Lesbók Morgunblaðsins - 19.12.1988, Blaðsíða 43
Eftir miklar rigningar urðu hrísgrjónaekrumar eins og stöðuvötn yfir að líta.
Þessar fallegu stúlkur úr fjallaþorpi í Himalaya voru að safiia
eldiviði fyrir veturinn.
eftir því sem ofar dregur. Hávax-
in furutré skýla skógarbjörnum
og hlébörðum, sem laumast út úr
skóginum þegar skyggja tekur til
að ná sér í hest eða lamb! Ferða-
mönnum er ekki ráðlagt að vera
hér á ferð án fylgdarmanns.
Snætt á árbakkanum
Fylgdarmaðurinn er sérfróður'
um ána og hegðan silungsins.
Hann bleytir færið aðeins tvisvar
til þrisvar í sama hyl og hleypur
léttilega á milli veiðistaða. Erfiði
ber árangur. Tveimur gljáandi sil-
ungum er rennt á land. Panna og
prímus eru dregin upp og steiktur
silungur bráðnar í munni á ár-
bakkanum. Við fáum óvæntar
heimsóknir við borðhaldið —
nautahjörð kemur í ljós á milli
tijánna í fylgd stúlkubarns — og
lítil hjarðkona, með kindahjörð,
gerir máltíðina enn ævintýralegri.
Hún sest hjá okkur, þiggur matar-
bita og gapir mikið til að sýna
tennumar, sem virðast perlu-
hvítar og óskemmdar, en hún er
greinilega að biðja um peninga
fyrir tannviðgerð! Þunglamalegu
nautin, með blóðhlaupnu augun
og stóru, hringlaga hornin, hafa
lagst letilega undir skuggsælum
tijám. Þau em ekki árennileg!
BráðQörugri Qallakind
troðið í bílskott!
Við göngum að nýlega yfir-
gefnum selkofum, með bjálka-
veggjum og torfþökum, þar sem
eldur er tæpast kulnaður í glóð-
um, hittum hressa fjallabúa við
fataþvott í ánni og konur að safna
eldiviði. Jökull á hæstu tindum
ber við himin, en á vit hans
sækja margir ferðamenn. Degi er
Greinarhöfundur fyrir framan
duglega stráka, sem eru að
beija hrísinn úr þurrum
hrísknippum.
Skíða- og golfbærinn
Gulmarg
Við ökum gegnum stærsta
ferðamannabæinn á þessum slóð-
um „Gulmarg eða blómaengið".
Hér er hægt að finna flestar villt-
ar blómategundir er vaxa í Him-
alayafjöllum. Hæsti golfvöllur í
heimi er héma; 2.653 metrar yfir
sjávarmáli og býr yfir 18 holum.
Gulmarg er líka höfuðborg skíða-
íþróttar í Indlandi. Hestaleiga er
í Gulmarg. Sölumenn hennar eru
svo æstir að koma ferðamönnum
á hestbak, að bflstjóri okkar þarf
að gefa í botn til að komast und-
an hestum og mönnum! Sjónar-
sviðið verður alltaf stórbrotnara
Grænmeti sótt í fljótandi ávaxtagarða.
Bátsmenn á Demantavatni að vetrarlagi. Sjá má húsbátana í
fjarska. Hjartalaga Kashmírárin er í forgrunni og eldpottur aft-
an í bátnum.
tekið að halla, þegar bíllinn ber
okkur niður á vit indverskra ævin-
týra! Drengstauli kemur á móts
við bílinn, með fjallakind í bandi.
Kaup eru gerð og fylgdarmenn
okkar gera sér lítið fyrir og troða
bráðfjörugu dýrinu í bílskottið!
Mikil umbrot heyrast af og til úr
skottinu — verðugt undirspil fyrir
það er koma skal!
Kashmírte og
kanilhveitikökur
Frænka leiðsögumannsins býð-
ur upp á svart Kashmírte, blandað
jarðhnetum og kryddi, ásamt
ósviknum Kashmírkanilhveitikök-
um, í fjölskylduherbergi, sem
sameinar svefnhús, te- og setu-
stofu. Við drögum skó af fótum
okkar, áður en við stígum inn á
litríka gólfdýnu, sem hylur gólfið
og sjö manns sofa á. Setið er í
lótusstellingum upp við stóra
veggpúða og fjölskyldan fylgist
vel með, hvemig Kashmírkökur
og te fara í munni. „Ekki fara,
verið þið alltaf í heimsókn, það
er svo gaman að fá ykkur,“ segir
frænkan. Hvflík gestrisni!
Kannski hefðum við átt að vera
iengur.
Föst á milli strlðandi
bílstjóra
Nú er stefnt á fleygiferð heim
í húsbátinn, þar sem kvöldverður
bíður. Værð sækir á eftir útiveru
og tedrykkju, en skyndilegur háv-
aði og barsmíð — nú frá bflþaki
ekki skotti — fær mann til að
rumska! Hvað er að gerast? Allt
í kringum bílinn er hópur æstra
Indveija, sem tala hver upp í ann-
an með miklu handapati og beija
á bílþök orðum sínum til áherslu.
Þegar lengra er litið sést, að
bíllinn er klemmdur á milli stórra
flutninga- og olíubíla. Undan-
komuleið er engin! Vegna flóða
og skriðufalla em fjallvegir lokað-
ir — afleiðing er bensínskortur og
skömmtun. Við emm mitt á milli
stríðandi flutningabílstjóra, sem
allir vilja fá bensín!
í miðjum bardaga
Deilurnar magnast stöðugt.
Indveijar reykja mikið og logandi
sígarettur fljúga á milli olíutanka.
Ég bíð eftir að allt springi í loft
upp! Einhver minnist á lögreglu,
en enginn trúir á að hún geti
stillttil friðar. Fylgdarmenn okkar
gerast áhyggjufullir og ræða um
að yfírgefa bílinn, en leiðin er löng
í húsbátinn, erfitt að fá leigubíl
og kannski myndum við vekja of
mikla eftirtekt. Niðurstaðan verð-
ur að sitja áfram í bílnum. Deilan
kemst á það stig, að ég vef svört-
um klút um hár mitt til að dylja
uppmnann og set upp gleraugu —
betra að reyna að hverfa inn í
fjöldann undir svona kringum-
stæðum! Þegar langt er liðið á
nótt leysist bílaþvagan skyndilega
upp. Sá sterkasti í hópnum hafði
tekið stjómina í sínar hendur! í
húsbátnum vom móttökumar ejns
og við væmm úr helju heimt og
aldrei var sólarapprásin fallegri
við vatnið en morguninn eftir.
Handiðnaður úr
myndabók náttúrunnar
Kasmírbúar búa í fallega
skreyttri myndabók og þeir kunna
að vinna öll litbrigðin inn í undur-
fagran handiðnað, sem er eftir-
sóttur um allan heim. Skyldi sá
er kaupir Kashmírteppi, úr ull eða
silki, í einhverri heimsborgiiyjj
hugsa um alla vinnuna er býr að
baki þúsundum af lykkjum og
hnútum. Litlar lífskröfur gera
verðið hóflegt. Fislétt, næfurþunn
Kashmírsjölin em líka heims-
þekkt. Gaman er að fylgjast með
handbragði listmálara, sem festa
blómskrúð Kashmír á skálar og
vasa úr pressuðum hrísgijóna-
blöðum. Einn elsti handiðnaður
Kashmír er tréskurður. Útskorin
húsgögn, loft og veggir húsbát-
anna bera honum fagurt vitni.
Silfursmiðir em sérstök stétt í
Kashmír og handiðnin gengur
kynslóð fram af kynslóð, en
Kashmír-silfur þykir óvenju hvítt
og fágað.
Lífsævintýrið á sér
engin takmörk
Erfitt reynist að slíta sig frá
töfmm Kashmír. Umsjónarmaður
húsbátsins og leiðsögumaður í
fjallaferð — kveður með tárin í
augunum og segir: „Ég mun allt-
af bíða eftir, að þú komir til
baka.“ Hver getur staðist slíkt?
Þegar flugvélin lætur illa yfir
uppstreymi Himalayafjalla, loka
ég augunum og sé fyrir mér hæð-
ina, sem djöfullinn blundar undir,
standa á höfði í Demantavatninu
— bátana líða yfir spegilmyndina
— sé ljósin tendrast hvert af öðm
inni í bátunum eins og horft sé
inn í hola tijáboli — sé skugga
ræðara á flatbytnum líða yfir
vatnsflötinn og heyri hið mjúka
söngl bátsmannsins í takt við ár-
gutlið. Hvemig skyldu tengsl
Halldórs Laxness hafa verið við
Kashmír, þegar hann skrifaði
„Vefarann mikla frá Kashmír"?
Tímaleysi og lífsfylling blundar í
djúpi Demantavatns, þrátt fyrir
alla togstreitu og baráttu við náttv
úmöfl, sem allsstaðar fylgjá
manninum. Ég vona, að engum
Kashmírbúa skriki fótur á ísilögðu
vatninu núna um jólin, svo að
hann fái ekki glóðir elds framan
ísig úr eldpottinum! Lífsævintýrið
á sér engin takmörk í Kashmír. ’
Daglegt flug er frá höfuðborg
Indlands, Delhí, til Kashmír.
Allir ferðamenn verða að skrá
sig á flugvöllum eða öðmm
áfangastöðum inn í Kashmír,
vegna eigin öryggis. Húsbáta
er hægt að leigja um mánaða-
bil á hagstæðu verði — þrír
verðflokkar í boði. Mikið er
um ávexti og grænmeti á
matseðli í Kashmír og enginn
þarf að óttast fæðið þar. Yfir-
leitt er mjög friðsælt þama,
en Indvetjar em blóðheitir, ef
þeir reiðast eins og bensíndeil-
an sýndi! Ferðamönnum er ein-
dregið ráðlagt að fara ekki í
fjallaferðir án fylgdarmanns,
íjarlægðir miklar og hættur,
sem aðeins staðkunnugt fólk
kann að varast. Veiðileyfi
kostar eitthvað um 100-200
krónur á dag og annað verðlag
er eftir því. Til dæmis kostar
tveggja tíma þotuflug frá
Delhí til Kashmfr álíka og
ódýrt innanlandsflug hér
heima.
Oddný Sv. Björgvins
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 19. DESEMBER 1988 43