Morgunblaðið - 30.01.2003, Blaðsíða 24

MENNTUN
24 FIMMTUDAGUR 30. JANÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
SÍÐASTLIÐIN ár hafastarfsmenn Námsgagna-stofnunar einbeitt sér aðgerð vandaðs námsefnis til
notkunar á vef stofnunarinnar. Nú
geta grunnskólanemendur skoðað
verk íslenskra myndlistarmanna á
sérstökum vef sem Námsgagnastofn-
un hefur sett upp og opnað á Netinu.
Vefurinn nefnist Íslenski listavefur-
inn og þar er m.a. fjallað um feril
listamannanna, um litafræði, form-
fræði, myndbyggingu og tækni svo
nokkuð sé nefnt.
Við hönnun vefjarins voru mark-
mið aðalnámskrár grunnskóla leiðar-
ljósið, en þar er m.a. lögð áhersla á
lögmál og aðferðir, listasögu, fagur-
fræði og rýni. Vefurinn er opinn öll-
um sem áhuga hafa á að nýta sér
hann til fræðslu og skemmtunar end-
urgjaldslaust. Hann er hugsaður fyr-
ir yngstu nemendur grunnskólans, og
kallast hjá þeim Listavefur krakka.
Síðar á þessu ári er væntanlegur
listavefur fyrir eldri stig grunnskól-
ans.
Hildigunnur Halldórsdóttir var
verkefnisstjóri listavefjarins. Hún
segir að sumarið 2000 hafi Ásthildur
B. Jónsdóttir, myndmenntakennari í
Hagaskóla, komið að máli við Náms-
gagnastofnun og rætt hugmyndir sín-
ar um að gera vef um íslenska mynd-
list sem meistaraverkefni við KHÍ.
„Námsgagnastofnun hafði þá nýlega
opnað norskan listavef sem hingað
kom vegna norræns samstarfs og var
þýddur á íslensku,“ segir Hildigunn-
ur. Sá vefur var einn af fyrstu náms-
vefjum sem Námsgagnastofnun gaf
út. „Hann var nýjung sem hafði tölu-
verð áhrif á hugmyndir okkar um
námsefnisgerð á tímum upplýsinga-
tækni. Þessi vefur sýndi vel hvernig
hægt var að búa til námsefni á vef
sem var sambland texta og gagn-
virkra verkefna.“
Samstarf
margra aðila
Hildigunnur segir að þeim hafi
strax litist vel á hugmynd Ásthildar
um að gera vefefni þar sem íslenskri
myndlist væru gerð skil og jafnframt
væru á vefnum höfð að leiðarljósi
markmið aðalnámskrár grunnskóla
þar sem áhersla er m.a. lögð á lögmál
og aðferðir, listasögu, fagurfræði og
rýni. En árið 1999 kom ný námskrá
sem var með töluvert breyttum
áherslum í myndmennt auk þess sem
hún lagði áherslu á notkun upplýs-
ingatækni í öllum námsgreinum.
Í framhaldi af þessu var sótt um
styrk til RANNÍS í flokknum Mar-
káætlun um upplýsingatækni og um-
hverfismál með Listasafn Íslands,
KHÍ og Næst ehf. ásamt Ásthildi sem
samstarfsaðila. „Er skemmst frá því
að segja að verkefnið fékk úthlutað
2,5 milljónum árið 2001 og 2,4 millj-
ónum árið 2002,“ segir Hildigunnur,
„og kunnum við Rannís bestu þakkir
fyrir þessi framlög, sem voru grunn-
urinn að því að verkefnið fór af stað.“
Ásthildur vann síðan vef fyrir
yngsta stig grunnskóla undir leið-
sögn Torfa Hjartarsonar, lektors hjá
KHÍ, og með ráðgjöf frá Námsgagna-
stofnun og Listasafni Íslands. Þegar
hún skilaði því verki var vefurinn
unnin áfram af vefara Námsgagna-
stofnunar, Margréti Friðriksdóttur,
og Andrés Indriðason rithöfundur
fenginn til að semja æviágrip 46 ís-
lenskra myndlistarmanna sem síðan
voru lesin yfir af Rakel Pétursdóttur
hjá Listasafni Íslands. Afraksturinn
er Listavefur krakka sem nú hefur
verið opnaður.
Vefur fyrir mið-
og unglingastig
Á fundi samstarfsaðila um skipu-
lag vefjar fyrir mið- og unglingastig
fæddist sú hugmynd að gera hann
gagnvirkan og búa til sýndarsafn þar
sem nemendur sæktu myndlistarsýn-
ingar, fræddust um listaverk, leystu
verkefni í tengslum við þau og einnig
að þar yrðu almenn verkefni ásamt
fræðslu um einstaka listamenn.
Almennu verkefnin gerði Björn
Valdimarsson hjá Næst ehf., æviá-
grip listamanna vann Andrés Indr-
iðason og textar og verkefni með ein-
stökum verkum eru
samstarfsverkefni Rakelar Péturs-
dóttur, Andrésar Indriðasonar og
Hildigunnar Halldórsdóttur. Forrit-
un annast Halldór Fjalldal hjá Næst
ehf.
Sá vefur er ekki tilbúinn en stefnt
er að því að setja hann í prófun í
grunnskólum í vor og að hann verði
tilbúinn til notkunar í haust. Um
þessar mundir er hægt að skoða
það sem tilbúið er af honum á
vinnuslóð:
http://www.naest.is/lvefur/list2/
listavefurinn.html.
Öll listaverkin á vefnum eru í
eigu Listasafns Íslands, en Náms-
gagnastofnun og Myndstef gerðu
samning um höfundagreiðslur
vegna myndverka sem birtast á
vefjunum og er Myndstef þannig
aðili að verkefninu. Myndstef gerði
þennan samning í ljósi þess að
samtökin álíta gerð vefjanna stórt
framfaraspor í kennslu um ís-
lenska myndlist. Námsgagna-
stofnun hyggst í framhaldi af
þessu standa fyrir málþingi um
myndlistarkennslu með nýjum
miðlum þar sem einnig verður
fjallað um höfundarrétt á mynd-
verkum.
Þjóðsögur og myndlist
Blaðamaður vafraði um vefinn,
sem er viðamikill. Hér er bara lítið
dæmi. Undir liðnum myndefni er
sagt frá því að íslenskir málarar
hafi oft sótt myndefni í íslenskar
þjóðsögur. Ásgrímur Jónsson er
talinn sá fyrsti sem það gerði. Á
vefnum er svo hægt að skoða tvær
þjóðsagnamyndir sem Ásgrímur
gerði. Notanda býðst síðan að
hlusta á söguna um leið og hann
horfir á myndina. Einnig er hægt
að lesa textann um leið og hlustað
er á hann.
Olíumálverk Ásgríms frá 1905
er t.d. úr þjóðsögunni Nátttröllinu,
og er hún reyndar er ein þekktasta
þjóðsagnamynd hans. Myndin
sýnir unga stúlku sem situr á rúm-
stokk við glugga í baðstofu og horf-
ir í átt til trölls á glugganum. Ás-
grímur víkur aðeins frá sögunni og
brýtur lögmál hennar um að stúlk-
an megi ekki líta við og mæta
augnaráði óvættarinnar. Ásgrímur
er augljóslega að túlka óttann við
ofureflið og er það ljósið sem verður
manninum til bjargar.
Þetta er gott dæmi um nýja upp-
lifun sem netið býður nemendum upp
á, og aðferð til að miðla fróðleik eins
og þessum: „Árið 1951 málaði Ás-
grímur vatnslitamynd úr þessari
sömu sögu og á sama hátt og í Sturlu-
hlaupsmyndunum hélt hann sig við
sömu myndbyggingu. Ásgrímur var
jafnan á heimavelli þegar vatnslitur-
inn var annars vegar og með ljós-
styrk og flæði litanna leggur hann til
atlögu við tröllið sem er við það að
leysast upp í myndinni.“
Vefurinn vekur ekki aðeins áhuga
á myndlist heldur einnig ýmsu sem
tengist henni eins og þjóðsögum.
Námsvefur/ Starfsfólk Námsgagnastofnunar hefur lagt metnað sinn í að vera með
námsefni á vefnum. Stofnunin starfrækir nú fjölþætt safn námsvefja. Gunnar Hersveinn
skoðaði nýjan vef sem opnaður var nýlega og er helgaður myndlist.
Öflugur Lista-
vefur krakka
Morgunblaðið/RAX
Það er sama hvar grunnskólinn er eða hversu margir eru í honum, nem-
endur geta nú fræðst vel um íslenska myndlist á vef Námsgagnastofnunar.
Hér sjást nokkrir nemendur og kennari í Grunnskóla Mjóafjarðar; Margrét
Sigfúsdóttir kennari ásamt nemendum sínum, þeim Róshildi Ingólfsdóttur,
Ólöfu Rún og Jónu Rán Sigurjónsdætrum og Agli Jóhannssyni.
 Aðferðir til að skapa myndverk
opinberast börnum á listavefnum.
 Vefurinn fræðir á gagnvirkan hátt
um listina og leikinn að mála.
TENGLAR
.....................................................
www.namsgagnastofnun.is
www.namsgagnastofnun.is/isllistvefur/
index.htm
www.naest.is/lvefur/list2/listavef-
urinn.html
guhe@mbl.is
Íslenski listavefurinn er sam-
vinnuverkefni Ásthildar B.
Jónsdóttur, Námsgagnastofn-
unar, Listasafns Íslands, Kenn-
araháskóla Íslands og Næst ehf.
Verkefnið er hluti af mark-
áætlun um upplýsingatækni og
umhverfismál og er að hluta
styrkt af Rannsóknarráði Ís-
lands.
Höfundur hugmyndar og
verkefna er Ásthildur B. Jóns-
dóttir, en höfundur æviágripa er
Andrés Indriðason. Ljósmyndir
eru í eigu Listasafns Íslands,
Ljósmyndasafns Reykjavíkur og
Morgunblaðsins. Vefgerð önn-
uðust Margrét Friðriksdóttir og
Ásthildur B. Jónsdóttir.
Kennslufræðileg og málfarsleg
ráðgjöf var í höndum Torfa
Hjartarsonar.
Listfræðileg ráðgjöf var hjá
Rakel Pétursdóttur. Mynd-
skreytingar gerðu Hreggviður
Visser, Hrafnkatla Visser og
Ásthildur B. Jónsdóttir. Rit-
stjóri er Ingólfur Steinsson og
verkefnisstjóri Hildigunnur
Halldórsdóttir.
Hverjir gerðu vefinn?
„Fellows for Industry“
Verkefninu „Fellows for Industry“, sem
styrkt var af 5. rannsóknaáætlun Evrópusam-
bandsins, lauk nú um áramótin. Þátttakendur
voru frá 17 Evrópulöndum og
var markmiðið að hvetja til
samstarfs fyrirtækja og há-
skólastofnana á sviði heilbrigðis- og end-
urhæfingartækni og gera sérmenntuðum
starfsmönnum kleift að starfa tímabundið í
öðru landi með stuðningi frá ESB. Afrakstur
verkefnisins var m.a. um 90 umsóknir um
styrki.
Á vef verkefnisins, http://www.bit.ac.at/
fellows_for_industry.htm, eru skráðar upplýs-
ingar um fyrirtæki, stofnanir og einstaklinga,
sem hafa áhuga á að nýta sér Marie Curie
áætlun ESB um hreyfanleika sérfræðinga.
Þar er einnig að finna kynningarbækling um
Marie Curie áætlunina í 6. rannsóknaáætlun
ESB. Verkefninu var stjórnað af austurrískri
stofnun, BIT, og þar er vefurinn hýstur.
Nýlega var auglýst eftir umsóknum um
styrki í 6. rannsóknaáæluninni og rennur um-
sóknafrestur út í byrjun mars.
Nánari upplýsingar veitir Ragnheiður Héð-
insdóttir, Samtökum iðnaðarins, ragnheid-
ur@si.is
Verkefnamiðlun á Netinu
Fyrirtæki og stofnanir á sviði lífvísinda
geta nú notfært sér verkefnamiðlun á vefnum
til að finna samstarfsaðila í rannsóknaverk-
efni í 6. rannsóknaáætlun ESB.
Verkefnamiðlunin, sem hófst 6. desember
sl. og stendur fram í mars, er starfrækt á
vegum „Partners for Life“, samstarfsnets
fyrir lítil og meðalstór fyrirtæki. Fyrirtæki
og stofnanir, sem hafa áhuga á Evrópusam-
starfi, geta skráð upplýsingar um sig í gagna-
safn á vefnum og einnig leitað þar að sam-
starfsfélögum. Markmiðið með
verkefnamiðluninni er að hvetja til þátttöku
lítilla og meðalstórra fyrirtækja í 6. rann-
sóknaáætluninni og auðvelda umsækjendum
að finna heppilega samstarfsaðila. Margir
undirbúa nú umsóknir en fyrstu umsókn-
arfrestir voru auglýstir 17. desember sl. og
renna út í mars og apríl. Verkefnamiðlunin
fer fram á slóðinni www.bit.ac.at/part-
ners_for_life.htm.
Nánari upplýsingar veitir Ragnheiður Héð-
insdóttir hjá Samtökum iðnaðarins, ragnheid-
ur@si.is
Umsóknarfrestur í Leónardó
Næsti umsóknarfestur um mannaskipta-
verkefni verður 14. febrúar
2003. Nú eru í gildi ný for-
gangsatriði varðandi manna-
skiptaverkefnin og ný um-
sóknareyðublöð og leiðbeiningabæklingur
fyrir mannaskipti.
 Forgangsatriði 1: Að meta nám að
verðleikum.
 Forgangsatriði 2: Nýjar aðferðir við nám
og kennslu.
 Forgangsatriði 3: Náms- og starfsráðgjöf.
Umsóknareyðublöð, nánari útskýringar á for-
gangsatriðum og dæmi um verkefni er að
finna á heimasíðu Leonardó http://www.rthj.-
hi.is/page/leonardo Einnig er þar að finna
nýjan leiðbeiningabækling fyrir mannaskipti.
Frekari upplýsingar gefur Þórdís Eiríks-
dóttir í síma 525 4920 eða thordis@hi.is.
Mennt - samstarfsvettvangur atvinnulífs og
skóla býður aðstoð við umsækjendur. Frekari
upplýsingar gefur Aðalheiður Jónsdóttir í
síma 551 2660 eða alla@mennt.is.
eContent
Fyrsti umsóknarfrestur eContent í um-
sóknarlýsingu þrjú er 21. mars 2003. Þann 14.
febrúar n.k. verður haldinn kynningarfundur
um áætlunina. Þar fá þeir sem eru að und-
irbúa umsóknir tækifæri til að leita ráða
varðandi gerð umsókna. Fundurinn verður
auglýstur nánar síðar, en væntanlegir um-
sækjendur eru beðnir að hafa samband sem
fyrst við Sigurð Guðmundsson í síma 525
4902/898 5664 eða sigurgud@hi.is.
Nánari upplýsingar á www.cordis.lu/
econtent.
Upplýsingaskrifstofur um Evrópumál