Morgunblaðið - 28.02.2001, Síða 26

26 MIÐVIKUDAGUR 28. FEBRÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
EIMSKIP hf. hefur ákveðiðað hefja byggingu nýs19.300 fermetra vöruhót-els á Sundabakka sem
gjörbylta mun aðstöðu fyrirtækis-
ins í varðandi geymslu, meðhöndlun
og dreifingu vörunnar. Vöruhótelið
verður reist þar sem nú standa
Sundaskáli 1 og 2 sem verða rifnir
til að rýma fyrir nýju byggingunni.
Nýja vöruhótelið er byggt upp sem
vörugeymsla og dreifingarmiðstöð
þar sem viðskiptavinir geta fengið
alla þjónustu varðandi geymslu og
dreifingu vörunnar og losnað þar
með við eigið lagerhald og dreifing-
arkerfi. Áætlað er að framkvæmdir
hefjist í vor og húsið verði tilbúið til
notkunar í júlí 2002.
Í vöruhótelinu er gert ráð fyrir
um 21.000 brettaplássum þar sem
brettum verður staflað í hátt í 20
metra hæð með sérhæfðum lyftur-
um. Starfsemin er byggð upp með
sjálfstæðu tölvustýrðu vöruhúsa-
kerfi sem tryggja á hámarks nýt-
ingu á húsnæði, tækjum og starfs-
fólki. Tölvukerfið mun m.a. halda
utan um dagstimplanir vöru, rað-
númer og lotunúmer ásamt því að
fylgjast með öllum hreyfingum í
vöruhótelinu. Í kerfinu verður hægt
að fylgjast með tollafgreiddum og
ótollafgreiddum vörum og frísvæð-
isvörum og í húsinu verða þráðlaus-
ar tengingar og geta viðskiptavinir
tengst kerfinu í gegnum Netið eða
með beinlínutengingu og þannig
skoðað hreyfingar á vörum í kerf-
inu.
Ingimundur Sigurpálsson, for-
stjóri Eimskips, segir að fyrirtækið
hafi frá upphafi sinnt vöruhúsa-
þjónustu og í seinni tíð dreifingu á
vörum en vöruhótelið muni sam-
hæfa þessa þætti betur en áður. Að
sögn Ingimundar verða nýjungarn-
ar í vöruhótelinu fyrst og fremst
þær að mun meiri og markvissari
meðhöndlun verður á öllum vörum.
„Og síðast en ekki síst er það skrán-
ingin á öllu birgðahaldinu. Þetta er
allt sett upp á mjög hagkvæman
máta og byggist á því að ná há-
marksávinningi í rekstri þar sem
menn byggja fyrst og fremst á
tölvukerfinu sem heldur
utan um allt birgða-
hald.“
Þá segir Ingimundur
að vöruhótelið bjóði upp
á markvissa dreifingu
og staðið verði skipulega að út-
keyrslu fyrir þá sem kjósa að kaupa
slíka þjónustu. Hann segir fram-
kvæmdina fjárfreka og margþætta
þar sem í fyrsta lagi sé um að ræða
bygginguna sjálfa, í öðru lagi vélar
og tæki sem þar fari inn og í þriðja
lagi allan hugbúnaðinn sem notaður
verði í vöruhótelinu. Að sögn Ingi-
mundar er gert ráð fyrir að vöru-
hótelið sé með öllum þessum þátt-
um fjárfesting upp á 1,7 til 2
milljarða króna.
„Ávinningurinn fyrir okkar við-
skiptavini á fyrst og fremst að skila
sér í hagræðingunni og þar með að
ná niður rekstrarkostnaði. Síðan
eiga menn möguleika á að kaupa þá
þjónustuþætti sem þeim hentar.
Þó að þetta sé með þessu sniði í
fyrsta skipti hérlendis hefur Eim-
skip staðið fyrir rekstri vöruhótels
síðan 1995 en við mun lakari skil-
yrði en bjóðast í nýju húsi sem er
sérstaklega hannað fyrir slíka starf-
semi. Við höfum verið með þennan
vöruhótelsrekstur á fjórum stöðum
í bænum og í vöruhúsum sem hafa
ekki verið hönnuð í þeim tilgangi.“
Höskuldur Ólafsson, fram-
kvæmdastjóri innanlandssviðs
Eimskips, segir að menn hafi á und-
anförnum áratug fylgst með hröð-
um breytingum á þessu sviði í
tengslum við nýjungar í upplýs-
ingatækni og breytingum í aðfanga-
keðjunni þar sem milliliðir séu að
hverfa og fá nýtt hlutverk og aðilar í
verslun hagi sínum hlutum öðruvísi.
„Það er krafa um stöðugt meiri
hraða og meiri sveigjanleika. Þess-
um auknu kröfum og síbreytilegu
áherslum er mætt með því að menn
samnýta í auknum mæli fram-
leiðsluþættina. Fyrir lítil og minni
fyrirtæki hér á landi er erfitt að
vera alltaf með nýjustu upplýsinga-
kerfin og sveigjanlega aðstöðu eins
og krafan er um í dag og nægan
hraða og góða nýtingu á kerfunum
öðruvísi en taka sig saman um að
reka þessi kerfi með einhverjum
hætti. Við sjáum að þessi þróun hef-
ur verið mjög hröð í Bandaríkjun-
um og núna kannski síðustu fimm
árin í Evrópu þar sem við sjáum að
það heyrir kannski til undantekn-
inga að söluaðilar séu í eigin vöru-
húsarekstri eða með eigin vöru-
dreifingarkerfi. Þetta hefur í
auknum mæli færst yfir í sérstök
fyrirtæki.“
Höskuldur segir að Eimskip hafi
verið að byggja upp þjónustu þar
sem fyrirtækið hafi í raun tekið að
sér allt lagerhald og dreifingu fyrir
viðskiptamenn sem þar
með hafa hætt eða dreg-
ið verulega úr slíkri
starfsemi sjálfir. „Við
byrjuðum á þessu 1995
og síðan hefur þetta ver-
ið að þróast og vaxa og öll okkar að-
staða sem nú er fyrir hendi er full-
nýtt og við höfum ekki getað sinnt
þeim sóknarfærum sem við sjáum
frekar í þessu. Þá er þessi aðstaða
sem við eigum byggð í öðrum til-
gangi og í raun ekki heppileg og erf-
itt að ná fram nauðsynlegri hag-
kvæmni.“
Að sögn Höskuldar hafa menn
Eimskip áætlar að byggja 19.
Gjörbreytir
aðstöðu í
vörugeymslu
og dreifingu
Með tilkomu nýs vöruhótels á Sundabakka
verður í fyrsta skipti til sérhæfð aðstaða
fyrir aðila sem stunda netverslun, þar sem
m.a. verður hægt að fylgjast með
birgðastöðu og hreyfingum á vörum
á Netinu. Eiríkur P. Jörundsson kynnti
sér áætlanir Eimskips um byggingu
vöruhótelsins sem byggist á nýjustu
tækni í slíkum rekstri.
Horft yfir hafnarsvæð
Tövuteikn
Hillurekkar ná hátt til
bre
Horft inn í vöruhótel Eim
plássum s
Hröð þróun
vöruhúsa um
allan heim
AÐSTÆÐUR FORELDRA
LANGVEIKRA BARNA
BREYTTAR ÁHERSLUR
Í LANDBÚNAÐI
Nýr landbúnaðarráðherraÞýskalands, Renate Künast,sem einnig fer með málefni er
varða neytendur og matvæli, hefur
boðað veigamikla stefnubreytingu í
landbúnaði. Með því vill hún koma til
móts við þarfir vaxandi hóps neyt-
enda sem gera kröfur til aukinnar
áherslu á lífrænar aðferðir í stað
verksmiðjuaðferða í framleiðslu á
landbúnaðarafurðum. Künast er ein
þeirra sem lítur á kúariðuvandann
sem táknræn endalok úreltra fram-
leiðsluaðferða og hugsunarlausrar
neyslu afurða þar sem framleiðslu-
magn er haft að leiðarljósi fremur en
gæði vörunnar.
Í raun felur stefna Künast í sér
ákveðið afturhvarf til hefðbundins
landbúnaðar. Horfið er frá notkun
sýklalyfja við framleiðslu á kjöti en
einnig hefur mikil umræða átt sér
stað í Evrópu um takmarkanir á notk-
un tilbúins áburðar og skordýraeiturs
við framleiðslu á fóðri og grænmeti.
Þá er fyrirhugað að merkja matvæli
með gæðastimplum er gefa til kynna
hvort þær eru framleiddar á lífrænan
máta eða uppfylla aðra lágmarks-
gæðastaðla.
Hér á landi hefur enn sem komið er
ekki borið mikið á þeim framleiðslu-
aðferðum í landbúnaði sem hvað harð-
ast hafa verið gagnrýndar erlendis á
undanförnum árum. Í svína- og kjúk-
lingaeldi hefur þó verið notast við
sambærilegt framleiðsluferli en einn-
ig hafa verið kynntar aðferðir, t.d. við
framleiðslu eggja, sem flokkast
myndu undir lífræna framleiðslu ann-
ars staðar. Nokkuð hefur verið rætt
um möguleika íslensks landbúnaðar
til að nýta sér þann markað sem skap-
ast hefur erlendis fyrir gæðavöru sem
framleidd er eftir lífrænum aðferðum.
Er þá einkum átt við framleiðslu á
lambakjöti en hefðbundin íslenskt
sauðfjárrækt, sem byggir á beit bú-
fénaðar í óspilltri náttúru, gæti án efa
höfðað til erlendra neytenda sem vilja
heilsusamlega vöru. Það ástand sem
margar Evrópuþjóðir búa við um
þessar mundir gæti þannig orðið til
þess að aukinn áhugi beindist að
framleiðslu landa á borð við Ísland,
þar sem búfénaður hefur verið ein-
angraður í langan tíma og mikið að-
hald hefur tryggt heilbrigði bústofna.
Sú hugarfarsbreyting sem átt hefur
sér stað meðal neytenda víða í Evrópu
hefur orðið til þess að krafan um
lægra vöruverð hefur vikið fyrir kröf-
um um aukin gæði. Neytendur sjá sér
hag í því að greiða hærra verð fyrir
betri framleiðslu á þeim forsendum að
þannig sé heilsufari þeirra og um-
hverfi betur borgið. Þó er ljóst að ekki
eiga allir þess kost að veita sér slíkan
munað. En þegar hugarfarsbreyting
og aðgerðir stjórnvalda haldast í
hendur og leiða af sér breytingar á
framleiðsluferlinu í heild má þó binda
vonir við að allir njóti að lokum góðs
af með beinum eða óbeinum hætti.
Mikil breyting verður iðulega á að-stæðum og högum fjölskyldna
langveikra barna. Annað foreldrið
þarf í flestum tilfellum að hætta at-
vinnuþátttöku til að geta sinnt
barninu. Venjulegt heimilishald rask-
ast og mikið andlegt álag er á fjöl-
skyldumeðlimum.
Fram kom í grein hér í blaðinu í
gær, þar sem sagt var frá fundi Um-
hyggju, félags til stuðnings langveik-
um börnum, um réttindi foreldra lang-
veikra barna, að víða væri pottur
brotinn í félagslegri aðstoð við þessar
fjölskyldur og öðrum aðstæðum
þeirra.
Flestir íslenskir launþegar eiga til
að mynda einungis rétt á sjö til tíu
dögum á ári vegna veikinda barna
sinna. Þessu er talsvert öðruvísi farið í
nágrannalöndum okkar. Í Svíþjóð fá
foreldrar 120 daga leyfi á 80% launum
vegna veikinda hvers barns og í Finn-
landi eiga foreldrar rétt á níutíu dög-
um á 66% launum.
Félagsmenn VR eru best settir á Ís-
landi en þeir geta fengið greitt úr
sjúkrasjóði sem svarar níutíu dögum á
80% launum ef börn þeirra veikjast al-
varlega. Aðrir hafa þurft að treysta á
velvilja vinnuveitanda. Segja forsvars-
menn Umhyggju að flestir þeirra sýni
skilning en alltaf komi upp einhver til-
felli þar sem fólki er í raun sagt upp
vegna veikinda barna sinna og á með-
an engin lög séu til um slíkt athæfi
komist atvinnurekendur upp með það.
Í rannsókn sem gerð var á högum
fjölskyldna langveikra barna á Íslandi
í fyrra kom í ljós að foreldrar eru al-
mennt ánægðir með þá þjónustu sem
þeir hafa fengið á annað borð en telja
þó að frekari þjónustu sé þörf á nánast
öllum sviðum. Þannig töldu til dæmis
43% þátttakenda í rannsókninni að
þörf væri á aukinni fjárhagsaðstoð,
40% nefndu þörf fyrir aukna félags-
ráðgjöf og 41% gaf til kynna þörf á
aukinni sálfræðilegri þjónustu.
Það hlýtur að ríkja almennt sam-
þykki um að fjölskyldur langveikra
barna þurfa og ættu að eiga kost á allri
þeirri aðstoð sem mögulegt er að
veita. Ljóst má vera að ekki hefur ver-
ið hugað nægilega vel að þessum hópi
launþega í kjarasamningum. Miðað við
samanburð við nágrannalöndin er
staða hans verulega slæm hér en aug-
ljóst er að ekki má mikið út af bregða
til þess að þeir sjö til tíu dagar sem
fólk á almennt rétt á hérlendis vegna
veikinda barna dugi ekki. Hér er úr-
bóta þörf og spurning hvort sjúkra-
sjóðir launþegafélaganna geti ekki
komið meira við sögu. Í sumum tilvik-
um hafa safnast saman í þeim miklir
fjármunir.
Fjöldi langveikra barna hefur auk-
ist þar sem framfarir í fæðingarhjálp
og læknavísindum almennt hafa orðið
til þess að veik börn lifa lengur. Það er
brýnt að leitað verði leiða til þess að
bæta aðstæður þessara fjölskyldna
sem fyrst.