Vísir - 24.07.1978, Blaðsíða 10

10
Mánudagur 24. júli 1978 VISIR
VÍSIR
Utgefandi: Reyk japrent h/f
Framkvæmdastjóri: Davfð Guðmundsson
Ritstjórar: Þorsteinn Pálsson ábm.
úlafur Ragnarsson
Ritstjórnarfulltrúi: Bragi Guðmundsson. Fréttastjóri erlendra frétta:
Guðmundur Pétursson. Umsjón meö helgarblaði: Arni Þórarinsson. Blaða-
menn: Berglind Asgeirsdóttir, Edda Andrésdóttir, Ellas Snæland Jónsson,
Guðjón Arngrlmsson, Jón Einar Guðjónsson, Jónlna Mikaelsdóttir, Katrin Páls-
dóttir, Kjartan Stefánsson, Oli Tynes, Sæmundur Guðvinsson. Iþróttir: Gylfi
Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Gunnar V. Andrésson, Jens
Alexandersson. Utlit og hönnun: Jón Óskar Hafstelnsson, Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson Askriftargjald er kr. 2000
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson á mánuöi innanlands.
Auglýsingar og skrifstofur: Siðumúla 8. Verö i lausasölu kr. 100
Simar 86611 og 82260 eintakið.
Afgreiösla: Stakkholti 2—4 simi 86611 Prentun Blaöaprent h/f.
Ritstjórn: Siðumúla 14 simi 86611 7 Ifnur
Verkalýðsrekendur eru
hluti af flokkakerfinu
Upp á síðkastið hefur lítið eitt borið á umræðum um
stöðu og hlutverk verkalýðshreyfingarinnar í landinu.
Guðmundur J. Guðmundsson tók sér fyrir nokkrum
mánuðum það vald án verkfalla að setja á útflutnings-
höft. Hann situr nú í þeirri aðstöðu að veita útf lutnings-
leyfi eftir geðþótta sínum.
Eðlilegt er að menn spyrji, hver haf i veitt honum um-
boðtil þess að banna og leyfa útf lutning með þeim hætti,
sem gert hefur verið. I raun og veru er verkalýðshreyf-
ingin nafnið tómt. Það sem kallað er verkalýðshreyfing
er hópur verkalýðsrekenda, sem eru hluti af f lokkakerf-
inu i landinu.
Því er stundum haldið fram af gagnrýnendum verka-
lýðshreyfingarinnar, að hún sé sjálfstæður valdaaðili í
þjóðfélaginu, er sett geti stjórnmálamönnum stólinn
f yrir dyrnar án nokkurs umboðs f rá kjósendum. Þetta er
ekki alls kostar rétt. Að vísu eru verkalýðsrekendurnir
umboðslausir. Ákvarðanir þeirra um útflutningsbann
ganga til að mynda í berhögg við lýðræðislega stjórnar-
hætti.
En það er blekking að verkalýðsrekendurnir séu sjálf-
stætt afl. Þeir eru hluti af flokkakerfinu. Útflutnings-
bannið var þannig þáttur í kosningabaráttu Alþýðu-
bandalagsins, en ekki ákvörðun verkamanna um aðgerð
til þess að knýja á um hærri laun, enda Ijóst, að það hef ur
fyrst og fremst grafið undan atvinnustarfseminni í
landinu og stefnt atvinnuöryggi í hættu.
Það er fátítt að stjórnmálamenn rísi upp gegn þessu
kerfi. Ástæðan er sú, að það er í raun og veru hluti af
f lokkunum sjálf um, en ekki sjálfstætt af I þeim óviðkom-
andi. Vilmundur Gylfason sker sig þó úr í því ef ni eins og
ýmsum öðrum. Hann skrifaði fyrir helgina athyglis-
verða grein í blað Alþýðuf lokksins undir yfirskriftinni:
Hinu falska verkalýðsforystudekri verður að Ijúka.
Vilmundur minnir þar á svar Snorra Jónssonar starf-
andi forseta Alþýðusambandsins við tilmælum Bene-
dikts Gröndals um viðræður til athugunar á kjaramála
milli stjórnvalda og aðila vinnumarkaðarins. Til þess
hefur Benedikt óskorað umboð í krafti þess að hann
hef ur nú á hendi forystu um myndun nýrrar ríkisstjórn-
ar.
Þessum tilmælum hafnaði starfandi forseti Alþýðu-
sambandsins að höf ðu samráði við Lúðvík Jósepsson, en
án þess að miðstjórn Alþýðusambandsins gæfist tæki-
færi til þess að lýsa afstöðu sinni. Og enn siður spyrja
verkalýðsrekendur fólkið, sem sagt er að myndi hreyf-
inguna. Þeir taka flokkspólitískar ákvarðanir.
Vísir getur þvi tekið undir með Vilmundi Gylfasyni
þegar hann segir af þessu tilefni: „Þetta er auðvitað að
verða gjörsamlega óþolandi ástand. Einangraðir verka-
lýðsforingjar sitja i fílabeinsturnum, án nokkurra líf-
rænna tengsla við sitt fólk. Þeir ráða yfir miklu efna-
hagslegu valdi og þeir beita verkalýðshreyfingunni og
hinum einstöku verkalýðsfélögum miskunnar- og purk-
'unarlaust í þágu flokkspólitiskra hagsmuna".
Það sem kallað er verkalýðshreyf ing er lítið annað en
f lokkspólitískur verkalýðsrekstur. Það er hluti af gömlu
ólýðræðislegu flokksræðiskerfi. Verkalýðsfélögin eru
eins f jarri því að tengjast virku lýðræði eins og æðsta
stjórnin í Kreml. Fyrir þá sök eru verkalýðsrekendurnir
aðeins hluti af flokksræðiskerfinu.
Vilmundur Gylfason bendir réttilega á, að nú blása ný-
ir vindar um samfélagið. Og þeir eiga m.a. að feykja
þessum fúnu stoðum burt. En það er svolítið skrítið ef
það á einungis að vera hlutverk sósíaldemókrata að hafa
forystu þar um.
Binding af seldum vöruvíxlum í bönkum
Vandamól segja
iðnrekendur
Skapar betri þjónustu segja bankarnir
„Skyldusparnaðurinn
eða binding af seldum
vöruvíxlum sem iðnfyrir-
tækjum er gert að greiða í
bönkunum er meðal
þeirra atriða sem gera
þessum fyrirtækjum
einna erfiðast fyrir",
sagði Þórhallur Arason,
f ramkvæmdastjóri, á
blaðamannafundi sem
iðnrekendur héldu til
kynningar á vandamál-
um iðnaðarins.
Þórhallur sagöi aö allir bank-
arnir heföu tekiö upp þessa
bindingu sem þannig fer fram
aö af brúttóandvirði vöruvixl-
anna veröur fyrirtækið aö skilja
eftir 2-5% og eru þeir peningar
lagðir inn á almenna sparisjóðs-
bóksem ber 19% vexti. „Þannig
brennur hluti af þessu fé á verö-
bólgubálinu.”, sagði Þórhallur.
Upphæðin sem þannig binnst
inni á bókinni er siðan höfö til
viðmiöunar um vixlakaup af
viökomandi fyrirtæki þannig aö
t.d.fimmmilljón króna inni-
stæöa veitir heimild fyrir vixla-
kaupum fyrir tvöfaldri þeirri
upphæö eöa tiu milljónum.
„Þannig veröa fyrirtækin
sjálf aö útvega sér rekstrarfé og
fyrirgreiðslu hjá bönkunum
sem aftur er gert auðveldara að
fjármagna sjávarútveg og land-
búnaö aö vissu leyti”, sagöi
Þórhallur. „Þaö væri fróölegt
aö vita hve há sú upphæö spari-
fjár sem þannig er tilkominn, sé
i bankakerfinu”.
Þá sagöi Þórhallur aö af og til
lánuöu bankarnir i formi eigin
vixla útá hluta af þessu fé ef illa
stendur hjá viðkomandi fyrir-
tæki. Og til marks um upphæðir
á bundnu fé mætti taka að
meöalstórt iönfyrirtæki hafi
verið meö um 700 þúsund krón-
ur i bundnu fé i júni siðastliðn-
um.
„Hér er nú i fyrsta lagi um
frjálsa samninga að ræöa en
ekki skyldusparnað og bankarn-
ir sem þetta fyrirkomulag hafa
telja þetta vera viðskipta-
mönnum til mikilla hagsbóta.
Þetta er handveösett fé og ef
fyrirtæki vill draga saman
seglin eöa hætta þá er þetta fé
opið, bankarnir halda þvi ekki
eftir” sagði Stefán Hilmarsson,
bankastjóri i Búnaðarbankan-
um.
Hann sagöi aö meö þessu
fyrirkomulagi væri hægt að
veita þeim aukin vöruvixla-
kaup.
„Aðalatriöi málsins er það,
sagöi Stefán. „Aö þetta hefur
gert okkur kleift að afnema svo-
kallaða kvóta þar sem eitt fyrir-
tæki hefur ákveöinn kvóta sem
er fastur allt áriö og lagar sig
ekki eftir árstiðasveiflum.
Hinsvegar er það rétt aö á
vissum timum eru vöruvixla-
kaupin algjörlega bundin við
tvöfalda þessa prósentubók.
Þaö er til dæmis um áramót. Á
öðrum timum rikir talsvert
mikill sveigjanleiki i þessu og
vitanlega er öll önnur fyrir-
greiðsla til fyrirtækjanna svo
sem yfirdrættir, sjálfsvixlar
fyrirtækjanna og vaxtaaukalán
i engu miöuö viö þetta trygg-
ingafé” sagði Stefán.
„Aö halda þvi fram aö þetta
hafi stór áhrif á afkomu iðn-
aöarins álít ég vera algjörlega
út i bláinn. lðnaöurinn fær eins
og aörir atvinnuvegir meiri og
betri þjónustu meö þessum
hætti, fyrirtækin geta velt pen-
ingunum örar”.
—HL
Þórhallur Arason
Stefán Hilmarsson
Fyrir tveimur árum
hófu ungir Sjálfstæðis-
menn mikla umræöu um
ríkisbúskapinn, umfang
hans og tilgang. Vildu
ungir Sjálfstæðismenn
draga þennan búskap
verulega saman og bentu
jafnframt á marga stein-
þursa, sem liggja á skatt-
greiðendum þeim til mik-
illar óþurftar og fjárút-
láta.
Vöktu tillögur ungra
Sjálfstæðismanna veru-
lega athygli og fengu
mikinn hljómgrunn
meðal almennings. Má
segja, að sérhver sá, er
einhver samskipti átti við
opinbera aðila, gat tekið
dæmi frá sinni eigin
reynslu og sannfærst um
að eitthvert verulegt átak
þurfti að gera til batnað-
ar i meðferð peninga
skattgreiðenda.
Ábyrgar tillögur
Allar umbótatillögur ungra
Sjálfstæðismanna voru mjög
ábyrgar og raunsæjar, en þvi
miöur er ekki hægt að segja hiö
sama um undirtektir og aðgerð-
ir ráöamanna i Sjálfstæöis-
flokknum.
Það má segja að þá hafi þurft
að reka til allra verka i þessum
efnum. 1 stað þess aö hafa for-
ystuna, þá hafa þeir venjulega
verið allra manna siöastir til að
skilja alvöru málanna og ekki
framkvæmt það, sem hægt var
að gera meöan aöstaðan var
fyrir hendi.
Margir hafa réttilega bent á,
að allt fram að þessu kjörtima-
bili var Sjálfstæöisflokkurinn
imynd ábyrgðar og festu i efna-
hagsmálum og fjármálum. En á
siöasta kjörtimabili fékk
flokkurinn á sig óreiðustimpil,
sem ekki er sýnt hvenær unnt
verður að má af. Veröbólgan og
úrræðaleysið i sambandi við
hana er aðeins einn hluti af
stærra máli, reyndar afleiðing
af almennum aulaskap viö
stjórn efnahagsmála.
Fjögur skilyrði
Sem dæmi um þetta má nefna
að fyrir tveimur árum settu
ungir Sjálfstæöismenn fram ein
fjögur grundvallarskilyröi fyrir
þvi, að einhver leið væri til aö
draga aö einhverju marki úr
umsvifum hins opinbera. Ekki
væri nokkur leið tií, að atvinnu-
rekstur á vegum einstaklinga
eða félaga þeirra gæti dafnað
eðlilega og komið i veg fyrir
álag á hiö opinbera nema þess-
um fjórum grundvallarskilyrö-
um væri fullnægt.
----“V" \
Vilhjálmur Egilsson
hagfræðingur skrifar:
Þetta eru allt atriði sem
Sjálfstæðismenn hafa
samþykkt á fundum.
Þetta eru atriði, sem
forystumenn Sjálf-
stæðisf lokksins hafa
ekki haft getu tii að
framkvæma svo manns-
bragur væri að.