Morgunblaðið - 14.07.2001, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 LAUGARDAGUR 14. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
HVALFJARÐARGÖNGIN voru
lokuð fyrir allri umferð í þrjá tíma
í gærmorgun vegna bensínleka frá
tankbíl á vegum Olíudreifingar
sem tilkynnt var um rétt fyrir
klukkan tíu. Tankbíllinn var á leið
upp úr göngunum norðanmegin
með tengitank aftan í og tilkynnti
ökumaður fólksbíls, sem var fyrir
aftan, um leka úr tengitanknum.
Göngin voru opnuð aftur til
norðurs rétt fyrir klukkan eitt á
hádegi, en ekki fyrr en um þrjú-
leytið í suðurátt, þar sem smurolía
hafði lekið frá fólksbíl á þeirri ak-
rein. Vissara þótti að bera sand á
akreinina því smurolíublettir geta
myndað hálku. Reyndist það tíma-
frek aðgerð.
Mistök urðu við boðun vegna
bensínlekans þar sem í tilkynningu
til Neyðarlínunnar var aðeins beð-
ið um aðstoð lögreglunnar.
Reglum samkvæmt ber að til-
kynna slökkviliði hættu á bruna,
sprengingu eða mengun en
Slökkviliðið á höfuðborgarsvæðinu
fregnaði fyrst af bensínlekanum í
gegnum fjölmiðla.
Vegna þessa áttu hagsmunaaðil-
ar með sér fund eftir hádegi í gær
þar sem farið var yfir atvik máls-
ins. Þar mættu fulltrúar lögregl-
unnar í Reykjavík, slökkviliðsins,
Olíudreifingar og Spalar.
Jón Viðar Matthíasson vara-
slökkviliðsstjóri segir við Morgun-
blaðið að allir eigi að geta dregið
lærdóm af því sem gerðist í göng-
unum.
Jón Viðar segir að til að skapa
verulegt hættuástand hefðu tölu-
vert fleiri lítrar af bensíni þurft að
leka en þeir 10–30 lítrar sem talið
er að hafi lekið í gær. Hefði meira
lekið sé ljóst að illa hefði getað
farið. Jón Viðar segir að hreins-
unarstörf hafi gengið vel þegar
slökkviliðið var komið á vettvang.
Loftventill gaf sig
„Olían sem fór niður veltur
örugglega á tugum lítra. Ég veit
ekki nákvæmlega hversu mikið
magn var í þessum bíl, en svona
bílar geta tekið allt upp í 40 þús-
und lítra. Það skýrist væntanlega
á sunnudag hvað mikið lak þegar
tankurinn verður tæmdur,“ segir
Grétar Mar Steinarsson, forstöðu-
maður dreifingarsviðs Olíudreif-
ingarinnar, en tankbíllinn var á
leið norður í Borgarfjörð og Húna-
vatnssýslur.
Að hans sögn virðist sem loft-
ventli tengitanksins hafi ekki verið
lokað kirfilega. Það hafi þau áhrif
að öndunin á tanknum gufi út og
þar með verði útgönguleið fyrir
bensínið þegar ekið sé upp brekku.
Grétar Mar segir að í ljósi
óhappsins verði starfsreglur Olíu-
dreifingar endurskoðaðar og ör-
yggiseftirlit hert.
Tankbíllinn ofhlaðinn
Rannsókn lögreglunnar í
Reykjavík á óhappinu er lokið, að
sögn Þórðar Þórðarsonar aðal-
varðstjóra, að öðru leyti en því að
eftir eigi að fá það magn uppgefið
sem lak út. Skýringum Þórðar á
óhappinu ber saman við það sem
haft er eftir talsmanni Olíudreif-
ingar. Þórður telur að um mannleg
mistök sé að ræða á frágangi loft-
ventilsins.
Einnig sé ljóst að tankbíllinn,
sem dró tengitankinn, hafi verið
ofhlaðinn og á því máli verði tekið
sérstaklega. Þórður segir þetta
ekki hafa orsakað lekann þar sem
hann átti sér stað úr tengitankn-
um.
Áhættumat unnið að beiðni
starfshóps dómsmálaráðherra
Sólveig Pétursdóttir dómsmála-
ráðherra skipaði starfshóp sl. vor
sem á að fjalla um búnað ökutækja
til að flytja hættulegan farm.
Starfshópnum er einnig falið að
koma með tillögur að reglum um
flutning hættulegra efna um jarð-
göng á Íslandi.
Hópurinn var skipaður í kjölfar
þingsályktunartillögu sem Guðjón
Guðmundsson þingmaður flutti á
Alþingi og fékk samþykkta. Guð-
jón segir í samtali við Morgunblað-
ið að í ljósi óhappsins í göngunum
í gær eigi að hraða störfum þessa
starfshóps og setja reglur um
flutninginn sem allra fyrst. Ekki
megi taka áhættu með frekari bið.
Arnbjörg Sveinsdóttir þingmað-
ur er formaður starfshópsins. Hún
segir að starfshópurinn hafi komið
nokkrum sinnum saman. Ráðgjaf-
ar hafi verið beðnir að vinna
áhættumat fyrir Hvalfjarðargöng-
in, upplýsinga hafi verið aflað um
reglur erlendis og þau slys sem
orðið hafa í jarðgöngum. Hún seg-
ir þessa vinnu mikla og telur ekki
ástæðu til sérstakra aðgerða
vegna óhappsins í göngunum í
gær.
Góð rök þurfi fyrir því að banna
umferð olíflutningabíla umfram
aðra sem flytja hættuleg efni.
Starfshópurinn þurfi að skoða
þessi mál ofan í kjölinn og afla ít-
arlegra gagna. Meðal þess sem
beðið er eftir séu samræmdar
reglur frá OECD um flutning eit-
urefna í jarðgöngum.
Spölur eykur
öryggisbúnað
Stefán Reynir Kristinsson,
framkvæmdastjóri Spalar, sem
rekur Hvalfjarðargöngin, segir
fyrirtækinu umhugað um öryggi
ganganna. Það sé ekkert gaman-
mál ef bensín fljóti um göngin,
þótt óhappið í gær hefði verið
minna en talið var í fyrstu. Að-
spurður um frekari öryggisráð-
stafnir segir Stefán Reynir að beð-
ið sé eftir tillögum starfshópsins
sem dómsmálaráðherra skipaði.
Hann segir Spöl vera með ýms-
ar aðgerðir í gangi sem auka eiga
öryggi í göngunum. Þannig sé
kominn upp teljari sem sýnir hvað
margir bílar eru inni í göngunum
og mælar sem sýna hraða vinds og
stefnu sem getur hjálpað slökkvi-
liðinu í tilvikum eins og í gær. Þá
stendur til að setja upp öryggisljós
í haust meðfram vegbrúninni sem
munu loga þótt rafmagn fari af.
Að sögn Stefáns Reynis verða
hraðamyndavélar einnig settar
upp í göngunum en hann telur ör-
yggismyndavélar varla koma til
greina miðað við umferð um göng-
in upp á þrjú þúsund bíla á sólar-
hring. Öryggismyndavélar séu
einnig dýrar, kostnaður við upp-
setningu þeirra geti numið 70–80
milljónum króna.
Tugir bensínlítra láku úr tankbíl í Hvalfjarðargöngunum í gærmorgun
Morgunblaðið/Júlíus
Tankbíll Olíudreifingar og tengitankurinn (t.v.) sem bensínið lak úr í Hvalfjarðargöngum í gær. Bíllinn var of-
hlaðinn, samkvæmt upplýsingum blaðsins, en það hafði ekkert með að gera að loftventill í tengitanknum gaf
sig. Hér er verið að tappa af tankbílnum yfir í tengitankinn, áður en förinni var haldið áfram norður í Borg-
arfjörð og Húnavatnssýslur.
Ökumaður fólksbíls
gerði viðvart um lekann
Morgunblaðið/Júlíus
Lögreglan beindi umferð fyrir Hvalfjörð á meðan bensínið var hreinsað. Göngin voru alveg lokuð í þrjá tíma og rúma fimm tíma í suðurátt.
HÚNVETNINGAR hafa fundið
töluvert fyrir þurrkum það sem af er
þessu sumri, enda hefur síðasta ár
verið með eindæmum þurrviðra-
samt. „Það er búið að vera mjög
þurrt hérna í langan tíma og dýpra
er orðið niður á grunnvatnið. Það-
þýðir einfaldlega að sum vatnsból
geta farið að þorna og það getur haft
áhrif á bæjum og ýmsum stöðum þar
sem menn þurfa á vatni að halda,“
segir Jón Sigurðsson, ráðunautur
hjá Búnaðarsambandi Austur-Húna-
vatnssýslu.
Hann viti til þess að menn hafi af
þessu áhyggjur en reyndar hafi rignt
dátlítið undanfarið, einmitt þegar
menn eru að fara í heyskap. „Ég hef
verið að segja við kallana að við þurf-
um að fá eitt almesta rigningarsum-
ar í manna minnum,“ segir Jón.
Að hans sögn var vatnshæðin í
Svínavatni í fyrra sú lægsta síðan
mælingar hófust fyrir um fimmtíu
árum og segist hann hafa grun um að
hún sé ekki mikið hærri núna.
Þurrkatíð hefur
margvísleg áhrif
Jón Bjarnason, oddviti í Áshreppi,
segir að borað hafi verið eftir vatni í
Vatnsdalnum og ýmsar ráðstafanir
verið gerðar. Hann segir ágætan ár-
angur hafa orðið af því. „Menn voru
orðnir vatnslitlir í vor, það hefur
rignt lítið má segja undanfarin ár og
grunnvatnsstaðan var orðin lág.
Svona þurrabúð hefur svo sem lengi
loðað við Vatnsdalinn þótt hann heiti
Vatnsdalur,“ segir Jón en bendir á
að honum finnist þetta verra ástand
núna en verið hefur. Svona lítil úr-
koma hafi áhrif á forðabúskapinn í
jörðinni.
„Ég held að menn náttúrulega
leysi þetta, það kostar bara tíma og
peninga. Menn eru ýmist að bora eða
tengja inn á þær lagnir sem þeir hafa
fyrir. Það rigndi hérna vel í gær en
það segir svo sem ekkert einn og
einn dagur,“ segir hann og telur að
almennilegt rigningarsumar sé það
sem þurfi.
Að sögn Jóns hefur þurrkurinn
mikið að segja um veiðar í hún-
vetnskum ám, það hafi verið léleg
veiði það sem af er, þannig að þurr-
viðrið hafi margvísleg áhrif.
„Þetta er nú víða um land skilst
mér, ekki bara hérna. En þetta hefur
farið heldur versnandi vegna þess að
undanfarin ár hafa verið svo þurr-
viðrasöm. Fyrrasumar var sérstak-
lega slæmt og það kom varla dropi
úr lofti. Það sem hefur mest að segja
er þetta langvarandi ástand en ekki
hvort það rigni í dag eða á morgun,“
segir Jón.
Miklir þurrkar hafa
hrjáð Húnvetninga
það sem af er sumri
Borað
eftir vatni
á ýmsum
bæjum
UMHVERFISRÁÐUNEYTIÐ hef-
ur staðfest úrskurð Skipulagsstofn-
unar um að fyrirhugað þriggja ára
tilraunaeldi á laxi í sjókvíum í Klett-
svík í Vestmannaeyjum sé ekki lík-
legt til að hafa í för með sér umtals-
verð umhverfisáhrif og því sé ekki
nauðsynlegt að fram fari mat á um-
hverfisáhrifum í tengslum við laxeld-
ið.
Í úrskurði ráðuneytisins segir
meðal annars, að ekki verði fallist á
þau rök kærenda að með hinni
kærðu ákvörðun hafi verið veitt und-
anþága frá mati á umhverfisáhrifum,
enda hafi ákvörðun um að leyfa til-
raunaeldið verið tekin á grundvelli
laga um mat á umhverfisáhrifum.
Íslandslax hefur í bígerð að gera
þriggja ára tilraun á laxeldi í Kletts-
vík og er gert ráð fyrir að hámarks-
framleiðsla á ári verði 1.000 tonn.
Tilgangur tilraunarinnar er að
afla gagna um hugsanlega hættu á
erfðablöndun og samspili eldislax og
villtra laxa, þar sem ekki liggja fyrir
óyggjandi gögn um hvort laxeldi sé
ógn við villta laxastofna og þá hversu
mikil. Tilraunin verður í samstarfi
við veiðimálastjóra, Veiðimálastofn-
un og Rannsóknarsetrið í Vest-
mannaeyjum.
Úrskurður um eldi í Klettsvík staðfestur
Þriggja ára tilrauna-
eldi fyrirhugað