Frjáls verslun - 01.07.1980, Blaðsíða 15

„Skripaleikur einnán
viðeigandi efnahags -
ráðstafana”
Dómur margra sérfræðinga
um gjaldmiðilsbreytingu
Framtöl og álagning gjalda fyrir árið 1980 skulu vera í gömlum
krónum, en raunverulegir skattar og gjöld og álagningarseðlar
þeirra vegna skulu vera í nýjum krónum. Hið sama á við um meðferð
mála fyrir dómstólum, þegar fyrirtekt mála hófst fyrir 1. janúar 1981
og tilgreindar fjárhæðir eru í gömlum krónum.
Engir augljósir
annmarkar
Að mati Eiríks Tómassonar, lög-
fræðings og fyrrum aöstoðar-
manns dómsmálaráðherra, Ólafs
Jóhannessonar, er enga augljósa
annmarka að sjá á gjaldmiðils-
breytingunni. Hins vegar var það
skoðun hans, eins og margra
annarra, sem FV ræddi viö, að það
væri grátlegt að tækifærið væri
ekki notað til jafnhliða róttækra
efnahagsráðstafana. Hefur hann
þó þá trú að gjaldmiðilsbreytingin
kunni að vekja almenning til um-
hugsunar um fjármál sín, og fari
svo, sé breytingin réttlætanleg.
Gæta þarf sérstaklega að
útgáfudögum skjala
Baldur Guðlaugsson, lögfræð-
ingur, tók í sama streng og Eiríkur
og taldi að lagalegir annmarkar
væru ekki fyrirsjáanlegir. Sýnist
honum sem aðalmálið sé, fyrir
einstaklinga og fyrirtæki, sem
höndla með viðskiptaþapþíra, að
vel sé gætt að útgáfudegi og sé
hann ekki ákveðinn, skuli vand-
lega getið um hvort skuldbindingin
á viðkomandi pappír sé í gömlum
eða nýjum krónum.
Lögunum samkvæmt breytist
sérhver fjárhæð í dómi (sátt),
skuldabréfi, skuldaviðurkenningu,
víxli, tékka, leigusamningi, hluta-
bréfi og öðrum skjölum, sem til
greiðslu eru í krónum eða lofa
greiðslu í krónum, og út hafa verið
gefin fyrir 1. janúar 1981.
Þar sem algengt er að skulda-
og greiðsluskjöl, t.d. víxlar og
tékkar, séu afhent ódagsett til
tryggingar greiðslu á skuldbind-
ingu, tók Baldur sérstaklega fram
að slíkt væri varasamt um og yfir
næstu áramót þar sem útgáfu-
dagur skjals væri aðalleiðarvísir
um það, hvort greiðsluskuldbind-
ing er í gömlum eða nýjum krón-
um.
Skrípaleikur án
efnahagsráðstafana
Ónefndur alþingismaður og
fyrrverandi ráðherra, sagði íviðtali
við FV að þetta væri skrípaleikur
einn, ef viðeigandi efnahagsráð-
stafanir væru ekki gerðar jafn-
hliða. Þegar Frakkar og Finnar
skáru tvö núll aftan af gjaldmiðli
sínum, fyrir rúmum tveim áratug-
um, hafi slíkt verið gert með þeim
afleiðingum að stórlega hafi dreg-
ið úr verðbólgu í báðum löndun-
um.
Hér þyrfti nú þjóðarvakningu á
við Ungmennafélagsvakninguna
árla þessarar aldar. Ef vel hefði
verið að málinu staðið, hefði átt að
taka upp sérstaka kennslu í öllum
skólum um peningamál almennt,
veita leiðbeiningar um sparnað og
réttafjárfestingu.ogauk þessgefa
út aðgengilegt leiðbeiningaefni
fyrir almenning, kominn af skóla-
aldri. Ekkert af þessu væri í bígerð
og því vofði sú hætta yfir að ungt
fólk, sem gengi í gegnum þessa
breytingu nú og sæi síðan verð-
gildi krónunnar hríðfalla á næstu
árum, missti algerlega tiltrú á
gjaldmiðli okkar og stjórnvöldum.
Verður „ungmennafélagsvaknlng" f
penlngamálum?