Morgunblaðið - 06.09.2001, Qupperneq 44

MINNINGAR
44 FIMMTUDAGUR 6. SEPTEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Hilmar Haf-steinn Grímsson
fæddist í Reykjavík
5. apríl 1913. Hann
andaðist á Landspít-
ala í Fossvogi 28.
ágúst síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
Hólmfríður Jóns-
dóttir, ættuð úr
Akraneshreppi, f.
19.1. 1891, d. 9.6.
1964, og Grímur
Theodór Grímsson,
ættaður frá Hegra-
nesi í Skagafirði, f.
1890, d. 1964. Þau
slitu samvistum. Hinn 1. nóvem-
ber 1917 giftist Hólmfríður Þor-
finni Júlíussyni, f. 19.3. 1884, ætt-
uðum frá Meiðastöðum í Garði en
hann lést 8. ágúst 1931. Þau eign-
uðust níu börn og eru þau: Hjalti,
f. 1919; Hulda, f. 1920, d. 1991;
Hólmfríður, f. 1921, d. 1980; Lilja
(eldri), f. 1923, d. 1997 (hún var
ættleidd); tvíburasystur, Júlíana
og Sólveig f. 1924, Sólveig d.
1976; Lilja (yngri), f. 1925; Ás-
laug, f. 1927, og Jóna Ólafía, f.
1929, d. 2000.
f. 1968, sambýlismaður hennar er
Pálmi Dungal, f. 1965. 2) Svan-
hildur, f. 1939, maki Ólafur Frið-
steinsson, f. 1938. Börn þeirra
eru: a) Hanna, f. 1961, maki Birgir
Guðjónsson, f. 1962. Dóttir þeirra
er Hildur Birna, f. 1992. b) Hauk-
ur Þór, f. 1965, maki Olga Hrund
Sverrisdóttir, f. 1971. Börn þeirra
eru: Elvar, f. 1996, og Mekkín, f.
1999. c) Helgi Björn, f. 1968, sam-
býliskona hans er Elísabet Axels-
dóttir, f. 1966. Hennar börn eru
Magnús Helgi Sigurðsson, f. 1988,
og Katrín Sigurðardóttir, f. 1992.
3) Ósk Guðrún, f. 1951, maki
Gunnar Harrysson, f. 1950. Sonur
þeirra er: Bjarki Már, f. 1978.
Fyrir átti Ósk dótturina Sigríði
Lindu, f. 1968. Faðir hennar er
Kristján Friðþjófsson, f. 1951.
Synir Sigríðar Lindu eru: Dagur
Snær Sævarsson, f. 1986, og Dan-
íel Freyr Sævarsson, f. 1993.
Hilmar hóf ungur störf hjá Raf-
magnsveitu Reykjavíkur og starf-
aði þar í tæp 50 ár, lengst af sem
innheimtugjaldkeri. Auk þess
starfaði hann um 20 ára skeið í
varaliði Slökkviliðs Reykjavíkur
samhliða skrifstofustarfinu. Einn-
ig starfaði hann í nokkur ár við
dyravörslu hjá Leikfélagi Reykja-
víkur í Iðnó.
Útför Hilmars fer fram frá Bú-
staðakirkju í dag, og hefst athöfn-
in klukkan 15.
Hálfsystkini sam-
feðra voru fjögur.
Hilmar kvæntist
11.maí 1934 eftirlif-
andi eiginkonu sinni
Jóhönnu Sigurjóns-
dóttur, f. 29. júlí 1911,
ættaðri frá Kirkju-
skógi í Miðdölum í
Dalasýslu. Foreldrar
hennar voru Sigurjón
Jónsson, f. 1875, d.
1956, og Jóna Kristín
Ásgeirsdóttir, f. 1878,
d. 1971. Dætur Hilm-
ars og Jóhönnu eru:
1) Ása Sigríður, f.
1935, maki Hans Kristinsson, f.
1937. Börn þeirra eru: a) Hilmar,
f. 1959, maki Bryndís Magnús-
dóttir, f. 1958. Synir þeirra eru
Hans Jakob, f. 1987, og Kristinn
Már, f. 1994. Fyrir átti Bryndís
dótturina Margréti Heiðu Guð-
brandsdóttur, f. 1978. Sambýlis-
maður hennar er Gunnar Ingi
Traustason, f. 1976. b) Anna, f.
1962, sambýlismaður hennar var
Sigurður B. Sigurðsson. Börn
þeirra eru Ása Sigríður, f. 1991,
og Emil Jóhann, f. 1996. c) Hafdís,
Tengdafaðir minn Hilmar H.
Grímsson er látinn. Ég kynntist
Hilmari þegar við Ása dóttir hans
giftum okkur 1958 og er því sú sam-
leið okkar orðin 43 ár, sem er langur
tími, en stuttur þegar litið er til
baka. Hilmar tók mér strax eins og
ég væri sonur hans og var okkar
samband ávallt gott. Hans miklu
mannkostir eru manni minnisstæðir.
Hann var alltaf reiðubúinn að hjálpa
öðrum og ekki síst börnum og barna-
börnum, því þegar átti að fara að
mála var Hilmar fyrstur að mæta
með málningarrúllu og pensil í poka
til að drífa málningarvinnu áfram.
Hann lét sér mjög annt um barna-
börnin og sagði þeim hvernig um-
horfs var í Reykjavík þegar hann var
ungur en hann fæddist og ól allan
sinn aldur í Reykjavík. Á sunnudög-
um fór hann stundum með þau til að
sýna þeim gamla bæinn en þar
þekkti hann flestöll hús.
Við munum minnast hans með
hlýjum hug og þökkum honum öll
góðu árin.
Ég bið Guð að styrkja tengdamóð-
ur mína í sorg hennar.
Hans Kristinsson.
Elskulegur afi minn hefur endað
sitt æviskeið.
Saddur lífdaga, sáttur, skilaði sínu
með sóma og eftir standa minningar
um einstakan persónuleika og mik-
inn mannvin.
Hann var þessi ekta gamli góði afi,
strangheiðarlegur, ráðvandur og
tryggur og hafði til að bera mikla
umhyggjusemi sem náði langt út fyr-
ir fjölskylduna.
Hann var alinn upp af einstæðri
móður sinni og ömmu fyrstu árin. Af
föður sínum hafði hann lítið að segja
enda ekki komnar á pabbahelgar á
þeim tíma. Fimm ára eignaðist hann
góðan stjúpföður og eignaðist níu
systkini á tíu árum. Var hann farinn
að passa þau sjö ára gamall á milli
þess sem hann hljóp út á Eyri með
kaffi handa fóstra sínum, seldi blöð
um leið og hann hafði aldur til og lék
sér við fjöruna við Skúlagötu og á
Skólavörðuholtinu.
Oft hefur afi sagt mér frá þeim
húsakynnum er þau bjuggu við og á
ég enn erfitt með að trúa því hvernig
tíu manna fjölskyldur í Reykjavík
bjuggu í einu til tveimur herbergjum
með aðgang að eldhúsi og þvottahúsi
ásamt öðrum. Honum fannst við
barnabörnin hafa gott af að heyra
það hvernig fólk þurfti að búa hér
áður fyrr, enda þótti honum nóg um
lífsgæðakapphlaupið og fannst
frjálshyggjan vera að taka öll völd.
Hann vildi sjá meiri jöfnuð í þjóð-
félaginu og studdi alla tíð þann mál-
stað er hafði heildarhagsmuni í fyr-
irrúmi.
En alltaf fylgdi sögunum hans afa
upptalning á öllu því góða fólki sem á
vegi hans hafði orðið um dagana og
stóð það upp úr í endurminningun-
um, sem sýnir best hvað eftir situr
þótt hin veraldlegu lífsgæði hafi ver-
ið af skornum skammti.
Var hann Reykvíkingur í húð og
hár en naut sín þó mjög vel í sveit tvö
sumur sem drengur, því alltaf varð
svo gott fólk á vegi hans. Það sem
hæst bar á unglingsárunum var er
hann gerðist messadrengur á Gull-
fossi sextán ára. Var það mikil upp-
lifun og átti hann góðar endurminn-
ingar frá þeim tíma er hann fór að
skoða heiminn.
Er hann var átján ára dó stjúpfað-
ir hans og var þá móðir hans ein með
hópinn, tíu börn. Það varð úr að afi
fékk starf hjá Rafmagnsveitu
Reykjavíkur og gerðist nú fyrirvinna
fjölskyldunnar næstu tvö árin. 18–20
ára menn hafa eflaust eitthvað annað
í huga, en þetta var í þá daga að ekki
var alltaf spurt: Hvað langar mig að
gera? heldur: Hvað ber mér að gera?
Hjá Rafmagnsveitunni starfaði
hann í 48½ ár og vann yfirleitt yf-
irvinnu með, m.a. í Slökkviliðinu og
hjá Leikfélagi Reykjavíkur sem
dyravörður og unni hann leikhúsi
mikið alla tíð.
Afi var mikill gæfumaður í einka-
lífi og kvæntist yndislegri ömmu
minni árið 1934, eftir að hafa m.a.
þurft að eltast við hana á hjóli alla
leið vestur í Dali, en hún var þess
virði, betri konu hefði hann ekki get-
að fengið. Eignuðust þau þrjár ynd-
islegar dætur og hefur alla tíð ríkt
mikill einhugur um velferð allrar
fjölskyldunnar og sagði afi þau
ömmu hafa verið í gjörgæslu hjá
dætrunum nú síðustu ár er heilsunni
var farið að hraka.
Hafði afi einnig mikið dálæti á
tengdasonum sínum og var val dætr-
anna eins og hann hefði sjálfur séð
um ráðahaginn.
Erum við alls átta barnabörnin
sem hafa notið umhyggju hans og
hefur Melgerði 6 alltaf verið fastur
punktur í tilverunni. Þangað hefur
alltaf verið gott að koma, amma að
baka og afi að mála, alltaf allt fínt
málað til dauðadags, eða úti í skúr að
smíða hillur og hús. Afi á leiðinni í
sund eða göngutúr og líka til dauða-
dags, holl hreyfing er nokkuð sem afi
tamdi sér fyrir löngu og hætti því
ekki þótt það kæmist í tísku. Afi að
skammast yfir óréttlætinu og mis-
muninum í þjóðfélaginu eða afi að
dæla mjólk í barnabarnabörnin því
hann var hræddur um að það
gleymdist í gosdrykkjaþambi nú-
tímans.
Það er svo gott að eiga þessar
minningar og eins og segir í einu af
uppáhaldslaginu okkar afa:
„sælt er að sjást og kyssa – en sárt
að þjást og missa“, þá er lífið gleði og
sorg og þeir missa sem elska.
Lítið fannst mér fara fyrir guðs-
óttanum hjá afa mínum þótt kristna
hegðun hefði hann í hvívetna og bar
þar kærleikann hæst, vitnaði hann
jafnvel í boðskapinn og oftar en einu
sinni minnti hann mig á eftir heitar
umræður um menn og málefni að
maður skyldi nú „eigi dæma aðra svo
maður yrði eigi sjálfur dæmdur“.
Ef einhver dómari er þarna ein-
hvers staðar veit ég hvorum megin
elskulegur afi minn lendir.
Hafðu þökk fyrir allt og allt.
Blessuð sé minning þín.
Anna Hansdóttir.
Nú seinni árin vildi afi síður fara í
langferðir, taldi sig oft ekki hafa
heilsu í það. Ég minnist eins atviks
er ég bauð afa og ömmu að keyra
þau í Dalina, að vitja æskuslóða
ömmu og heimsækja skyldfólkið.
Daginn áður ætlaði afi alls ekki að
fara með, þannig að það leit út fyrir
að við amma færum ein. Þegar ferða-
morgunninn rann upp og ég mætti í
Melgerðið stóð afi ferðbúinn á tröpp-
unum, léttur og kátur, eins og hann
hefði alltaf ætlað að fara með. Ekki
veit ég hvað sneri honum, en ég
hugsaði að þetta væri afa líkt. Svona
gat hann verið skemmtilegur.
Elsku amma, það hlýtur að vera
sárt að kveðja slíkan mann sem afi
var, en það hefur líka verið gæfa að
kynnast slíkum manni og fyrir það
erum við öll þakklát. Hans æviverk
er okkur öllum til eftirbreytni. Guð
varðveiti minninguna um góðan
mann.
Helgi Björn.
Elsku afi minn er dáinn. Afi var
orðinn 88 ára gamall og því ekki að
undra að tími hans á þessu tilveru-
stigi sé liðinn. Það er samt svo skrýt-
ið þegar einhver sem hefur verið
hluti af lífi manns alla tíð er farinn.
Ég veit samt að hann er sjálfur sátt-
ur við að vera farinn, búinn að lifa
góðu lífi og jafnan haft ágæta heilsu.
Síðustu ár var þó farið að draga
verulega af honum. Mér fannst að
undanförnu eins og hann væri að
nota síðustu lífsdropana til að halda
uppi sínu lífsmynstri sem fólst m.a. í
daglegum sundferðum. Afi var líka
hluti af mínu lífsmynstri frá því ég
kom í heiminn. Afi og amma í Mel-
gerði hafa verið fjölskyldunni kjöl-
festa í lífsins ólgusjó. Stundum hefur
þessi kjölfesta verið svo föst fyrir að
fjölskyldunni hefur þótt nóg um. En
þær leiðbeiningar sem afi gaf af
ákveðni voru sprottnar af takmarka-
lausri væntumþykju fyrir afkomend-
um sínum. Að sjá á eftir öðrum helm-
ingnum af kjölfestunni er vissulega
sárt. Efst er mér samt í huga þakk-
læti fyrir að hafa átt þennan dásam-
lega afa og fengið að njóta umhyggju
hans í svona mörg ár. Í gegnum árin
hefur hann verið virkur þátttakandi í
lífi fjölskyldumeðlimanna. Ef þurfti
að dytta að húsnæði mætti hann með
málningarrúlluna og ef hann frétti af
húsgagnaskorti bauð hann fram
bókahillur og aðra hluti sem hann
hafði smíðað eða orðið sér úti um og
endurbætt! Heimili mitt ber ennþá
svip af greiðvikni og handlagni afa.
Afi lét ekki bara að sér kveða í verki
heldur líka í orði. Ófáar veislurnar
hafa verið haldnar í fjölskyldunni
þar sem afi kvaddi sér hljóðs. Hann
hafði líka yndi af söng og það var síð-
ast í níræðisafmæli eftirlifandi eig-
inkonu sinnar sem hann stóð í hópi
yngra fólks og söng af mikilli inn-
lifun. Þessi dagur, 29. júlí sl., verður
lengi í minnum hafður, að hann
skyldi hafa verið með okkur á þess-
um fallega degi þar sem fjölskyldan
kom saman og gladdist yfir að eiga
þau að, er ómetanlegt. Þó ræðu-
mennskan hafi minnkað á síðustu ár-
um þá stóð hann upp í veislunni og
þakkaði ættingjunum fyrir allt sem
þeir höfðu gert fyrir hann og eig-
inkonuna í gegnum árin – síðan leit
hann kankvís á ömmu og sagði að
hann vissi að vinsældir þeirra ættu
þau henni að þakka! En afi minn, þú
átt líka þinn þátt í því að fjölskyldan
hefur sótt í félagsskap ykkar og Mel-
gerði verið tíður áningarstaður. Mér
finnst eftirsóknarverður eiginleiki
að vera óhræddur við að orða skoð-
anir sínar og þú lást sko ekki á mein-
ingum þínum. Ég man nú eftir
stundum þar sem mig langaði að
benda þér á hina hlið málsins en þú
varst svo fylginn þér að ég lagði
sjaldnast í það – þú varst einhvern
veginn þannig að þú þurftir alltaf að
eiga síðasta orðið. Og það áttirðu líka
núna afi minn, þú sagðir alltaf að þú
vildir ekki flytja úr Melgerðinu en
vissir að sá tími sem þið amma gátuð
verið þar tvö ein var að styttast – og
á þinn sannfærandi hátt hefurðu náð
að semja við æðri máttarvöld að ná í
þig svo þú þyrftir ekki að flytja úr
húsinu sem var þér svo kært.
Þúsund þakkir fyrir allt, elsku afi
minn, fjölskyldan hefur misst mikið
en mest hún elsku amma sem bjó
með þér í 67 ár og á erfitt með að
horfast í augu við lífið án þín. Megi
Guð gefa henni styrk til að takast á
við komandi tíma. Mér þykir óend-
anlega vænt um ykkur bæði.
Hafdís Hansdóttir.
Afi minn Grímsson hefur lokið
sinni jarðvist, 88 ára að aldri. Að
leiðarlokum vil ég kveðja þig með ör-
fáum orðum afi minn.
Minningabrotin streyma í gegn-
um hugann: gönguferðirnar um
borgina, sem þú þekktir svo vel,
sundferðirnar, leikhúsferðirnar og
heimsóknirnar í Safamýrina, stund-
um með malta-súkkulaðikex og
stundum með opal.
Þegar ég komst sjálfur í fullorð-
inna manna tölu og keypti mér þak
yfir höfuðið var það vinnugleði þín
með málningarpensilinn sem kom að
góðum notum. Þegar ég keypti fok-
helt í Álfholtinu léstu þér ekki nægja
að sjá um mestalla málningarvinn-
una, heldur keyptir þú líka alla máln-
inguna sjálfur.
Eitt af þeim atvikum sem standa
upp úr í minningunni átti sér stað á
vormánuðum 1989. Þá var ég að und-
irbúa fluttning til Svíþjóðar. Þú
tókst mig á eintal, eins og þú gerðir
stundum. Erindið var væntanleg
jarðarför þín. Þú lagðir á það ríka
áherslu að ég ætti ekki að eyða
stórfé í að mæta í hana frá Svíþjóð.
Þá vissi hvorugur okkar að það voru
rúm 12 ár í hana og ég löngu fluttur
heim aftur.
Þetta atvik hefur síðan oft komið
upp í huga minn, því það sagði mér
svo mikið um viðhorf þitt til peninga
og annarra verðmæta. Þú lifðir tím-
ana tvenna á langri ævi. Þú varst
elstur í stórum systkinahópi, sem þú
um tíma þurftir að sjá fyrir. Þessir
erfiðleikar í æsku þinni og sú mikla
ábyrgð sem á þig var lögð hafa ef-
laust litað skoðanir þínar æ síðan.
Þess vegna átti ég ekki að eyða pen-
ingum í óþarfa ferðalag frá Svíþjóð.
Unglingar í dag þurfa ekki að sjá
systkinum sínum farborða, heldur er
hætta á því að þeir týni sér í tölvu-
leikjum eða öðrum hégóma.
Þú varst lagður inn á Borgarspít-
alann í ágúst sl. í smáaðgerð sem
gekk vel. En þar sem minnið var að-
eins farið að bila og þú aðeins farinn
að rugla um heima og geima stóð til
að öldrunarlæknir myndi gera á þér
öldrunarmat hinn 28 ágúst. „Öldr-
unarmat“ var örugglega nokkuð sem
þú hafðir ekki áhuga á og þú varst
stífur á þínum skoðunum. Ég hef því
grun um að þú hafir gert samkomu-
lag við almættið um að fá að yfirgefa
sviðið. Þú varst ferðbúinn og tíma-
setningin hjá þér var „cool“ eins og
unglingarnir segja.
Takk fyrir allt og allt, afi minn.
Hilmar Hansson.
Elsku afi minn Nú ertu kominn
heim og allar þjáningar að baki. Ég
naut þeirra forréttinda að fá að alast
upp hjá þér og ömmu. Það er ein
besta gjöf sem ég hef fengið að hafa
alist upp í þeirri ást og hlýju sem þið
amma gáfuð mér. Það verður aldrei
frá mér tekið. Og allar minningarnar
sem ég á um þig munu aldrei gleym-
ast. Allt frá því þegar ég var lítil þá
fræddir þú mig um lífið í gamla daga
og ættingja okkar lífs sem liðna. All-
ir göngutúrarnir sem við fórum sam-
an í Reykjavík á hverjum sunnudegi
og sýndir mér húsin sem þú hafðir
búið í t.d. Bjarnaborg sem þú varst
svo stoltur af, og að lokinni göngu þá
beið amma með læri inni í ofni handa
okkur. Þetta og margt fleira flýgur
um hugann á þessari stund. Það er
mikill söknuður og eftirsjá í mínu
hjarta eftir þér, en jafnframt er ég
líka glöð yfir því að þú hafir fengið
þína ósk uppfyllta, hvíld og friður er
það sem þú þráðir. Ég mun ætíð
halda minningu þinni á lofti, elsku afi
minn, og gæta þess að langafadreng-
irnir þínir sem þér þótti svo vænt
um, minnist þín líka ætíð því þeim
þótti svo mikið vænt um þig .
Elsku afi minn, takk fyrir allar
stundirnar sem við áttum saman og
það veganesti sem þú gafst mér.
Megi góður Guð gefa ömmu minni
styrk í þessari miklu sorg.
Þá aftur lykjum augum vér,
og úti lífs er stundin,
þá heimsins leikur liðinn er,
og loks vér festum blundinn,
í gröf vér hljótum hvíldarstað,
þar heimsins glaumur kemst ei að,
þar loks er friður fundinn.
Þá kristinn maður sofnar sætt,
því sárt hann grátum eigi;
þótt herrann nú oss hafi grætt,
mun hann á efsta degi,
vorn ástvin látáoss aftur sjá
í æðri gleðı́en hugsast má.
Guðs lofum vísdómsvegi.
(Höf. ók.)
Hvíl í friði.
Þín afastelpa,
Sigríður Linda.
Elsku langafi. Það eru ekki allir
jafn heppnir og ég. Ég hef haft þau
forréttindi að eiga langafa eins og
þig. Frá því að ég fæddist hefur þú
verið mér eins og pabbi.
Þú sagðir mér sögur frá því að þú
varst yngri, eins og þegar þú varst
sendill hjá smjörsölunni og lentir í
árekstri við bíl.
En þú jafnaðir þig og hélst áfram
að gera góðverk. Þau eru ekki fá
mannslífin sem þú hefur bjargað,
bæði í slökkviliðinu, þar sem þú
bjargaðir börnum og fleirum, og líka
sem nágranni.
Ég gleymi því aldrei langafa
hetju, sem skrifað var um í blaðinu,
eftir að hringtvar á bjöllunni hans
um hánótt og maður alblóðugur var
fyrir utan og langafi hetja hringdi á
hjálp.
Í næstum hvert sinn sem ég kom
að heimsækja þig varst þú alltaf eitt-
hvað að bralla, annað hvort að mála
húsið þitt eða smíða lítil hús.
Alls staðar þar sem einhverjar
framkvæmdir voru varst þú alltaf
verkstjórinn.
En í dag þegar þú ert farinn, þá
mun allt breytast.
Nú er enginn langafi sem getur
reddað málunum, nú er enginn
langafi sem maður getur fylgst með
koma úr búðinni eða úr laugunum.
Ég áttaði mig ekki á því að þú
myndir fara svona fljótt.
En nú þegar þú ert ekki hér minn-
HILMAR HAF-
STEINN GRÍMSSON