Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1958, Blaðsíða 35

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
683
Myndhöggvarinn Harro Magnussen
var af islenzku bergi brotinn
ÞAÐ VAR nokkru áður en Guð-
mundur Gamalíelsson bóksali lézt,
að eg heimsótti hann í Lækjargötu.
íbúð hans var þar uppi á lofti, en
bókabúðin niðri. Mér voru húsa-
kynni kunn, því að mörg undan-
farin ár hafði eg átt margar ferðir
til Guðmundar, til að sækja að
honum alls konar fróðleik. Var
hann manna fjölfróðastur og sann-
orðastur. Hann safnaði gömlum
bókum, og aldrei hitti maður hann
glaðari en þegar hann hafði náð
í einhverja fágæta oók. Eg held að
honum hafi þótt ]afn vænt um
gamlar bækur og öðrum þykir
vænt um reiðhestana sína. Hafði
hann og sérstaka ánægju af að
spjalla um þær.
Að þessu sinni var erindið þó
ekki að sækja að honum fróðleik
né spjalla um bækur. Eg heimsótti
hann vegna þess, að eg hafði heyrt
að hann væri lasinn. En nú sótti
eg svo að honum, að hann var með
stóra hrúgu af blöðum og._ pésum
fyrir framan sig á borðinu.
— Það var gott að þú komst,
mælti hann. Eg hefi verið að taka
til hjá mér og athuga gamalt dót,
sem eg hefi ekki litið í árum sam-
an. Og meðal annars fann eg þar
eitt blað, sem þú ættir að athuga.
Svo rétti hann mér þýzkt mynda-
blað „Ueber Land und Meer“, gef-
ið út í Berlín 1899. Á fremstu síðu
var mynd af marmaralíkneskju af
Friðrik mikla.
— Hvað á eg að gera við þetta?
spurði eg.
Tll vinstri er marmaramynd Harro
Magnússen af Friðrik mikla. Myndln
mun nú glötuð.
Harro Magnússen
— Þú átt að uppgötva listamann-
inn, sem gerði þessa mynd, sagði
hann. Hann hét Harro Magnussen.
En til skýringar verð eg að segja
þér ofurlitla sögu.
Svo settist hann á'stól og sagði
þannig frá:
— Eg nam bókbandsiðn hjá Ar-
inbirni Sveinbjarnarsyni hér í
Reykjavík og fekk sveinsbréf 1895.
Mig langaði þó til þess að læra
meira, svo að eg fór til Kaup-
mannahafnar og stundaði þar bók-
bandsiðn árin 1895—1899 og jafn-
framt munnlegt og verklegt nám
í Fagskolen for Boghaandværk.
Að því loknu helt eg til Þýzka-
lands til framhaldsnáms og var í
Berlín veturinn 1899—1900.
í Berlín komst eg í kynni við
norskan málara, sem Hans Dahl
hét og son hans með sama' nafnl,
og var hann einnig málari. Tókst
með okkur góð vinátta.
Um þessar mundir hcfðu Norð-
urlandabúar í Berlín þann sið, að
halda norrænar samkomur mánað-
arlega í Architektenhaus. Fyrir
þessum samkomum stóðu starfs-
menn við sendiráð Norðurlanda og
norrænir listamenn. Og nú var það
annað hvort fyrra hluta vetrar,
eða rétt eftir hátíðar, að Hans
Dahl eldri bauð mér á slíka sam-
komu. Þáði eg það með þökkum og
mæltum við okkur mót í anddyri
hússins.
Þegar eg kom þangað var Dahl
þar fyrir. Var hann hinn kampa-
kátasti, lék á als oddi og hrópaði
þegar hann sá mig:
„Nú get eg sýnt yður íslending!"
Síðan leiddi hann mig inn í bak-
herbergi. Þar inni sátu fjórir menn
og höfðu kampavínsflösku í ís á
borðinu fyrir framan sig. Dahl
vatt sér þegar að emum mannin-
um og segir honum ,að hér komi
hann með íslending, sem hann geti
talað við. Svo kynnti hann mann-
inn fyrir mér:
„Harro Magnússon myndhöggv-
ari“, og fór síðan.
Maðurinn stóð á fætur og heils-
aði mér eins og gömlum aldavini,
sem hann hefði ekki séð lengi. Ekki
gat hann talizt friður maður, en
vel vaxinn og gjörfulegur, og
fannst mér hann minna mig bæði
á séra Eggert Pálsson á Breiðaból-
stað og Pál V. Bjarnason sýslu-
mann.
Við tókum nú tal saman og
spurði eg hvort það væri satt að
hann væri íslendingur.