Morgunblaðið - 03.05.2002, Síða 2

FRÉTTIR
2 FÖSTUDAGUR 3. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Heimkoma Stoke-liðsins
vakti mikla athygli / C4
8 SÍÐUR Fylgstu
með
nýjustu
fréttum
www.mbl.is
4 SÍÐUR
Sérblöð í dag
 Sundfatatíska karla/B1
 Hjólabretti/B2
 Prófkvíði/B3
 Galdurinn við gott nafnspjald/B4
 Strandlengjan undir hjá þjóðinni/6
 Auðlesið efni/B8
Valur hafði betur í fyrstu
rimmunni / C3
HLUTAFÉ Atlantsáls, sem er und-
irbúningsfélag í eigu rússneskra og
íslenskra aðila um byggingu súráls-
verksmiðju og álvers hér á landi, hef-
ur verið aukið úr 50 í 500 milljónir
króna. Auknu hlutafé, sem kom fyrst
og fremst frá Rússum, er ætlað að
standa straum af kostnaði við gerð
umhverfismatsskýrslu sem ráðgert
er að byrja á í sumar.
Þeir staðir fyrir súrálsverksmiðju
sem Atlantsál er að kanna, sam-
kvæmt leiðbeiningum frá orkusviði
Fjárfestingarstofunnar, eru við
Húsavík og á Keilisnesi á Reykjanesi
og einnig er bygging álvers til athug-
unar, annaðhvort við Húsavík eða
Dysnes í Eyjafirði. Ákveðið verður á
stjórnarfundi Atlantsáls í næstu viku
hverjir af þessum stöðum koma helst
til greina. Þá hefur félagið sent iðn-
aðarráðherra bréf og óskað einnig
eftir viðræðum um byggingu álvers á
Reyðarfirði, í samstarfi við japanskt
iðnfyrirtæki.
Eigendur Atlantsáls eru Transal
með 80% hlut og Altech, sem er í aðal-
eigu Jóns Hjaltalíns Magnússonar
verkfræðings, á 20% hlut. Transal er
skráð félag í Bretlandi en er í eigu
rússneska álfyrirtækisins Russian Al-
uminium og VAMI (Russian National
Aluminium-Magnesium Institute),
sem er áltæknifyrirtæki í St. Péturs-
borg í Rússlandi. Rússarnir hafa sýnt
verkefninu mikinn áhuga og var það
m.a. kynnt af fulltrúum VAMI fyrir
Halldóri Ásgrímssyni utanríkisráð-
herra er hann var á ferð í Sankti Pét-
ursborg nýlega í tengslum við Rúss-
landsheimsókn forseta Íslands. Fékk
Halldór líkan að gjöf af súrálsverk-
smiðju og sambyggðri virkjun.
Jón Hjaltalín sagði við Morgun-
blaðið að mikil undirbúningsvinna
væri að baki og verkefnið væri í góð-
um farvegi. Búið væri að skrifa undir
samstarfssamning við orkusvið Fjár-
festingarstofunnar vegna forathug-
ana á orkuöflun og fleiri þáttum.
Við Húsavík er reiknað með að fá
orku úr gufuaflsvirkjun við Þeista-
reyki. Þar þyrfti að bora sex eða sjö
háhitaholur til að fullnægja raforku-
þörf súrálsverksmiðju sem framleiddi
um 2 milljónir tonna á ári. Til stendur
að bora um 1.600 metra djúpa rann-
sóknarholu þar í sumar á vegum
Orkuveitu Húsavíkur en rannsóknir
Orkustofnunar hafa bent til að við
Þeistareyki sé mikill hiti í iðrum jarð-
ar. Jón sagði að á Keilisnesi væri mið-
að við að fá raforku frá háhitasvæðum
í Svartsengi eða Trölladyngju.
Íslensk álver gætu þurft 2 millj-
ónir tonna af súráli árið 2010
Súrál er meginhráefni fyrir fram-
leiðslu álvera líkt og starfrækt eru
hér á landi í Straumsvík og á Grund-
artanga. Til að framleiða 2 milljónir
tonna af súráli þarf 4 milljónir tonna
af málminum boxít, sem flytja á sjó-
leiðina til landsins frá námum í Vest-
ur-Afríku, og úr sama magni súráls
fæst um 1 milljón tonna af áli. Miðað
við ársframleiðslu álveranna hér á
landi þarf ÍSAL um 320 þúsund tonn
af súráli á ári og Norðurál um 180
þúsund tonn. Að sögn Jóns Hjaltalíns
miðast áform Atlantsáls við að árið
2010 þurfi íslensk álver um 2 milljónir
tonna af súráli árlega.
Undirbúningsfélag í eigu Rússa og Íslendinga um byggingu álvera hér á landi
Hlutafé aukið úr 50 í
500 milljónir króna
Ljósmynd/Utanríkisráðuneytið
Í nýlegri Rússlandsheimsókn fékk Halldór Ásgrímsson utanríkisráð-
herra að gjöf líkan af súrálsverksmiðju og virkjun frá fulltrúum rúss-
neska áltæknifyrirtækisins VAMI í St. Pétursborg. Fyrir miðju með
skjalatöskuna er Grétar Már Sigurðsson, skrifstofustjóri viðskiptaskrif-
stofu utanríkisráðuneytisins, og milli hans og Halldórs er Jón Hjaltalín
Magnússon frá Atlantsáli og Altech.
Hafa einnig
óskað eftir við-
ræðum um bygg-
ingu álvers við
Reyðarfjörð
HÆSTIRÉTTUR staðfesti í gær
dóm Héraðsdóms Reykjavíkur yfir
tæplega fertugum manni, Ali Zerb-
out, sem dæmdur var í sex ára fang-
elsi 10. janúar sl. vegna tilraunar til
manndráps.
Ákærði var sakfelldur fyrir að
hafa stungið mann tvisvar sinnum í
háls og síðu við veitingastaðinn Hróa
Hött í Fákafeni 5. janúar í fyrra með
þeim afleiðingum að fórnarlambið
hlaut djúp stungusár aftan og neðan
við vinstra eyra og sár í vinstri síðu.
Þá var ákærði einnig sakaður um
að hafa kastað hníf að bróður fórn-
arlambsins er bróðirinn elti hann í
kjölfar árásarinnar. Ákærði neitaði
sök en Hæstiréttur taldi með vísan
til framburðar fórnarlambsins, bróð-
ur þess, vitna á vettvangi og annarra
gagna yfir allan skynsamlegan vafa
hafið að hann hefði framið umrædd
brot. Var tilviljun ein talin hafa ráðið
því að fórnarlambið hlaut ekki bana
af atlögu ákærða. Hins vegar þótti
ekki mega álykta að ásetningur
ákærða hafi staðið til þess að valda
bróður fórnarlambsins einnig
meiðslum með því að kasta að honum
hníf, heldur hafi fyrst og fremst vak-
að fyrir honum að tefja eftirförina.
Var hann því ekki sakfelldur fyrir til-
raun til líkamsárásar gagnvart bróð-
urnum.
Hæstiréttur hækkaði miskabætur
til fórnarlambsins í 800 þúsund krón-
ur í stað 600 þúsunda. Ákærði var og
dæmdur í héraði til að borga bróður
þess er fyrir hnífsstungum varð 150
þúsund krónur í bætur.
Málið dæmdu dómararnir Markús
Sigurbjörnsson, Garðar Gíslason,
Haraldur Henrysson, Hrafn Braga-
son og Pétur Kr. Hafstein.
Skipaður verjandi ákærða var
Helgi Jóhannesson hrl. Sækjandi
var Ragnheiður Harðardóttir sak-
sóknari hjá ríkissaksóknara.
Sex ára fangelsi
fyrir tilraun
til manndráps
HÉRAÐSDÓMUR Reykjaness
sýknaði í gær rúmlega þrítugan
karlmann af ákæru um ítrekuð
kynferðisbrot gegn unglings-
stúlku. Maðurinn neitaði ávallt
að hafa brotið gegn stúlkunni og
gegn eindreginni neitun manns-
ins taldi dómurinn að ekki væri
komin fram nægileg sönnun til
að sakfella manninn.
Maðurinn og stúlkan kynnt-
ust í ungmennastarfi þar sem
maðurinn vann. Kom fram að
stúlkan hafi litið mjög upp til
mannsins og sóst eftir fé-
lagsskap hans. Fyrsta brotið
hafi hann framið í desember
1999 en þau voru þá á veitinga-
stað ásamt öðrum ungmennum.
Undir borðum hafi hann strokið
henni um læri og kynfæri. Síðar
um daginn hafi hann strokið
læri hennar og brjóst, rætt við
hana á klámfenginn hátt og beð-
ið hana um að hafa við sig kyn-
mök. Nokkru síðar hafi hann
berað á sér kynfærin og aftur
farið fram á kynmök. Frá ára-
mótum fram á mitt ár hafi hann
af og til strokið henni um læri og
brjóst. Stúlkan bar að í sumum
tilvikum hefðu orðið vitni að at-
burðum, en ekkert þeirra vitna,
sem leidd voru fyrir dóminn,
sögðust hafa séð nokkuð í lík-
ingu við það sem maðurinn var
ákærður fyrir.
Veikindi og erfiðleikar
Í dómnum kemur fram að
bera fór á vaxandi kvíða hjá
stúlkunni er líða tók á árið 2000
og var henni vísað til sálfræð-
ings og barnageðlæknis. Barna-
geðlæknir sagði að stúlkan hefði
sagt að sér hefði verið nauðgað
og báðir sérfræðingarnir töldu
að rekja mætti veikindi hennar
að hluta til þess að hún hefði
orðið fyrir kynferðisbroti. Fram
kom í vitnisburði systur stúlk-
unnar að hún hefði verið í mikilli
óreglu á árinu 2000. Hún hefði
farið að reykja, drekka og neyta
fíkniefna, þ.á m. e-taflna, og sofa
hjá strákum. Segir í dómnum að
stúlkan hefði aldrei verið spurð
að því hvort aðrir en maðurinn
hefðu brotið gegn henni kyn-
ferðislega. Að mati dómsins var
ekki hægt að útiloka að aðrir
þættir en hin meintu kynferðis-
brot mannsins gegn henni,
kunni að hafa valdið þeim veik-
indum og sálrænu erfiðleikum
sem hrjáðu stúlkuna
Málsvarnarlaun verjanda
mannsins, Hilmars Baldursson-
ar hdl., voru greidd úr ríkissjóði.
Sigríður J. Friðjónsdóttir sótti
málið f.h. ríkissaksóknara, Sif
Konráðsdóttir hrl. var réttar-
gæslumaður stúlkunnar. Hér-
aðsdómararnir Finnbogi H. Al-
exandersson, Gunnar Aðal-
steinsson og Sveinn Sigurkarls-
son kváðu upp dóminn.
Sýknaður
af ákæru
um kyn-
ferðisbrot
SAMÞYKKT var í borgarstjórn í
gær að vísa til síðari umræðu til-
lögu um breytingu á lögreglu-
samþykkt Reykjavíkur sem felst í
því að banna svonefndan einkadans
á nektardansstöðum í borginni.
Tvær umræður þarf um málið í
borgarstjórn og verði breytingin
samþykkt við næstu umræðu verð-
ur hún send dómsmálaráðuneytinu
til staðfestingar.
Á borgarstjórnarfundinum
kynnti Steinunn Valdís Óskars-
dóttir, borgarfulltrúi Reykjavík-
urlistans, aðdraganda málsins. Hún
sagði borgaryfirvöld hafa viljað
leita leiða til að sporna við fjölgun
nektardansstaða. Hefðu komið þar
fram margar hugmyndir, m.a. sú að
hægt væri að setja nektarstöðum
nánari reglur með lögreglu-
samþykkt Reykjavíkur. Tillaga
hefði verið lögð fram í borgarráði
þess efnis að banna einkadans á
nektarstöðum. Borgarlögmaður
hefði komist að þeirri niðurstöðu að
slík takmörkun bryti gegn atvinnu-
réttindum stjórnarskrár. Borgar-
ráð óskaði í framhaldi af þessu eftir
formlegri umsögn dómsmálaráðu-
neytisins sem kynnt var í borg-
arráði 30. apríl. Þar hefði komið
fram að borgaryfirvöldum væri
frjálst að breyta lögreglusamþykkt
sinni í þá veru að setja slíkri starf-
semi skorður.
Kjartan Magnússon sagði afstöðu
sjálfstæðismanna skýra, þeir vildu
nektarstaði úr miðborginni. Hann
sagði umdeilt hvar mörk lægju milli
valdsviðs ríkis og borgar varðandi
aðgerðir gegn nektardansstöðum.
Sjálfstæðismenn vildu með úrræð-
um í skipulagsmálum takmarka
starfsemi þeirra. Bent hefði verið á,
þegar fyrst hefði komið til tals að
banna einkadans, að þessi starfsemi
væri lögleg og hópur fólks hefði at-
vinnu af henni. Með banni væri því
verið að ganga á atvinnuréttindi.
Almannahagsmunir yrðu að vera í
húfi til að hægt væri að banna at-
vinnustarfsemi. Þetta sýndi að úr-
ræðin til banns á einkadansi væru
ekki ljós með breytingu á lögreglu-
samþykkt einni saman.
Banni við einkadansi
vísað til síðari umræðu