Morgunblaðið - 17.01.2001, Blaðsíða 43
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. JANÚAR 2001 43
lífseldi sem bjó innra með henni.
Að sigra heiminn er eins og að
spila á spil sagði Steinn Steinarr og
þó það væri vitlaust gefið náði hún
amma að spila vel úr sínu og vann
marga erfiða slagi. Hún barðist
lengi og af kjarki við heilsuleysi
sem aldrei náði að buga þann bar-
áttuanda sem bjó innra með henni
þótt sársaukinn fylgdi hverjum
degi. Oft hugsaði maður til þess
hverju amma hefði komið í verk ef
lífið hefði farið mýkri höndum um
hana eða ef hún hefði haft meira að
spila úr en aldrei sá ég ömmu vor-
kenna sér eða sýta liðna tíð. Henn-
ar kraftur fór í að gera betur í dag
en í gær og hvetja okkur til hins
sama.
Þakklætisgrein væri betra nafn
fyrir þessi orð um ömmu mína því
hún gaf mér svo margt sem ég er
þakklát fyrir og seint verður metið.
Nafnið mitt hef ég frá henni, gunn-
fána sem ég ber stolt í minningu
hennar, minningu um mannkosti.
Þakklát er ég fyrir stundirnar okk-
ar góðu sem við amma áttum sem
sonardóttir og amma heima hjá
henni og afa í Vorsabænum. Góð
ráð og góðir siðir runnu ávallt vel
niður með góðgætinu sem þar var á
borðum. Eftir andlát Guðmundar
afa míns kom ég oft í heimsókn til
hennar í Hvassaleitið, fyrst í heim-
sókn til Þórlaugar ömmu en síðar í
heimsókn til Þórlaugar, bestu vin-
konu minnar. Þær eldhússtundir
voru okkar einkamál og geymdu
leyndarmál, gleði og grátur. Því er
ég þakklátust fyrir þá lukku að hafa
kynnst henni sem persónu og haft
hana að vini, ekki bara átt hana
sem ömmu þótt þar hefði hún fullt
hús líka.
Hún amma var lengi veik og
þakklát er ég fyrir að hún lifði
brúðkaup mitt og hversu vel við
náðum að kveðjast undir lokin. Það
skiptir mig miklu að amma vissi
hversu ofurheitt ég elskaði hana og
lánsöm er ég fyrir ást hennar á mér
og fjölskyldu minni.
Eina huggun okkar hjónanna og
systkina minna er að nú er amma
ekki lengur fangi í þjáðum líkama,
hún er hjá Guði þar sem henni líður
betur. Minningu hennar og mann-
kosti geymum við í hjarta okkar,
stolt af hennar arfleifð.
Þórlaug.
Allt frá því ég man fyrst eftir
mér hefur hún amma mín verið ein-
hversstaðar nálægt mér. Nú þegar
hún er horfin til annars tilverustigs
finn ég samt sterkt fyrir henni í
mér og allt um kring. Hún var
meira en amma mín, hún var vinur
minn og fyrirmynd í því sem ég
geri, hef gert og langar til að gera
og verða. Þegar erfiðleikar hafa
steðjað að í lífi mínu hef ég öðlast
styrk með því að hugsa til þess
hvernig amma mundi hafa staðið að
málunum og gert eins, hefur það
reynst mér óbrigðult til þessa.
Bestu stundir okkar ömmu, að
mínu mati, í gegnum tíðina eru þær
stundir sem við áttum tvö ein sam-
an yfir kaffispjalli. Í samræðum
okkar kenndi hún mér svo margt og
af því sem aðrir hafa sagt mér um
hana lærði ég meir. Af henni nam
ég meðal annars trú á hið góða í
mannskepnunni og trú í hjartanu á
Jesú krist. Einnig sýndi hún mér
hvernig maður á að vera stoltur og
láta ekki bjóða sér hvað sem er.
Margan annan fróðleiksmolann
hennar geymi ég í brjósti mér og
næ vonandi að tileinka mér er ég
hef þroska til.
Hlýjan hennar ömmu hefur ætíð
verið minn bústaður og bros hennar
mín hamingja. Milli okkar ríkti
djúpt og einlægt traust. Það sem ég
sagði henni vissi ég að færi ekki
lengra því í henni bjó sá andi sem
einkenndi hetjur sögualdar.
Guðmundur Arnar.
Ég kveð ykkur, syni og dætur…
Þessi dagur er liðinn.
Hann leggur saman blöð sín eins
og vatnalilja, sem bíður morgundagsins.
En gjafir hans eigum við, og ef þær
nægja
ekki, verðum við að biðja um nýjar gjafir.
Gleymið ekki, að ég mun koma aftur.
Eftir skamma stund mun löngun mín
safna dufti og froðu í annan líkama.
Skamma stund mun ég hvílast í faðmi
vindsins og síðan verða endurborinn af
nýrri móður.
Nú kveð ég ykkur og æsku mína.
Við höfum mætzt í draumum, og þið hafið
sungið fyrir mig í einveru minni, og úr
löngunum ykkar hef ég reist loftkastala á
himnum.
En nú hefur svefninn flúið og tekið með
sér drauma okkar.
Dagur er runninn, og svefnrof okkar hafa
breytzt í vöku, og við hljótum að skilja.
Í rökkri minningana munum við ræðast
við, og þið
munuð syngja mér efnismeiri söng.
Og mætist hendur okkar í nýjum draumi,
skulum við reisa annan loftkastala á
himnum.
(Kahlil Gibran.)
Með þessum orðum kveð ég hana
Þórlaugu, eftirminnilega konu eins
kvenhetjur íslendingasagnanna.
Fyrir mér var Þórlaug með ótrú-
lega kímnigáfu sem gat verið hár-
beitt en ávallt sönn og hrein eins og
hún sjálf. Ég vil þakka þér Þórlaug
fyrir þær fáu stundir sem við áttum
saman. Minnistæðastar eru sum-
arbústaðaferðirnar í Brekku og á
Flúðir. Þar gafst mér tækifæri á að
kynnast þinni einstöku lund og frá-
sagnargáfu.
Í rökkri minningana ræðum við
um þig og það sem þú hefur gefið
okkur.
Sigrún.
Mágkona mín, Þórlaug Finn-
bogadóttir, var fædd í Bolungarvík
22. febrúar 1925. Hún lést á Vífils-
staðaspítala 8. janúar sl. Þegar Þór-
ir sonur hennar hringdi til að segja
mér andlátsfregnina kom mér fyrst
í hug upphaf sálmsins sem ég hafði
sungið sem barn með móður minni,
við fyrstu kistulagningu sem ég var
viðstödd. Móðir mín var syngjandi
alla daga og hafði kennt mér sálm-
inn. Textinn hljóðar svo: „Hin langa
þraut er liðin, nú loksins hlaustu
friðinn…“, svo ruddust minningarn-
ar fram. Lauga, eins og við ávallt
kölluðum hana, kom sem kaupa-
kona að Ytri-Lambadal til Siggu
systur minnar. Hún kom eins og
sólargeisli inn í þetta litla og til-
tölulega lokaða samfélag. Ég hafði
víst aldrei þá heyrt orðið heims-
borgari. Þó aðeins hálft annað ár
skildi okkur að í aldri átti hún í fór-
um sínum ýmislegt dót sem hún
leyfði mér að skoða. Hún átti vara-
lit, silkisokka og meira að segja
hanska. Það sem ég dáði þessa
grönnu, beinvöxnu stúlku, með
krullað hárið niður á bak. Hún var
flott fannst mér.
En það voru fleiri sem tóku eftir
henni. Guðmundi bróður mínum
varð tíðgengið út fyrir ána þetta
sumar. Sunnudag einn er ég var að
sækja vatn út í læk fyrir Siggu
systur sá ég Guðmund hverfa fyrir
hlöðuhornið með Laugu í fanginu.
Ég hentist inn með fréttirnar. Syst-
ir mín leit grafalvarlega á mig og
sagði: Inga mín, passaðu þig á að
vera ekki að fleipra neitt með það
sem þú kannt að sjá. Það var
spenna og gleði í loftinu þetta sum-
ar og bróðir minn, sem alltaf var
góður, var svo léttstígur. Lauga
varð nú mágkona mín og saman
áttu þau Guðmundur börnin sín sex
ásamt því að ala upp einn fósturson.
Þau stóðu saman gegnum þykkt og
þunnt þar til Guðmundur lést, hinn
5. júní 1991. Í bókinni Frjálsa glaða
líf eru frásöguþættir úr lífi Guð-
mundar Bjarnasonar og Þórlaugar
Finnbogadóttur. Þar má lesa um
hvílíka erfiðleika þessir útkjálka-
bændur þurftu að yfirstíga. Elsta
barn þeirra hjóna, Sesselja, fæddist
4. mars 1948 og ætla ég að grípa
niður í frásögn bróður míns þegar
annað barnið var á leið í heiminn.
Hann segir: „Ágúst fæddist heima í
Lambadal 8. júní 1949. Vorið var
ákaflega kalt og stórhríðarbyljir út
maímánuð. Til dæmis um harðindin
má geta þess að ég fór inn á
Lambadalshlíð um nóttina 27. maí
að leita að kindum. Þá var kafalds-
bylur og þvílík sjón að sjá hlíðina.
Hún var einn hrímskógur, fing-
urgrannar greinar voru eins sverar
og mannshandleggur af klakanum.
Öll hlíðin var sem eitt dauðans ríki
með kristalsaugu sem glitruðu í
nóttlausri veröld þessa harðinda-
vors.“ Og Guðmundur heldur
áfram: „Það tók alls um viku tíma
frá því konan mín veiktist og þar til
að fæðingu lauk. Ingibjörg Jóns-
dóttir á Gemlufalli var þá ljósmóðir
og var hún sótt strax og Þórlaug
kenndi sín. Ingibjörg fann strax að
barnið sat ekki rétt og eftir að leg-
vatnið var farið og ekkert gekk var
leitað læknis. Hvítasunnan var 5.
júní og þá fórum við Sigurður bróð-
ir minn á trillubátnum að sækja
Kolbein lækni. Þá aðeins þremur
vikum fyrir sumarsólstöður lagði
fjörðinn yfir nóttina svo að ísskænið
lá út fyrir Lambadalsodda. Skar
það byrðinginn á bátnum eins og
hnífsegg svo við fórum í að negla
sléttar blikkplötur framan á kinn-
ungana á bátnum liðlega aftur á
móts við hálsþóftuna.“ Þeim bræðr-
um tókst að sækja lækninn en ekk-
ert gekk í það sinn og urðu þeir að
skila honum til Þingeyrar og sækja
hann aftur eftir þrjá daga. En þá
tókst loks með Guðs hjálp að ná
barninu lifandi. Meðan þau bjuggu í
Lambadal bættust svo Gunnjóna og
Þórir Örn í hópinn. Á þessum árum
var erfitt með skólagöngu barna
sem bjuggu afskekkt og 1960 selja
þau búið og flytja til Reykjavíkur.
Þar eignast þau Bjarna og Halldór
og taka í fóstur Pál Karlsson sem
þau ólu upp sem sitt eigið barn.
Ekki ætla ég að gera frekari grein
fyrir fjölskyldunni hér því ég veit
að það munu aðrir gera. Ég átti eft-
ir að kynnast hjartalagi Laugu bet-
ur þótt ég væri flutt úr Dýrafirði.
Móðir okkar Lambadalssystkina
var í horninu hjá henni um tíma og
var hún henni mjög notaleg. Fyrir
það er ég henni eilíflega þakklát.
Ég minnist einnig atviks sem sýnir
hjartalag hennar vel. Ég hafði farið
með léttan mal að heiman eins og
svo mörg ungmenni á fyrri hluta 20.
aldar. Ég fór að brjótast í að
mennta mig og var í kaupavinnu á
sumrum. Hvernig sem ég reyndi að
vera dugleg og spara náðu endarnir
ekki saman. Ég var blásnauð og
með skuldir á bakinu.
Sumarkaupið mitt síðasta árið
sem ég var í námi fór í að borga
þær skuldir. En römm er sú taug
er rekka dregur og ég fór heim að
sjá foreldra mina og þau öll eftir
þriggja ára fjarveru. Ég fór með
strandferðaskipinu vestur. Ég
þurfti að leigja mér bát frá Þing-
eyri inneftir. Sú ferð var dýr og fór
alveg með fjárhaginn. Ég átti að
vísu farseðil til baka norður, en
buddan var tóm. Að þessu komst
Lauga en hafði ekki orð á fyrr en
kvöldið sem ég fór. Dregur hún
Guðmund afsíðis og segir lágt:
„Gummi minn, eigum við ekki ein-
hverja aura heima sem við getum
látið stelpugreyið hafa, svo hún geti
að minnsta kosti fengið sér eitthvað
að éta á leiðinni.“ Svona var hún og
þetta er erfitt að þakka sem vert
er.
Á yngri árum saumaði hún og
prjónaði fallegar flíkur á barnahóp-
inn sinn og var óþreytandi við að
halda heimilinu hreinu og snyrti-
legu. Oft var lítið til og hún fór vel
með allt. Ellin varð henni þung.
Hún var búin að þjást í fjöldamörg
ár af svæsinni liðagigt. Velkjast á
milli lækna og sjúkrastofnana og
líða mikið. Síðast var hún á Vífils-
staðaspítala. Þar var vel um hana
hugsað og þökk sé þeim er kær-
leiksverkin unnu. Börnin hennar
sýndu henni einstaka umhyggju
þessi mörgu og erfiðu sjúkdómsár
og leið varla sá dagur að eitthvert
þeirra liti ekki inn til hennar til að
færa henni hjartslátt lífsins fyrir
utan gluggann og hlúa að henni.
Það er sjaldgæft í tímaleysi nú-
tímans. Ég þakka Guði fyrir sam-
fylgd hennar í þessari jarðvist.
Ykkur börnunum hennar, sem alltaf
hafið verið mér svo góð, og fjöl-
skyldum ykkar sendi ég innilegar
samúðarkveðjur. Þessi skilnaður er
sár þegar minningarnar streyma,
en nú hefur hún fengið hvíld.
Hvað er betra en þakklætið yfir
því að hafa átt langa samfylgd
góðrar móður?
Ingibjörg Bjarnadóttir.
!" #$%%" &
&# '
()" & #$%%" *+)$ '
, "&-$"& ' * &*.' "#$%%"
&")("& #$%%" ()( &("$ '
& #("& #$%%" %%/ %%/ '
'& % 0" 1
ÚTFARARSTOFA ÍSLANDS
Sjáum um alla þá þætti sem hafa ber í huga
er andlát verður í samráði við aðstandendur
Sími 581 3300
allan sólarhringinn — utforin.is
Suðurhlíð 35, Fossvogi
Sverrir
Olsen
útfararstjóri
Sverrir
Einarsson
útfararstjóri
Kistur
Krossar
Duftker
Legsteinar
Sálmaskrá
Blóm
Fáni
Erfidrykkja
Tilk. í fjölmiðla
Prestur
Kirkja
Kistulagning
Tónlistarfólk
Val á sálmum
Legstaður
Flutn. á kistu milli landa
Sjáum um
útfararþjónustu á
allri landsbyggðinni.
Áratuga reynsla.
! "
#$
$
$
$ $ %
& ' ( )
*"""
$ % +&$ ,
-
%
.% $ /$
0
$ %
!
"
#
$%
" ! & '
" !
"
" !
$ ()!# & ' $ !*
!"
"
#
$ %
&
!!" " '"'("
!" # $ %&$ $ %&$ "
' !$$ ( )
" " $ # $
*+
"
" " &$&" % ,$$ $
"
!"
" $ - %. / "
*$"
" "
+- % $ ' - $" $
0$0 $ 0$0$0 $.