Morgunblaðið - 25.07.2001, Qupperneq 25

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 25. JÚLÍ 2001 25
VEGNA greinar
Gunnars Rósarssonar í
Morgunblaðinu þann
13. júlí sl. er nauðsyn-
legt að eftirfarandi at-
riði komi fram. Flug-
málastjórn Íslands
hefur margsinnis svar-
að þeirri fullyrðingu að
óeðlilega hafi verið
staðið að skráningu TF-
GTI, flugvélarinnar
sem fórst í Skerjafirði
þann 7. ágúst í fyrra.
Skráning flugvélarinn-
ar fór fram eins og lög
og reglur gera ráð fyrir.
Öll gögn sem leggja á
fram við slíka skrán-
ingu voru lögð fram og öll eyðublöð
sem á að fylla út voru fyllt út og upp-
fylltu skilyrði fyrir skráningu flugvél-
arinnar.
Í grein sinni segir Gunnar að frum-
skýrsla Rannsóknarnefndar flug-
slysa (RNF) um slysið í Skerjafirði
hafi verið „mun ýtarlegri og gagn-
rýnni en lokaskýrslan.“ Svo segir
Gunnar: „Þegar frumskýrslan var
fengin þeim aðilum er hún gagnrýndi
hvað mest til umfjöllunar var hún
stytt mjög af þeim.“ Hér gætir mikils
misskilnings. Það er beinlínis ætlast
til þess í lögum að Flug-
málastjórn og fleiri lesi
yfir og geri eftir atvik-
um athugasemdir við
drög RNF af skýrslum
um flugslys, og er það í
samræmi við alþjóðleg-
ar reglur. RNF er ætl-
að að komast að orsök
flugslysa og leggja fram
tillögur til úrbóta, til að
koma megi í veg fyrir að
sams konar slys endur-
taki sig. Í þeim störfum
þarf RNF að geta átt
hreinskiptin samskipti
við alla sem að máli
koma.
Flugmálastjórn stundar
ekki ritskoðun
Það er alrangt að Flugmálastjórn
„hafi stytt“ frumdrög RNF að
skýrslu um flugslysið í Skerjafirði.
Stofnunin kom ekki að því að skrifa
skýrslu rannsóknarnefndarinnar.
Hins vegar gerði Flugmálastjórn at-
hugasemdir við nokkur atriði og setti
fram útskýringar á öðrum. Það var
svo alveg í höndum RNF að meta þau
svör og ákveða hvort þau skyldu tek-
in góð og gild eða ekki. Það er rétt að
benda á að engri skýrslu, grein eða
rannsókn er lokið fyrr en þeir sem að
þeim standa ákveða að svo sé. Þannig
eru drög að skýrslu aldrei annað en
drög, hálfnuð rannsókn er aldrei ann-
að en hálfnuð rannsókn. RNF hefur
algert sjálfstæði í sínum vinnubrögð-
um. Lokaskýrsla hennar er eina
skýrslan sem skiptir máli, enda er
það hún sem nefndin leggur fram sem
niðurstöður af starfi sínu.
Í grein sinni lætur Gunnar í veðri
vaka að Flugmálastjórn taki flugör-
yggismál ekki alvarlega. Í öðrum
vestrænum löndum sé ákaflega mikill
metnaður lagður í þennan málaflokk
og allri málefnalegri gagnrýni tekið
alvarlega. Nýleg skýrsla um úttekt
Alþjóðaflugmálastofnunarinnar
(ICAO) á Flugmálastjórn Íslands,
sýnir að hér á landi eru flugörygg-
ismál, þ.m.t. eftirlit flugmálayfir-
valda, almennt í mjög góðum farvegi.
Þessi úttekt var ákveðin og hófst
löngu fyrir umrætt slys, þótt sérfræð-
ingar ICAO kæmu ekki til Íslands
fyrr en mánuði eftir slysið. ICAO er á
engan hátt háð Flugmálastjórn Ís-
lands eins og skilja má á grein Gunn-
ars. Þvert á móti er Ísland eitt 187 að-
ildarríkja þessarar stofnunar
Sameinuðu þjóðanna og er, eins og
önnur ríki, undir strangar og faglegar
reglur þessarar stofnunar sett. Það
er fráleitt að þessi virtasta alþjóða-
stofnun á sviði flugmála sé handbendi
flugmálastjórnar eins minnsta aðild-
arríkis hennar. Flugmálastjórn Ís-
lands hefur fengið mun færri athuga-
semdir en flest þeirra 120 ríkja sem
úttekt hafði verið gerð á í apríl og
fékk að meðaltali færri athugasemdir
en þau átta ríki sem almennt eru talin
standa sig best í heiminum. Hefur
verið bætt úr þeim öllum eða mál sett
í þann farveg sem ICAO viðurkennir.
Engar athugasemdanna eru á þann
veg að flugöryggi á Íslandi hafi verið
stefnt í voða. En það kerfi sem aðilar
flugmála í heiminum vinna eftir bygg-
ir á kjörorðunum „það má alltaf gera
betur“. Þess vegna er öllum faglegum
og rökstuddum athugasemdum tekið
af fullri einurð og raunar byggir allt
kerfið á því að slíkar athugasemdir
séu settar fram.
Í grein sinni segir Gunnar að sjö
starfsmenn Flugmálastjórnar á Vest-
mannaeyjaflugvelli „hafi ekki verið til
staðar er til átti að taka [á síðustu
þjóðhátíð – innskot höfundar] … og
hvergi sér þess stað í skýrslum að
þeir hafi framkvæmt nokkurt eftir-
lit.“ Hér er Gunnar væntanlega að
vitna til umræðu sem varð um það í
fjölmiðlum fyrir nokkrum vikum, að
starfsmaður í flugturni í Vestmanna-
eyjum bókaði að hann hefði ekki náð
sambandi við starfsmenn á flughlaði
og í flugstöð í um 10 mínútur um há-
degisbil á laugardeginum 5. ágúst. Þá
var engin umferð um flugvöllinn en
aðstoð þurfti við eina flugvél í elds-
neytisafgreiðslu.
Það hefur margsinnis komið fram
að þessir sjö eftirlitsmenn áttu að
hafa eftirlit með umferð flugvéla og
farþega um flughlað og flugstöð og
það gerðu þeir af samviskusemi.
Einnig var litið eftir því að menn án
tilskilinna réttinda væru ekki að
stunda flutningaflug (farþegaflug).
Það er á ábyrgð flugmanna og flug-
rekenda að skilja eftir farþegalista og
hleðsluskrá og sjá til þess að nægj-
anlegt eldsneyti sé á flugvélum
þeirra.
Breskir ráðgjafar
Tveir breskir ráðgjafar í flugör-
yggismálum og flugslysarannsókn-
um, sem feður tveggja þeirra sem lét-
ust vegna slyssins í Skerjafirði hafa
ráðið til að rannsaka slysið, hafa
kynnt sig fyrir Flugmálastjórn og
óskað eftir samvinnu. Flugmála-
stjórn hefur brugðist vel við þeirri
málaleitan. Í bréfi ráðgjafanna til
Flugmálastjórnar segir orðrétt: „We
wish to make it clear that we have
accepted this undertaking on the
understanding that we will not be
seeking to overturn the existing re-
port ref. M-05100/AIG-24 (Skýrsla
RNF – innskot höfundar) but just to
seek the full truth with a view to mak-
ing any further safety recommenda-
tions that we believe would benefit
aviation safety in Iceland and/or el-
sewhere.“
Á þessu sést að þessir tveir ráð-
gjafar, sem báðir hafa einnig starfað
og starfa eftir atvikum hjá Cranfield
háskóla í Bretlandi, ætla sér ekki að
umbylta skýrslu RNF. Þeir telja hins
vegar að varpa megi skýrara ljósi á
ýmsa aðra þætti í tengslum við slysið
og annað þarfnist frekari útskýringa.
Það mun ekki standa á Flugmála-
stjórn að veita þeim upplýsingar eins
og henni frekast er unnt og heimilt.
Enda hefur stofnunin engu að leyna í
þessum efnum eins og verkin sanna,
með birtingu gagna. Í þessu sam-
bandi má nefna að stofnunin hefur
gengið svo langt í upplýsingagjöf að
hún hefur verið kærð af Félagi ís-
lenskra flugumferðarstjóra.
Flugmálastjórn og flug-
slysið í Skerjafirði
Heimir Már
Pétursson
Rannsókn
Það mun ekki standa á
Flugmálastjórn, segir
Heimir Már Pétursson,
að veita upplýsingar
eins og henni frekast er
unnt og heimilt.
Höfundur er upplýsingafulltrúi
Flugmálastjórnar Íslands.
MORGUNBLAÐIÐ
greinir svo frá fimmtu-
daginn 12. júlí, að sam-
ið hafi verið við Jarð-
boranir hf. um borun
vatnskönnunarholna á
Hellisheiði enda hafi
þeir einir sýnt verkinu
áhuga.
Undirritaður, sem er
í forsvari eins af örfá-
um borfyrirtækjum í
landinu, óskar eftir að
koma eftirfarandi á
framfæri:
Ég vissi snemma á
árinu að til stæði að
bora könnunarholur á
Hellisheiði, enda var á
þeim tíma verið að vinna að gerð út-
boðsgagna. Um svipað leyti var ég að
ljúka borunum fyrir Orkuveitu
Reykjavíkur á Nesjavöllum, og
hugðist að sjálfsögðu bjóða í Hellis-
heiðina þegar gögnin lægju fyrir,
enda samskiptin við Orkuveituna
með miklum ágætum.
Nú leið og beið en ekki bólaði á út-
boðinu fyrr en komið var fram á
sumar, nánar tiltekið 19. júní, en þá
skyldu tilboð í verkið opnuð. En þar
fylgdi böggull skammrifi. Þegar út-
boðið var auglýst kom fram, að veru-
legum hluta af verkinu skyldi lokið í
síðari hluta ágúst.
Alvarr ehf. er umsetið fyrirtæki
og jafnan með margra mánaða verk-
efni á undan sér. Rúmir tveir mán-
uðir frá opnun tilboðs og þar til um-
talsverðum verkáfanga átti að vera
lokið var einfaldlega út úr korti í
mínu tilviki, en fleira
kemur til. Mig undrar
mjög hve seint útboðið
kom fram, og þá ekki
síður frétt Morgun-
blaðsins þess efnis að
Innkaupastofnun hafi
áður hafnað fyrra til-
boði Jarðborana hf.
Af þessu tilefni og
fleirum falast ég eftir
svörum Innkaupastofn-
unar við eftirfarandi:
Hvaða fyrra tilboð
Jarðborana hf. er verið
að tala um?
Hve umfangsmikla
verksamninga í kr. tal-
ið hefur Reykjavíkur-
borg gert við Jarðboranir hf. án út-
boðs á:
a) næstu 12 mánuðum?
b) undanförnum 5 árum?
Einnig væri fróðlegt, bæði fyrir
mig og aðra lesendur Morgunblaðs-
ins, að vita hve stór eignarhlutur
Reykjavíkurborgar í Jarðborunum
hf. er.
Alvarr ehf. hefur fullan vilja til að
bjóða í stór sem smá borverkefni á
vegum Reykjavíkurborgar, annað-
hvort eitt sér eða í samstarfi við
aðra. Hins vegar er erfitt um vik
meðan borgaryfirvöld halda vernd-
arhendi yfir alikálfinum með sjálf-
virkri áskrift verkefna eða útboða
sem við hinir getum ekki brugðist
við.
Boranir á veg-
um Reykja-
víkurborgar
Friðfinnur K.
Daníelsson
Höfundur er verkfræðingur.
Borverkefni
Erfitt er um vik, segir
Friðfinnur K.
Daníelsson, meðan
borgaryfirvöld halda
verndarhendi yfir
alikálfinum með sjálf-
virkri áskrift verkefna.