Morgunblaðið - 27.07.2002, Blaðsíða 35

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 27. JÚLÍ 2002 35
FORNBÆKUR
Í vörulista okkar nr. 56, Norræna, eru norrænar bókmenntir,
bækur um norræn tungumál og sögu og bækur um Ísland,
Grænland og Færeyjar. Listinn kostar 150 norskar kr. en
póstsending er frí. Upphæðin er endurgreidd við pöntun úr
listanum. Listann má panta hjá:
Ruuds Antikvariat
Postboks 2698
St. Hanshaugen, 0131 Oslo, Noregi.
Sími +47 2246 3476. Netfang: ruudsant@online.no
Auktu styrk þinn
Upplýsingar í síma 553 3934 og 897 7747.
Guðrún Óladóttir, reikimeistari.
til að ná betri stj
órn á
lífi þínu og líðan
5 kvölda námskeið í Reykjavík
fyrri hluti frá 30. júlí til 1. ágúst,
seinni hluti ákveðinn síðar.
Námskeið til sjálfshjálpar í uppbyggingu á
persónustyrk þínum þar sem þú finnur út:
• Hver þú ert.
• Hvað þú getur.
• Hvað þú vilt og vilt ekki.
• Hvert þú vilt stefna.
Sérnámskeið fyrir unglinga 13-16 ára.
Námskeiðinu verður svo fylgt eftir með mánaðarlegum
fræðslu- og vinnufundum.
FIMM myndlistarmennopna sýningu, sem þeirkalla Samspil, í Ketilhús-inu á Akureyri í dag kl. 16.
Þetta eru Ása Ólafsdóttir, Bryndís
Jónsdóttir, Kristín Geirsdóttir,
Magdalena Margrét Kjartansdóttir
og Þorgerður Sigurðardóttir sem
allar eru með vinnustofur á Korp-
úlfsstöðum í Reykjavík.
Þær segjast hafa gaman af því að
sýna á Akureyri. „Það er alltaf tekið
mjög vel á móti okkur af kollegum
hér fyrir norðan, þeir eru höfðingar
heim að sækja,“ segir einhver.
Allar voru þær lengi einyrkjar á
myndlistarsviðinu en hafa nú verið
undir sama þaki í sex ár, þó svo hver
og ein sé með eigin vinnustofu. Þær
segja nálægðina við aðra listamenn
mjög góða; þær sýni hver annarri
verk og séu ósparar á gagnrýnina.
„Samvinnan byrjaði að blómstra fyr-
ir tveimur árum og þarna á Korp-
úlfsstöðum er dúndurkrítík í gangi
og mikil hvatning. Og það skilar
sér,“ segir Ása.
Listamennirnir fimm hafa und-
anfarin ár sýnt verk sín í sameig-
inlegu rými á Korpúlfsstöðum og
tekið á móti almenningi á vinnustof-
um sínum einu sinni í viku. Jafn-
framt reka þær á staðnum Gallerí
Gorgeir, þar sem oftast er bara eitt
verk í einu til sýnis. „Ef við þróum
eitthvað nýtt setjum við það í Gor-
geirinn,“ segir Magdalena Margrét.
Sýningin er mjög fjölbreytt enda
vinna fimmmenningarnir hver á sínu
sviði; Magdalena Margrét og Þor-
gerður eru að vísu báðar í grafík en
Ása vefur, Kristín málar og Bryndís
vinnur í leir. Og svo skiptast þær á.
„Hver og ein hefur kennt hinum um
sitt efni,“ segir Magdalena Margrét.
Ása: „Það er mjög skemmtilegt að
vinna í önnur efni.“
Þorgerður: „Þetta eru eiginlega
óhefðbundin námskeið sem við för-
um á hver hjá annarri.“
Bryndís: „Við reynum að læra
tæknina í hinum miðlunum.“
Þær segja talsverðan aðdraganda að
sýningunni í Ketilhúsinu og láta
þess getið að myndband hafi verið
gert af þeim við vinnu, sem sýnt
verður meðan sýningin stendur.
„Þar eru ekki notaðar fegr-
unarlinsur, við erum bara í göllunum
í vinnustofununum.“
Ása: „Þetta er góð heimildamynd
um hvernig við vinnum.“
Bryndís: „Gefur góða innsýn í vinnu-
stofu hjá myndlistarmönnum.“
Þorgerður: „Og það er nýútskrif-
aður kvikmyndaleikstjóri og verð-
launaður, Þorgeir Guðmundsson,
sem gerir þetta.“
Verkin á sýningunni eru nánast öll
ný. Um frumsýningu er að ræða í
flestum tilfellum, eins og ein þeirra
orðar það. Sömu verk verða síðan
sett upp í Hafnarborg í Hafnarfirði
síðar á árinu, ásamt fleirum. „Þá
verða með okkur listamenn sem
taka þátt í verkefni sem við erum
með í gangi; erlendir listamenn og
íslenskrir listamenn sem búa erlend-
is, sem túlka Ísland í þessum verk-
um: Hvaða áhrif Ísland hefur haft á
þá,“ segir Magdalena.
Þær upplýsa að umrædd verk séu
lítil. „Miðað er við að verkin komist í
skókassa eða A3-umslag.“
En hvað er svo til sýnis í Ketilhús-
inu? Hvað segja þær um eigin verk?
Ása: „Ég er með litað garn og hef
sjálf þróað sérstaka litunaraðferð.
Ég hef alltaf notað garnið sem efni í
einhvers konar verk, en nú öðlast
það í fyrsta skipti eigið líf!“
Þorgerður: „Það er nýtt að ég
þrykki tilbúnum hlut en ekki trérist-
um sem ég sker út sjálf. Núna fór ég
út í málmplötur. Kannski er það
bara tímabundin tilraun.“
Magdalena: „Ég geri persónumynd-
ir; það eru alltaf ákveðnar persónur
eða atvik á bak við verkin. Ég sýni
yfirleitt bara stórar myndir þótt ég
vinni líka litlar.“
Bryndís: „Síðast var ég með opin
form og byggði verkin á búmörkum.
Nú vann ég reyndar út frá þeim en
lokaði verkunum – þau eru orðin
eins og hamraveggir eða fuglabjarg.
Það gerðist eitthvað alveg nýtt þeg-
ar ég lokaði þeim.“
Kristín: „Þetta eru olíumálverk á
striga og það er meiri birta í mynd-
unum niðri í salnum en í eldri mynd-
um mínum. Ég er að glíma við flöt-
inn, formið og birtuna. Þessar
myndir voru unnar sérstaklega eftir
ferðalagið sem ég fór á Skeið-
arársand þegar jökulhlaupið varð
þar. Það sem heillaði mig þar var
þessi leirsalli sem myndast gegnum
tíðina í jöklunum. Þessar línur.
Myndirnar uppi á svölum eru svo
unnar í myrkrinu í janúar; ég reyni
að ná fjólubláa litnum sem er svolítið
tákn vetrarins.“
Sýningin, sem er hluti af Listasumri,
stendur til 11. ágúst. Sýningarstjóri
er Pétrún Pétursdóttir.
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Þessar fimm myndlistarkonur standa fyrir Samspili í Ketilhúsinu á Akureyri. Frá vinstri: Kristín Geirsdóttir,
Ása Ólafsdóttir, Bryndís Jónsdóttir, Magdalena Margrét Kjartansdóttir og Þorgerður Sigurðardóttir.
Frá Korpúlfsstöðum
í Ketilhúsið
NÆSTI gestur Sumarkvölds við
orgelið í Hallgrímskirkju er Aivars
Kalejs frá Lettlandi og er hann þriðji
organistinn frá Eystrasaltslöndun-
um sem kemur til að veita innsýn í
orgelhefð þeirra og lýkur þar með
baltneskum áhrifum tónleikaraðar-
innar á þessu sumri.
Á hádegistónleikum kl. 12 í dag
leikur Aivars tvö verk. Það fyrra
heitir Sex sálmaspunar úr opus 65,
eftir Þjóðverjann Sigfrid Karg-Elert
en hann skrifaði mörg verk sem
byggjast á sálmalögum. Seinna verk-
ið skrifaði Aivar Kalejs sjálfur. Það
er tokkata um sálmalagið Þig lofar,
faðir, líf og önd og er sungið í kirkjum
landsins á hverjum sunnudegi.
Á kvöldtónleikunum annað kvöld
kl. 20 leikur Aivar þrjú verk eftir
franska tónskáldið Olivier Messiaen.
Þetta eru Offrande úr Saint Sacre-
ment, skrifað 1928, Chant donné,
skrifað 1939, og Prélude sem er
ódagsett. Þessi verk fundust ekki
fyrr en eftir lát tónskáldsins, en
Messiaen lést fyrir 10 árum, og hafa
ekki heyrst hér á Íslandi fyrr en nú.
Það sama má segja um næstu verk.
Fyrir utan að vera meðal virtustu
organista heimalands síns hefur Aiv-
ars Kalejs skrifað töluvert, sérstak-
lega kirkjutónlist. Lux aeterna
(Ljósið eilífa) er verk sem hann skrif-
aði 1995 og tileinkaði það minningu
Olivier Messiaen. Síðara verkið sem
hann leikur eftir sjálfan sig er Via
dolorosa (Þjáningarvegurinn). Það
er frá 1992 og tileinkar Kalejs það
fórnarlömbum Sovétstjórnarinnar í
Lettlandi árin 1940–1941 og 1944–
1988.
Síðasta verkið á tónleikunum er 54
Studies in Variation Form (54 stúdí-
ur eða æfingar með tilbrigðaformið)
op. 75b sem þýska tónskáldið Sigfrid
Karg-Elert skrifaði. Stefin þrjú sem
hann vann með er að finna í síðasta
kafla í Svítu Handels í g-moll fyrir
píano-forte.
Á árunum 1989–99 tók Aivars Ka-
lejs (f. 1951) þátt í fimmtán alþjóð-
legum orgelhátíðum í Belgíu, á Ítalíu,
í Þýskalandi, Danmörku, Bandaríkj-
unum, Eistlandi og víðar. Þá hefur
hann komið fram á tónleikum í flest-
öllum löndum Evrópu, auk þess í
Bandaríkjunum, Kanada og Japan.
Hann er m.a. organisti Nýju kirkju
heilagrar Geirþrúðar í Tallinn og ein-
leiksorganisti dómkirkjunnar í Riga.
Út hafa komið sex geisladiskar með
einleik hans.
Næsta sunnudag, um verslunar-
mannahelgina, Guðmundur Sigurðs-
son á kvöldtónleikunum.
Sumarkvöld við orgelið
Veitir innsýn í
orgelhefð
Eystrasaltsríkja
Morgunblaðið/Arnaldur
Aivars Kalejs á æfingu í Hallgrímskirkju.
HIÐ þrefalda gallerí GUK, Garð-
urinn, Ártúni 3, á Selfossi, Udhuset,
Kirkebakke 1 í Lejre, og Gangurinn -
Korridor - í Kestnerstrasse 35, Hann-
over, heldur áfram að bjóða lista-
mönnum aðstöðu til að setja upp verk
með óhefðbundnum hætti. Með því að
bjóða listamönnum aðstöðu samtímis
í jafn fjarlægum löndum og Þýska-
landi, Danmörku og Íslandi er stað-
bindingin með vissum hætti yfirstig-
in, sá þröskuldur sem oftast er talinn
há myndlistinni á öld hreyfanleika og
tækifærisgilda.
Það er spurnig hvort kalla skal sýn-
ingu Gunnhildar Unu þrefalda. Í
sannleika sagt er hún fjórföld, ef tekið
er með spilið Spaceman sem hægt er
að hlaða inn af netinu og leika á tölvu
eða fiska tækifæri til að spila leikinn á
fartölvu Hlyns Hallssonar, en skjár
hennar stendur fyrir plúsinn sem
fylgir skammstöfuninni GUK+.
Verk Gunnhildar snýst um flug-
þrána, þennan eilífðardraum manns-
ins, að ekki sé nú talað um lista-
mannsins, eins og sannast á jafn
ólíkum og þó nauðalíkum einstakling-
um og Leonardo og Tatlin. Í Garð-
inum, Selfossi, gefst gestum tækifæri
að stökkva hæð sína í loft upp af tram-
polín-grind, eða spila spilið Space-
man. Á sömu stund og Gunnhildur
Una fór í loftköstum á grindinni varp-
aði fallhlífastökkvari sér niður yfir
akri við Lejre á Sjálandi, klæddur
geimfarabúningi. Búningurinn er til
sýnis í Útihúsinu við Kirkebakken, en
á netsíðu GUK má fylgjast með lands-
laginu séðu með augum fallhlífa-
stökkvarans, ásamt hávaðanum sem
myndast þegar skrokkur hans klýfur
loftið. Á Gangi íbúðarinnar í Kestn-
erstrasse 35 í Hannover er svo mann-
hæðarstór teikning af Yuri Gagarin,
sitjandi í geimskipi sínu, Vostok
fyrsta. Við hliðina malar útvarp upp-
töku frá rússneska ríkisútvarpinu, 12.
apríl, 1961, þar sem geimfarinn lýsir
því sem fyrir augu ber úti í geimnum.
Gunnhildur Una kallar öll þessi
verk einu nafni Spaceman. Þannig
reynir hún með ólíkum tæknibrögð-
um að koma til skila hugmyndinni um
flugþrána. Um leið eru staðarleg
landamæri yfirunnin með aðstoð sam-
skiptatækninnar. Ef til vill eru til-
raunir hennar og GUK vísir að því
sem koma skal í myndlist framtíðar-
innar, þegar þessi efniskenndasta af
öllum listgreinum verður orðin jafn-
þjál í flutningi og tónlistin.
Geimfari
MYNDLIST
GUK+, Ártúni 3, Selfossi, Kirke-
bakken 1, Lejre, Sjálandi, Kestn-
erstrasse 35, Hannover og
Sskjárinn á fartölvu halls-
son@gmx.net.
Til 25. ágúst. Opið á Selfossi, sunnudaga
frá kl. 14-16, en sunnudaga frá kl. 16-18
í Lejre og Hannover.
BLÖNDUÐ TÆKNI
GUNNHILDUR UNA JÓNSDÓTTIR
Gunnhildur Una Jónsdóttir:
Spaceman.
Halldór Björn Runólfsson