Morgunblaðið - 19.12.2001, Síða 50

MINNINGAR
50 MIÐVIKUDAGUR 19. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Í dag 19. desember, hefði amma
mín orðið áttræð, en hún lést 12. júlí
2000. Hún var móðir sex drengja og
var sá næstelsti pabbi minn. Mér
skilst að það hafi oft verið mikð fjör á
heimilinu á Siglufirði þar sem hún ól
drengina sína upp og kom þeim til
manns. Það tókst henni með prýði en
ég veit að hún óskaði þess stundum,
þegar strákapörin tóku völdin, að
einhverjir þeirra hefðu verið stúlkur.
Þetta átti sérstaklega við þegar
skipti þurfti um alklæðnað á þeim
öllum tvisvar á dag, tólf umganga af
fötum, sem síðan þurfti að þvo í
höndunum.
Ég var svo heppin að búa á Siglu-
firði í fjögur ár, frá fjögurra til átta
ára, og þá var nábýlið við Helgu
HELGA
PÁLMADÓTTIR
✝ Helga Pálma-dóttir fæddist á
Akureyri 19. desem-
ber 1921. Hún lést á
Siglufirði 12. júlí
2000. Eftirlifandi
eiginmaður hennar
er Jón Rögnvalds-
son, f. 2. maí 1923, og
þau eiga sex syni,
Pál Ágúst, Viktor,
Steingrím Örn,
Rögnvald, Leif og
Viggó.
Útför hennar fór
fram frá Siglufjarð-
arkirkju í kyrrþey
20. júlí 2000.
ömmu yndislegt og
heimili hennar og Jóns
afa okkur barnabörn-
unum öruggt skjól.
Dyrnar voru alltaf
ólæstar og gat maður
valsað inn og út eins og
manni sýndist. En þótt
maður fengi hjá henni
hlýju, athygli og
ómælda ást var hún
alltaf ákveðin. Hún tók
þátt í því að ala okkur
barnabörnin upp og
sagði okkur óhikað ef
henni mislíkaði eitt-
hvað í fari okkar. Þetta
átti sérstaklega við þegar ég fór að
eldast og eyddi oft hluta af sumrinu á
Siglufirði hjá henni og afa. Þá kom
það stundum fyrir að hugmyndir
okkar um útivistartíma stönguðust
á. Sumarið sem ég varð tólf ára var
ég að vinna í bakaríinu á Siglufirði og
bjó hjá ömmu og afa. Eins og gengur
og gerist með tólf ára stelpur þá
fannst mér ég vera orðin fullorðin og
fannst hún stundum skammta mér
naumt frelsið. Ég kom eitt sinn heim
á umræddum tíma en úti beið hópur
af eldri krökkum eftir mér til að sjá
hvað verða vildi. Þegar ég kom og
ætlaði að fá að vera klukkutíma leng-
ur, gneistaði úr grænu augum henn-
ar og hún sagði mjög ákveðið að ég
yrði ekki mínútu lengur úti, ég væri
ekki einu sinni fermd.
Ég kom eftir þetta heim á um-
sömdum tíma og bað ekki aftur um
að fá að vera lengur.
Eftir að ég varð fullorðin urðu
heimsóknirnar færri en áður en ég
man eftir einni ferð þegar við Benni
bróðir ætluðum að koma henni á
óvart 19. desember 1991, á sjötugs-
afmælinu. Við vorum á litlum bíl og
enginn vissi af komu okkar nema
Steingrímur frændi. Ferðin gekk
ágætlega þangað til við komum fram
hjá Ketilási, þá fór færðin að þyngj-
ast og vorum við þrjár klukkustundir
að komast þessa leið sem venjulega
tekur 30 mínútur. Þegar við systk-
inin mættum í veisluna, allt of seint,
varð ömmu svo mikið um að hún fékk
næstum taugaáfall en grét af gleði.
Þá tók hún af okkur loforð um að
hringja næst þegar við ætluðum að
koma henni á óvart og við stóðum við
það.
Það eru margar minningar sem
koma upp í hugann þegar ég hugsa
um ömmu, kleinurnar, kossarnir,
kalda mjólkin sem ég þurfti oft að
sækja niður í kjallara af því ég var
svo létt á fæti, nýþvegin og straujuð
sængurföt og kubbarnir inni í litla
herbergi. Það var alltaf líf og fjör á
Hlíðarveginum og þangað var gott
að koma – en núna býr afi þar einn.
Ég elskaði ömmu mína heitt og ég
veit að henni líður vel núna með
Laufeyju systur sinni og hafa þær
örugglega tekið vel á móti Benna
bróður. Ég hlakka til að hitta þau, en
það verður vonandi ekki strax. Ég
þakka ömmu allt sem hún gerði fyrir
mig, hún var alla tíð hreinskiptin og
heiðarleg en það eru kostir sem ég
hef reynt að taka mér til fyrirmynd-
ar.
Helga Rún Viktorsdóttir.
✝ Guðríður Magn-úsdóttir, hús-
freyja í Reykjavík,
fæddist á Efra-
Skarði í Svínadal 8.
september 1909.
Hún andaðist á
hjúkrunarheimilinu
Skógarbæ (Efstabæ)
13. desember síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru hjónin
Magnús Magnússon,
bóndi á Efra-Skarði
í Svínadal í Hval-
fjarðarstrandar-
hreppi, f. 8. júlí
1862, d. 1. janúar 1920, og Sigríð-
ur Ásbjörnsdóttir húsfreyja, f. 5.
ágúst 1871, d. 25. apríl 1937.
Systkini Guðríðar voru Þórunn, f.
1.10. 1896; Soffía Ásbjörg, f. 1.5.
1898; Kristín, f. 6.4. 1902; Ólafur,
f. 14.3. 1905, og Svanborg, f. 6.4.
1907. Þau eru öll látin.
Hinn 1. júní 1929 giftist Guð-
ríður Jóni Guðjónssyni, verka-
manni í Reykjavík, f. í Fjósakoti í
Innri-Akraneshreppi í Borgar-
fjarðarsýslu 26. sept. 1893, d. 30.
okt. 1971. Foreldrar Jóns voru
Guðjón Einarsson, sjómaður og
verkamaður í Fossakoti og Fjósa-
koti í Innri-Akraneshreppi, f. 13.
með Auði E. Friðriksdóttur. 4)
Guðjón húsasmiður, f. 13.2. 1939,
maki Sigríður Sigurðardóttir
bréfberi, f. 20.8. 1942, börn þeirra
eru: Guðríður, maki Haukur Þór
Haraldsson, þau eiga þrjú börn,
Hafdís Ebba, maki Þorsteinn Hall-
dórsson, þau eiga tvö börn og
Díana. 5) Ingibjörg bréfberi, f.
12.5. 1943, maki Ólafur Sveinsson
tæknifræðingur, f. 1.8. 1942, börn
þeirra eru: Hanna, í sambúð með
Ellert K. Schram, þau eiga tvö
börn saman. Hanna á eitt barn
fyrir. Guðríður, Freydís Sif, í sam-
búð með Árna Má Rúnarssyni og
Þórdís Jóna. 6) Jón Guðmar við-
skiptafræðingur, f. 2.4. 1950, maki
Jóhanna Erlingsdóttir fulltrúi, f.
13.3 1961, börn þeirra eru: Svan-
hvít Ásta og Guðrún Sunna. Synir
frá fyrra hjónabandi eru Eiríkur
Óskar, í sambúð með Sigrúnu K.
Jónasdóttur og Magnús.
Guðríður lærði saumaskap á
Akranesi innan við tvítugt og
starfaði við saumaskap og kaupa-
mennsku fram að giftingu, en var
húsmóðir alla tíð síðan. Guðríður
og Jón fluttust að Grettisgötu 18a
árið 1939 og þar var þeirra heimili
ætíð síðan, en fyrir fjórum árum
fluttist Guðríður að hjúkrunar-
heimilinu Skógarbæ (Efstabæ).
Hún var því húsfreyja á Grettis-
götu 18a í nær sextíu ár. Afkom-
endur Guðríðar og Jóns eru 54.
Útför Guðríðar fer fram frá
Seljakirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 15.
ágúst 1857, d. 19.
mars 1933, og Mál-
fríður Halldórsdóttir
(óg.) húsfreyja, f. 18.
febrúar 1860, d. 25.
desember 1915. Börn
Guðríðar og Jóns eru:
1) Málfríður sjúkra-
liði, f. 26.2. 1930, maki
Haukur Bjarnason
húsasmíðameistari, f.
23.9. 1928, börn
þeirra eru tvíburarnir
Guðrún B., maki Guð-
mundur Kristberg
Helgason, þau eiga
þrjú börn og Jón G.,
maki Helga Brynleifsdóttir, þau
eiga eitt barn saman. Guðríður,
maki Ingvar Teitsson, þau eiga
þrjú börn og Anna Rós. Sonur
Málfríðar af fyrra hjónabandi er
Róbert Jörgensen, maki Erla Lár-
usdóttir, þau eiga fjögur börn. 2)
Magnús verkamaður, f. 10.9. 1931.
3) Sigríður sjúkraliði, f. 10.3.
1934, maki Sigurður Daníelsson
netagerðarmaður, f. 16.11. 1934.
Börn þeirra eru: Guðríður, maki
Einar Ingvason, þau eiga fjögur
börn, Sigrún, maki Helgi Gríms-
son, þau eiga þrjú börn, Gróa,
maki Kristján H. Theodórsson,
þau eiga tvö börn og Jón, í sambúð
Þótt við vitum að allt hafi sinn
tíma í henni veröld þá kvelst hjarta
manns ævinlega þegar æðri mátt-
arvöld sækja sína, hvað þá þegar
þeir standa manni nærri. Háöldruð
heiðurskona, hún amma mín á
Grettó, eins ég nefndi hana æv-
inlega, Guðríður Magnúsdóttir, er
látin. Hún varð 92 ára. Hún var
fremur lágvaxin kona, en hjartað
var stórt og hjartalagið hlýtt. Það
var í miðri aðventunni sem hún
kvaddi. Hún lá sem betur fer ekki
lengi á dánarbeði. Erfið veikindi
herjuðu skyndilega á hana af full-
um þunga og urðu henni um megn
á nokkrum dögum. Allt undir það
síðasta átti hún þó því láni að
fagna að vera ern. Eins og vænta
mátti var líkaminn farinn að
bregðast henni örlítið; hugurinn,
skynjunin og hið létta lundarfar
stóðu þó ætíð þéttingsfast með
henni. Hún var lánsöm að fá að
eldast þannig á sig komin.
Hún bjó lengst af við Grettisgöt-
una í Reykjavík. Undanfarin ár
dvaldi hún á hjúkrunarheimilinu
Skógarbæ þar sem hún naut ein-
stakrar umönnunar. Grettisgata
18a var þó ætíð hennar heimili, þar
sló lífstakturinn lengst af í faðmi
afa míns, Jóns Guðjónssonar, og
fjölskyldunnar. Móðir mín, Mál-
fríður Jónsdóttir, er elst sex barna
þeirra. Barnabörnin eru mörg og
barnabarnabörnin sömuleiðis. Og
þær eru ófáar Gurrýjarnar í ætt-
inni, dömurnar sem skírðar eru í
höfuðið á ömmu. Rætur hennar
voru handan við Hvalfjörðinn, hún
fæddist og ólst upp á bænum Efra-
Skarði í Svínadal, sunnan Skarðs-
heiðarinnar. Sá bær var henni eðli-
lega afar kær. Það var í þessari
sveit sem hún sprangaði um sem
barn í skjóli fagurs fjallahrings og
bjó sig undir lífið.
Hún var af þeirri kynslóð sem
gengið hefur í gegnum mestu
breytingar og tæknibyltingar í Ís-
landssögunni, kynslóð sem kynnt-
ist því að þröngt gæti verið í búi,
en barmaði sér aldrei. Þegar ég
ferðast um í huganum minnist ég
þess ekki að amma hafi nokkru
sinni rætt illa um einhvern þótt
hún stæði drjúgt á sínu í dæg-
urmálum sem pólitík. Að því leyti
átti hún samleið með þeim sem
boða að illt umtal sé bæði tíma-
eyðsla og niðurbrjótandi. Hún var
heppin að hafa þennan verðmæta
kost; hún gat þó verið svolítið
þrjósk, eins og við öll.
Ég minnist hennar ennfremur
sem ömmu með ríka kímnigáfu
þótt hún hefði sig ekki í frammi
með fyrirgangi, þess í stað bjó hún
til andrúm gleði og kímni með
brosi sínu og viðmóti – svo aðrir
fengju notið sín. Og ekki fannst
litlum snáða það verra að vita til
þess að kökuboxið hennar tæmdist
aldrei. Þetta einkenndi hana frá
því ég man fyrst eftir mér í heim-
sóknum á Grettó, hjá henni og afa
– einstaklega barngóðum manni
sem hún missti á haustmánuðum
fyrir þrjátíu árum. Heimsóknirnar
til þeirra voru fyrir mig, Kópa-
vogsbúann, talsvert ævintýri.
Þetta var annað umhverfi en frum-
býlingar í Hvömmunum í Kópavogi
áttu að venjast; þarna var gróið
hverfi, stutt niður á Laugaveg,
Klapparstíg, Frakkastíg og upp á
Njálsgötu, þröng húsasund og
hálfskuggaleg port – margir æv-
intýraheimar. Þegar árin liðu sat
þó mest eftir hve breiðan faðm hún
hafði og hve hún skipti sér hæfi-
lega mikið af manni þegar ærslast
var og göslast um í grenndinni.
Fyrir nokkrum árum hitti ég fjar-
skylda frænku mína á förnum vegi.
Við tókum tal saman og bar ömmu,
afa og Grettisgötuna á góma. Þá
hafði hún á orði við mig, sem ég
vissi raunar fyrir, hve ótrúlega
gestrisin þau hefðu verið og hvað
það sæti í fjarskyldum ættingjum
hve notalegt hefði verið að sækja
þau heim og streitulaust að fá gist-
ingu, ef svo bæri undir. Híbýlin
voru þröng, en aldrei svo þröng að
venslafólk gæti ekki fengið að
gista þegar það gerði sér ferð til
borgarinnar. Þar sannaðist hið
fornkveðna, að vilji er allt sem þarf
– og af honum var nóg á Grett-
isgötu 18a.
Háöldruð heiðurskona er geng-
in. Hún hefur kvatt, það er gangur
lífsins, þannig slær lífsklukkan.
Lífið heldur áfram með sínu gamni
og sinni alvöru. Hún var lánsöm að
ná hárri elli og verða ern, gömul
kona. Kveðjum góða konu í dag.
Blessuð sé minning ömmu minnar,
Guðríðar Magnúsdóttur.
Jón G. Hauksson.
Elsku amma.
Við viljum þakka þér fyrir allar
þær yndislegu minningar sem þú
hefur gefið okkur. Af mörgu er að
taka en það sem efst er í huga okk-
ar er það hve kærleiksrík þú varst
og hvað þú bjóst yfir miklu jafn-
aðargeði. Þú varst ávallt til staðar
þegar við vildum njóta samvista
þinna og þrátt fyrir að stundum
liði alltof langur tími milli heim-
sókna, þá var alltaf eins og við
hefðum hist í gær. Það vekur upp
kærleiksríkar minningar þegar við
hugsum til jólanna og allra þeirra
yndislegu stunda sem við áttum
með ykkur afa á Grettisgötunni.
Þar var oft mikil gleði og hamingja
ríkjandi enda margt um manninn
þó að húsakynnin hafi ekki verið
stór. En það var alltaf nóg pláss
hjá ykkur þar sem hjartarúm ykk-
ar var mikið. Upp í hugann koma
minningar eins og spilamennska,
en þarna lærðum við krakkarnir að
spila vist með öllum þeim meld-
ingum sem hægt var að læra og
mikið lagt upp úr keppnisandan-
um. Einnig var mikið rætt um ým-
is málefni og var pólitíkin oft í fyr-
irrúmi. Fylgdumst við krakkarnir
með af mikilli andagift þegar
skipst var á skoðunum og lærðum
þá góðu lexíu að hlusta. Það var oft
gaman að sjá hve pólitísk þú varst
og hvað þú hafðir ákveðnar skoð-
anir á hlutunum, og oftar en ekki
hafðir þú lokaorðið þótt ekki værir
þú hávær.
Elsku amma, reisn þín var mikil
og þú hélst henni fram á hinstu
stund. Það var alveg sama hvenær
við komum til þín, alltaf varstu bú-
in að baka og tókst á móti okkur
með hlaðborði af góðgæti og nota-
legheitum, þrátt fyrir að þú værir
komin hátt á níræðisaldur. Síðustu
árin dvaldir þú í Skógarbæ og
gaman var að sjá hve vel þú undir
þér þar og hvað vel var hugsað um
þig. Við biðjum góðan Guð að
blessa þína hinstu för.
Kærleikskveðjur, systurnar
Guðrún B. og Guðríður
Hauksdætur.
Elsku amma. Kallið er komið og
nú verðum við að kveðja þig.
Við systurnar munum eftir því
þegar við fórum í sunnudagsbíl-
túrinn með mömmu og pabba, þá
var alltaf endað í kaffi og pönnu-
kökum ásamt öðru góðgæti hjá þér
á Grettó. Við gátum alltaf fengið
að vera hjá þér því þú varst alltaf
heima á Grettisgötunni, yndisleg
heimavinnandi amma sem hugsaðir
svo vel um þína nánustu. Þegar
mamma og pabbi fóru til Spánar
fengum við oft að gista hjá þér og
Magga frænda sem bjó hjá þér.
Fjölskyldan var stór og því var
mikill gestagangur hjá ykkur. Á
jóladag til margra ára var fjöl-
skyldunni boðið í jólaboð til þín á
Grettisgötuna. Allur þessi fjöldi og
pínulítið hús. Þar myndaðist góð
stemming sem gleymist aldrei.
Fyrir nokkrum árum fluttir þú svo
í Skógarbæ og bjóst þar til ævi-
loka. Þar leið þér vel og þangað
var skemmtilegt að koma í heim-
sókn. Þá fékk maður alltaf fréttir
af öllum öðrum í fjölskyldunni, þú
vissir allt um alla, hvað allir voru
að bralla.
Takk elsku amma fyrir að vera
svona yndisleg og frábær amma.
Mömmu langar að kveðja þig og
þakka þér fyrir hvað þú hefur ver-
ið góð tengdamóðir. Hún og pabbi
gátu alltaf leitað til þín, þú varst
stoð þeirra og stytta þegar þau
voru að koma sér upp heimili og
fjölskyldu. Þið voruð góðar vinkon-
ur, enda kallaði hún þig alltaf
mömmu.
Hvíl þú í friði, elsku amma okk-
ar!
Guðríður, Hafdís og
Díana Guðjónsdætur.
Guðríður Magnúsdóttir eða
amma Gurrý eins og við kölluðum
hana er dáin. Amma var dæmi um
það hvernig ömmur eiga að vera
(eða voru hér áður fyrr). Umfram
allt var hún hlý og góð. Það var
alltaf gott að koma á Grettisgöt-
una, setjast á „koffortið“ í eldhús-
inu og gæða sér á heimalöguðum
kræsingum sem alltaf var nóg af.
Þegar hún loksins settist sjálf nið-
ur var það með blik í augum og við
vissum að við höfðum hennar
óskiptu athygli. Amma var af
þeirri kynslóð kvenna sem var
komin með prjónana í fangið um
leið og hún tyllti sér niður og fyrr
en varði dönsuðu þeir listilega milli
fingra hennar svo úr urðu vett-
lingar og sokkar sem við klædd-
umst bernskuna með miklu stolti.
Á tyllidögum klæddist amma
peysufötum, vafði flétturnar um
höfuðið og setti á sig skotthúfu.
Barn síns tíma. Amma missti afa
fyrir rúmlega 30 árum, þegar hún
var aðeins 62 ára, og eftir það rak
hún heimili með syni sínum, hon-
um Magga frænda. Heimsókn á
„Grettó“ til ömmu og Magga var
ómissandi þáttur þegar maður brá
sér af bæ úr Breiðholtinu niður á
Laugaveg. Maður þrammaði upp
portið heim að húsi, fram hjá kart-
öflugarðinum, og þvílík undrun í
þau örfáu skipti sem ekki var svar-
að. Dæmigert því amma var nánast
alltaf til staðar. Aldrei heyrðum
við hana segja styggðaryrði um
nokkurn mann og aldrei hækkaði
hún róminn. Við kveðjum okkar
ástkæru ömmu í dag og viljum
minnast hennar með tveimur er-
indum úr sálmi séra Hallgríms
Péturssonar „Allt eins og blómstr-
ið eina“ en Hallgrímur var í sér-
stöku uppáhaldi hjá ömmu.
Allt eins og blómstrið eina
upp vex á sléttri grund
fagurt með frjóvgun hreina
fyrst um dags morgunstund,
á snöggu augabragði
af skorið verður fljótt,
lit og blöð niður lagði,
líf mannlegt endar skjótt.
Ég lifi’ í Jesú nafni,
í Jesú nafni eg dey,
þó heilsa’ og líf mér hafni,
hræðist ég dauðann ei.
Dauði, ég óttast eigi
afl þitt né valdið gilt,
í Kristí krafti’ eg segi:
Kom þú sæll, þá þú vilt.
Elsku amma, við þökkum fyrir
okkar yndislegu samverustundir.
Minningin um þig mun lifa í
hjörtum okkar. Þínar dótturdætur
Hanna, Guðríður, Freydís
Sif og Þórdís Jóna.
GUÐRÍÐUR
MAGNÚSDÓTTIR