Morgunblaðið - 07.01.2003, Blaðsíða 12

Þ
egar Orca-viðskiptin áttu sér stað
og Orca keypti hlut Scandinavian
Holding (dótturfélags sparisjóð-
anna og Kaupþings) í FBA í ágúst
1999, var hvorki um mikið né náið
samstarf að ræða á milli Bjarna
Ármannssonar, bankastjóra
FBA, og Orca-hópsins til að byrja með, en það
breyttist þó fljótlega.
Ástæða þess var, eins og kom fram hér í
Morgunblaðinu í gær, sú, að Bjarni hafði leitað
eftir því við aðra fjárfesta að þeir keyptu hlut
Kaupþings í FBA og taldi sig hafa gert þeim
Sigurði Einarssyni, forstjóra Kaupþings, og
Hreiðari Má Sigurðssyni, aðstoðarforstjóra
Kaupþings, munnlegt tilboð í bréfin fyrir hönd
þeirra Sigurðar Gísla Pálmasonar, Gunnars
Björgvinssonar og Kára Stefánssonar, eins og
kom fram í fyrstu greininni, en Orca-hópurinn
hrifsaði þessi viðskipti til sín að frumkvæði Jóns
Ásgeirs Jóhannessonar, beint fyrir framan nefið
á Bjarna Ármannssyni og fjárfestunum sem
hann var að semja fyrir.
Síðan seldi ríkið 51% hlut sinn í FBA síðar um
haustið 1999 og eignarhluti Orca-hópsins fór úr
28% í 40% og á Þorláksmessu í 45%.
Þótt þeir í Orca S.A. væru komnir með ráð-
andi hlut í FBA um áramótin 1999–2000, þá
höfðu þeir fullan hug á því að renna styrkari
stoðum undir FBA sem var bara fjárfesting-
arbanki en ekki viðskiptabanki, sem þeir með
sín umsvif töldu sig þurfa á að halda.
Ágætis samstarf tókst fljótlega með Bjarna
og Eyjólfi Sveinssyni, sem kjörinn var varafor-
maður í bankaráði FBA, en Eyjólfur var jafn-
framt í forsvari fyrir Orca-hópinn.
Kalt milli Orca og lífeyrissjóðanna
Á aðalfundi FBA hinn 23. febrúar árið 2000
stóðu fulltrúar Lífeyrissjóðs verslunarmanna og
Lífeyrissjóðsins Framsýnar í eigendahópi FBA
ekki að tillögu um skipan stjórnar FBA þar sem
þeir sögðu að ekki hefði náðst samkomulag við
fulltrúa Orca-hópsins um hvernig stjórnin yrði
skipuð. Fulltrúar lífeyrissjóðanna töldu sig fyrir
fundinn hafa náð samningi við Orca um hver
yrði oddamaður í stjórn, en Orca hefði svo svikið
þann samning og krafist þriggja manna í stjórn
og þar með meirihluta. Töldu þeir reyndar að
Orca-hópurinn væri að ganga á bak orða sinna
frá því í nóvember um að fjórmenningarnir í
Orca-hópnum færu einungis með atkvæði eigin
bréfa og kæmu þannig fram sem einstaklingar
en ekki hópur.
Á aðalfundinum kvaddi Víglundur Þorsteins-
son, formaður stjórnar Lífeyrissjóðs verslunar-
manna, sér hljóðs og óskaði eftir sundurliðun á
launum stjórnar og framkvæmdastjórnar FBA.
Var upplýst á fundinum að hver meðlimur í
framkvæmdastjórn hafði að meðaltali fengið um
17 milljónir króna í laun og árangurstengdar
greiðslur á árinu 1999, en þessar háu upphæðir
áttu eftir að valda nokkru uppnámi og voru tals-
vert umdeildar í þjóðfélaginu.
Hittust fyrst tveir einir á fundum
Þeir Valur Valsson, forstjóri Íslandsbanka, og
Bjarni Ármannsson, forstjóri FBA, áttu með sér
nokkra fundi snemma árs 2000, þar sem þeir
ræddu þá möguleika sem kæmu til greina, með
hugsanlega sameiningu bankanna í huga. Nið-
urstaða þeirra funda varð sú, að báðum leist vel
á að kanna til þrautar, hvort grundvöllur væri
fyrir sameiningu og ákváðu þeir í sameiningu að
slá frekari fundahöldum á frest og hefja ekki
formlegar viðræður fyrr en að loknum aðalfund-
um beggja bankanna.
Að afstöðnum aðalfundum bankanna kölluðu
þeir Valur og Bjarni formenn og varaformenn
bankaráðanna, þá Kristján Ragnarsson, for-
mann, og Einar Sveinsson, varaformann, frá Ís-
landsbanka og Magnús Gunnarsson, formann,
og Eyjólf Sveinsson, varaformann, frá FBA til
liðs við sig í sameiningarviðræðunum og fóru
fyrstu fundir sexmenninganna fram á heimili
Vals Valssonar. Eftir að áform bankanna um
sameiningu höfðu verið gerð opinber, fóru frek-
ari sameiningarviðræður fram á skrifstofu
Magnúsar Gunnarssonar í Kringlunni.
Vildi draga úr áhrifum Orca
Eitt af því sem vakti fyrir Bjarna Ármanns-
syni hvað varðar sameiningarviðræður við Ís-
landsbanka, sem hann var ekki endilega að flíka
við Orca-hópinn, var að draga úr afli Orca-hóps-
ins og útvatna áhrif hans, þannig að eignarhlut-
ur þeirra félaga yrði miklu minni í sameinuðum
banka og þar af leiðandi yrðu áhrif hópsins að
sama skapi minni.
Það var Íslandsbanka ekki síður keppikefli að
Mikið skorti á
tryggingar Orca
Morgunblaðið/Sigurður Jökull
SAMEINING ÍSLANDSBANKA OG FBA (FJÁRFESTINGARBANKA
ATVINNULÍFSINS) SNEMMA ÁRS ÁRIÐ 2000 ÁTTI SÉR EKKI
LANGAN AÐDRAGANDA. FÁIR TÓKU ÞÁTT Í SAMNINGAVIÐ-
RÆÐUNUM OG ÞÆR GENGU ÓTRÚLEGA HRATT OG VEL FYRIR
SIG. NOKKRU EFTIR SAMEININGU VORU VEÐUR VÁLYND Í
BANKARÁÐI ÍSLANDSBANKA OG ANDAÐI OFT KÖLDU, ENDA
EFTIR MIKLU AÐ SLÆGJAST AÐ HAFA UNDIRTÖKIN Í FJÁR-
MÁLASTOFNUN EINS OG ÍSLANDSBANKA, EN ORCA-HÓPUR-
INN VAR ÓTRÚLEGA NÁLÆGT ÞVÍ MARKMIÐI SÍNU SL. VETUR
AÐ NÁ RÁÐANDI HLUT Í BANKANUM. HÉR VERÐUR RAKIÐ
HVAÐ GERÐIST Á BAK VIÐ TJÖLDIN VIÐ SAMEININGU BANK-
ANNA OG Í BANKANUM AÐ LOKINNI SAMEININGU.
Eftir Agnesi Bragadóttur
Baráttan um Íslandsbanka
12 ÞRIÐJUDAGUR 7. JANÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ