Frjáls verslun - 01.08.1989, Blaðsíða 55

ingar. Þau mistök sem á eftir að gera í
laxeldinu verða dýr fyrir unga at-
vinnugrein sem kemur að öllum lík-
indum til með að hafa minni áhrif í
hagkerfinu en áður var talið. Ef tekið
er á málefnum þessarar vanþróuðu
atvinnugreinar af skynsemi og for-
sjálni samfara breyttu viðhorfi fjár-
mögnunaraðila og með eljusemi
rekstraraðila jafnt í markaðsmálum,
framsetningu og framleiðslu, mun at-
vinnugreinin ná að þróast, leggja sitt
af mörkum í hagkerfinu og verða enn
við lýði að tuttugu árum liðnum.
Þýtt af Friðrik Eysteinssyni,
rekstrarhagfræðingi.
GUÐMUNDUR G. ÞÓRARINSSON, FORMAÐUR LANDSSAMBANDS
FISKELDIS- OG HAFBEITARSTÖÐVA:
ER GESTS AUGAÐ GLÖGGT?
Okkur íslendingum er ævin-
lega ávinningur að umræðu
um þau mál sem efst eru á
baugi, ef sú umræða fer fram
af þekkingu og er byggð á rök-
um. Ian Macfarlane er kunn-
ugur fiskeldi og þekkir dálítið
til á íslandi. íslendingar eiga
að taka umræðu hans vel og
halda henni áfram. Þar með er
ég ekki að taka undir hans
sjónarmið.
ÖRFÁAR ATHUGASEMDIR
1. Vandamál Norðmanna í skjól-
góðum og hálflokuðum fjörðum eru
vaxandi; sjúkdómar og mengun.
Því snýst umræðan í Noregi nú í
vaxandi mæli um eldi á landi.
2. Macfarlane tekur allt of djúpt
í árinni, varðandi kvíaeldi á Islandi.
Dæmi: ISNO hefur rekið kvíaeldi
um árabil með góðum árangri og er
nú að „færa út kvíamar“, t.d. til
Vestmannaeyja. Hitt er rétt að þar
sem sjór er heitastur við Suðurland
er skjól minnst. Þar sem skjól er
mest í fjörðum er sjór kaldari og
meiri hætta á undirkælingu. Mac-
farlane gleymir möguleikanum á
fareldi, þ.e. samspili landeldis og
kvíaeldis, sem kann að vera mjög
vænlegur kostur.
3. Stóru landstöðvarnar á ís-
landi eru byggðar að frumkvæði
Guðmundur G. Þórarinsson.
Norðmanna sem hafa mesta
reynsluþjóðaílaxeldi, sbr. íslands-
lax og Lindalax. í þeim tilvikum
kemur féð og í miklum mæli frá
Noregi, eða Norðmönnum.
4. Þróun landstöðva hefur orðið
mikil á íslandi á sl. 5 árum. Kostir
landeldis eru meðal annars:
a. Unnt er að stýra eldisþátt-
um s.s. hitastigi, seltustigi,
straumhraða, súrefnismagni
o.s.frv.
b. Unnt er að stýra umhverf-
isþáttum.
c. Unnt er að bjóða stöðugt á
markað lax af ýmsum stærðum
og gæðum.
d. Dauði er minni en í kvía-
eldi.
e. Unnt er að stýra fóður-
notkun nákvæmar.
5. Nýjustu niðurstöður, sbr.
Aqua-Nor í Þrándheimi, eru þær að
unnt sé að framleiða tvisvar til
þrisvar sinnum meira af laxi í lands-
töðvum en áður var ætlað. Þetta
gjörbreytir hagkvæmni landstöðva.
Á ráðstefnu í Þrándheimi nýlega
var samdóma álit fulltrúa hinna
ýmsu þjóða að íslendingar væru
lengst komnir allra þjóða í þróun
landstöðva.
6. Margt er rétt í því sem fram
kemur hjá Macfarlane um fjár-
mögnun framkvæmda og rekstrar
sbr. verð o.fl. Það rek ég ekki hér
en vísa til greina minna um þau efni.
Þau mál hér eru ótrúlegt rugl og
ekkert í samræmi við þau afurða-
lánakerfi sem keppinautar okkar
hafa byggt upp.
7. Fiskeldi er mjög vaxandi
grein. Fiskurinn er að verða hús-
dýr. íslendingar hafa gríðarlega
möguleika á þessu sviði, sbr. gott
ferskt vatn, hreinan sjó, gott um-
hverfi, mögulega fóðurframleiðslu,
jarðhita og raforku. íslendingar
hafa ekki efni á að dragast aftur úr í
þessari grein.