar að úr
veröldinni og senda þau áfram
til áskrifenda að fréttaþjónustu
AP í öllum heimsálfum. Frétta-
mennirnir. sitjá fyrir framan
tölvuskerma, því að nú skrifa
þeir frásagnir sínar beint inn
á tölvuheila og hann matar síð-
an fjafskiþtatækin á útsending-
Byron Belkind, aðstoðarfor-
stöðumaður AP. í London.
arefni. Frá því að fréttaskeyti
kemur inn frá fjarlægum
heimshluta og þar til það er
tilbúið til sendingar áfram líða
ekki nema ein eða tvær minút-
ur. Þannig var t.d. um skeyti
sem barst á telex frá Kenya,
þegar við vorum staddir i
fréttastofunni. Það fjallaði um
siðustu uppátæki Idi Amin, þeg-
ar hann ,,hvarf“ um skeið af
yfirborðinu og menn héldu
hann dauðan. Eftir örskamma
stund var þetta skeyti komið
inn í fjarskiptakerfi AP og sent
út um allan heim.
SAGA AP
Associated Press var upphaf-
lega samband sex dagblaða í
New York, sem með samstarfi
vildu lækka kostnað við frétta-
öflun utan borgarinnar. Það er
talið að meira en milljarður
manna í heiminum hafi aðgang
að fréttum eða myndum, sem
AP sendir frá sér á degi hverj-
um. Upphafsstafirnir frægu
— (AP) — birtast í inngangi
frétta á hundruðum tungumála.
Meir en 10 þúsund dagblöð og
útvarps- og sjónvarpsstöðvar i
rúmlega 110 löndum fá fréttir
AP daglega. Starfandi hjá
fréttastofunni eru 2500 frétta-
menn og ljósmyndarar í 60
löndum utan Bandaríkjanna og
David Mason, fyrrverandi for-
stöðumaður Moskvuskrifstofu
AP og núverandi forstöðumað-
ur fréttastofunnar í London.
í 107 borgum innan þeirra. Þar
að auki eru hundruð annarra
fréttaritara í hlutastarfi við öfl-
un frétta og mynda fyrir frétta-
stofuna.
Stjórn AP er þannig skipuð,
að 18 blaðaútgefendur í Banda-
ríkjunum og eigendur útvarps-
og sjónvarpsstöðva eru kjörnir
til þriggja ára af samtökum
útgefendanna, sem að frétta-
stofunni standa. Heildarútgjöld
FV 10 1977
55