Frjáls verslun - 01.08.1998, Blaðsíða 25

VIÐTAL
um allan heim. Hlutverk NIB er að auðvelda norrænum fyrirtækjum
að keppa í þessu nýja umhverfi, sem oft felur í sér samstarf yfir landa-
mærin.“
Þú neftiir evrópska myntsambandið, EMU. Hver verða
helstu áhrif þess?
„Áhrif þess eru þegar orðin mjög mikil því þær þjóðir sem ætla
að taka þátt í því hafa orðið að beita sig meiri aga í efnahagsstjórn
en þær hafa ástundað til þessa, margar hveijar. Megináhrif sam-
bandsins verða þau í upphafi að öll verslun innan þeirra 11 ríkja
sem verða með frá byrjuri verður innlend í þeim skilningi að sama
mynt verður notuð í öllum ríkjunum, viðskipti einfaldast og verð-
samanburður verður auðveldur. Hin sameiginlega mynt EMU,
evra, verður reikningseining NIB. Upptaka hennar er jákvæð fyr-
ir bankann. Yfirlýst markmið EMU er einnig að fylgja peninga-
málastefnu sem haldi verðbólgu niðri, sem í raun segir að hún
verði á bilinu 0% til 2%. Menn segjast ekki stefna að því að geng-
isstefna verði virk í þeim skilningi að gengi verði varið og segja
slíka stefnu jafnvel geta verið hættulega EMU. Manni finnst
stundum að menn neiti því svo ákaílega að þeir ætli að verja
gengi Evrópumyntarinnar að mann grunar jafnvel að þeir tali sér þvert um
hug. Enginn vafi er á að gengishlutfall bandaríkjadals og evru verður afar mikilvægt."
Jon a skrifstofu sin«i í t. .
fotingabankanum á %nkainutn- Þa* far meira fyrir Nnr
margan grunar.
núljórðum króna.
Hvað um þá sem standa utan myntsambandsins?
„Þeir sem standa þarna fyrir utan af frjálsum vilja, Bretland, Danmörk og Svíþjóð, gera
það fyrst og fremst af pólitískum ástæðum vegna þess að almenningsálitið er á móti því að
þjóðirnar hætti að nota eigin mynt. I viðskiptalífinu er mun meiri stuðningur við EMU í öll
um þessum löndum en hjá almenningi. Danir myndu líklega eiga auðveldast með að ganga
í myntsambandið þvi þeir hafa lengi haldið gengi dönsku krónunnar mjög nærri þýska
markinu og líklegast er að þeir muni halda áfram svipaðri stefnu gagnvart evrunni. Gengi
sænsku krónunnar hefur verið óstöðugra en þeirrar dönsku en mikil viðskipti við lönd inn-
an myntsambandsins, og kannski ekki síst viðskipti og samkeppni við Finna, gætu leitt til
þess að að Svíar gengju einnig í bandalagið. Erfiðast er að segja fyrir um hvað Bretar gera.
Viðskipti við Bretland eru rúmur fimmtungur viðskipta þeirra ríkja sem standa innan
myntsambandsins, þannig að það skiptir miklu máli að Bretar séu ekki úr takti við félaga
sína í Evrópusambandinu. Nýlega fékk Englandsbanki aukið fijálsræði en hefur það hlut-
verk að ná markmiðum rikisstjórnarinnar um lága verðbólgu. Þetta styrkir trú manna á
peningastefnu Breta, en það að þeir eru enn utan EMU mun valda vanda.
Reynslan af EMU-aðild hefur verið einkar jákvæð í umróti síðustu vikna á gengis- og
tjármálamörkuðum í kjölfar fiármálakreppu í Asíu og ólgu í Rússlandi. Löndin innan
EMU hafa staðið þetta af sér betur en löndin sem utan standa.“
Hvað um Islendinga?
„I þessu sambandi þarf náttúrlega að hafa hugfast að aðild að EMU fæst aðeins með
aðild að Evrópusambandinu. En lítum á gengisáhrifin. Ef við horfum á EFTA-löndin virð-
ast Svisslendingar líklegastir til þess að halda gengi frankans í sem bestu jafnvægi við
evruna. Gengi norsku krónunnar hefur verið óstöðugra eins og menn þekkja og að
þessu leyti eru íslendingar á sama báti. Viðskipti okkar við lönd utan myntsambandsins
eru lika meiri en Norðmanna. En því er ekki að neita að EMU-aðild fylgja ýmsir kostir
fyrir Islendinga. Kostnaður við viðskipti við löndin innan bandalagsins yrði minni því not-
uð yrði sama mynt og bankakostnaður minnkaði og áhætta yrði minni. Við mættum því
búast við auknum viðskiptum og meiri fjárfestingu erlendra aðila. Auk þess myndi aðild-
in hafa áhrif til lágrar verðbólgu og lægri vaxta. Þannig yki EMU-aðild trúverðugleika ís-
NAUÐSYNLEGT AÐ SELJA RÍKISBANKANA
„Ég tel nauösynlegt að selja ríkisbankana og leyfa sameiningu þeirra. Við getum lært
margt af því hvernig SE-bankinn í Svíþjóð stóð að samruna við Trygg-Hansa
tryggingafélagið."
lenskrar efnahags-
stjórnar. Islendingar fengju aðeins með að-
ild að samstarfinu áhrif á ákvarðanatöku
um peningastelhu á svæðinu, þannig að
með því að standa utan myntsambandsins
eru menn að afsala sér áhrifum. Seðla-
bankinn hefur reiknað út að með því að
ganga í myntsambandið myndu Islending-
ar ná ávinningi sem nemur um 2% af þjóð-
arframleiðslu. Þessi áætlun tekur þó ekki
mið af hugsanlegum langtímaávinningi
vegna aukins hagvaxtar. Islendingar hljóta
Fiskimjöls-
verksmiðjur
HONNUN
SMIÐI
ÞJONUSTA
VIÐGERÐI R
= HÉÐINN 3
SM IÐJA
Stórási 6 »210 Garðabæ
sfmi 565 2921 • fax 565 2927
25