Morgunblaðið - 27.05.2003, Blaðsíða 27

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 27. MAÍ 2003 27
NÝ RÍKISSTJÓRN Sjálfstæð-
isflokksins og Framsóknarflokks-
ins hefur tekið við völdum. Í raun-
inni er hér um
framlengingu á
sömu ríkisstjórn og
áður að ræða með 2
mannabreytingum.
Óánægja er innan
Framsóknarflokks-
ins með það, að
gengið skuli hafa verið framhjá
reyndum þingmönnum eins og
Kristni H.Gunnarssyni og Jónínu
Bjartmarz við val á nýjum ráð-
herra. Það hefur verið stað-
fest,sem búist var við, að Fram-
sókn mundi framlengja völd
Sjálfstæðisflokksins í 4 ár í viðbót.
Í fréttum um framhald stjórn-
arsamstarfsins hefur mikið borið á
frásögnum af stólaskiptum í rík-
isstjórninni en minna borið á
fréttum af málefnum.
Davíð stjórnar í
aftursætinu
Mest hefur borið á þeirri frétt,
að Davíð Oddsson muni láta af
embætti forsætisráðherra um
miðjan september 2004 og þá taka
við embætti utanríkisráðherra eða
fjármálaráðherra. Framsókn fær
þá forsætisráðherrann og lætur af
hendi 3 ráðuneyti: Utanríkisráðu-
neyti, umhverfisráðuneyti og Hag-
stofu Íslands (ígildi ráðuneytis).
Það síðast nefnda er eina fagráðu-
neytið sem heyrt hefur undir for-
sætisráðherra. Eftir þessa breyt-
ingu verða ráðherrar
Sjálfstæðisflokksins 7 en ráð-
herrar Framsóknar 5. Það verður
því dýrt fyrir Framsókn að fá að
sitja við borðsendann á rík-
isstjórnarfundum. Það kostar
flokkinn mörg ráðuneyti. Segja
má, að krafa Framsóknarflokksins
um að fá að stjórna ríkisstjórn-
arfundum sé til marks um hégóm-
legan metnað 17% flokks. Það
verður dýrkeyptur hégómi. Völd
flokksins munu minnka í rík-
isstjórninni við það að missa mörg
mikilvæg ráðuneyti. Og völd for-
sætisráðherra verða lítil sem eng-
in eftir 15. september 2004 með
Davíð í aftursætinu. Hann mun
áfram halda um taumana.
Umbun fyrir dygga
þjónustu
Sjálfstæðisflokkurinn telur sig
vera að veita Framsókn umbun
fyrir dygga þjónustu sl. 8 ár. Það
mátti lesa úr orðum Davíðs.
Framsókn hefur verið traust
hækja Sjálfstæðisflokksins á þessu
tímabili. Framsókn hefur engu
ráðið en stutt Sjálfstæðisflokkinn í
blindni. Fyrir það er Davíð Odds-
son nú þakklátur. Davíð hefur sem
forsætisráðherra fyrst og fremst
haft mikil völd vegna þess hve
Sjálfstæðisflokkurinn hefur haft
mikinn atkvæðastyrk í kosningum.
Í þingkosningunum 1999 fékk
Sjálfstæðisflokkurinn yfir 40% at-
kvæða (nú 33%).
Í krafti þessa styrks réði Davíð
öllu í ríkisstjórninni og Framsókn
hafði lítil sem engin áhrif. Hvað
eftir annað valtaði Davíð yfir Hall-
dór. Framsókn er nú aðeins 17%
flokkur og veikur aðili í rík-
isstjórninni.Halldór mun því ekki
fá nein sambærileg völd og Davíð
hafði. Völd Halldórs sem forsætis-
ráðherra verða mjög lítil. Hann
mun njóta virðingar en ekki valda
sem forsætisráðherra. Hagstofan
verður tekin af honum!
Velferðarkerfið
skert?
Stefna ríkisstjórnarinnar verður
að mestu leyti óbreytt. Fram kem-
ur, að Sjálfstæðisflokkurinn muni
ráða stefnunni í skattamálum og
Framsókn hafi samþykkt hana
þrátt fyrir yfirlýsingar í kosninga-
baráttunni um að ekki væri unnt
að framkvæma skattatillögur
Sjálfstæðisflokksins án þess að
skerða velferðarkerfið. Framsókn
sagði í kosningabaráttunni, að
flokkurinn mundi ekki samþykkja
niðurskurð í velferðarkerfinu og
væri því andvígur skattatillögum
Sjálfstæðisflokksins. Nú er þetta
kosningaloforð Framsóknar
gleymt. Litlu sem engu verður
breytt í sjávarútvegsmálum.
Kvótabraskið mun halda áfram.
Misskiptingin er staðfest. Rætt er
um að athuga auknar veiðiheim-
ildir byggðarlaga og ívilnun línu-
báta. En kvótakóngarnir munu
halda veiðiheimildum sínum án
þess að ríkið láti þá greiða fyrir
þær. Hið lága auðlindagjald skipt-
ir engu máli í þessu sambandi. Að-
eins fyrningarleiðin getur leiðrétt
það ranglæti,sem ríkir í kvótakerf-
inu. Yfirlýsing ríkisstjórnarinnar
um aðgerðir í málefnum aldraðra,
öryrkja og fatlaðra er í vé-
fréttastíl. Talað er um að tryggja
hag þessara hópa en ekki á hvern
hátt. Fyrir 4 árum var svipað lof-
orð gefið. En það var svikið. Kjör
þessara hópa drógust aftur úr
kjörum þeirra lægst launuðu á al-
mennum vinnumarkaði.
Völd á fölskum
forsendum
Ekkert hefur komið fram hve-
nær eigi að lækka tekjuskattinn.
Framsókn segir, að það verði ekki
á næsta ári. Helst er að skilja á
stjórnarherrunum, að það verði
gert í lok kjörtímabilsins. Seðla-
bankinn varar við skattalækk-
unum án niðurskurðar ríkis-
útgjalda á móti og segir, að ef sú
leið verði ekki farin þurfi að
hækka vexti mikið. Það á því enn
alveg eftir að koma í ljós hvort
ríkisstjórnin efnir loforð sitt um
lækkun tekjuskatts. Líklegast er
að það verði svikið.
Þjóðin mun fylgjast náið með
því hvort ríkisstjórnin efnir öll
kosningaloforðin. Segja má,að
stjórnarflokkarnir haldi völdunum
á fölskum forsendum. Einkum á
þetta við um Framsóknarflokkinn,
sem lét í kosningabaráttunni eins
og hann væri í stjórnarandstöðu,
gagnrýndi húsnæðiskerfið, sem
hann bar sjálfur ábyrgð á, og
gagnrýndi skattatillögur Sjálf-
stæðisflokksins, sem Framsókn
sagði, að mundu skerða velferð-
arkerfið. Nú samþykkir Framsókn
óbreyttar skattatillögur frá Sjálf-
stæðisflokknum, sem flokkurinn
var á móti í kosningabaráttunni.
Og almennt er álitið að Framsókn
hafi einmitt unnið atkvæði á enda-
sprettinum með því að gagnrýna
skattatillögur Sjálfstæðisflokksins.
Það eru því hrein svik við kjós-
endur að Framsókn skuli nú sam-
þykkja þessar sömu tillögur.
Dýrkeyptur
hégómi
Eftir Björgvin Guðmundsson
Höfundur er viðskiptafræðingur.
ÁSTÆÐA er til að benda á
ágætisgreinar í sunnudagsblaði
Moggans þar sem Einar Falur
Ingólfsson og Mar-
grét Elísabet Ólafs-
dóttir leiða fram
ólík sjónarmið um
samstarfssamning
Reykjavíkurborgar
við Pétur Arason
um samtíma-
listasafn hans.
Greinarnar standa fyrir sínu
þótt ólíkar séu, en nokkur atriði
verða að koma fram vegna þess
sem Margrét Elísabet skrifar, svo
áhugafólk um þessa kappræðu fái
skilið hana.
Mér vitanlega hefur enginn sem
ber ábyrgð á samningnum haldið
því fram að sú safneign sem borgin
hefur gert samning um að verði
opin almenningi ,,gefi tæmandi
mynd af myndlistariðkun í heim-
inum á þessum fjórum áratugum“
(frá 1960) eins og Margrét orðar
það.
En þetta er smáatriði. Margrét
vitnar í grein Ásmundar Ásmunds-
sonar þar sem fullyrt er að borgin
hafi ekki staðið við loforð um
stuðning vegna húsnæðisflutninga
Nýlistasafnsins og bætir við að það
sé ,,merkilegt að borgin skuli hafa
efni á þessu (samningi við Pétur
Arason) meðan hún hefur hvorki
efni á að auka rekstrarfé til eigin
samtímalistasafns né styrkja öfl-
ugasta og langlífasta sýningarsal
samtímalistar í borginni“. Hér er
átt við Nýlistasafnið.
Það er rangt að borgin hafi ekki
efni á að styrkja Nýlistasafnið, því
í gildi er fastur samstarfssamn-
ingur. Þá er einnig rangt sem
nokkuð oft er haldið fram (oft
gegn betri vitund að því er virðist)
að borgin hafi ekki staðið við lof-
orð um að leggja fram níu milljónir
til Nýlistasafnsins vegna húsnæð-
ismála. Þá hefur löngu komið fram
að við ákvörðun um samning við
Pétur Arason naut formaður
menningarmálanefndar meðal ann-
ars ráðgjafar forstöðumanns ,,eig-
in samtímalistasafns“ sem hvatti
mjög til hennar, enda ákvæði í
samningnum um að Listasafn
Reykjavíkur njóti góðs af. Ekki er
hægt að elta ólar við margar aðrar
vitleysur um þetta mál, en það
reyndi þó undirritaður í útvarps-
samtali við Hannes Lárusson
myndlistarmann, vonandi með ein-
hverjum árangri.
Loforð til Nýlistasafnins
Sé hægt að segja að stjórn-
málamaður grátbiðji einhvern um
að þiggja fé þá á það við formann
menningarmálanefndar þegar
hann ræddi ítrekað við for-
stöðumenn Nýlistasafnsins um
áramótin. Meirihluti borgarráðs
(og sjálfsagt minnihluti líka) vildi
staðfesta fyrirheit sem fyrrum
borgarstjóri og embættismenn
höfðu gefið um styrk vegna hús-
næðiskaupa. Þetta var afþakkað.
Já, afþakkað.
Án þess að formaður menningar-
málanefndar reki samtöl í smáat-
riðum verður að koma fram að
þessi styrkur stóð Nýlistasafninu
til boða í janúar. Níu milljónir – á
þremur árum. Svo öllu sé haldið til
haga töldu Nýlistasafnsmenn að
þeim hefði verið lofað 10 milljónum
frá borg, og það í eingreiðslu. Eftir
því var gengið við þá sem stóðu að
viðræðum um þetta mál fyrir hönd
borgarinnar, að tilboð hennar væri
samkvæmt fyrirheiti, og það stað-
fest. Skýrðu forráðamenn Ný-
listasafnsins frá því að staða þess
væri svo tæp að þeir vildu frekar
afþakka þetta boð en þiggja. For-
maður menningarmálanefndar
svaraði því til að ef málið stæði um
eina milljón til eða frá myndi hann
beita sér fyrir því að hún fengist á
tímabilinu. En vegna þeirra orða
að safnið stæði svona höllum fæti
óskaði formaður nefndarinnar eftir
viðræðum við forstöðumenn Ný-
listasafnsins og nákvæmum upp-
lýsingum um stöðu þess, enda
slæm tíðindi á ferð fyrir menning-
arlíf í borginni. Án þess að fara
nánar út í efnisatriði þeirra við-
ræðna virðist formanni menning-
armálanenfndar ljóst að Ný-
listasafnið hefur með
framkvæmdum sínum bæst í fjöl-
breyttan hóp þeirra í borginni sem
glíma við steinsteypuvandræði –
og skrifast þau ekki á reikning
borgarinnar.
Deilan um samninginn
Ákvörðun borgarinnar að auðga
menningarflóru borgarinnar með
samningi um að opna almenningi
aðgang að einkasafni Péturs Ara-
sonar hefur hlotið mikið hrós og
gagnrýni. Sjálfur hef ég setið í
borgarráði í eitt ár og tekið þátt í
afgreiðslu á aukafjárveitingum til
menningarmála í þrjú skipti: 20
milljóna króna framlagi til Karla-
kórs Reykjavíkur vegna húsnæð-
isvanda, 50 milljóna króna auka-
framlagi til Leikfélags
Reykjavíkur vegna vanda þess, og
svo samningnum um samtíma-
listasafnið. Er þá ótalin sýnu
stærst fjárveiting í menningarlíf-
inu, til að byggja utan um forn-
leifar í Aðalstræti. Allar þessar
fjárveitingar hafa verið utan fjár-
hagsramma menningarmála í
borginni. Enginn þeirra hefur ver-
ið gagnrýnd á þann hátt hún hún
hafi ,,tekið frá“ annarri menning-
arstarfsemi, nema sú um samtíma-
listasafnið. Hvers vegna? Enginn
þessara ákvarðana setti Ný-
listasafnið í vanda. En nú er sá
vandi orðinn sameign okkar í borg-
inni og forstöðumenn safnsins geta
staðfest að formaður menningar-
málanefndar hefur lýst sig
reiðubúinn til að fara ofan í þau
mál með þeim.
Ábendingar
vegna umræðu
um samtíma-
listasafn
Eftir Stefán Jón Hafstein
Höfundur er formaður menningar-
málanefndar Reykjavíkurborgar.
ER NEFIÐ STÍFLAÐ?
Fæst í apótekum
og lyfjaverslunum
STERIMAR
Skemmir ekki slímhimnu
er náttúrulegur
nefúði sem losar stíflur
og léttir öndun.
Fyrir 0-99 ára.

  
  







 

 



  

 !
!

"
  !

 

#
#$ % 
 
 # #$ % 
LEIÐSÖGUNÁM
Hnitmiðað og skemmtilegt nám fyrir þá, sem vilja kynnast Íslandi í máli og mynd-
um. Námið er opið öllum þeim, sem áhuga hafa á að læra hverning standa skal að
leiðsögn erlendra og innlendra ferðamanna um Ísland.
Stuðst er við námsskrá menntamálaráðuneytisins um viðurkennt leiðsögunám.
Helstu námsgreinar:

Helstu viðkomustaðir ferðamanna í máli og myndum.

Saga landsins, jarðfræði, bókmenntir og listir, menningartengd ferðaþjónusta.
Mannleg samskipti. Skyndihjálp og skipulag.

Skipulagðar ferðir og afþreyingaferðir. Ritgerðarverkefni og margt fleira.
Leiðbeinendur eru þaulvanir leiðsögumenn og sérfræðingar á hinum ýmsu sviðum.
Boðið er uppá dag- og kvöldnám, auk þess sem farið er í vettvangsferðir.
Umsögn:
„Síðasta haust hóf ég leiðsögunám við Ferðamálaskóla Íslands.
Námið fór fram úr mínum björtustu vonum. Ég hef ferðast mikið
um landið frá barnsaldri, en þrátt fyrir það öðlaðist ég nýja sýn á
landið í skólanum. Námið er hnitmiðað og að auki mjög
skemmtilegt, reyndar svo skemmtilegt að ég vil helst fá framhalds-
nám. Þetta nám kemur mér að miklu gagni í starfi mínu sem
kennari og vonandi sem leiðsögumaður í framtíðinni“.
FERÐAMÁLASKÓLI ÍSLANDS
Bíldshöfða 18, sími 567 1466,
Opið til kl. 22.00.
Heimasíða: www.menntun.is
Martha Jensdóttir
kennari.
www.casa.is