Morgunblaðið - 27.07.2002, Blaðsíða 42

MINNINGAR
42 LAUGARDAGUR 27. JÚLÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Guðrún Krist-jánsdóttir fædd-
ist á Krithóli í Lýt-
ingsstaðahreppi 11.
júlí 1913. Hún lést á
Heilbrigðisstofnun
Skagafjarðar hinn
17. júlí síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Kristján Árna-
son, f. 5. júlí 1885, d.
8. okt. 1964, og kona
hans, Ingibjörg Jó-
hannsdóttir, f. 2. des.
1888, d. 31. maí 1947.
Systkini Guðrúnar
eru: Þuríður, f. 3
sept. 1915, d. 8. ágúst 1916, Fjóla, f.
10. nóv. 1918, Þuríður, f. 9. jan.
1921, d. 28. apríl 1991, Ingibjörg, f.
11. sept. 1922, Árni, f. 5. ágúst
1924, d. 10. jan. 1995, Þóranna, f.
23. okt. 1926, Haukur, f. 13 júlí
1928, d. 15. júlí 1994, og Sverrir, f.
19. ágúst 1931, d. 17. nóv. 1982.
Eiginmaður Guðrúnar var Páll
Gísli Ólafsson, f. 15. maí 1910 á
Starrastöðum í Lýtingsstaða-
Skarphéðin Davíð. Jóhann Reynir,
f. 8. júlí 1945 á Starrastöðum, maki
Soffía Kristjánsdóttir. Þeirra börn
eru 1) Selma Björk 2) Linda Rós.
Ingimar, f. 24. júní 1946 á Starra-
stöðum, maki Halldóra Helgadótt-
ir. Þeirra börn eru: 1) Sigríður
Margrét, maki Kristján Örn Krist-
jánsson og eiga þau þrjú börn, Ing-
unni, Sigurbjörgu og Margréti. 2)
Helgi, maki Védís Elva Torfadóttir
og eiga þau tvö börn, Hinrik Pétur
og óskírðan dreng. 3) Inga Dóra.
Eyjólfur Svanur, f. 23. nóv. 1952 á
Starrastöðum, d. 25. jan. 2000 á
Sauðárkróki, maki María Ingiríður
Reykdal, f. 25. feb. 1958. Þeirra
börn eru: 1) Þórunn, 2) Margrét, 3)
Páll Starri, 4) Stefanía Guðrún.
Sonur Eyjólfs og Kristbjargar Ein-
arsdóttur er Arnar Páll og eiga
hann og Elín Ólafsdóttir eitt barn,
Guðrúnu Eydísi. Dóttir Maríu og
Einars Harðarsonar er Sara Reyk-
dal, sambýlismaður Sveinn Úlfars-
son og eiga þau eitt barn, Úlfar
Hörð.
Guðrún bjó ásamt manni sínum á
Starrastöðum frá 1937 en árið 1982
fluttist hún á Sauðárkrók og bjó
þar til dánardægurs.
Útför Guðrúnar fer fram frá
Mælifellskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.
hreppi, d, 12. jan. 1990
á Sauðárkróki. Börn
þeirra eru: Ólafur Sig-
mar, f. 25. maí 1938 á
Starrastöðum, maki
Hjörtína Dóra Vagns-
dóttir. Þeirra börn
eru: 1) Páll Arnar
Ólafsson, sambýlis-
kona Ásdís Guð-
mundsdóttir og eiga
þau tvö börn, Valdísi
Dröfn og Ólaf Starra.
2) Eva Hjörtína, sam-
býlismaður Hjörtur
Skúlason. Sigurður, f.
20. nóv. 1940 á Starra-
stöðum, maki Sigurbjörg Rannveig
Stefánsdóttir. Þeirra börn eru: 1)
Guðrún Margrét, sambýlismaður
Vésteinn Þór Vésteinsson og eiga
þau tvö börn, Rögnu Vigdísi og Vé-
stein Karl. 2) Una Aldís, maki Stef-
án Sigurbjörn Guðmundsson og
eiga þau tvö börn, Sigurð Pál og
Rúnar Inga. 3) Stefán Þórarinn,
sambýliskona Guðbjörg K. Lud-
víksdóttir og eiga þau eitt barn,
,,Sjá dagar koma ár og aldir líða
og enginn stöðvar tímans þunga nið.“
Mér finnast þessi orð skáldsins
Davíðs Stefánssonar frá Fagraskógi
eiga við nú þegar ég kveð hinstu
kveðju kæra vinkonu mína, Guðrúnu
Kristjánsdóttur frá Starrastöðum í
Skagafirði.
Það var snemma sumars seint á
áttunda áratugnum að ég ók upp
heimreiðina að Starrastöðum. Kvöld-
sólin gyllti himininn. Það var einhver
framandi spenna í loftinu. Ég, suð-
vesturhornsbarnið, var að koma
þangað í fyrsta sinn í kaupavinnu, full
eftirvæntingar en ögn kvíðin og vissi
varla út í hvað ég var að fara. Ekki
leið á löngu þar til heimilisfólkið birt-
ist á hlaðinu, bóndinn Páll Ólafsson,
Guðrún, eða Gunna eins og hún vildi
að ég kallaði sig, og Eyjólfur yngsti
sonur þeirra. Móttökurnar voru ákaf-
lega hlýjar og óþvingaðar þarna í
skagfirskri kvöldkyrrðinni og var
engu líkara en um endurfund væri að
ræða frekar en þann fyrsta.
Strax þarna um kvöldið fann ég
þessa sterku, leiftrandi útgeislun sem
einkenndi Gunnu. Hún var kröftug,
full af gáska og fjöri, en einnig öryggi
og festu sem hreinlega töfraði mann
upp úr skónum enda var ekki liðinn
sólarhringur er við lentum í fyrsta
ævintýrinu, en þau áttu eftir að verða
þó nokkur og ansi hreint mögnuð
sum hver. Þau einkenndu samskipti
okkar meira eða minna æ síðan.
Gunna var Skagfirðingur í húð og
hár. Hún var ákaflega glæsileg og
elskuleg kona. Hún var tilfinningarík
og unni fjölskyldu sinni, heimili og
ástvinum heitt. Myndir af þeim flest-
um ef ekki öllum hafði hún í kring um
sig.
Hún var alls ekki skaplaus, ef
henni mislíkaði lét hún í sér heyra, en
best leið henni ef hún var sátt við guð
og menn, svo mikið er víst.
Greind og gáfur átti hún í ríkum
mæli þótt hún væri ekki langskóla-
gengin.
Hún var félagsvera, sannur húm-
oristi og ákaflega hláturmild. Dillandi
hlátur hennar hljómar enn í höfði mér
og að lenda með henni í góðu hláturs-
kasti var hrein og tær upplifun sem
engan lét ósnortinn.
Sjálfsmynd Gunnu var rammís-
lensk. Ást hennar til fjarðarins og
sveitarinnar, ,,Lýtó“, var fölskvalaus.
Hún þurfti ekki annað en að líta á
Mælifellshnjúkinn sinn sem óðar
sagði henni allt um hvers vænta mátti
af veðrinu og ef til vill eitthvað fleira.
Mér fannst hún gersamlega þekkja
hvern stokk og stein þarna í umhverf-
inu. Hún fór nefnilega létt með að
gera mig, borgarbarnið, forvitið og
láta það uppgötva og fræðast, en vit-
anlega á skagfirsku sem er tungutak
þeirra þarna nyrðra. ,,Það var völlur
á okkur“ þegar hún tók mig með sér
út og suður, upp og niður, frameftir
og bakatil, gott ef ekki norður og nið-
ur líka, ævinlega til að sýna mér
skagfirskan veruleika í allri sinni
dýrð. Við þreyttumst aldrei á því. Í
seinni tíð fórum við þessar ferðir í
huganum.
Gunna var smekkvís og mikill fag-
urkeri. Fallega og hlýlega heimilið
hennar bar vitni um það. Hún átti
ávallt mikið af fallegum blómum,
enda blómelsk mjög.
Eftir að hún og Páll hættu að búa
og fluttu út á Krók fórum við eitt
sinni saman fram í Starrastaði. Eyj-
ólfur sonur hennar og kona hans
María höfðu þá tekið við búinu. Með
stolt í augum benti hún með stafnum
sínum suður fyrir bæinn til að sýna
mér nýjungarnar, gróðrarstöðina
sem þau hjón höfðu reist.
Ég er þakklát að hafa átt vináttu
þessarar konu. Oft hringdumst við á,
t.d. á sameiginlegum afmælisdegi
okkar, en eitthvað var ég fljótari fyrir
nú því að síðustu samskipti okkar
voru nú í júní. Allt var þarna ennþá,
kankvísin, glaðværðin og hláturmild-
in. Við vorum að venju staðráðnar í að
hittast í sumar. En svo fór sem fór.
Nú eru þau öll gengin til feðra
sinna, þau sem tóku á móti mér á
hlaðinu forðum daga. Páll sem fyrir
allnokkrum árum kvaddi saddur líf-
daga, Eyjólfur sem lét í minni pokann
fyrir illvígum sjúkdómi í blóma lífsins
og nú hún Gunna sem var þessi lif-
andis ósköp hress, þar til síðustu dag-
ana, þótt aldurinn segði til sín.
Þessi fjölskylda féll vel að þeirri
mynd sem skáldið frá Fagraskógi dró
upp í kvæði sínu sem byrjað var á að
vitna í hér á undan. Og áfram segir:
Í djúpi andans duldir kraftar bíða.
Hin dýpsta speki boðar líf og frið.
Í þúsund ár bjó þjóð við nyrstu voga.
Mót þrautum sínum gekk hún djörf og
sterk.
Í hennar kirkju helgar stjörnur loga
og hennar líf er eilíft kraftaverk.
Ég votta aðstandendum, vinum og
vandamönnum dýpstu samúð.
Valgerður Anna Þórisdóttir.
Heimur bernsku minnar er mér
mjög kær og ég hverf þangað oft.
Hann er nú ekki lengur til, nema í
huga mínum. Þar eru ljóslifandi at-
burðir, staðir og fólk, sem átti stóran
þátt í tilveru minni í þá daga, þótt
margt af því sé nú horfið yfir móðuna
miklu. Einn mjög sterkur persónu-
leiki í þessari bernskuveröld er Guð-
rún, húsfreyja á Starrastöðum. Hún
er svo samofin mínum bernskuminn-
ingum að ég veit ekki hvar skal byrja,
nú þegar mig langar að minnast
hennar. Ég sé hana enn fyrir mér, í
dyrunum eldhúsmegin er maður kom
í hlaðið, þreklega, ljóshærða og glað-
lega konu, með svuntuna; svolítið há-
væra, skammandi hundana, sem
höfðu hátt, er gesti bar að garði. Það
var alltaf gott að koma í eldhúsið hjá
Guðrúnu og Páli, bónda hennar, því
þau voru ákaflega gestrisin; tóku
rausnarlega á móti öllum og skipti
ekki máli, þótt það væru bara við
krakkarnir af næsta bæ. Við sátum
alltaf í horninu innan við eldhúsborð-
ið, Páll á móti okkur kímileitur á svip
meðan Guðrún hlóð borðið allskyns
kræsingum og þar var aldrei komið
að tómum kofunum. Það voru alltaf
svo margar sortir, að halda mátti að
jólin væru í nánd.Mömmukökurnar
hennar eru þær flottustu sem ég hef
séð. Guðrún var dugnaðarforkur og
féll aldrei verk úr hendi, enda bar
Starrastaðaheimilið merki um mik-
inn myndarskap. Hún hafði lag á að
gera heimili sitt hlýlegt og fannst mér
alltaf mjög notalegt að koma til henn-
ar, bæði á Starrastöðum og eftir að
þau hjón brugðu búi og keyptu sér
íbúð á Króknum.
Þau Páll eignuðust 5 syni, Ólaf,
Sigurð, Reyni, Ingimar og Eyjólf.
Það má því nærri geta að oft var
glatt á hjalla þar og víst er, að slíkur
strákaskari hefur ekki alltaf tiplað á
tánum. En Guðrún stjórnaði af rögg-
semi öllum sínum körlum, a.m.k. inn-
andyra því það var hennar ríki.
Fyrir utan allar aðrar heimsóknir
voru jólaboð á báðum bæjum. Það
voru miklar veizlur og var spiluð fé-
lagsvist langt fram á nótt. Við systk-
inin hlökkuðum mikið til þessara við-
burða.
Er ég var 10 ára kviknaði í húsinu
heima. Það var ekki stórbruni, en
nokkrar skemmdir urðu. Meðan við-
gerðir stóðu yfir var okkur systkinum
komið fyrir á næstu bæjum um tíma.
Þrjú voru á Hafgrímsstöðum en ég,
ásamt yngstu systur minni, Fann-
eyju, þá 2 ára, fór í Starrastaði. Ég
átti auðvitað að hugsa um systur
mína og hef sjálfsagt gert það að ein-
hverju marki, en að öðru leyti vorum
við náttúrlega viðbót við stóran
verkahring húsmóðurinnar. En
þarna var gott og gaman að vera,
enda 3 yngri strákarnir á sama aldri
og við og okkur kom vel saman.
Guðrún var kona stór í lund og
sjálfsagt ekki allra, en okkur var hún
alltaf ákaflega góð og minnist ég
hennar með söknuði.
Vinátta hennar og fjölskyldu henn-
ar var traust frá fyrstu kynnum og
mun ylja okkur áfram um ókomna tíð.
Guðrún missti mann sinn fyrir 12
árum eftir 52 ára hjónaband. En þó
erfitt sé að missa maka sinn eftir svo
langa sambúð er það eðlilegt, þegar
fólk er orðið aldrað og veikt. Það er
sárara að horfa á eftir börnum sínum
í blóma lífsins, en þá sorg varð Guð-
rún að bera er yngsti sonurinn, Eyj-
ólfur, dó fyrir 2 árum og lét eftir sig
konu og 4 ung börn. Það var mikið
áfall.
Nú er hún farin á fund þeirra feðga
en minningarnar eru eftir og fyrir
þær er ég þakklát. Blessuð sé minn-
ing minna góðu sveitunga.
Snæbjörg Bjartmarsdóttir
frá Mælifelli.
GUÐRÚN
KRISTJÁNSDÓTTIR
Öll höfum við lífið að láni og öll
þurfum við að greiða þá skuld þegar
hún er í gjalddaga felld. Gjalddaginn
er hins vegar í fæstum tilvikum ljós
fyrr en hann rennur upp og því vill
gjarnan fara svo að þeim, sem eftir
standa, kemur hann á óvart. Fjöl-
skylda Sigurðar Þorsteinssonar er
ekkert frábrugðin öðrum hvað þetta
snertir og þótt sjúkrahúsvist sé yf-
irleitt ekki neitt sérlegt fagnaðarefni,
þótti ekki ástæða til að ætla annað en
innlögn hans á Landspítalann í Foss-
vogi yrði til bóta á meinum, sem á
þeim tíma litu ekki út fyrir að vera
lífshættuleg. Rannsóknir og meðferð
á sjúkrahúsinu reyndust þó erfiðari
en ætla mátti og orsökuðu meðal ann-
SIGURÐUR STEINAR
ÞORSTEINSSON
✝ Sigurður SteinarÞorsteinsson
múrarameistari
fæddist 12. maí 1933.
Hann lést 12. júlí síð-
astliðinn. Foreldrar
hans voru Elín J.
Magnúsdóttir, f.
4.12. 1909, d. 26.7.
1995, og Þorsteinn
Jónsson, f. 8.4. 1905,
d. 21.7. 1982. Systk-
ini: Sigurðar eru
Jón, (látinn), Drop-
laug, á þrjár dætur,
gift Guðbrandi Þor-
keli Guðbrandssyni,
Ásdís, á einn son, í sambúð með
Guðmundi Gunnlaugssyni, Krist-
ján, (látinn), og Aðalbjörg Þóra.
Bálför Sigurðar Steinars fór
fram í kyrrþey hinn 23. júlí að ósk
hans.
ars harkalega lungna-
bólgu og öndunarerfið-
leika. Fimmtudaginn
11. júlí töldu læknar
reyndar að hann væri
kominn yfir erfiðasta
hjallann og nú tæki bat-
inn við. Það fór þó svo
að næstu nótt hrakaði
honum skyndilega,
öndunarerfiðleikarnir
jukust og að síðustu gaf
hjartað sig og Sigurður
var allur. Hans gjald-
dagi var kominn, lífi
hans var lokið.
Þegar hjónunum El-
ínu J. Magnúsdóttur og Þorsteini
Jónssyni fæddist frumburðurinn, er
hlaut nafnið Sigurður Steinar, á vor-
dögum árið 1933, voru þau nýbúin að
setja saman heimili sitt í Broddanesi
og vafalaust hafi þau talið eins og
ungu fólki er títt að framtíðin brosti
við þeim. Þau áttu þó eftir að fá sinn
skammt af erfiðleikum lífsins. Fljót-
lega varð móðirin unga fyrir alvar-
legum veikindum, sem áttu eftir að
setja mark sitt á hana allt hennar líf,
þótt hún heyrðist sjaldan kvarta og
skilaði sínu dagsverki ekki síður en
aðrir. Mesta áfallið varð þó á árinu
1959, þegar þau sáu á eftir tveimur
sonum sínum með rúmlega tveggja
mánaða millibili yfir móðuna miklu.
Þótt þau hjónin og systkinin, sem eft-
ir lifðu, stæðu teinrétt eftir sem áður
fór ekki hjá því að þetta áfall setti
mark sitt á þau öll. Ekki mun það
hafa reynt minnst á Sigurð, enda var
traust vinátta með þeim bræðrum.
Þegar foreldrar Sigurðar fluttust
til Hólmavíkur um miðjan fimmta
áratug síðustu aldar fór hann að
sjálfsögðu með þeim og á Hólmavík
átti hann jafnan sitt heimili síðan.
Ungur fékkst hann við ýmis störf,
meðal annars sjómennsku, sem hon-
um mun hafa fallið vel. Mál skipuðust
þó fljótt þannig að hann fylgdi föður
sínum við byggingarvinnu en Þor-
steinn var húsasmiður og eru handa-
verk hans mörg á því sviði á Strönd-
um, í Reykhólasveit og raunar víðar.
Snemma fór Sigurður að vinna við
múrverk og nam iðnina síðan í
Reykjavík og dvaldi þar í nokkur ár í
tengslum við iðnnámið. Aðalheimili
hans var þó jafnan í foreldragarði á
Hólmavík en Sigurður kvæntist aldr-
ei og átti engin börn.
Sigurður Steinar var hár maður
vexti, þrekinn og samsvaraði sér vel,
rammur að afli eins og faðir hans,
þótt á það reyndi ekki nema í störfum
hans. Hann var óáreitinn maður,
tranaði sér lítt fram og talaði hvorki
hátt né mikið. Þegar hann hins vegar
á annað borð lét skoðanir sínar í ljós
var það vel yfirvegað og mótað af
skarpskyggni og yfirsýn. Hann var
afar vel verki farinn, fyrir utan múr-
verkið var sem öll trésmíði léki í
höndum hans enda var hann aðstoð-
armaður föður síns í flestum verkum
meðan báðir lifðu. Hann smíðaði svo
dæmi sé tekið líkkistur beggja for-
eldra sinna og til þess verks var ekki
kastað höndum, það getur sá vottað
sem þessar línur skrifar. Bindindis-
maður var hann einnig alla tíð,
bragðaði hvorki áfengi né tóbak og
var afar reglusamur í öllum háttum
sínum.
Eftir að faðir hans lést árið 1982 og
þar til móðir hans andaðist 1995,
héldu þau mæðgin saman heimili á
Hafnarbraut 15. Móðir hans var mik-
ill sjúklingur síðustu árin sem hún
lifði og umhyggja sú og nærgætni
sem hann sýndi henni einstök og til
hreinnar fyrirmyndar. Eftir lát henn-
ar bjó Sigurður einn á æskuheimili
sínu og það var með húsverk eins og
öll önnur verk, sem hann sinnti, að
þau voru unnin af alúð og þannig að
þar þurfti engu við að bæta. Aðal-
björg, yngsta systir hans, er einnig
búsett á Hólmavík og var einstaklega
gott samband milli þeirra systkina
þótt aldursmunur sé nokkur. Munu
þeir dagar hafa verið færri sem þau
höfðu ekki eitthvert samband sín í
milli og vinátta þeirra einlæg og
traust.
En nú er hann allur, þessi fámælti
og lágmælti þrekmaður, sem ekkert
virtist geta bugað. Það er ekki fyrr en
að honum gengnum sem það er full-
komlega ljóst að hann var í systk-
inahópnum líkur traustum hafnar-
garði. Hjá honum var alltaf skjól,
öryggi og ró. En jafnframt kemur
glöggt fram að systur hans eru gerð-
ar úr sama trausta efniviðnum og
hann, þær standa teinréttar þótt tár
hrökkvi af hvarmi.
Líklega hefur Sigurði sjálfum ver-
ið ljóst á sjúkrabeðnum að til þessara
tíðinda kynni að draga því hann sagði
systrum sínum fyrir um hvernig
hann vildi haga útför sinni og gerði
ýmsar aðrar ráðstafanir sem honum
þótti við þurfa.
Húsið á Hafnarbraut 15 á Hólma-
vík er mannlaust núna. Allt er þar
hreint og snyrtilegt eins og Sigurður
skildi við það; húsinu vel við haldið og
það er eins og húsráðandi hafi rétt
skroppið frá. Hann kemur hins vegar
ekki aftur og nú þarf að laga sig að
þeirri staðreynd. Það verður ekki
auðvelt. Sigurði mági mínum þakka
ég hins vegar nær fjörutíu ára
skuggalausa samfylgd og veit að það
hefur verið tekið vel á móti honum
þar sem hann er núna.
Guðbr. Þorkell Guðbrandsson.
Sérfræðingar
í blómaskreytingum
við öll tækifæri
Skólavörðustíg 12,
á horni Bergstaðastrætis,
sími 551 9090.